I.
Ag. niv.
A. Ag. peg.
1. (dirak an anvioù-kadarn unan a dalvez da aroueziñ traoù niveradus)
Niver zo par da eizh mui unan.
Nav bloaz. Nav c'hazeg. Nav deiz. Nav foull. Nav gwech. Nav zro. Nav eskopti Breizh. Un nav devezh, (un) nav devezh bennak : war-dro nav devezh.
2. Trl. skeud.
Trein ha distreiñ ub., udb. war e nav zu : war kement tu zo.
Kaer am boa e dreiñ hag e zistreiñ war e nav zu, ne ziframmis netra digantañ.
&
Ober nav zro gant e deod en e c'henoù : en em soñjal mat (a-raok lavaret udb.).
&
(Ur) marc'had* nav bloaz, meur a varc'had* nav bloaz.
B. Ag. pet.
1. (goude un ak.)
Navvet.
Ar gentel nav.
2. (dirak ar ger eur)
Nav eur dek eo.
Trl.
Chom e c'henoù* (digor) war nav eur (hanter).
II. Rag. niv.
A. Rag. peg. (e-unan, dirak un ag., ur rn. disk., pe dirak an ar. a heuliet gant un anv lies pe stroll)
1. Eizh mui unan.
Nav a vugale he deus bet e vamm. Nav zo aze. Nav vras.
2. Trl., pemdez
Gouzout pet favenn * a ya d'ober nav.
&
Kontañ pemp * ha nav, pemp* pe nav.
&
OBER NAV : a lavarer er c'hoari kilhoù pa ziskarer ar gilh greiz a dalv kement ha nav foent.
&
Dre ast.
OBER NAV : gounit, ober berzh.
Pe me a ray nav pe me a ray kazeg, ne ran ket kalz a forzh.
&
Deomp atav, pevar ha pemp a ra nav : war-raok, evit dont a-benn e ranker ouzhpennañ d'ar pezh zo bet graet ar pezh a chom da ober c'hoazh.
3. Adv. (db. an dud, al loened, an traoù)
HON-NAV, HO-NAV, O-NAV : me - te, c'hwi, eñ pe hi - a-gevret gant eizh all.
&
Nav-ha-nav : dre strolladoù a nav elfenn.
B. Rag. pet.
1. (evit merkañ ar renk, an deiziadoù)
Navvet.
An nav a viz Mae. Ar pab Pius nav.
2. (dirak warn-ugent)
Termen a dalvez da sevel raganvioù petvediñ a arouezer an deiziadoù ganto.
An nav warn-ugent a viz Meurzh.
III.
Niv. peg.
1. (db. an dud, al loened, an traoù)
Termen a dalvez da aroueziñ niver an unanennoù en anvioù-gwan niveriñ, er raganvioù niveriñ pe en adverboù niveriñ zo brasoc'h eget ugent.
Nav bloaz ha pevar-ugent. Nav c'hurunenn ha tregont.
2. (dirak ugent, kant, mil, milion ha miliard)
Termen a dalvez da sevel ugentadoù, kantadoù, miliadoù, milionadoù, miliardoù.
Nav c'hant vloaz. Nav mil den. Nav-ugent : kant ha pevar-ugent. Dek ha nav-ugent. Nav-ugent vloaz. An nav-ugent den-se.
IV.
G. (ls. -(i)où)
A. Un nav, an nav : kartenn, pezh eus ur c'hoari zo merket nav warni - warnañ - pe a dalvez nav foent.
B. Niveron.
1. Niver anterin a zeu da heul eizh.
An niver nav.
2. Sifr a reer gantañ evit merkañ an niver a unanennoù, a zegadoù h.a. zo en un niver.
Nav eo sifr ar c'hantadoù en niver 1925.
&
Dre navioù : dre strolladoù a nav elfenn.
Renkañ traoù dre navioù.
3. Anv a roer d'an arouezenn 9 a reer ganti evit skrivañ an niver anterin a zeu da heul eizh.
EVEZH. : (a) kemm. c'hwezh. goude nav ag. peg. ; (b) kemm. blot. goude nav rag. peg.
Référence :
GReg
pg (les neufs) Choeur(s des Anges)
nav pe zek mil
nao pe zec mil
1732
Référence :
GReg
pg a
Og, roue a Vasan a yoa ur jeant pehini en devoa nav ilinad uhelded, pe trizek troadad hanter a uhelded. Hennezh voa ar peulvan, va Doue !
Og Rouë a Vasan a yoa ur geant pehiny èn devoa nao ilinad uhelded, pe trizecq troadad-hantér a uhelded. Ennez voa ar peulvan, va douë !
1732
Référence :
GReg
pg geant (Og Roi de Basan étoit un geant qui avoit neuf coudées de haut.)
Ar Werc'hez sakr he deus bet dre un eurvad douget hon Salver e-pad nav miz entre he daougostez benniget.
Ar verc'hès sacr he deus bet dre un ëurvad douguet hon Salver ê pad nao miz entre he daou gostez benniguet.
1732
Référence :
GReg
pg flanc (La Sainte Vierge a porté Nôtre Sauveur neuf mois dans ses flancs Sacrez.)
ar werbl he devoa nav merc'h; a nav e teuas da eizh, a eizh da seizh etc, a ziv da unan, a unan da get
ar verbl he devoa nao merc'h; a nav e teuas da eiz, a eiz da seiz etc. a ziou da unan, a unan da qet
1732
Référence :
GReg
pg aine
Nav miz
Naô mîz
1850
Référence :
GON.II
p.63
nav eskopti a oa kent e Breizh
naô eskopti a ioa keñt é Breiz
1850
Référence :
GON.II
pg eskopti
nav
naô
1850
Référence :
GON.II
pg naô, nav, naved
nav bloaz en deus
naô bloaz en deûz
1850
Référence :
GON.II
pg naô, nav
nav ha nav int
naô ha naô iñt
1850
Référence :
GON.II
pg naô, nav
nav-ugent
naô-ugeñt
1850
Référence :
GON.II
pg naô (-ugeñt)
nav
1850
Référence :
GON.II
pg nav
nav
naô
1850
Référence :
GON.II
p.12, introduction, "neuf".
Nav
Naô
1850
Référence :
GON.II
p.23, livre premier, "neuf".
Nav pe zeg em eux gwelet.
Naô pé zég em eûz gwélet
1850
Référence :
GON.II
p.90, livre second, « J'ai vu neuf à dix ».
Gwelloc'h eo bezañ paour ha bevañ leal war zouar, / Evit gwerzhañ nav real ar pezh ne dalv pevar.
Gwelloc'h eo beza paour ha beva leal war zouar, / Evit gwerza nao real ar pez ne dalv pevar.
1867
Référence :
MGK
p87
Oc'h [ouzh] mil den a zimez, da vihanañ nav c'hant / Ne gemeront na skouer nag ali e nep lec'h, / Ha da noz o eured o devez keuz war-lerc'h.
Oc'h mil den a zimez, da vihana nao c'hant / Ne gemeront na skouer nag ali e nep lec'h, / Ha da noz ho eured ho devez keuz war lerc'h.
1867
Référence :
MGK
p74
Delande 'vel m'en deus klevet, abijoù gwarnizon en deus gwisket ha 'trezek Plouilio eo aet gant nav pe dek eus e baotred
Delande 'vel m'hen deûs klewet, abijo gwarnizon 'n eûs gwisket ha trezeg Plouillo eo êt gant nao pe dek euz e botred
1874
Référence :
GBI.II
p212
An nav garg-se eo Poellgor ar Gorsedd, pe Kuzul-meur ar Gorsedd.
An nao garg-se eo Pouellgor ar Gorsedd, pe Kuzul-meur ar Gorsedd.
1909
Référence :
REZI
p. 9
Nav navedad nozioù, nav navedad deizioù, hounnezh e oa an amzervezhiad ma vane Lugus ha Belisama e-touez pobl Manos.
Nao naovedad noziou, nao naovedad deiziou, hounnez e oa an amzerveziad ma vane Lugus ha Belisama e-touez pobl Manos.
1923
Référence :
SKET
p.63-64
E Brigantion e savis war lestr da c’hounit Korbilo, hag eus ar gêr-se, en aber al Liger, e rann gornok Galia, e teuis en-dro da Vriganis ha bro al Lingoned, goude un diankadenn a nav bloaz.
E Brigantion e savis war lestr da c’hounit Korbilo, hag eus ar gêr-ze, en aber al Liger, e rann gornok Galia, e teuis en-dro da Vriganis ha bro al Lingoned, goude eun diankadenn a nao bloaz.
1923
Référence :
SKET
p.19
Pa voen en-dro, a-benn nav bloaz, ne vane ken war sav peul ebet anezhañ.
Pa voen en-dro, a-benn nao bloaz, ne vane ken war zav peul ebet anezan.
1923
Référence :
SKET
p.21
Digaset e voe an nav fenn, gant hini ar roue-meur, da Nemetos a reas o gwintañ e beg goafioù, d’o dougen d’al lec’h m’edo ar veskadeg en he gwashañ ha ma talc’he c’hoazh ar Skaled, oc’h en em zifenn taer-meurbet.
Digaset e voe an nao fenn, gant hini ar roue-meur, da Nemetos a reas o gwinta e beg goafiou, d’o dougen d’al lec’h m’edo ar veskadeg en he gwasa ha ma talc’he c’hoaz ar Skaled, oc’h en em zifenn taer meurbet.
1923
Référence :
SKET
p.127
bremañ ez eus nav bloaz
brema ez eus nao bloaz
1927
Référence :
GERI.Ern
pg brema
- Ma, warc'hoazh vintin, da nav eur, e rankot bezañ degouezhet e soudarddi Fautras e Brest, hag ar mezeg a welo hag e stad vat emaoc'h evit mont da Vadagaskar, da genderc'hel ho servij.
- Ma, warc'hoaz vintin, da nav eur, e rankot beza degouezet e soudardti Fautras e Brest, hag ar mezeg a welo hag e stad vat emaoc'h evit mont da Vadagaskar, da genderc'hel ho servij.
1929
Référence :
SVBV
p7
ar c'hoshañ eus a nav
ar c'hosa eus a nao
1931
Référence :
VALL
pg (l')ainé de neuf enfants
Koulskoude, pa zeuas an aotrou Vallée da zigeriñ ar c'hlas kentañ brezhonek a zo bet graet biskoazh en hor bro a Vreizh, — en ur sal skol, e-pad an ehan-labour —, e oamp nav war ar bankoù : Emil Abéré a Blougastell-Daoulas ; Loeiz Ar Borgn, a Vrest ; Loeiz Coniac, a Landerne ; Loeiz Gautier, a Sant-Brieg ; Jozeb Guyot, a Sant-Brieg ; Frañsez Jafrenoù, a Garnoed ; Jul Olivier-Henry, a Sant-Brieg ; Frañsez Le Page, a Sant-Brieg ; Olier Sagory, a Sant-Brieg ; hag Olier Vallée, a Sant-Brieg.
Koulskoude, pa zeuas an Aotrou Vallée da zigeri ar C'hlas kenta brezonek a zo bet graet biskoaz en hor Bro a Vreiz, — en eur sal skol, e pad an ehan-labour —, e oamp nao war ar bankou : Emil Abéré a Blougastell-Daoulas ; Loeiz Ar Borgne, a Vrest ; Loeiz Coniac, a Landerne ; Loeiz Gautier, a Sant-Brieg ; Joseb Guyot, a Sant-Brieg ; Frañsez Jaffrennou, a Garnoet ; Jul Olivier-Henry, a Sant-Brieg ; Frañsez Le Page, a Sant-Brieg ; Olier Sagory, a Sant-Brieg ; hag Olier Vallée, a Sant-Brieg.
1944
Référence :
EURW.1
p58-59
Gwashoc'hik e c'hoarvezas, e-pad ar studiadenn a nav eur
