Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
4
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
58
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. 1. Kemer ha lakaat en ul lec'h all. Lam da c'hoarielloù diwar hent. Lamit an traezoù-mañ. Lemel udb. a-zirak daoulagad ub. Lamet en deus an dilhad-gwele diwarnañ. & Lemel udb. er-maez : e gemer hag e lakaat er-maez. 2. Diwiskañ. Lamit ho potoù (eus ho treid) ! Lemel e vantell, e dog. 3. Diverkañ. Lam e anv (diwar ar roll). 4. Trl. LEMEL E VARV : troc'hañ e varv. Deuet eo poent din lemel ma barv. 5. Lemel ub. digant ub. all : e zispartiañ dioutañ. Lemel ur vamm digant he bugale. & Lemel udb. digant ub. : dirannañ ub. eus udb. Lemel e wirioù digant ub. & Lemel udb. digant ub : kemer an dra-se digantañ (hag a-enep e c'hoant prl.). Lamit e vazh digantañ. [1877] Evit dont a-benn eus ar veleien, [...] ec’h en em lakajont e doare da lamet, digant ar Pab hag an eskibien, o galloud warnezho. 6. Fetis, difetis, trl. Lemel udb. diwar udb., ub. : divec'hiañ an dra-se, an den-se eus udb. Ro dorn din da lemel ma sac'h diwar ma c'hein. Lemel diwar an ene pouez ar pec'hedoù. 7. Trl. skeud. Na lemel lagad ebet diwar ub., udb. : parañ ingal e selloù warnañ. HS. dispegañ, distagañ. 8. Lemel ub. ag udb. : e lakaat da zont er-maez eus (ur pleg fall prl.). Hol lamit a boan. HS. tennañ. B. Difetis 1. Terriñ. Lemel ur pleg fall. & Lemel e c'hoant digant ub. : terriñ e c'hoant dezhañ. Lamet em eus o c'hoant c'hoarzhin diganto. & Lemel e garg digant ub. : e derriñ eus e garg dezhañ. Ra vezo lamet e garg digantañ. & Bezañ lamet diouzh e garg : bezañ torret anezhañ. 2. LEMEL UL LEZENN*. C. 1. Tennañ udb. eus udb. all, eus un hollad. Lamet em eus an hanter anezhañ. 2. Difetis Dinac'hañ (ur perzh mat bnk.) da ub. Ne vo ket lamet an dra-se diganti. 3. Trl. JEDON. Lemel un niver 'n' eus un niver 'N' : tennañ a-douez unanennoù an niver N kement a unanennoù zo en niver n. & (impl. da ak.) Al lemel eo an eil oberiadur. DHS. liesaat, lieskementiñ, rannañ, sammañ. HS. lamadur. II. V.g. RANNYEZH. 1. Mont kuit. Men ez aint en ur lemel ag o bro ? 2. Lemel a-dal : kuitaat. Ne c'hallan ket lemel a-dal ma gwreg.

Exemples historiques : 
58
Masquer la liste des exemples

lamet

1499
Référence : LVBCA p129 (ostez)

lamat un dra

1499
Référence : LVBCA p129, 195, 201 (oster)

lemel an daoulagad

1659
Référence : LDJM.1 pg creuer (les yeux)

lemel

1659
Référence : LDJM.1 pg abolir, arracher, oster, rauir, retrancher

lemel a

1659
Référence : LDJM.1 pg deliurer

lemel an anv mat

1659
Référence : LDJM.1 pg denigrer

lemel an anv mat

1659
Référence : LDJM.1 pg denigrer

lemel an anv mat

1659
Référence : LDJM.1 pg denigrer, detracter

lemel eus

1659
Référence : LDJM.1 pg deliurer

lemet

1659
Référence : LDJM.1 pg abolir, arracher, oster

An amc'houloù a lam e holl gaerded digant un daolenn.

1732
Référence : GReg pg (un) contre-jour (ôte toute la beauté d'un tableau)

lamiñ

1732
Référence : GReg pg abolir

Lamet an derzhienn digant ur re.

1732
Référence : GReg pg fievre (Faire passer la fievre à quelqu’un.)

lamet un dra bennak eus e spered, eus e benn, eus e vemor

1732
Référence : GReg pg effacer (de sa mémoire)

lemet

1732
Référence : GReg pg aboli

lamet, lemel, e anv mat digant ur re

1732
Référence : GReg pg detracter (noircir, perdre l'honneur de quelqu'un par ses médisances)

lamet, lemel, diwar an tron

1732
Référence : GReg pg detroner

lamet ur re er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg demettre (destituer quelqu'un d'une charge)

lemel he gwerc'hded digant ur verc'h

1732
Référence : GReg pg deflorer

lamet, lemel, ar c'hoant-dibriñ digant ur re

1732
Référence : GReg pg degouter (rebuter, empêcher quelqu'un de manger)

lemel ar goulazhoù

1732
Référence : GReg pg delatter (ôter les lattes de dessus un toit)

lemel a boan

1732
Référence : GReg pg delivrer (tirer hors de peine, de mal, de captivité)

a c'haller da lamet er-maez a garg

1732
Référence : GReg pg amovible

lemel

1732
Référence : GReg pg abolir, emporter (ravir, ôter)

Lamit ar c'haoc'h-se alese.

1850
Référence : GON.II pg kac'h (Enlevez cette merde, cette ordure de là).

lemel

1850
Référence : GON.II pg lamédigez, lamein, lamout, lémel, tenna

lamiñ

1850
Référence : GON.II pg lamein, lémal

lemont

1850
Référence : GON.II pg lamout, lémel

lamañ

1850
Référence : GON.II pg lémel

lemet

1850
Référence : GON.II pg lémel

lamit an dra-se a-zirak va daoulagad

1850
Référence : GON.II pg lémel

lamet em eus an hanter anezhañ

1850
Référence : GON.II pg lémel

Mervel, siwazh ! gant keuz ha doan / War-lerc'h ar vugale vihan / O deus ganet, o deus maget, / Ha diganto a ve lamet.

1867
Référence : MGK p110

« N'eus aked anezho, kaer a zo lavaret : / Setu gwiad-kevnid ! Ha diaes ve o lamet ? »

1867
Référence : MGK p44

'n aotrou Keraglaz a lâre, d'ar Charlezenn eno neuze : lamit diganti he c'houtelasenn zo indan he c'hotilhonenn

1874
Référence : GBI.II p78

O welet an dra-se, unan eus ar soudarded a dostaas hag a lamas kuit ar golo : an hini a yoa e-barzh ne fiñve tamm.

1877
Référence : EKG.I. p.32

Kerkent ha ma voe achu gantañ, e tiskennas diouc’h an aoter hag ez eas war-eeun d’ar segreteri, evit lamet e zilhad oferennañ.

1877
Référence : EKG.I. p.208

An arched a voe lamet e c’holo diwarnañ, hag unan anezho a voe lakaet da azezañ e-barzh.

1877
Référence : EKG.I. p.31

Evit dont a-benn eus ar veleien, evel m’oant deuet a benn eus madoù an Iliz, ec’h en em lakajont e doare da lamet, digant ar Pab hag an eskibien, o galloud warnezho.

1877
Référence : EKG.I. p.4

Pa ne blije ket ur person pe ur c’hure d’ar c’houarnamant, e veze kaset da ur barrez all, pe zoken lamet e garg digantañ.

1877
Référence : EKG.I. p.4

Evelato, er C’hroazhent, dirak ar maner, ne gavis ken en he sav ar groaz vaen a yoa eno, hag em boa dirazi ken alies a wech lamet va boned.

1878
Référence : EKG.II p.37

ha pa lamfes va fenn diwar va divskoaz

1909
Référence : BROU p. 404 (lors même que tu m'enlèverais la tête de sur les épaules)

Fellout a ra deomp aozañ dihun hon Bro-Vreizh dre grouiñ ur froud vras a eneberezh hag a zroukrañs ouzh ar C'hallaoued a c'houarn ac'hanomp enep d'hon grad vat hag a lem diganeomp frankiz hon Bro hon deus gwir da gaout.

1911
Référence : PSEP p I

Bemdez, pa bare an heol, aet he fried d’e labour, e lame pep gwreg yaouank an doenn-se da aveliñ al logig ha da reiñ hent da zont e pep korn da vannoù glanaus roue an Deiz.

1923
Référence : SKET p.96

Bleizi a zeue da lemel diganto o ein, o leueoù, o ebeulien, moch-gouez da duriat[a] o zrevadoù, arzhed da dagañ o c’hon, hag Erkuniz da skrapat o saout hag o merc’hed.

1923
Référence : SKET p.119

« Kênos eo, eme ar c’hrennard, en deus lemet da vab, ha kement-se n’en deus graet nemet war c’hourc’hemenn Bodiakos a venn m’en defe ar bugel ar gelennadurezh a roer da vugale an doueed. Moarvat, mennadoù-meur en deus savet an Tad war da vab, o Kamula. »

1924
Référence : SKET.II p.12

lemel

1931
Référence : VALL pg abolir, annuler

lemet

1931
Référence : VALL pg abroger, annuler

lemel e varv

1931
Référence : VALL pg barbe

Mar bez un tor bennak en dinaou-se e labour ar stêr d'he lemel.

1943
Référence : TNKN p44

E bro garet hon hentadoù / Brevet spontus gant bagadoù / An daou strollad o 'n em zispenn, / Grit ma teuy al lezenn gristen / Da sioulaat ar vuanegezh / Ha da lemel an druegezh, / Hag un deiz, d'Ho Pro Diamen, / D'hor c'has holl da viken... Amen !

1960
Référence : PETO p83

Petra ' c'hoarvezfe ma vefemp dizornet ? / Hon teodoù simudet a chomfe skornet, / Rak diganto, da brezeg, ' lamfed ar gwir / Dre an urzh a lerez ken kalet ha dir.

1960
Référence : PETO p18

Hon Nasion garet 'glask diskarañ / Ha lemel diganeomp gwirioù ha bara.

1960
Référence : PETO p36

Ha ne c'houzez ket eo da gure kozh / A glaskan, hep ehan, da graouiañ kloz / Evit bezañ, da c'houde, barnet tenn / Ha, diwar e zivskoaz, lamet e benn ?

1960
Référence : PETO p36

Poan a ra, anat eo, ar voul-se dindan ar c'hroc'hen, ha ret-mat e vez he lemel ac'hano.

1985
Référence : DGBD p198

Goulenn a reont ma vo lamet al lezenn Z hag a ro nerzh da brevesadur dre guzh ar servijoù publik.

2015
Référence : DISENT p128

Ar pep pouezusañ eo ne vefe ket hennezh "merket" betek re : lemit ar pegsunioù diwar revr an oto, laoskit ar van Volkswagen orañjez er gêr, ha skoachit ar gitonoù dindan an azezennoù...

2015
Référence : DISENT p85

Ma laman war-dro 200.000 euro evit ar manegoù, pere, adal ma paeoc'h telloù, a ranko bezañ kontet evel mizoù didennadus, e rankit talañ 300.000 euro d'ar c'hemederezh.

2015
Référence : EHPEA p170

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux