Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Amprevaned eus an urzhad Hymenoptera - o anv spesad Apis mellifera - a vev en ur gevredigezh aozet, gell-du ha blevek o c'horf, zo ur flemm binimus gant ar parezed anezho. Bep bloaz e-tro miz Mae e rank ar gwenan teuler o hedoù. 2. Mamm-wenan : gwenanenn vrasoc'h eget an holl re all, an hini nemeti da zozviñ vioù. & Tad-gwenan : par gwenan, dezhañ da gefridi nemeti speriañ ar vamm. & Gwenan labourerez : gwenan a vez gwelet o vleuniaoua. II. Dre skeud., pemdez 1. Boledoù fuzuilh. Klevet a reas meur a gant gwech gwenan plom o sutal e-kichen e zivskouarn. HS. polos. 2. Dre fent Ur wenanenn : ur plac'h.

Exemples historiques : 
42
Masquer la liste des exemples

gwenanenn

1499
Référence : LVBCA p90 (aueille qui fait le miel)

koloenn wenan

1499
Référence : LVBCA p90, 118 ('ruche')

gwenan

1659
Référence : LDJM.1 pg mouche (a miel)

koloenn gwenan

1659
Référence : LDJM.1 pg coloen (guenan)

kest gwenan

1659
Référence : LDJM.1 pg rusche

gwenanenn

1732
Référence : GReg pg abeille

gwenanenn

1732
Référence : GReg pg abeille

gwenan

1732
Référence : GReg pg abeille

gwenan

1732
Référence : GReg pg abeille

gwenan

1732
Référence : GReg pg abeille

hon gwenan o deus taolet o hed, graet eo o hed gant hon gwenan

1732
Référence : GReg pg (nos abeilles ont) essaimé

gwenan

1732
Référence : GReg pg abeille

gwenan

1850
Référence : GON.II pg gwénanen

Chomet eo broud ar wenanenn em dorn.

1850
Référence : GON.II pg broud (Le piquant de l'abeille m'est resté dans la main).

ur gest wenan

1850
Référence : GON.II pg kést (une ruche).

gwenan

1850
Référence : GON.II pg kést

Yen eo, koloit ar c'hestoù gwenan

1850
Référence : GON.II pg kôlôa

gwenan

1850
Référence : GON.II pg gwénanen

taolet o deus hon gwenan

1850
Référence : GON.II pg gwénanen

Ar beuzel zo mat oud ar flemmoù gwenan.

1850
Référence : GON.II pg beûzel (La bouse est bonne contre les piqûres d'abeille).

gwerenenn

1850
Référence : GON.II pg gwénanen, gwérénen (Voyez "gwénanen").

koloenn wenan

1850
Référence : GON.II pg kôlôen

gwenan

1850
Référence : GON.II p.18, livre premier, "des abeilles".

gwenanenn

1850
Référence : GON.II p.18, livre premier, "abeille".

Ur barr gwenan

1850
Référence : GON.II pg bâr (un essaim d'abeilles).

E Breizh-Izel, e Breizh hor bro, / Ez euz koar ha mel tro-war-dro, / Koar ha mel eus ar re wella / Ne vent kollet, evel brema, / Mar karfe 'n dud, 'vel ar gwenan, / En em vodañ holl a-unan / Da labourat ar brezhoneg.

1867
Référence : MGK p115

Kant tra all a dleer da ober : kemeret kentel a-wechoù digant an anevaled a bevar droad, digant al laboused hag al loenedigoù eus ar re vunutañ zoken, digant ar wenanenn; - digant ar gelienenn ne lavaran ket, o vezañ ma labour eviti he-unan.

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Eñ eo a reas gwenanerezh da gentañ, a stummas ruskennoù hag a ziorreas gwenan.

1923
Référence : SKET p.54

[...] ; Taximagus, ar roue meurbet doueüs, difraoster lanneier ha saver gwenan, ha, da glozañ, Dêvokatus a gredas, ken nerzhek ha ma ’z oa, mont a-c’houren ouzh un doue.

1923
Référence : SKET p.141

Holl yaouankizoù gouenn Vanos eo a oa o teurel hedoù, evel gwenan, da bep nevez-hañv, war-du an Hanternoz hag ar C’hreisteiz, ar Reter hag ar C’hornog, o tudañ ar gouelec’h hag oc’h astenn a-vloaz-da-vloaz bevennoù ar Vroad (1).

1923
Référence : SKET p.67

Hinoniñ a rae an neñv ; glas e oa ar geot hag an delioù ; dindan va c’hammedoù e pep lec’h e tigore bleunioù ; war ar skourr e kane an evn, ha d’am diskouarn e voude drantik ar gwenan.

1923
Référence : SKET p.22

Ra vo laezh d’e vuoc’hed, mel d’e wenan, trevad d’e barkoù, mez d’e zervenned, pesk d’e zourioù.

1923
Référence : SKET p.25

Ouzhpenn, e lavare ar sklav e fonne ar gwenan e koadoù e vro hag ec’h eosted eno e-leizh a vel (3).

1923
Référence : SKET p.47

[F]raoñv-divraoñv e vez ar gwenan a-zioc’h ar bleuñvegoù[...].

1923
Référence : SKET p.48

Nemet mel an hedoù gwenan gouez eo a vez eostet gant ar re-mañ.

1924
Référence : SKET.II p.67

gwenan

1931
Référence : VALL pg abeille

gwenanenn

1931
Référence : VALL pg abeille

toull gwenan

1931
Référence : VALL pg alvéole

Harpañ a rejont dindan unan eus gwaregoù toull-didoull ar c'hloastr, nepell diouzh koloennoù ar gwenan.

1949
Référence : SIZH p.53

E sujidi nemeto a oa ar mul Alejandro ha daou gi-bleiz o mouezhioù braouac'hus. N'o doa da amezeien nemet ar brini, tev e-giz yer, ha guped an oabl, hag ivez poblad safronus gwenan an dousenn koloennoù bennak, a lakae buhez er c'hloastr, e lec'h ar venec'h aet davet Doue.

1949
Référence : SIZH p.52

Tron a oa en aer gant safron ar gwenan.

1949
Référence : SIZH p.55

An heol, eñ, a graz an delioù, a ro liv da bep tra, a laka ar gwenan hag ar c'hwiled a bep seurt da voudal e beg ar gwez, tra ma weler dindanno o tremen balafenned a bep stumm hag a bep liv ; evned sant Varzhin hag ar balafenned eo loened splannañ ar gouezeri, an dra skedusañ a gaver er vro-se.

1985
Référence : DGBD p57

Note d'étude

S.o. ar fichenn "hed-gwenan" ivez.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux