Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
4
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. [1732, 1850, 1985] Rann ar c'horf zo en-dro d'ar gouzoug. Bezañ ur chadenn, ur groaz en e gerc'henn, e kerc'henn e c'houzoug : en-dro d'e c'houzoug. Lakaat ur skerb en e gerc'henn. Pa stouit ho penn da dremen dre douez ar strouezh e kouezh ur bern traoù en ho kerc'henn. 2. Dre skeud. Kalon. Gant an esperañs-se a zoug en e gerc'henn pep nevezamzer. & Trl. skeud. (db. ar santadoù, ar santadurioù, an trivliadoù) Bezañ udb. en e gerc'henn : bezañ anat an dra-se warnañ. Nec'h hag enkrez en e gerc'henn. [1923] O welout ar plac’h yaouank liv ar marv en he c’herc’henn [...]. II. Dre ast. 1. Bruched. Lakaat sin ar groaz en e gerc'henn. Ne oa en he c'herc'henn nemet dilhad dister. 2. (db. ar merc'hed, dre elevez) Divronn. Bezañ dizolo he c'herc'henn. 3. (db. ar merc'hed dougerez) Kof. Ar bugel e kerc'henn e vamm.

Exemples historiques : 
33
Masquer la liste des exemples

kerc'henn

1659
Référence : LDJM.1 pg sein

ober sin ar groaz en e gelc'henn

1732
Référence : GReg pg (faire le signe de la) Croix (sur soi)

kelc'henn gouzoug

1732
Référence : GReg pg collet, le cou

kerc'henn ar gouzoug

1732
Référence : GReg pg (le tour du) cou

kelc'henn an gouzoug

1732
Référence : GReg pg (le tour du) cou

lakaat ur groaz e kelc'henn e c'houzoug, en e gerc'henn, en e c'houzoug, ouc'h e c'houzoug

1732
Référence : GReg pg (se mettre une croix au) cou

sailhet da gelc'henn gouzoug ur re bennak

1732
Référence : GReg pg (sauter au) cou (à quelqu'un)

louzoù e kelc'henn ar gouzoug

1732
Référence : GReg pg amulette (médicament composé de simples [...] qu'on se met au cou)

lammat da gerc'henn ur re

1732
Référence : GReg pg (sauter au) collet (de quelqu'un)

kerc'henn

1732
Référence : GReg pg collet, le cou

kerc'henn

1850
Référence : GON.II pg brennid, kerc'hen (Poitrine. Sein. De plus, le tour du coup).

Ur groaz he deus en he c'herc'hrenn.

1850
Référence : GON.II pg kerc'hen (Elle porte une croix au cou).

kelc'henn

1850
Référence : GON.II pg kerc'hen (le tour du coup), kelc'hen

kerc'henn

1909
Référence : BROU p. 213

kerc'henn

1909
Référence : BROU p. 213

O welout an hini a zeue daveto, Atir ha Mâtir a save ha, deut an ene en o c’hichen, e taolent o divrec’h en e gerc’henn d’e vriata [...].

1923
Référence : SKET p.73

(2) [...] E barzhoneg Claudianus gouestlet da Stiliko, ez eo skeudennet Galia evel ur vaouez blev melen, un dro-c’houzoug aour gwidilet en he c’herc’henn ha daou c’hoaf-bann en he dorn ; Brittia evel ur plac’h vrizhellet, gwisket gant ur sae c’hlas, ha, war he fenn, da gabell, ur penn hoc’h-gouez, Rev. celt. 1901, p. 153-9.

1923
Référence : SKET p.136

O welout ar plac’h yaouank liv ar marv en he c’herc’henn : « Ha c’hoarvezet ez eus un taol bennak, emezañ, ganez pe gant da c’hoarezed ? »

1923
Référence : SKET p.104

Leun-sked edo evel ur verc’h d’an Heol dindan aourennad tev he blev, dindan an dro-c’houzoug a ginkle he c’herc’henn, ar c’helc’hiennoù emweet en-dro d’he divrec’h ha d’he daou strizh-gar, ar gouriz ledan kizellet a starde he dargreiz.

1923
Référence : SKET p.74

E benn n'o deus ket bet ; hogen ni hon eus bet o re : pintet int bet ganeomp e beg o goafioù pe skourret ouzh kerc'henn hor c'hezeg.

1923
Référence : SKET p.19

Diaes lavarout pehini eo ar c’hoantañ, pe ar sae sked-disked he liv a zo en o c’herc’henn, pe ar blev melen seizheñvel a zo en o fenn.

1924
Référence : SKET.II p.75

Gwalc'h da gerc’henn, da eneb, da bennad-blev.

1924
Référence : SKET.II p.26

En e gichen, war ar varvskaon, e vamm lienet, diraki, ur c’houlaouenn-goar binniget, ur chapeled hag ur g[r]oazig kouevr entre he daouarn ; ha panevet sklas ar marv en he c’herc’hen, hag an disliv war he zal, ho pije lavaret e vousc’hoarzhe d’he mabig bihan.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924), ("ar varv-skaon", "groazig kouevr", "hag an disliou war he zal" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Bilzig a grogas en dorn Katellig, an daou all d’e heul, liv ar marv en e gerc’henn.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.896 (Miz Ebrel 1924)

Vindosetlos a zouaras hag an doueez, o lezel da gouezhañ d’an douar he bouc’hal hag he skoed, a daolas he divrec’h a-vriad en e gerc’hen hag a bokas dezhañ.

1924
Référence : SKET.II p.57

Gwenn-damlouet, blouc’h ha yen o c’hroc’hen, talfasek, sklosennek ha chatalek o dremm, marvelen-disked o blev a gouezh en o c’herc’henn hag en o choug dibleg ha dirodell.

1924
Référence : SKET.II p.66-67

liv ar marv en e gerc'henn

1931
Référence : VALL pg blème

Spurmantañ a reas dindan traoñ ar vantilhenn, a c'holoe dremm e amezegez, un darn eus he c'herc'henn gwenn.

1949
Référence : SIZH p.46

Ha falc'het ' vo [ma zamm korf] ha distrantet / Gant bili plom ar Chouanted / O tont da dreuzi ma c'herc'henn.

1960
Référence : PETO p65-66

Spontet mik gant an nec'hamant / Rak an Ankoù ken dizamant / A zo kiriek d'am chalamant, / Aon da vervel zo dirollet / 'Barzh ma c'herc'henn ken pennfollet : / Ha dre-se, kure, ' vi kollet.

1960
Référence : PETO p39-40

'Lies vo du da staon / Gant ar sec'hed, an naon, / Da gerc'henn barr gant skrij hag aon / Da galon sempl spouronet-holl.

1960
Référence : PETO p21

Dre ma 'z it, setu ma santit ho tivesker pe ho tivrec'h o teviñ ; ma teu deoc'h tremen en ur stouiñ dindan ur bod strouezh, setu ma red an tan en ho kerc'henn.

1985
Référence : DGBD p130

Gant muntr Lazaridis koulskoude ez eus bet lakaet ul lindag en hon c'herc'henn ha div vaodiernezh, da nebeutañ, a zo o prientiñ stardañ anezhañ.

2015
Référence : EHPEA p135

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux