Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
26
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Ar. A. 1. (dirak un ak., ur rag., un av.) Termen a dalvez da verkañ an ezvezañs, an diouer, al lakaat er-maez. • (dirak un ak. a dalvez da aroueziñ traoù niveradus) Hep gaou (ebet). Hep mar (ebet). Hep gwir (ebet). Hep (nep) si. • (dirak un anv hollek) Hep (tamm) koan. Hep (takenn) glav. Hep (banne) laezh. • (dirak un anv lies pe stroll) Hep bugale. Hep gwez. • (dirak ur rag.) Hep nikun. Hep hini (ebet). Hep unan muioc'h. Hep tamm. • (dirak un av.) Hep labourat. Hep skuizhañ. Hep chom a-sav. & Mont kuit hep lavaret grik, hep ober van. & Tremen hep ub., udb., hep ober udb. Chom hep ober udb. Ober hep ub., udb. Ober udb. hep gouzout d'ub. Ober ub. hep mank. Ober udb. hep soñj : hep soñjal er pezh a reer, a lavarer. & (e troioù-lavar zo daou barzh enno) Hep ehan na didorr. Hep feiz na reizh. Hep kar na par. Hep mar na marteze. Hep penn na lost. Hep tamm na banne. Hep ti nag aoz, hep bad nag aoz. Hep na gouloù na tan. Hep gwir nag abeg, hep abeg na reizh. 2. Trl. (dirak un anv hollek) HEP KET A : troienn a dalvez da c'heriañ an ezvezañs rik. Hep ket a var. Hep ket a si. Hep ket a enebiezh. & Hep ket a wir : hep abeg ebet. & (gant un ak.) HEP KEN... NEMET : troienn a dalvez d'ober anv eus bezañs udb. a c'hoarvez a-gevret gant ezvezañs traoù all. Graet en doa an toull-se hep ken benveg nemet ur pal. & Hep ken mizoù : hep kaout mizoù all ouzhpenn. DHS. anez. B. Tr. ar. (dirak un ak. degaset gant da heuliet gant un av. ) HEP DA : troienn a dalvez da c'heriañ an ezvezañs a ober a-berzh un den, ul loen. Aet e oa hebiou an ti hep d'ar c'hi harzhal. II. Adv. (gant un nebeud verboù) Termen a dalvez da c'heriañ an ezvezañs a ober. Gwell eo ganin tremen hep eget debriñ an amanenn fall-se. Taolit ludu war un hanter eus ho park ha lezit an hanter all hep. III. Tr. stl. isur. (goude ur bennlav., e deroù un islav. enebiñ, dirak ur v. en doare-gourc'h.) HEP MA, HEP NA : troienn a dalvez da c'heriañ ur strishadenn. Aet e oa kuit hep ma vefe bet tu dimp kompren perak. Degouezhet e oant du-mañ hep na vijent bet pedet gant den. [1877] [...] ha, kuzhet evel er gwechoù all, a-dreñv ur c’hleuz pe e-kreiz ur vojenn lann, e touarent ac’hanomp hep na c’hellemp ober droug bras dezho. [1878] [...] ma tigouezhont warnomp amañ e-pad ma vezimp holl o tibriñ en tiez, hor lazhint holl ivez hep ma c’hellimp en em zifenn.

Exemples historiques : 
267
Masquer la liste des exemples

Gwraet eo tomm, hep chom, an gumun goude dilun ar suzhun wenn; bremañ ez c'hellet gwelet sklaer nag eo ket taer mab ar Sper[nenn]

1472
Référence : M. p13

hep

1499
Référence : LVBCA p97 (sanz)

hep abeg

1499
Référence : LVBCA p15, 97 (sans cause)

hep kevrann

1499
Référence : LVBCA p97, 114 (sanz partie)

hep dout

1499
Référence : LVBCA p65, 97 (sanz doubte)

teñval hep ket a loar

1499
Référence : LVBCA p15, 97, 113, 135, 192 (sanz lune, obscur)

hep gwri evel boned

1499
Référence : LVBCA p39, 75, 93, 97 (sans couture)

Dezraoù un libell a'n gwellañ d'an bobl lik d'en em aplikañ, Ha preparañ kent mui kañvoù, Penaos pan renter an spered e tle bout hep bec'h a bec'hed : Pe bout daonet dre e fedoù

1575
Référence : M. p34

ha dre okazion maz touetent mervel hep an sakramant a vadizant ez respontas dezhe ar werc'hez na douetent ket, [«] rak ar gwad pehini a skuilhit a vezo reputet deoc'h evit badizant.[»]

1576
Référence : Cath p15

19. Neuze an tirant karget a furor a c'hourc'hemenas ez vefe diwisket ha gant skourjezoù fouetet, ha goude he lakaat en ur prizon teñval hep reiñ dezhi da zebriñ na da evañ [a-]hed ar spas a zaouzek dez[.]

1576
Référence : Cath p16-17

Ha bede an amzer prezant ez tinaou an eoul hep sesañ [eus] he relegoù santel, peheni a ra salv ar gleñvien a bep kleñved.

1576
Référence : Cath p24-25

« Ha me a gontragnez hep nep sperañs a saler da gombatiñ oute, hogen Jezuz-Krist pehini eo sperañs ha kurun ar re a stourm evitañ, hennezh am rekompañso hag em salero[. »]

1576
Référence : Cath p13

M. Petra eo ar pevare tra neseser d'ar C'hristen ? D. An euvroù mat, rak goude ma'z eo deuet den en oad a ziskresion, ar Feiz ne brofit dezhañ netra hep an euvroù mat.

1622
Référence : Do. p26

7. Laerezh, na viret madoù den / Hep e volontez na gra ken. 8. Nag a-enep den falstesteni, / Gaou e-lec'h gwir ne liviri.

1622
Référence : Do. p28

Roit din, Mari, kontrision, / da cheñchañ leal a'm c'halon. / Dre ar pemp gouli a'r basion / Hor bez hep mar klouar pardon.

1622
Référence : Do. p62

4. Enor da dad, da vamm, hep bout fell. / Dre garantez sikour-i hag e vevi pell. 5. Muntrer ivez ne vezi ket / A volontez nag a efed. 6. Luksurius[,] mir na vezi / A efed nag a zezir mui.

1622
Référence : Do. p28

En trede, [eo ret,] goude bezañ en em laeket d'an daoulin dirak an c'hofeser ha lavaret Confiteor bede mea culpa, kofes tout e holl bec'hedoù hep lezel nigun gant e goun mat, ha goude-se ober devotamant ar binijenn peheni a vezo ordrenet gant an c'hofesour.

1622
Référence : Do. p42

Enor da dad, da vamm, hep bout fell.

1622
Référence : Do. p28

hep rezon eo

1659
Référence : LDJM.1 pg (c'est outre raison)

neket hep okazion

1659
Référence : LDJM.1 pg non (sans cause)

neket hep rezon

1659
Référence : LDJM.1 pg non (sans cause)

neket hep gwir

1659
Référence : LDJM.1 pg non (sans cause)

hep gouzout

1659
Référence : LDJM.1 pg (par) mesgarde

hep soñj

1659
Référence : LDJM.1 pg (par) mesgarde

hep rat

1659
Référence : LDJM.1 pg inconsidéré, (par) mesgarde

hep rat din-me

1659
Référence : LDJM.1 pg (hep) rat (dîn me)

hep ket a garantez

1659
Référence : LDJM.1 pg hep (quet a garantez)

hep goût din-me

1659
Référence : LDJM.1 pg (a mon) desceu

hep mar

1659
Référence : LDJM.1 pg (hep) mar

digouezhet eo [sic, ez eus] din-me un afer hep rat

1659
Référence : LDJM.1 pg (vne affaire m'est) suruenuë

hep ma gra vat

1659
Référence : LDJM.1 pg sans (mõ gré)

hep rezon

1659
Référence : LDJM.1 pg sans (cause)

hep abeg

1659
Référence : LDJM.1 pg sans (cause)

hep gwir

1659
Référence : LDJM.1 pg sans (cause)

hep mar erbet

1659
Référence : LDJM.1 pg assurement

hep gouzout din-me

1659
Référence : LDJM.1 pg sans (y penser)

hep

1659
Référence : LDJM.1 pg sans

hep abeg eo

1659
Référence : LDJM.1 pg (c'est outre ) raison

hep farsal

1659
Référence : LDJM.1 pg (sãs) railler

hep rat din

1659
Référence : LDJM.1 pg sans (y penser)

Petra ez eo ar pevare tra neseser d'ar C'hristen ? / D. An euvroù mat, rak goude ma'z eo deut an den en oad a ziskresion, ar Feiz ne sufis ket dezhañ hep an euvroù mat.

1677
Référence : Do. p27

6. Ha den a ouife hep gouelañ / Kontempliñ an Itron-Varia, / O partisipañ er Basion / A JEZUS, he mab gwirion ?

1677
Référence : Do. p66

Euvr ar c'hig[,] mir na deziri, / Nemet gant da pried hep mui.

1677
Référence : Do. p29

hep tromplerezh

1732
Référence : GReg pg foi (Bonne foi, sans tromperie.)

chom hep mont pelloc'h

1732
Référence : GReg pg (s') arrêter

komzioù hep fin

1732
Référence : GReg pg affluence (de paroles).

derc'hel mat d'e opinion hep nepred diskregiñ

1732
Référence : GReg pg abonder

hemp sikour

1732
Référence : GReg pg aide

hep dispañs ebet

1732
Référence : GReg pg absolument

hep hano

1732
Référence : GReg pg anonime

hep ket a argu

1732
Référence : GReg pg amiablement

hep respetiñ nikun

1732
Référence : GReg pg acception, (sans avoir) égard (à personne)

Stadoù hep penn ebet

1732
Référence : GReg pg anarchie

tremen hep ket

1732
Référence : GReg pg abstenir

tremen hep ket a win

1732
Référence : GReg pg abstenir

tremen hep

1732
Référence : GReg pg abstenir

hep ket

1732
Référence : GReg pg avoir (qui n'a point, qui est sans point)

a zo hep ket

1732
Référence : GReg pg avoir

tremen hep

1732
Référence : GReg pg avoir (n'avoir que faire de, se passer de)

tremenet hep

1732
Référence : GReg pg avoir

en em dremen hep

1732
Référence : GReg pg avoir (n'avoir que faire de, se passer de)

en em dremenet hep

1732
Référence : GReg pg avoir

hep goell

1732
Référence : GReg pg azyme (qui est sans levain)

benefis hep karg a eneoù

1732
Référence : GReg pg benefice (simple)

hep fars ebet

1732
Référence : GReg pg (tout de) bon (sans feinte)

hep ses

1732
Référence : GReg pg (a tous) bout(s de champs), (sans) cesse, continuel (elle), continuellement, coup (sur coup), (sans) discontinuation, eternellement (sans cesse)

hep profit

1732
Référence : GReg pg but (à but, sans avantage), gratuitement

hep distro

1732
Référence : GReg pg but (à but, sans avantage)

c'hoari a ra oc'h henn-ha-henn hep reiñ, na kaout profit

1732
Référence : GReg pg (il joue contre un tel) but (à but)

un trokl o deus graet hep distro

1732
Référence : GReg pg (ils ont fait un troc) but (à but)

troklet o deus hep distro

1732
Référence : GReg pg (ils ont fait un troc) but (à but)

hep mar

1732
Référence : GReg pg certainement (certes), (sans) contredit, (sans) doute

hep mar ebet

1732
Référence : GReg pg certainement (certes), (sans) faute (assurement)

hep faot

1732
Référence : GReg pg certainement (certes), correct (ecte, qui n'a point de fautes)

hep faot ebet

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep fazi

1732
Référence : GReg pg certainement (certes), correctement, correct (ecte, qui n'a point de fautes)

hep ket a fazi

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep fazi ebet

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep mank

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep ket a vank

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep mank ebet

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep ket a faot

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep ket a var

1732
Référence : GReg pg certainement (certes)

hep ehanañ

1732
Référence : GReg pg cesse (Sans cesse), haleine (Tout d'une haleine.)

hep span

1732
Référence : GReg pg (sans) cesse

hep spanaenn

1732
Référence : GReg pg (sans) cesse, continu (sans interruption, tout de suite), (sans) discontinuation

deiz e renker chom hep labourat

1732
Référence : GReg pg chommable (jour qu'on doit garder)

chom hep labourat da serten deizioù

1732
Référence : GReg pg chommer (ne pas travailler à de certains jours)

hep nep tra

1732
Référence : GReg pg (sans aucune) chose (qui n'a rien)

hep netra

1732
Référence : GReg pg (sans aucune) chose (qui n'a rien)

un tammig onestiz a reer hep miz

1732
Référence : GReg pg (la) civilité (a son mérite)

hep gouzout da zen

1732
Référence : GReg pg clandestinement

hep sellet

1732
Référence : GReg pg (a yeux) clos

hemp mar

1732
Référence : GReg pg (sans) contredit

hemp arvar

1732
Référence : GReg pg (sans) contredit

hebzi

1732
Référence : GReg pg (sans) elle

hepti

1732
Référence : GReg pg (sans) elle

hempti

1732
Référence : GReg pg (sans) elle

hepzo, hepto, hepze, hepte

1732
Référence : GReg pg (sans elles)

hepzo, hepto, hepze, hepte

1732
Référence : GReg pg (sans) eux

Ur gwir gristen a zoug doujañs ha karantez da Zoue, evel ur mab mat d'e dad ; ur falskristen en douch hep e garet, evel a ra ur servijer fall en andred e vestr.

1732
Référence : GReg pg filial (Une crainte filiale pour Dieu convient au veritable Chrétien, & une servile se trouve dans les méchans.)

A-wechoù ervat, a-wechoù hep ket a vad.

1732
Référence : GReg pg fois (Quelque fois bien, quelque fois mal.)

hep mui

1732
Référence : GReg pg fois (Pour la derniere fois.)

hep forzh

1732
Référence : GReg pg force (Sans force, sans contrainte.)

hep kontragn

1732
Référence : GReg pg force (Sans force, sans contrainte.)

hep nep redy

1732
Référence : GReg pg (sans nulle) contrainte, familiarité, force (Sans force, sans contrainte.)

hep redi

1732
Référence : GReg pg (sans être) contraint, force (Sans force, sans contrainte.)

hep nerzh

1732
Référence : GReg pg force (Sans force, sans vigueur.)

hep barr nerzh

1732
Référence : GReg pg force (Sans nulle force.)

hep tamm nerzh

1732
Référence : GReg pg force (Sans nulle force.)

hep furm

1732
Référence : GReg pg forme (sans forme)

tud hemp fin

1732
Référence : GReg pg fourmiliere (Une fourmiliere de monde, Van.)

Parlant a ra gant frankiz ha hep digizamant.

1732
Référence : GReg pg franchise (Il parle avec franchise, & à cœur ouvert.)

fichal hep ses

1732
Référence : GReg pg fretiller (être toûjours en mouvement, remuer dru & menu, sauter, danser)

fichet hep ses

1732
Référence : GReg pg fretiller (être toûjours en mouvement, remuer dru & menu, sauter, danser, p.)

Ha c'hwi a gredhe hep mezh e souten ?

1732
Référence : GReg pg front (Auriez-vous le front de le soûtenir ?)

Ned eus ket a voged hep tan.

1732
Référence : GReg pg fumée (Il n'y a point de fumée sans feu : phrase proverbiale.)

hep rat den

1732
Référence : GReg pg furtivement (à la derobée)

hep gouzout da zen

1732
Référence : GReg pg furtivement (à la derobée)

hep nep abeg

1732
Référence : GReg pg gaité (De gaieté de coeur, de propos deliberé, sans sujet.)

hep gouzout

1732
Référence : GReg pg gallicane (De Gallico, à l'impourvû, sur le champ.)

hep e c'houzout

1732
Référence : GReg pg gallicane (De Gallico, à l'impourvû, sur le champ.)

hep rat

1732
Référence : GReg pg gallicane (De Gallico, à l'impourvû, sur le champ.)

Graet eo bet kement-se hep ma am bez taolet evezh.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

Graet eo bet kement-se hep ma am bez lekaet evezh.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

Graet eo bet kement-se hep gouzout din.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

Graet eo bet kement-se hep rat din.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

Graet eo bet kement-se hep ma soñjan.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

Graet eo bet kement-se hep soñj din.

1732
Référence : GReg pg garde (Cela s'est fait sans que j'y ai pris garde.)

Rev-gwenn er c'hresk, / Amzer gaer ha fresk. / Rev-gwenn en diskar, / Amzer gleb hep mar.

1732
Référence : GReg pg gelée (On dit proverbialement en François & en Breton : / Gelée blanche au croissant, / Marque de beau tems : / Gelée blanche au decours , De la pluïe sous trois jours.)

ar pezh a reer hep profit

1732
Référence : GReg pg gratuit (-e)

chom hep anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (Ne pas avoüer, manquer d'avoüer.)

chomet hep anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (Ne pas avoüer, manquer d'avoüer, pp.)

hebzi

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

An alouberien ned int morse hep aon.

1850
Référence : GON.II pg alouber (Les usurpateurs ne sont jamais sans crainte.)

Goulennet he deus heuliañ ar vederien, ha dastum an tamouezennoù a chomo en o [d]ilerc'h ; hag azalek goulou-deiz betek [b]remañ, emañ er park, hep bezañ distroet d'ar gêr pennad ebet.

1850
Référence : GON.II p.101, Buez Ruth.

It kuit hep m'ho kwelo.

1850
Référence : GON.II p.81, "Allez-vous-en sans qu'il vous voie".

Bezañ e selljont ouzhin hep lavarout ger.

1850
Référence : GON.II p.79

kerzhout a reont hep ehan ebet

1850
Référence : GON.II pg éhan, éan

hepdomp

1850
Référence : GON.II pg emp

hep arvar

1850
Référence : GON.II pg arvar (Sans doute).

hepdomp

1850
Référence : GON.II pg emp

mar em eus graet kement-se, n'eo ket hep enebiezh

1850
Référence : GON.II pg énébiez

n'eo ket hep estlamm em eus e glevet o komzañ

1850
Référence : GON.II pg estlamm

hep neb fazi eo bet graet gantañ

1850
Référence : GON.II pg fazi

hep azaouez

1850
Référence : GON.II.HV pg héb (-azaouez)

hep

1850
Référence : GON.II pg hemp

hep mar e teui

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hep

1850
Référence : GON.II p.56, Table des Prépositions simples, "sans".

hep

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hep ar vugale

1850
Référence : GON.II.HV pg hép, héb

N'eo ket hep bre eo deuet a-benn a gement-se.

1850
Référence : GON.II pg bré (Ce n'est pas sans peine, sans difficulté qu'il est venu à bout de cela).

Ne vale mui hep e vranelloù.

1850
Référence : GON.II pg branel (Il ne marche plus sans béquille).

ne lâr ket daou c'her hep blinkañ

1850
Référence : GON.II pg bliñgein

kemeret en deus an dra-se hep gwir ebet

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hebzon

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hep abeg ebet

1850
Référence : GON.II pg abek (Sans aucun motif).

ar pesk-se a boazher hep e ziskantañ

1850
Référence : GON.II pg diskañta

hepdout

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

un eskemm o deus graet hep distro

1850
Référence : GON.II pg hép (-distrô)

Ne vezo graet netra hebzoc'h.

1850
Référence : GON.II p.88, livre second, « On ne fera rien sans vous ».

hep distro

1850
Référence : GON.II pg hép (-distrô)

kement-se n'eo ket deuet hep diframm

1850
Référence : GON.II pg diframm

hebzo

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hebzoc'h

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hep

1850
Référence : GON.II pg hemp, hép, héb

hebzomp

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hep arvar

1850
Référence : GON.II p.58, livre premier, "sans doute".

hebzoñ

1850
Référence : GON.II pg hép, héb

hep divridañ on deuet

1850
Référence : GON.II pg divrida

mar gellit e ober hep en em ziaezañ

1850
Référence : GON.II pg diéza

— « Petra raec'h-hu, 'mezañ, / E-pad ma oa hepdoc'h ken didrouz an ti-mañ ? / Da vezañ bremañ reizh[,] ha deut oc'h, m'er goulenn ? »

1867
Référence : MGK p75

Evidon, emezi, me ouezo mont a-bell, Pe en ur c'horn bennak, chom hep tailh da vervel, Ha ne welit-hu ket an dorn-se 'deu, a ya ?

1867
Référence : MGK p13

— « Petra zo, va merer, ma'z oc'h deut d'am gwelet ? / N'emañ ket gouel-Mikael ? — Aotrou, me zo nec'het : / Setu daou vloaz a zo emaon en ho koumanant, / Hep na deu din diouti nemet dispign arc'hant. »

1867
Référence : MGK p93

« Deus 'ta ! Hep paouez 'hed an deiz / C'helli kanañ, kousket en noz : / Labousig koant, me da c'hortoz. »

1867
Référence : MGK p109

Ganti en em gav 'r gelienenn, / A lavar dezhi : — « Pennsodenn ! / Atav emaout o labourat, / Hep na deu dit netra a vat.

1867
Référence : MGK p114

Ar pintig kaezh, laouen bepred, a gan hep goulenn tra ebet

1867
Référence : MGK p22

Anezhi 'rejont goap; nemet re a beadra er parkeier ne oa. Deuet glas ar ganabeg, ar wennili ouiziek 'lavaras a-nevez d'al laboused disent, penn-skañv ha dievezh : tennit 'ta breunenn ha breunenn, ar pezh a sav war pep greunenn, pe ez afoc'h hep mar da goll, hep na chomo unan a gement ma'z oc'h holl.

1867
Référence : MGK p14

"Lennerien, emezañ, e kentskrid e vojennoù, va brezhoneg-me, ned eo ket brezhoneg naetaet a bep kemmeskadurezh eo; komz a ran evel ma ra an dud hep deskadurezh. C'hoant am bize bet da lakaat e-barzh va labour gerioù gwir vrezhoneg hepken, ha da deurel er-maez ar re c'hallek, pa oan evit kaout ur ger brezhoneg bennak gouest da zisplegañ mat ar pezh am boa em spered. Hogen ar vent hag ar rim a oa ret din sentiñ outo; ken a ris dre heg ar pezh na'm bize ket graet dre gaer. Kement-se a gavis kalet evelkent; setu penaos ez a hor brezhoneg ker da goll!"

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

Tad-iou un deiz a lavaras : / – « Kement zo bev-buhez, kerkoulz bihan ha bras, / A c'hell dont dirazon, / Hep krenañ na kaout aon. »

1867
Référence : MGK p10

E spered hag e galon a yoa gant Doue hag e aelez ; ne yeas na buanoc’h na goustatoc’h ; ha pa oa achu e oferenn, pa zistroas da reiñ e vennozh d’an dud, e roas kerkoulz d’ar soudarded evel d’ar re all, hep sevel zoken e zaoulagad da sellet outo.

1877
Référence : EKG.I. p.208

A-ziagent el lavaren bemdez e chapel menec’h Sante-Kroaz, mes abaoe m’eo kaset ar venec’h kuit gant an dispac’herien, el lavaran, en ur vont hag en ur zont dre an heñchoù, hep bezañ gwelet gant den.

1877
Référence : EKG.I. p.69

An Tunk a deuas er-maez eus an ti da welet petra a yoa a nevez ; anaout a rae ar vro-se, ha n’oa ket hep enkrez.

1877
Référence : EKG.I. p.255

Kaer a voe ivez ’ta klask, ne voe kavet person "intru" ebet, ha ret e voe chom hepdañ pa n’her c’haved ket.

1877
Référence : EKG.I. p.122

Ned aent ket d’ar gêr, rak a-benn un hantereur pe nebeutoc’h, e kouezhent adarre warnomp, ha, kuzhet evel er gwechoù all, a-dreñv ur c’hleuz pe e-kreiz ur vojenn lann, e touarent ac’hanomp hep na c’hellemp ober droug bras dezho.

1877
Référence : EKG.I. p.312

Evel a welit, kalz tud e tleemp bezañ evit bale war-zu Brest, hep kontañ ar re hor bije kavet en hent en ur vont.

1878
Référence : EKG.II p.103

— Gwazed, gouzout a rit hon eus ambrouget Canclaux betek Kastell ; mes mard eus deuet dezhañ soudarded all a Vontroulez, e tigaso anezho war hor lerc’h ; ha ma tigouezhont warnomp amañ e-pad ma vezimp holl o tibriñ en tiez, hor lazhint holl ivez hep ma c’hellimp en em zifenn.

1878
Référence : EKG.II p.4

Un dervezh hag un nozvezh a yoa edomp e koad Kermengi [sic] hep ober netra nemet diskuizhañ ha purañ hon armoù.

1878
Référence : EKG.II p.100

Me a garfe ka[out]t ur re votoù neve[z]. Evel-se a lâre enni hec’h-unan, Maria Gwazioù deus Lannuon. E-lec’h mont da brenañ, e ti ur bot[a]ouer, e kavas [a]ezetoc’h ha gwelloc’h marc’had, emichañs, trokañ he re gozh ouzh re neve[z] an intañvez Damany, hep gouzout da houmañ.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Paouez, ma mab, da gât anken. / Gret vo dit herve[z] da c’houlenn. / Dre nerzh ma gras, da dad karet / Hep dale pell a vo cheñchet.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

hep goût dare din

1909
Référence : BROU p. 246 (à mon insu)

Arabat eo dezho, en kement stad a vuhez ankounac'haat ez int Barzhed ha chom hep bezañ e sell, en pep tra, eus mad ar vro.

1909
Référence : REZI p.19

hep na kar na par

1909
Référence : BROU p. 211 (qui n'a plus personne)

hepdot

1909
Référence : BROU p. 251

hep na gwir na rezon

1909
Référence : BROU p. 415

hep ket din-me

1909
Référence : BROU p. 251 (cette expression se corrompt souvent en : Kep d'in-me, time)

Mizvezh ebet hep e vuntroù, e emgannoù, e lazhadegoù !

1923
Référence : SKET p.21

Rak an dibab eus yaouankiz ar vro-Wenn eo, hep nep gaou, a loc’has neuze eus ar Sav-heol d’ar C’huzh-heol.

1923
Référence : SKET p.138

Gantañ ha diwezhatoc'h heptañ, em eus ergerzhet an holl vroioù-se, bro "Belovesos" da gentañ, an douar uhelvrud, pinvidik ha frouezhus douret gant ar Bodinkos hag an adstêrioù anezhañ, ar Vinolandon, puilh ennañ an trevadoù mezvus en tu-hont hag e-harz ar menezioù bras erc'hek, e troad an hirziarrozioù koadek ma kantre warno an arzh, ar c'hazh gouez hag ar c'havr, ouzh glann al lennoù-meur glas, sioul ha don o dourioù evel an oabl en devezhioù hañv.

1923
Référence : SKET p.13

Ne dremen ket a hañvezh, ne da hebiou goañvezh ebet hep na ve c’hwezhet tan ar brezel e lec’h pe lec’h eus ar vro dre uhelegezh, gwarizi, droukrañs, orged, c’hoant d’ar brud, d’ar preizh ha d’ar pennoù troc’het.

1923
Référence : SKET p.20

Ar re-se eo ar broioù am eus gweladennet, ken gant mab uhelouenn Albiorix, ken heptañ diwezatoc’h, pa voe kouezhet ar c’hi kadarn-se dindan goafioù ar Veded, war zouar bro-Azia.

1923
Référence : SKET p.19

Neuze, hep dezhañ ober ur sell ouzh an tri c’horf, teir gwech e piklammas an doue hag e steuzias e-kreiz un hirflammenn e-keit ma taskrene an tevenn en e boull gant un dalm gurun a rae d’ar mor kilañ war-hed teir leuga en a-dreñv.

1923
Référence : SKET p.113

Hep gouzout d’ar c’hedourien lakaet bemnoz gant Kintus, ar penngadour, en-dro da dachennad al logelloù, en em siljont betek an ti-soul ma veve ennañ an teir c’hoar.

1923
Référence : SKET p.102

Gwir en doa ar c’hozhiad a rene warno, pa gave dezhañ e laoskent an disterañ war ar gefridi-se, d’o skeiñ ha zoken, ma adfeilhent en o gwall, d’o lazhañ, hep m’o dije galloud o c’herent da dennañ dic’haou dioutañ.

1923
Référence : SKET p.65

Hogen, hep gouzout d’e gerent eo e voe kemeret ar bugel gant Kênos neizheur. Dre laer ez eas en o zi, didrouz-kaer, hep rannañ ger ouzh hini, hep dihuniñ den.

1924
Référence : SKET.II p.12

Pa glevas trouz ar roeñvad, e savas e vouezh hep treiñ e benn, hep digeriñ e zaoulagad.

1924
Référence : SKET.II p.41

Didud edo Abalos d’an amzer-se, hep ken hentadur nemet an doueed.

1924
Référence : SKET.II p.8

N’oa ket hep abeg ankeniet Izabel : tri vugel he devoa, unan all ac’h a da c’henel, brazez ac'hub (1) e oa ; ha Katellig un nozvezh a deuas er bed.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.812 (Miz Genver 1924), ("ha Katellig eun nozvez a deuas er bed" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

— Sellit, sellit ’ta !… E dad eo, heñvel-bev eo outañ. N’oc’h ket evit e nac’h, mamm Marc’harid : ho mabig bihan eo, hep douetañs ebet.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924), ("henvel-beo" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Neuze e save trumm en he c’hoazez, e starde anezhañ etre he divrec’h hag e roe tro d’ar pokoùigoù, d’an allazigoù hep ehan.

1924
Référence : SKET.II p.14

Ar mor a rustae, ha ne oa ket hep un tammig serr-galon ma selle Bilzig etrezek Beg ar C’hastell.

1925
Référence : BILZ2 p.143

Poan-galon da Vilzig : chom hep mont d’an aod evit ar mare bras, na pebezh pinijenn !

1925
Référence : BILZ2 p.139

Bilzig ac’h aio hep dale da redek e reuz, da heuilh e ouienn : ret e vo dezhañ mont da ober ur veaj hir evit diskiñ e vicher.

1925
Référence : BILZ2 p.178

Kreñv a gorf hag a spered, hep pleg na displeg, ha, pa zigore warnoc’h e zaoulagad gwer-c’hlas [sic], eeun ha sklaer, ar skiant-vat enne a bare.

1925
Référence : BILZ2 p.178

War se, an tren a gimiadas diouzh Arles ha damgoude edomp degouezhet e gar Masalia, hep droug, hep diroudennañ, ha peuzdiskuizh.

1929
Référence : SVBV p11

Hep mar ar veajourien-mañ o deus aon da chom hep kavout, e korn pe gorn, frankiz da azezañ, rak gwall zispourbellañ a reont o daoulagad.

1929
Référence : SVBV p8

Pehini eus an tri zi-se eo a garan ar muiañ anezho ? An trede, va zi bihan Kerarmerien, hep ket a var !

1929
Référence : SVBV p.18

- A ! Mard eo evel-se eo emañ an traoù, Yann ! Me ne gredan ket e ve gwir pater kement tra a leverer din ; trawalc'h em eus da ober o krediñ ar pezh a welan ! - Na me, kennebeut all, keneil, ne gredan ket holl an traoù [sic], pell ac'hano ! Evelato, un tammig bihan e kredan hag e tiskredan war an traoù a leverer din. E-doug ar wech on bet evel-se hag, hep mar, e chomin er c'hiz-se betek va eur diwezhañ !

1929
Référence : SVBV p10

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Référence : SVBV p8

hep mar ebet

1931
Référence : VALL pg assurément

hep nep mar

1931
Référence : VALL pg apparemment (sans doute)

hep reizh na feiz

1931
Référence : VALL pg aveu

hep sellet ouzh nikun

1931
Référence : VALL pg acception

tremen hep mont

1931
Référence : VALL pg (s')abstenir d'aller

hep gouzout d'in

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

hep daleañ neblec'h

1931
Référence : VALL pg arrêter

chom hep mont

1931
Référence : VALL pg abstenir

hep

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

hep hanv

1931
Référence : VALL pg anonyme

hep ken mizoù

1931
Référence : VALL autre

hep ket a argu

1931
Référence : VALL pg (à l')amiable

hep mall

1931
Référence : VALL pg adagio

Diskaret ar galoch, ar gwenneien, -pe ar boutonoù-, a chome 'n he c'hichen hep stlabezañ, a veze d'an hini en doa he diskaret gant unan eus e dri bez.

1944
Référence : EURW.1 p23

— « Kouezhet eo 'barzh ur puñs hep gouzout dare din ».

1944
Référence : EURW.1 p21

It e peoc’h gant an hent-bras-se hep aon da vezañ gwintet er foz gant ur c’harr-dre-dan bennak !

1944
Référence : ATST p.10

Netra nemet lochennoù toet gant balan pe gant soul, ha tud paour gwisket gant pilhoù, merc'hed gant chalioù e-giz Landreger, hep na koef na tog war o fenn.

1944
Référence : EURW.1

Chom hep debriñ, mat ! Mes chom hep evañ a oa un afer all.

1944
Référence : ATST p.27

Koulskoude e oa, hep douetañs ebet, sklerijenn wenn al loar, peogwir ne oa goulou ebet er-maez d’an eur diwezhat-se, tost ma oa da hanternoz.

1944
Référence : ATST p.51

« Prestañ va bag pe chom hep ober a zo ingal din. »

1944
Référence : ATST p.103

Hep urzh ne reer ket labour vat.

1944
Référence : ATST p.107

Bremañ, na gollomp ket amzer. Ret e vezo satanazañ an ti bemnoz, bemnoz, hep mank ebet.

1944
Référence : ATST p.120

« Petra ober ? Mont pe chom hep mont ? » a soñje ar marichal kaezh.

1944
Référence : ATST p.117

Ar c'hoariva a badas peder eurvezh hep ma skuizhas den o selaou.

1944
Référence : EURW.1 p.130

An normandenn a gaver war-dro Bro-Roazhon, a zo ur vuoc'h vras, mat evit al laezh, nemet laezh hep kalz a zienn warnañ.

1944
Référence : ARVR Niv. 164, p. 2

Un dousenn bennak a vicherourien e oant eno oc'h nnaoza ar gazetenn sizhuniek, hep kontañ levrioù ha paperennoù a bep seurt.

1944
Référence : EURW.1 p85

Hep reiñ dimp amzer da zigeriñ hor begoù, ar « vleuien » ac’hanomp, ar pleustriñ war an embregañ a zeraouas diouzhtu.

1944
Référence : EURW.1 p.194

Arme Vreizh a voe dastumet da viz Here 1870 e Kamp Conlie, en tu-mañ d'ar Mans, lec'h e chomas tri miz da vizeriñ, hep boued na dilhad nag armoù.

1944
Référence : EURW.1 p11-12

Hep gouzout dezhañ, ar c'hloareg a heje e benn, dizehan, evel diskredik.

1949
Référence : SIZH p.49

Hag ober a ra evel m'en deus mennet, hep chom etre daou venoz.

1949
Référence : SIZH p.59

Hejañ a rae unan e benn, a-zehou [sic, a zehou] da gleiz hep ehanañ, tra ma talche egile e zorn war e c'henou.

1949
Référence : SIZH p.60

Ken teñval edo ar c'hogn m'edo daoulinet, ma voe darbet d'ar breur Arturo mont e-biou hep he gwelout.

1949
Référence : SIZH p.41

Merañ a rae ar breur Arturo e c'houriz gwenn plañsonet, hep respont.

1949
Référence : SIZH p.45

- Nemet karout a rafen e virfes ez kerz un dra bennak e koun eus hon darempred a vo bet re verr, siwazh ! hep mar ebet.

1949
Référence : SIZH p.51

Hep mui koll amzer, e tegasas kaoz goloet war an dalc'h.

1949
Référence : SIZH p.52

Heuliañ a raent ur riboul strizh, toullet a-dreuz al linad uhel diwanet war atredoù mogerioù disac'het an iliz hep dor na toenn.

1949
Référence : SIZH p.54

Ha gouzout a rez penaos eo graet korf ur vaouez ? Ha gouzout a rez da betra e talv e sell ouzh an den ? Barn a rez, hep gouzout.

1949
Référence : SIZH p.57

Kregiñ e reas ar c'hrenerezh en e zivesker; krenañ a rae, hep ma c'helle mirout.

1949
Référence : SIZH p.59

Setu, hep rag koulz ha perag, / E rankez din diskuliañ sklaer / Anv an den ' ro en e gêr / Dezhañ digemer hag er mag.

1960
Référence : PETO p38

Mat da c'hoût eo an neventi / Rak al louarn 'ranko sentiñ / Hep mui gortoz e vo tennet / Eus e repu hag eilpennet.

1960
Référence : PETO p29

Pa ne fell dit anzav an dra, / Pa respontez n'ouzout netra, / E rankan, trumm, hep gortoz ken, / Az kas emberr d'ar prizon yen.

1960
Référence : PETO p38

Gant ho sikour e vo aesoc'h deomp chom hep en em goll e geunioù ar brizhkelaouiñ.

1980
Référence : BREM Niv. 1, p. 2

Met evel bep gwech e kaved atav muioc'h da ober eget na oa tu, hag e lezan brav-bras ar Foucaud da vont kuit hepton.

1985
Référence : DGBD p144

N'on ket evit chom da azezañ ha dav eo din ober tro al lestr hep ehan ; hemañ a vrall hag a vrañskell, petra bennak ma n'eus ket a wall avel.

1985
Référence : DGBD p10

Bez' e voe anezhañ ur gwir reveulzi estetek ha teknek en doare da sevel an nevedoù kristen en Europa hag ar savadurezh-se a reno hep tra da geveziñ outi betek diwezh ar Grennamzer, da lavarout eo e-pad tri c'hantved hanter.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 8

Sevel ur vouezhiadeg keodedel pe un dilennadeg nevez, met war an dachenn bublik hag hep sikour an dud e karg -evit lakaat an estrañjourien da votiñ da skouer peogwir n'o deus ket gwir d'en ober-; boikotiñ an dilennadegoù, chom hep kemer perzh, votiñ -ha displegañ ar rag hag ar perag d'an holl dre ar mediaoù !-.

2015
Référence : DISENT p57

Un takad gris an hini eo, hag a vo gwelet evel un dra feuls gant lod pa vo gwelet evel ur vandalerezh politikel nemetken gant lod all, hep na vefe grevusoc'h evit-se (nemet evit a sell ouzh ar justis!)

2015
Référence : DISENT p67

Mont a ran da deuler ur sell er gegin hep mont er sal-dour.

2015
Référence : EHPEA p14

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux