Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
11
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. G. A. (db. al loened) 1. Goloenn diavaez zo gronnet ganti korf al loened mellkeinek. Ur c'hroc'hen buoc'h, ejen. Ur c'hroc'hen naer. Krec'hin gozed. DHS. kreoñ, lêr, skant, tonenn. 2. Ent strizh Goloenn diavaez korf ar bronneged, a ya d'ober al lêr hag ar feur. Kivijañ krec'hin d'ober lêr. & Kroc'hen glas : kroc'hen zo c'hoazh gant e vlev, n'eo ket bet kivijet. 3. Dre ast. Ar c'holoenn kivijet-se, aet d'ober dilhad. Pelec'h emañ ma c'hroc'hen maout ? B. (db. an dud) 1. Goloenn diavaez zo gronnet ar c'horf ganti. Ur morian du-pod e groc'hen. Bezañ flour e groc'hen. & Trl. skeud. Bezañ stag e groc'hen ouzh e gein, tost e groc'hen d'e gein : bezañ pizh-kenañ. & Sachañ e groc'hen gantañ : en em dennañ eus ur gwall bleg. & Koll e groc'hen : mervel. & Bezañ kroc'hen oc'h ober ub. : bezañ diaes dont a-benn anezhañ. Hennezh zo kroc'hen ouzh e ober. 2. Dre ast. Korf. Te zo penn-kaoz a gement-mañ, da groc'hen a baeo. Mar gallfe hennezh lakaat e zorn war ma c'hroc'hen ! & Trl. Kouezhañ a-c'hwen e groc'hen : a-hed e gorf. 3. Trl. skeud. Stagetoc'h e vezer ouzh ar c'hroc'hen eget ouzh ar roched : pouezusoc'h eo ar vuhez eget nep tra all. 4. Dre gunuj. Gast, rederez. Kroc'hen zo ac'hanoc'h ! C. Dre heveleb. 1. (db. ar plant) Rusk ar gwez, pel ar frouezh, al legumaj. Al lann daou vloaz a zeu druz o c'hroc'hen. & Patatez kroc'hen-digroc'hen : poazhet en dour plusk hag all. 2. (db. an douar) Gwiskad war-c'horre. Teilañ tost d'ar c'hroc'hen. DHS. tonenn. 3. (db. an traoù) Gwiskad tanav a grou war-c'horre liñvennoù. Ne gavan ket mat kroc'hen al laezh. DHS. krestenenn. II. H.g. 1. (db. al loened) Goloenn diavaez ar bronneged, a ya d'ober ar feur hag al lêr. Ur chupenn kroc'hen gavr. 2. (db. an dud) Goloenn diavaez zo gronnet ar c'horf ganti. N'eus mui nemet kroc'hen war e eskern. An draen zo aet etre kig ha kroc'hen. & Kroc'hen al lagad : ar valvenn. & Trl. skeud. Ober kozh kroc'hen : bevañ kozh. Hennezh ne ray ket kozh kroc'hen. & Kaout kroc'hen berr : bezañ tener e groc'hen. Ar vugale o devez kroc'hen berr. & Kaout kroc'hen naer : bezañ savet ar blev war e groc'hen, dre ar riv pe dre ur gridienn bnk. 3. Dre heveleb. (db. ar plant) Rusk. Evit imboudiñ gwez e lakaer al lagad etre koad ha kroc'hen. III. Termen a dalvez da sevel estlammadelloù a lezer diwar un taol imor. Daonet 'vo kroc'hen ma ene ! Daonet 'vo kroc'hen kurunoù ma ene ! Daonet 'vo kroc'hen ma c'hazh ! Kroc'hen ma c'hazh ! Kroc'hen mil ma reoù ! [1924] Kroc'hen kurunoù ! Pennad kroc'hen !

Exemples historiques : 
94
Masquer la liste des exemples

kroc'hen tarv

1499
Référence : LVBCA p127, 191 (peau de torel)

dibriñ pan en debr den e groc'hen

1499
Référence : LVBCA p51, 53, 67, 71, 127 (demangier)

kleñved entre kig ha kroc'hen

1499
Référence : LVBCA p72, 94, 114, 115, 127 (maladie entre cuir et cha[i]r)

kroc'hen

1499
Référence : LVBCA p127 ('peau')

kroc'hen

1499
Référence : LVBCA p127 (cuir ou peau de beste)

kroc'hen an divgell

1499
Référence : LVBCA p21, 112, 127 ('la peau des testicules')

kroc'hen

1659
Référence : LDJM.1 pg peau

krec'hin

1659
Référence : LDJM.1 pg peau

spinañ ar c'hroc'hen

1699
Référence : Har. pg kroc'hen, spinañ (effleurer la peau)

entre kig ha kroc'hen

1732
Référence : GReg pg (entre cuir &) chair

kroc'hen feuret

1732
Référence : GReg pg aumusse (fourrure de Chanoines et chanoinesses)

krec'hin feuret

1732
Référence : GReg pg aumusse

kroc'hen ur Chaloni

1732
Référence : GReg pg aumusse

krec'hin ar Chalonied

1732
Référence : GReg pg aumusse

krec'hin glas

1732
Référence : GReg pg brou (écorce verte qui couvre les noix)

war e groc'hen noazh

1732
Référence : GReg pg (sur la) chair (nüe)

kroc'hen gavr

1732
Référence : GReg pg (peau de) chevre

kroc'hen gavrig tremenet

1732
Référence : GReg pg chevrotin (peau de chevreau préparée)

nep zo stag e groc'hen oc'h e gein

1732
Référence : GReg pg chiche (qui craint de dépenser)

un den pervez a gigne ur grec'h evit kaout e groc'hen

1732
Référence : GReg pg (un avaricieux tondroit sur un) ciron

kroc'hen ar penn

1732
Référence : GReg pg coenne (peau de la tête de l'homme)

kroc'hen lard

1732
Référence : GReg pg coenne (de lard)

kroc'hen kig hoc'h

1732
Référence : GReg pg coenne (de lard)

ar c'hroc'hen

1732
Référence : GReg pg (la) coënne

gourvez, kousket en heol, a-c'hwen e groc'hen

1732
Référence : GReg pg (se) coucher (sur le dos du soleil)

Ret eo griat kroc'hen al louarn ouc'h hini al leon. Ret eo em servijout eus ar furnezh kerkoulz hag eus an nerzh [a-]enep un adversour.

1732
Référence : GReg pg (il faut) coudre (la peau du renard avec celle du lion)

kroc'hen ul levr

1732
Référence : GReg pg couverture (de livres)

krec'hin levrioù

1732
Référence : GReg pg couverture (de livres)

kroc'hen

1732
Référence : GReg pg cuir (peau d'animal), (la peau du corps humain)

krec'hin

1732
Référence : GReg pg cuir (peau d'animal)

krec'hen

1732
Référence : GReg pg cuir (peau d'animal)

kroc'hen kivijet

1732
Référence : GReg pg cuir (peau d'un animal qu'on a tanée)

ur c'hroc'hen

1732
Référence : GReg pg (un) cuir

ur c'hroc'hen ejen, ur c'hroc'hen buoc'h

1732
Référence : GReg pg (un) cuir (de boeuf, de vache)

kroc'henoù

1732
Référence : GReg pg cuir (la peau du corps humain)

entre kig ha kroc'hen

1732
Référence : GReg pg (entre) cuir (et chair)

droug etre kig ha kroc'hen

1732
Référence : GReg pg (maladie du) cuir

kroc'hen gwenn, ha flour

1732
Référence : GReg pg cuir (blanc & doux)

Me am bezo kig, pe groc'hen eus an afer-se.

1732
Référence : GReg pg (j'aurais) cuisse (ou aîle de cette affaire)

na zistagin ket, n'am bezo bet kig, pe groc'hen

1732
Référence : GReg pg (j'aurais) cuisse (ou aîle de cette affaire)

kroc'hen a ziavaez

1732
Référence : GReg pg écorce (la premiere écorce d'un arbre, l'exterieure)

krec'hin

1732
Référence : GReg pg écorce (la premiere écorce d'un arbre, l'exterieure)

eil kroc'hen ur wezenn

1732
Référence : GReg pg (la seconde) écorce (d'un arbre)

ar c'hroc'hen a ziabarzh

1732
Référence : GReg pg (la seconde) écorce (d'un arbre)

ar c'hroc'hen a-ziavaez

1732
Référence : GReg pg epiderme (ou cuticule, la premiere peau du corps humain)

kroc'hen leun a doulloù

1732
Référence : GReg pg epiderme (ou cuticule, la premiere peau du corps humain)

kroc'hen toulloùigoù ar c'hwez

1732
Référence : GReg pg epiderme (ou cuticule, la premiere peau du corps humain)

feuret gant erminig, doublet gant krec'hin erminig

1732
Référence : GReg pg (fourré d') ermine

krec'hin

1850
Référence : GON.II pg kroc'hen

kroc'hen

1850
Référence : GON.II p.19, livre premier, "peau".

Ne garen ket bezañ en e groc'hen

1850
Référence : GON.II pg kroc'hen

[Kouezhañ a reas] a-c'hwen e groc'hen

1850
Référence : GON.II pg a-c'houen ([Il tomba] à la renverse).

Klisiet oc'h eus ar c'hroc'hen.

1850
Référence : GON.II pg klisia (Vous avez effleuré la peau).

n'eo ket digiget mat ar c'hroc'hen-mañ

1850
Référence : GON.II pg digiga

krec'hin

1850
Référence : GON.II p.19, livre premier, "des peaux".

kroc'hen

1850
Référence : GON.II pg kroc'hen

Kig pe groc'hen am bezo

1850
Référence : GON.II pg kroc'hen

Ur c'hroc'hen buoc'h am eus da werzhañ

1850
Référence : GON.II pg kroc'hen

kroc'hen

1850
Référence : GON.II pg kenn

An dra-se eo a reas anaout / N'eo ket diouzh e lost mont d'ar maout / Na d'an azen diouzh e groc'hen.

1867
Référence : MGK p61

En-dro dezhañ ur c'hroc'hen leon, / Un azen eus an azenañ, / Evitañ da vout digalon, / A lakae an holl da grenañ.

1867
Référence : MGK p61

Evit en em ginklañ, ne c'hell ket dont a-benn / Da guzhet ar frailhoù a skarnil he c'hroc'hen, / A zo roudennet don gant ivin an amzer, / A gar krabanata pep tra ha merc'hed kaer.

1867
Référence : MGK p57

Hemañ, o klask diwall e dra, toullet, roget kig ha kroc'hen, e-kreiz an hent war e livenn, a hirvoud hag a huanad : homañ zo din ur galonad, gwelet, 'mezañ, hep poant ebet, ar marc'h-se gant e gerc'h, ha me lazhet, muntret.

1867
Référence : MGK p6

Ur bleiz, deuet e eskern er-maez eus e groc'hen, o vezañ ma veze ar c'has ouzh en diarbenn, a gavas, war e hent, un hordenn gi nerzhus, lart-toaz ha flour e lêr, ki distailh galloudus.

1867
Référence : MGK p7

Deuet, e n’eus forzh peseurt parrez, un divroad bennak, hag e ve ur "blevier", ur marc’hadour blev, ur marc’hadour krec’hin gozed, hag e ve zoken un troc’her-moc’h e ve, an dra-se ne ra mann, gant ma vezo komzoù gallek, mat pe fall, en e c’hinou, gant ma raio e baotr rok, dreist pep tra ma vez dilhad "aotrou" war e gein, e troio hag e tistroio an holl en tu ma karo, e lakaio tud ar barrez da goll o fenn hag e kaso d’e heul zoken ar re binvidikañ, ha, war o meno, ar re skiantekañ eus ar vro.

1877
Référence : EKG.I. p.173-174

Ne oufen ket lavaret deoc’h pe e sellas outi pe ne reas ket, re deñval e oa c’hoazh da welet ; ar pezh a zo gwir avat eo e kendalc’has da c’haloupat a-dreuz ar parkeier en ur freuzañ e roched hag en ur regiñ e groc’hen ken ma en em gavas e porzh Kerbridoù, ken dialanet adarre evel ma oa, er penn kentañ eus an noz, pa en em gavas war bont Rozanklañ

1877
Référence : EKG.I. p.134-135

Ne voen ket pell evit bezañ dihunet ganto ; ha soñj mat am beus eus o flemmoù hag eus an debron am boa dre va c’horf ; poazhet oa va c’hroc’hen ganto.

1877
Référence : EKG.I. p.145

Deus amañ, Laou ar Floc’h, te a zo pennkaoz a gement-mañ ; da groc'hen a baeo.

1878
Référence : EKG.II p.143

krec'hin

1909
Référence : BROU p. 220 (au pluriel)

a-hed e gorf, e groc'hen

1909
Référence : BROU p. 251

kroc'hen

1909
Référence : BROU p. 220

Er gêr ziwezhañ-mañ e tigouezhas ganin, dre eurvad, un den kadarn ha gouiziek eus Iverio, Bituslanos e anv, a oa deut war e lestr da werzhañ aour, krec’hin ha sklaved, hag a roas din, diwar-benn e vro hag an istor anezhi, an disklêriadurioù a vezo kavet pelloc’h.

1923
Référence : SKET p.18

Hervez kanenn Vopiskos e oa he blev gell-ruz, he daoulagad glas-louet ha birvidik en he fenn, he dremm hirgelc’hiek, ha gwenn-kann liv he c’hroc’hen.

1923
Référence : SKET p.41

Ar bed estren en-dro deomp ne welemp mui-ken ; an heol estren a-zioc’h hor penn ne suilhe ken deomp-ni hor c’hroc’hen.

1923
Référence : SKET p.41

- Krec'hin digivij (kriz) ha sklaved, Strabon, IV, 5, 2 [...]

1923
Référence : SKET p.19

[H]oll e c’houzont tresañ war ar c’hrec’hin pe war ar prenn, war ar maen pe war ar c’hoar, war an arem pe war ar pri kaletpoazh, arouezioù skritur.

1923
Référence : SKET p.20

Kent an donedigezh anezhañ ne ouie an dud na gwiañ na livadenniñ danvez ; n’o doa ken dilhad nemet krec’hin al loened a lazhent en hemolc’h.

1923
Référence : SKET p.59

Eno, war an traezh, edo un hanterzaouze[gad] a vagoù pilprennek ha kel lies all a vagoù kroc’hen. Derkeia a lakeas war neuñv unan eus ar re-mañ hag, o vezañ pignet enni gant he c’hoarezed, e stagas a-gevret ganto da roeñvat war-du ar mor.

1923
Référence : SKET p.108 (p.199, "Da reiz[h]a[ñ]". P. 108, 6vet dilinenna[ñ], lin. 6, e lec’h « hanter-zaouzek » lenn « hanter-zaouzegad » kentoc’h).

Gant ur pilgos prenn kleuz, ma stignas warnañ ur c’hroc’hen, e reas un daboulin.

1923
Référence : SKET p.54

Gwenn-damlouet, blouc’h ha yen o c’hroc’hen, talfasek, sklosennek ha chatalek o dremm, marvelen-disked o blev a gouezh en o c’herc’henn hag en o choug dibleg ha dirodell.

1924
Référence : SKET.II p.66-67

He brusk, neuziet-kaer, a oa gwisket en ur sae-vailhek arem ker gwevn hag o tereout ker reizh ouzh he c’horf ma na rae da welout nemet unan gant he c’hroc’hen.

1924
Référence : SKET.II p.54

Amzer n’en devoa ket bet da sellet en-dro dezhañ, ma oa Gargam krog en e golier. — Ac’hanta ’ta, paotr, tizhet out ! Kroc’hen kurunoù !…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 45, p.1067-1068 (Gwengolo 1924)

Ha, daoust d’e baourkaezh devezhioù da vezañ kelc’het gant an ezhommoù, daoust d’an dienez da begañ war e groc’hen ha war e galon, abeg e kave ar paotr evelkent en nerzh e yaouankiz, da leuskel e vennozhioù da nijal, gwennilied dibreder, a-dreuz oabl koumoulek an hunvreioù.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.974 (Even 1924)

Noazh ez oa e zivhar hag e zivrec’h ; melen-bleuñv-balan ez oa e vleo en e benn, gwenn-bleuñv-spern e groc’hen ha glas-glizin kreizig e lagad.

1924
Référence : SKET.II p.12

Diankañ a reas un nozvezh diouzh ar c’hroc’hen-bleiz blevek m’edo kousket ennañ e-tal skoaz ha dremm e vamm.

1924
Référence : SKET.II p.7

Hag ur c'hwezenn sklaset a zivere deus e dal, hag ur grenidienn a grine e groc’hen.

1925
Référence : BILZ2 p.124

« Tevel hag ober » : Bilzig n’en devoa ket ankouaet ar girioù-se. Re e talc’he d’e groc’hen.

1925
Référence : BILZ2 p.128

a-c'hwen e groc'hen

1927
Référence : Geri.Ern pg a-c'houen

stag e groc'hen ouzh e gein

1931
Référence : VALL pg avare

Hag, a-hend-all, n’eus ket ezhomm da ziskenn er puñs evit kavout Satanaz ; prestik e vo gwelet em istor, kroc’hen, eskern, hag all…

1944
Référence : ATST p.48

Sellout a raent war o lerc’h, bep ar mare, evel ma vije bet c’hoazh e-leizh o c’hroc’hen a spont.

1944
Référence : ATST p.22

Korfoù blouc’h o c’hroc’hen liv an erc’h, dezho pennadoù blev du hir betek o dargreiz gwevn, ha lorc’h enno gant o brennid dizolo.

1949
Référence : SIZH p.38

Deoc'h gwazh a-se, paotred, ma tec'h ; / D'ho kroc'hen truilh e teuo bec'h.

1960
Référence : PETO p51

A-barzh kargañ o boutigi avat e kignont ar maniok, hag e taolont kuit ar plusk pe ar c'hroc'hen, hag a chom evel-se da vreinañ e-touez al lec'hid.

1985
Référence : DGBD p58

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux