Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. (en e furm unan prl. ; er relijion gristen) 1. Lec'h ma vez jahinet ar re zaonet. An ifern yen. • Tan, teñvalijenn an ifern. Anaon an ifern. Diaouloù, drouksperedoù an ifern. • Dorioù, porched, treuzoù an ifern. Gouzoug, genoù an ifern : an digor anezhañ. Goueled, strad an ifern. Hent an ifern : ar pec'hed. • Mont, diskenn d'an ifern(ioù). Bezañ taolet en ifern. Eneoù o kouezhañ en ifern. & Trl. Priñs an ifern : moranv an diaoul. 2. Trl. skeud. Bezañ un ifern : bezañ spontus, dic'houzañvus. Un ifern e oa bezañ eno er fank e riskl atav da vezañ lazhet. An ti-mañ zo un ifern nevez, kement a drouz a vez ennañ. • Bezañ hepti zo un ifern grizias. & Bezañ kasoni an ifern en e galon : magañ ur gasoni vras-kenañ. & Un ifern a zen : un den spontus bezañ gantañ. 3. Impl. da stn. Ger a reer gantañ da bouezañ war perzh fall, drouk pe dreuz udb. Klask a raent seveniñ o mennozh ifern. Ur marc'had ifern. Louzeier ifern. [1878] Diouzh pelec’h an diaoul, eme ur soudard, eo deuet an tenn ifern-se ? HS. baradoz, neñv. II. (en e furm lies ; en Henamzer gresian-ha-roman) Lec'h dindandouar ma oa ar re varv. ES. baradoz, neñv.

Exemples historiques : 
55
Masquer la liste des exemples

avon an ifern

1499
Référence : LVBCA p20, 30, 100 (fleuue d-enfer)

palud an iffern

1499
Référence : LVBCA p20, 100, 155 (paluz d-enfer)

Anaon an ifern

1499
Référence : LVBCA p23, 100 (ames denfer)

diboell an ifern

1499
Référence : LVBCA p20, 56, 100 (forsennerie d-enffer [folie de l'enfer])

doe an ifern

1499
Référence : LVBCA p64, 100 (pluto le dieu d-enffer)

flamm an ifern

1499
Référence : LVBCA p20, 78, 100 (flame infernal)

M. Nag ar pec'hed veniel, peseurt droug a zegas-eñ deomp-ni ? D. Ne ra ket deomp koll ar c'hras, na veritañ an ifern, hogen hon yenaat a ra en karantez hag en servij Doue ha meritoù eus ar poanioù temporel hag hor c'hondu da bec'hed marvel.

1622
Référence : Do. p36

D. 1. Me gred en Doue an Tad hollc'halloudek, krouer d'an Neñv ha d'an Douar. 2. Hag en Jezuz Krist e vab unik, hon Aotrou benniget. 3. Pehini a voe koñsevet eus ar Spered santel, ganet eus ar Werc'hez Varia. 4. En deus gouzañvet didan Poñs Pilat, bezet krusifiet, marv hag anseveliet. 5. Zo bet diskennet d'an Ifernoù ha resusitet an trede deiz a varv da vev. 6. Zo pignet en Neñv hag azezet a'n tu dehou d'e Dad hollc'halloudek. 7. Ac'hane e teuy da varn ar re vev ha'r re varv.

1622
Référence : Do. p10-12

ifern

1659
Référence : LDJM.1 pg enfer

M. Leveret-eñ [ar c'hredo] e brezhoneg. Me gred e Doue an Tad Hollgalloudek, krouer an neñv hag an douar. Hag e Jezus-Krist e vab unik, hon Aotrou. Pehini zo bet koñsevet eus ar Spered santel, ha ganet gant ar Werc'hez. En deus gouzañvet didan Poñs Pilat, zo bet krusifiet, marv, ha sebeliet. Zo bet diskennet d'an ifern, ha resusitet an trede deiz a-douez ar re varv. Zo pignet en neñv, hag azezet en tu dehoù da Zoue an Tad Hollc'halloudek. Ahane e teuy da varn ar bev hag ar marv.

1677
Référence : Do. p11-13

M. Nag ar pec'hed veniel, peseurt droug a zigas-eñ deomp ? D. Ne ra ket deomp koll ar c'hras, na meritañ an ifern, hogen hor yenaat a ra e karantez hag e servij Doue, hag e verit poanioù temporel ; hag eñ hor c'hondu d'ar pec'hed marvel.

1677
Référence : Do. p37

Pegement bennak ma vez kalon an douar, hag evel-se an Ifern, hed daouzek kant lev hag hanter-c'hant diouzomp ; koulskoude an eneoù kollet

1732
Référence : GReg pg (quoique le centre de la terre, & par consequent l'enfer, soit) distant (de nous de 1250 lieuës; cependant les ames y tombent en un instant)

azrouant an ifern

1732
Référence : GReg pg adversaire

konfontet e goueled puñs an ifern

1732
Référence : GReg pg abyme

isfontet e goueled puñs an ifern

1732
Référence : GReg pg abyme

an ifern pehini a so e kalon an douar, eo al lagenn pehini e kouezh an holl viltañsoù eus ar bed

1732
Référence : GReg pg (l'Enfer qui est au centre de la terre, est le) cloaque ( où se déchargent toutes les immondices du monde)

ar boan a c'houzañv ar re gollet defot gwelet Doue, hag ar boan a soufront a-berzh an ifern

1732
Référence : GReg pg (la peine du) dam (et la peine du sens)

Ar baradoz eo demeurañs ar re eürus, hag an ifern hini ar re gollet.

1732
Référence : GReg pg (le Paradis est la) demeure (des bienheureux, & l'Enfer celles des reprouvez)

Doue an Ifern : Ploudon

1732
Référence : GReg pg (le) Dieu (de l'Enfer; Pluton)

dragon an ifern

1732
Référence : GReg pg dragon (serpent infernal)

an ifern

1732
Référence : GReg pg enfer (le lieu des Diables & des damnez)

an ivern

1732
Référence : GReg pg enfer (le lieu des Diables & des damnez)

dialoù an ifern

1732
Référence : GReg pg (les Diables de l') enfer

ar gounnar, hag an diboell eveus an ifern

1732
Référence : GReg pg (la rage, & la furie de l') enfer

an ifern a zo e kreiz kalon an douar, daouzek kant lev hag hanter-c'hant ac'hanen

1732
Référence : GReg pg (l') enfer (est au centre de la tere, à 1250. lieuës de nous)

an ifern kriz ha kruel ne zispeg nepred eveus ar pezh en devez ur wech lonket

1732
Référence : GReg pg (l') enfer (impitoïable ne rend jamais ce qu'il a une fois pris)

an ifernoù

1732
Référence : GReg pg (les) enfers (ou descendit Nôtre Seigneur)

Ar flammoù grizies eus an Infern ne sklaeront tamm.

1732
Référence : GReg pg flamme (Les flammes éternelles ne luisent point.)

Ker puilh ha ker stank ez kouezh an eneoù en ifern, e-c'hiz ar pluennoù erc'h war an douar, pa gouezhont [ar] stankañ.

1732
Référence : GReg pg floccon (Les ames tombent en enfer aussi abondament que les floccons de neige, sur la terre, lorsqu'il en tombe davantage.)

an diboell eus an ifern

1732
Référence : GReg pg furie (Furie d'Enfer, la rage d'Enfer.)

ar poanioù grizies eus an ifern

1732
Référence : GReg pg grief (Les peines grieves de l'enfer.)

ar poanioù grizies ha diremed eus an ivern

1732
Référence : GReg pg grief (Les peines grieves de l'enfer.)

ar poanioù grevus ha diremed eus an ivern

1732
Référence : GReg pg grief (Les peines grieves de l'enfer.)

En ivern e vezo gouelvan ha grigoñs an dent, hervez aviel sant Vazhe.

1732
Référence : GReg pg grincement (Dans l'enfer il y aura des pleurs & des grincemens de dents, dit S. Math.)

ar gounnar hag an diboell eus an ifern

1850
Référence : GON.II pg ifern, ivern

ifern

1850
Référence : GON.II pg ifern, ivern

ifern

1850
Référence : GON.II pg ifern, ivern

Ur c'hleñved didruez hag a skign dre'r bed-holl Ar spont hag ar marv, pa deu d'en em ziroll, Kleñved aes da bakañ, taolet eus an neñvoù, Da skarzhañ pizh an douar eus e holl dorfejoù, Ar vosenn hec'h anv, a stlape en ifern Loened a-vagadoù kaset ganti d'ar bern.

1867
Référence : MGK p24

Neuze ne vent gwelet o vont d'en em grougañ, / D'en em veuziñ er mor, pe da en em lazhañ, / Da gas, en ur ziskouez n'o deus skiant na kalon, / O ene d'an ifern hag o c'horf d'ar c'hontron.

1867
Référence : MGK p67

Ar republikaned, evel pa vije tan an ifern en o c’halon, n’oant ket evit gouzañv e chomje e iliz ebet an disterañ tra santel.

1877
Référence : EKG.I. p.30

Kounnaret eo war-lerc’h an dud a gar c’hoazh o Doue, evel pa ve tan an ifern o virviñ en e galon.

1877
Référence : EKG.I. p.108

Ha neuze, o treiñ ouc’h ar re her selaoue, c’hoarzh an diaoul war e vuzelloù, mar gell an diaoul c’hoarzhin en ifern : « Her gwelet a rit, n’eus Doue ebet, rak ma vije bet unan, en divije hor friket amañ, evel m’her goulennomp digantañ. »

1877
Référence : EKG.I. p.155

Henhont a zo o klask lann da aozañ merenn, hag houmañ a zo bet o kerc’hat laezh da soubañ anezhañ. Kasomp anezho o-daou da verenniañ fenoz da di Lusifer, d’an ifern, mard eus un ifern bennak.

1877
Référence : EKG.I. p.193

— Diouc’h [Diouzh] pelec’h an diaoul, eme ur soudard, eo deuet an tenn ifern-se ? Kozh bro fall !

1878
Référence : EKG.II p.89

Hag e vousc’hoarzhe evel ma tle mousc’hoarzhin an Diaoul pa vez oc’h hualañ unan bennak er pec’hed, hag ouzh hen hortañ war hent an ifern.

1878
Référence : EKG.II p.149

— Tourmant ruz ! a c’hrozmolas ar c’habiten. Ma vije un tammig gwel… Du-pod, ken du hag en fin foñs puñs an ifern.

1925
Référence : BILZ2 p.171

— « Mar deo ["Mard eo"] un tammig digristen, ne dalvezo ket deomp tan an ifern. » — « O ! fidandoustik ! arabat ! arabat e vefe ! »

1944
Référence : ATST p.75

An Ankoù en deus skoet dec’h war dor vras an Ifern hag en deus lavaret deomp : E parrez Lotei, war gorre an dorgenn, tost da hent Kastellin, er gêrig anvet Karreg-al-Louarn, ur voereb gozh a zo prest da vervel.

1944
Référence : ATST p.56

Ar Bed !... Eno, emañ ar Bed !... Lijour, frankiz, aer d'e skevent yaouank !... Ar Baradoz difennet !... Diwall !... Kentoc'h pondalez an ifern !...

1949
Référence : SIZH p.48

N’en deus an Enebour nemet stouiñ da zastum e breizhoù eus an druilh. Ar Bed a zo anezhañ un divent a bondalez d’an Ifern.

1949
Référence : SIZH p.40

- Me da lazho, tan an ifern ! emezañ en ur skrignadenn

1949
Référence : SIZH p.51

Un heskin ifern eo zoken !

1960
Référence : PETO p42

Un teod ifern zo en ho penn / A-walc'h, maouez ! Tavit, m'ho ped / Re 'm eus klevet hag ac'halenn, / Diwar ho tro, ez an d'ar red.

1960
Référence : PETO p32

Ha beli hakr an Ifern ruz / A dreñkas din ma bouedenn penn, / A silas atiz lor dre guzh / Em askre vil ha trellet tenn ?

1960
Référence : PETO p27

Bevañ a ra atav er mare ma oa ur post en amaezh foran evel ul lec'h er Baradoz mui-pe-vui ha ne fell ket dezhi degemer da wir emaomp o vont a-benn-herr war-zu an ifern bremañ.

2015
Référence : EHPEA p381

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux