Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
118
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

V.k.e. 1. Reiñ da ub. ar pezh a zleer dezhañ diouzh ur marc'had tonket, ur gevrat sinet, h.a. Pegoulz e vo paeet ar vicherourien ? Paeañ un implijad. 2. Reiñ ur sammad arc'hant (evit ar pezh a zleer). Paeañ e zle. Paeañ feurm un ti, ur ranndi. & Ent krenn Piv a baeo ? Kaout peadra da baeañ. 3. Reiñ ur sammad arc'hant en eskemm d'udb. (traezenn, labour). Pegement e vez paeet ar moc'h ? & Trl. Paeañ (ur varc'hadourezh) war an tomm, war al lec'h : paeañ diouzhtu. & Tr. estl. Doue r'ho paeo ! : troienn a reer ganti dre sevended da drugarekaat ub. & Trl. skeud. Paeañ e c'hevier da ub. : talvezout e c'hevier dezhañ.

Exemples historiques : 
63
Masquer la liste des exemples

paeañ

1499
Référence : LVBCA p155 (paier)

me 'fell din paeañ

1499
Référence : GAVH p18

paeañ e dleoù

1659
Référence : LDJM.1 pg (payer ses) debtes

paeañ un dle

1659
Référence : LDJM.1 pg (s')acquitter d'vne debte

paeañ

1659
Référence : LDJM.1 pg paier

M. Petra eo ar Purgator? D. Al lec'h pe en hini an Anaon pere a verv e gras Doue a achu paeañ ar poanioù dleet d'o fec'hedoù.

1677
Référence : Do. p25

ar bloavezh kentañ eus a dalvoudegezh ur benefis vak a ranker da baeañ

1732
Référence : GReg pg annate

paeañ gwir an eoraj

1732
Référence : GReg pg ancrage

paeet

1732
Référence : GReg pg amande, payer (argent comptant)

rent a baeer blep bloaz

1732
Référence : GReg pg (rente) annuel(le)

paeañ dleoù ur re bennak

1732
Référence : GReg pg acquiter

ar gwir a baer bep bloaz diwar ur garg evit he miret d'e hêred

1732
Référence : GReg pg (le droit) annuel (la paulette qu'on païe tous les ans aux parties casuelles, pour conserver sa charge à ses héritiers)

ar restaloù o vezañ paeet

1732
Référence : GReg pg appurer

da neb a bren ar c'hoad eo paeañ e ziskar

1732
Référence : GReg pg abatage

paeañ an amand

1732
Référence : GReg pg amande

paeañ an dougerezh

1732
Référence : GReg pg apportage

mont kuit hep paeañ e zleoù

1732
Référence : GReg pg (faire) banqueroute

paeañ e zonedigezh-vat

1732
Référence : GReg pg (payer sa bienvenuë)

graet az [sic] c'heus ar follentez, he faeañ a ranki

1732
Référence : GReg pg boire (tu as fait la folie, tu la boiras)

paeañ war al lec'h

1732
Référence : GReg pg (payer argent) comptant

paeañ war an tomm, hag hep termen

1732
Référence : GReg pg comptant

ingaliñ ur somm entre pep hini eus ar re a dle he faeañ boutin

1732
Référence : GReg pg cotiser (marquer à chacun ce qu'il doit payer d'une somme commune)

tennañ arc'hant eus e yalc'h evit paeañ un dra

1732
Référence : GReg pg debourser, (tirer de l'argent de sa bourse pour faire quelque depense)

paeañ dispign ur re bennak

1732
Référence : GReg pg defrayer

lezel e zleoù hep o faeañ

1732
Référence : GReg pg (ne pas païer ses) dettes

an hini kozh a baeo tout

1732
Référence : GReg pg (cela est sur le) dos (du bonhomme, sur son compte)

ur rent a baeer bep bloaz d'an aotrou diwar an douar

1732
Référence : GReg pg foncier (Rente fonciere.)

paeañ ar fouajoù

1732
Référence : GReg pg fouage (Paier les foüages.)

paeiñ er fouajoù

1732
Référence : GReg pg fouage (Paier les foüages, Van.)

paeiñ er fumajou

1732
Référence : GReg pg fouage (Paier les foüages, Van.)

N'am eus paeet netra evitañ.

1732
Référence : GReg pg gratis (Il me l'a donné gratis, ou gratuitement.)

paeiñ

1850
Référence : GON.II pg paéa, péein

peur e paeot-hu ac'hanon ?

1850
Référence : GON.II pg paéa

n'en deus ket peadra da baeañ

1850
Référence : GON.II pg paéa

paeet

1850
Référence : GON.II pg paéa

paeañ

1850
Référence : GON.II pg paéa, péein

« Ma vez paet d'e [ar bleiz] lazhañ un toullad lakizien, / Traoù fall ha didalvez, mat da strinkañ bouilhenn, / D'ober droug d'al loened, en ur goll o amzer[,] / N'ho peus nemet selaou pa leñvo mab kouer, / Hag e klevoc'h ober aon dezhañ rak ar bleiz ; / Ha kement-se, va Doue ! C'hwi a wel poanioù ar geizh ! / Evit ur c'hi, ur c'hagn pe ur c'hozh azen brein / Am beus gallet da gaout, pe d'am c'hoan, pe d'am lein. »

1867
Référence : MGK p83

Ha c’hwi, va den mat, deuit amañ ma paein ur banne deoc’h a-raok mont kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.93

Pa oa aet pep hini en e hent, pa ne chomas mui, e Lesneven, nemet tud kêr ha republikaned diroll, ar soudarded a falvezas dezho lakaat an Aotrou Feburier da baeañ, dre ar marv, an dismegañs en doa graet war Mirabeau ha war ar gouel burzhudus graet en e enor.

1877
Référence : EKG.I. p.187

Hag e lavare outañ e-unan : e-pad ma paein da evañ d’ar re-mañ, e ti ar Prat, an Aotrou Poullaoueg en devezo amzer da ziskenn war an aod, ha da vont, hep bezañ gwelet ganto, da guzhet war roc’h Melgorn.

1877
Référence : EKG.I. p.219

Poan ho pezo, va mab, Doue ho paeo, hag ho tad a vezo fouge ennañ o kaout ur mab ker kalonek.

1877
Référence : EKG.I. p.22

Doue a falveze dezhañ digoll, ar c’hentañ ar gwellañ, er bed all, el lec’h m'emañ ar gwir eürusted, ar venec’h eus ar boan o doa hag eus ar binijenn a raent war an douar, ha paeañ anezho abred eus ar vad a raent d’o nesañ.

1877
Référence : EKG.I. p.36

Doue, me gred, o faeo deoc’h er bed all, rak evidon-me ne c’hellin ket hen ober war an douar.

1877
Référence : EKG.I. p.51

E parrez Pluzuned em eus ur vereuri eus ar re vravañ, hag enni ur merour eus ar re gentañ, atav arc’hant en e c’hodell da baeañ e C’houel-Mikael pa deu ar poent.

1877
Référence : EKG.I. p.92

Ne oan ket evit ober kement-all ; mes da vihanañ ar re-mañ, ar re a zo amañ etre va daouarn, e beg va fuzuilh, a baeo ker evit ar re all.

1878
Référence : EKG.II p.93

— Kenavezo, Yann Pennorz, pa fell dit mont kuit. Ra deuio Doue da baeañ ac’hanout d’am bezañ tennet eus ar puñs a zo du-hont. — Bennozh Doue, Aotrou Krenn, ha kenavezo.

1878
Référence : EKG.II p.87

Deus amañ, Laou ar Floc’h, te a zo pennkaoz a gement-mañ ; da groc'hen a baeo.

1878
Référence : EKG.II p.143

Nemet paeañ an truaj a rankjont d’ar pobloù m’oa en o c’herz ar gouelec’hioù ez oant deut da vevañ enno.

1923
Référence : SKET p.90-91

An taolioù gwialenn, aotrou barner, roet hep abeg na reizh, a vez paeet, er bed-mañ pe er bed all.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1034 (Gouere-Eost 1924)

Ha Bilzig, seder-meurbet, a deuas d’ar gêr, paeet en devoa ha mat, e berenn. Echu ar gaoz. Echu ar gaoz ?…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.866 (Miz Meurzh 1924)

Ar martolod gonit a ra e hini, o ruilhal e gorf dizamant, hep klemm, a-hed an devezhioù, an nozvezhioù, dindan an holl amzer, evit tapout pesked da werzhañ d’an neb o faeo.

1925
Référence : BILZ2 p.104

Me a dizho ac’hanout, Bilzig, me az tizo, Bilzig ! a grias warnañ Yann. Me a baeo dit da veskl, marmouz fall, mic’hiek !

1925
Référence : BILZ2 p.143

— « Ar voereb a baeo ac’hanomp ker, » a lavaras Job ; « rak n’eus nemedomp o soursial outi, n’eus nemedomp o frealziñ anezhi, n’eus nemedomp o vont da glask bagoù, n’eus nemedomp oc’h ober tout an traoù… »

1944
Référence : ATST p.92

En deirvet [pañsion], an hini 300 lur, e oa ar muiañ a grennarded : ar re a soñje mont da veleg, ar re a veze paeet evito gant ur beleg.

1944
Référence : EURW.1 p32

« Ar gorre [eus an douar] a zo dit hag a vezo dit ha da'z rumm, gant ma anzavi ac'hanon da aotrou, ha ma paei din pe da'm gouarnour ul leve bloaziek. »

1944
Référence : EURW.1 p9

— « C’hwi a baeo ac’hanon ?… C’hwi a baeo… a baeo ac’hanon ?… N’eo ket a baeo a fell din, rak me am eus c’hoant da vezañ paeet diouzhtu. » — « Diouzhtu ? !… » — « Ya, diouzhtu… diouzhtu… »

1944
Référence : ATST p.102

Evit an douaroù bailheet e paeent ul leve dister a 6 gwenneg dre zevezh-arat.

1944
Référence : EURW.1 p9

Hag hi ha Loeiz, ar paourkaezh gour, / En Templ zo klozet 'barzh an tour, / Da c'hortoz, gwell a-se, / D'ar vro paeañ o dle.

1960
Référence : PETO p44

Ar predoù a veze kemeret en ostaleri a oa war ar porzh, hag eno e welis ar c'hemm a oa deuet em buhez : e Roazon e oan boas da baeañ va fred daou skoed, amañ e kouste eizh lur warn-ugent.

1985
Référence : DGBD p43

Nac'h paeañ e dailhoù, gwiskañ arouezioù difennet, sevel ur gambr labour-douar evit ar stourmerien hag evel-se mont a-enep-krenn monopol kambroù al labour-douar, reiñ bod da dud dibaper -felladenn a genskoazell-, krouiñ ha skignañ ur moneiz er-maez lezenn, implijout sielloù melestradurel, nac'h bezañ harzet...

2015
Référence : DISENT p57

Poent eo lâret resis d'ar stourmerien peseurt riskl a zo degaset gant an obererezh en he fezh -traoù foeltret hag an arc'hant a vefe da baeañ evit an distruj- ; ha gant perzh pep hini en obererezh.

2015
Référence : DISENT p90

Pa oant bet erskrivet deomp a-benn ar fin e oa bet lavaret deomp en apotikerezh ne roent ken louzeier peogwir emañ hor c'hilezennoù en o dle hag e vije ret deomp paeañ diwar hon leveoù krennet.

2015
Référence : EHPEA p12

Stankañ chanterioù, tourterien, chadennoù-frammañ, kefioù ar gourmarc'hadoù, gichedoù, tier-gar, trenioù a gas lastez nukleel, bagoù gant o marc'hadourezh -pa'z erruont er porzh, pa vezont diskarget-, privezioù un aerborzh pe un embregerezh; stankañ al lastez pe al lizheroù pa zegouezhont peotramant pa'z eont kuit; stankañ dour pe bourvezioù -boued...- ur c'huzuliadeg etre pennoù bras ar bed; stankañ ar pratikoù, an embregerezhioù-pourveziñ, prenañ douaroù e-lec'h ma vo staliet ur raktres noazhus [noazus]; stankañ mont ha dont al lizhiri; stankañ ar c'hreizennoù pellgehentiñ; implijout stank-ha-stank standardoù pellgomz, servij al lizhiri, ar gichedoù, ar faksoù hag ar boestoù posteloù; paeañ an tailhoù hag an taolioù kastiz tamm-ha-tamm, paeañ gant fazioù dister graet a-fetepañs -evel paeañ un nebeut kentimoù re, ar pezh a lak an enebourien da goll amzer hag arc'hant-; troc'hañ an tredan, ar pellgomz, Internet...

2015
Référence : DISENT p58-59

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux