Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
122
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. (db. an had) Kregiñ da greskiñ, d'ober ur blantenn nevez. Lakaat spluzennoù avaloù da ziwanañ. N'eo ket diwanet c'hoazh ar fav am boa hadet. 2. (db. an andonioù) Kregiñ da redek (diwar ul lec'h bnk.). Ur puñs a vez mat pe fall diouzh al lec'h ma tiwan an dour ennañ. Eus ar vammenn-se e tiwane ur ganol. 3. Dre ast. Poulzañ, kreskiñ. Ul leue yaouank, ha ne ve e ivinoù hag e gerniel nemet krog c'hoazh da ziwan war e dreid ha war e benn. HS. kellidañ. 4. Dre skeud. (db. ar mennozhioù, ar santadoù, ar santadurioù, h.a.) Kregiñ da zont war wel, d'en em astenn, h.a. Diwanañ a rae goanag en e spered. Mignoniezh tost a ziwanas etrezomp. Brezel o tiwanañ.

Exemples historiques : 
47
Masquer la liste des exemples

diwan

1499
Référence : LVBCA p62 (germiner)

diwan

1659
Référence : LDJM.1 pg pousser (sortir de terre)

diwan a ra ar bleuñv

1659
Référence : LDJM.1 pg (les fleurs s')eclosent

diwan

1659
Référence : LDJM.1 pg pulluler

diwan

1699
Référence : Har. pg diwanañ (pousser, germer)

diwan

1732
Référence : GReg pg germer (pousser un germe)

diwan

1732
Référence : GReg pg germer (pousser un germe)

diwanet

1732
Référence : GReg pg germer (pousser un germe, pp.)

diwanet

1732
Référence : GReg pg germer (pousser un germe, pp.)

N'eo ket c'hoazh diwanet an ed.

1850
Référence : GON.II pg diwana ou dioana ou dic'hoana (Le blé n'est pas encore germé).

dic'hoanañ

1850
Référence : GON.II pg dic'hoana, diwana, dioana

diwanañ

1850
Référence : GON.II pg dic'hoana, dioana, diwana (Pousser. Germer, en parlant des herbes, des plantes).

diwanañ

1850
Référence : GON.II pg dioana, diwana (Pousser. Germer, en parlant des herbes, des plantes), dic'hoana

diwanet

1850
Référence : GON.II pg diwana (Pousser. Germer, en parlant des herbes, des plantes. Part.), dioana, dic'hoana

diwanet

1850
Référence : GON.II pg diwana (Pousser. Germer, en parlant des herbes, des plantes. Part.), dioana, dic'hoana

diwanet

1850
Référence : GON.II pg diwana, dioana, dic'hoana (Pousser. Germer, en parlant des herbes, des plantes. Part.)

Un deiz, un deiz da zont, siwazh ! Tostaat a ra, ar greun a had aze, a ziwano, 'gresko, ma na daolit evezh, d'ar bern holl ho kaso.

1867
Référence : MGK p14

E pep bro ar gwir vignoned / N'eus kalz anezho diwanet.

1867
Référence : MGK p59

Merer an aotrou Doue, bremañ tieg ar c'hentañ, / A sav sonn e vruched hag a c'hoari e benn : / — « Glav a-bil en tu-mañ ! Gwalarn, pak da valkenn, / Ma tispako an heol ! Mall eo dezhañ tommañ / An ed am beus bremaik gounezet er park-mañ ; / Diwanañ 'rank dioc'htu. »

1867
Référence : MGK p88

dic'hoanañ

1909
Référence : BROU p. 225 (débarrasser un poisson pris à l'hameçon)

diwanet eo an hadajoù

1909
Référence : BROU p. 250 (had)

Grit stad d’ar vuoc’h a vag hor gouenn gant he laezh, d’an ejen a zigor an erv ma tiwan diouti heiz an doueed, d’ar marc’h ruz ha buan a red a-raok an heol.

1923
Référence : SKET p.51

N’oa gwezenn, bodenn, geotenn, kivnienn ebet o tiwanañ war zremm dorosellek an douar, kailhenn ebet o ruilhañ war e c’horre pe o c’hourvez en e gondonioù, na ouvezje Manos ha Bena an anv hag ar perzhioù anezho.

1923
Référence : SKET p.39

Evit ar gouennoù all a boblas an douar, ez int diwanet, er goudevezh, darn anezho eus ramzed an Noz, ar re all eus doueed ar Goulou, ha da vammoù o devoe c’hoarezed ha merc’hed an arc’houereed a vev e dourioù ar stêrioù, e gwez ar c’hoadoù, e rec’hier ar menezioù.

1923
Référence : SKET p.31

Un teñv marzhus eo a ra diwanañ ha kreskiñ en neb a vev diwarnañ ar pevar ferzh mat a ra an dud peurreizh : nerzh, glanded, furnez, madelezh.

1924
Référence : SKET.II p.15

Dindan ar vouc’hal, bet diwanet diwar deuzadur teir zolzennad arem ha gouest an dremm anezhi da droc’hañ ur vlevenn war zour ha da dennañ gwad d’an avel, e kouezhas neuze hanterglopennoù, hanterbennoù, brec’hioù ha garoù distaget ha korfoù faoutet dre hanter eus ar skoaz d’ar c’haol.

1924
Référence : SKET.II p.55

Troc’hañ a reas ar paotr war an dezrevellad-se : « Amzer n’am eus ket, emezañ, da selaou ar sorc’hennoù diwanet e penn kantreerien estren ha sklaved. »

1924
Référence : SKET.II p.45

Ur bugelig he devoa maget karantezus hag anaoudek ; ar c’hreunenn hadet en kalon ar paotr kellidet eo, diwanañ a raio nerzhus (hen gouzout a ra bremañ !) ; hi a savo war he c’horzenn : Doue da ray d’ar wezennig Avel dous ha glizhenn dener, ’Vit ma vleunio ar rozennig, Pell diouti ar gwallamzer !

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1126 (Miz Du 1924).

Hudour-meur a zigas en-dro an heol, / A ra d’an douar adc’hlazañ, / D’an evned geizañ, / D’an dour redek, / D’an ed diwanañ, / D’ar glav kouezhañ.

1924
Référence : SKET.II p.11

En e galon, don-don en devoa kuzhet e garantez a vugel. Hag eno, en disheol, e galon en devoa lezet anezhi da gellidañ, da ziwanañ, da vleuniañ, bleuñvennig kizidik ha tener.

1925
Référence : BILZ2 p.179

Ar vartoloded, en-dro d’ar wezenn-dilh, a deue da gaozeal, da brezeg, evel gwechall-gozh an dud a skiant vras war an heñchoù, war leurioù-kêr evit diskiñ d’o diskibien an traoù burzhudus a oa diwanet en o spered pe o devoa dic'hwriziennet eus hini ar re all.

1925
Référence : BILZ2 p.133

Koulskoude, ar skleurig a zo taolet warno gant ar sontadegoù dre an heklev en deus lakaet meur a rummad goulakadurioù da ziwan.

1943
Référence : TNKN p63

Gwelout a ran tud o sevel diouzh taol, hag o vont etrezek ur salon bras karget a wez pin glas, a vleunioù o tic'hoan e kasedoù koad, a gadorioù-brec'h.

1944
Référence : EURW.1 p.181

AN AMOUROUSTED O TIWANAÑ.

1944
Référence : EURW.1 p43

E Montroulez e voe taolet pled ne oa ket ur gwall doullad unvaniezh etre ar « Barizianed » hag ar « Vrezhonegerien ». Aes e oa gwelout e oa div gostezenn o tiwanañ, hag e vije arne ur wech bennak… E Gwened, ar foz a zonaas c’hoazh etrezo.

1944
Référence : EURW.1 p.131

Ur pok bep a mare a zeue da lakaat ar siell war ur garantez c'hlan o tiwanañ, evel ur vleunienn nevez-amzer, hag a dlee goeñviñ gant ar c'hentañ disparti.

1944
Référence : EURW.1 p44

Jozeb de Lauwer ha me a ziwanas etrezomp ur garantez start hag a badas e-pad hor servij ha pell goude.

1944
Référence : EURW.1 p.193

Raktal m'en em weljomp e tiwanas etrezomp mignoniezh tost ; en em glask a raemp da vont da c'hoari a-gevret war an aod, da vont da vrañsigellat er jardin, hag a-wechoù e tec'hemp diwar ar selloù evit ober hon-daou pourmenadennoù en-dro da Berroz.

1944
Référence : EURW.1 p44

Heuliañ a raent ur riboul strizh, toullet a-dreuz al linad uhel diwanet war atredoù mogerioù disac'het an iliz hep dor na toenn.

1949
Référence : SIZH p.54

Hogen arabat din touelliñ ma c'henvroiz, hag ec'h anzavan outo, didroidell, ne deo an degouezhioù all a gaver em labour nemet faltazi diwanet en ur spered troet un nebeud gant froudennoù ar varzhoniezh, daoust pegen gwirheñvel e c'hell an darvoudoù-se bezañ.

1960
Référence : PETO p8

n'eo ket an afer-se… a lakaas mignoniezh da ziwan etre ar Gerweganed ha me

1972
Référence : BAHE niv. 75, p.36

En doare-se ivez moarvat e tiwane ar c'hanaouennoù pobl en hor broioù-ni gwechall, met dre ma sevena an dud ez a da goll an doareoù eeun-se.

1985
Référence : DGBD p35

N'eo ket a-walc'h d'o gwrizioù chom da gorvigellañ a-zioc'h al lec'hid, hogen an had ne gouezhont ket ur wech dare, diwan eo a reont er frouezhenn hag, e-lec'h kreskiñ war-zu an nec'h evel ar pep brasañ eus ar plant all, nevezennoù hag a chom stag ouzh ar blantenn-vamm e doare ma vezont holl luziet en un doare souezhus.

1985
Référence : DGBD p60

Ar furm-se ne oa dezhi dremm ebet c'hoazh he dije roet tu d'he anaout ; e hunvreoù Utterson zoken ne oa dremm ebet dezhi, pe neuze unan amsklaer a steuzie buan a-zirak e zaoulagad. Hag evel-se eo e tiwanas hag e kreskas buan e spered an noter ar c'hoant iskis, hogos diroll, da c'hallout sellout pizh ouzh tresoù ar gwir mr. Hyde.

2012
Référence : DJHMH p23

[...] el lec'h ma'z eus gaou e tle dic'haouadur diwan.

2012
Référence : ADULT p. 194

"Homañ yantao ne ziwano ket ar fav en he genoù", eme Bernez en ur skarzhañ ar bruzun chokolad a oa war e vourroù.

2013
Référence : YUDAL p45

E degouezhioù all, ne ziwanje ket en e benn ar soñj da c'houlenn ma ali ouzhin.

2015
Référence : EHPEA p172

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux