Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Formes fléchies : 
2
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

RELIJ. 1. Arouez eus ar c'hras, savet gant ar C'hrist, evit santelaat an dud. Ar seizh sakramant : sakramant ar vadeziant, sakramant an olev, sakramant an aoter, sakramant an nouenn, sakramant ar briedelezh, sakramant an urzh, sakramant ar binijenn. Kemer ar sakramant a briedelezh : eurediñ. & Ent krenn (en e furm lies) (ar) sakramantoù : sakramant an aoter hag an nouenn a gaser d'ub. toc'hor. War e amzer diwezhañ c'houlennas ar sakramantoù. Kaout e holl sakramantoù : bezan bet nouennet. 2. Ent krenn (gant ur bennlizherenn-dal) Ar Sakramant : sakramant an aoter. Ar Sakramant meulet ra vo. & Gouel ar Sakramant : gouel a vez lidet an eil sul goude ar Pantekost. Sul bras ar Sakramant. Sul bihan ar Sakramant. Tro ar Sakramant : lidkerzh a vez graet da geñver devezh Gouel ar Sakramant. Taol ar Sakramant : taol-fask. Bennozh ar Sakramant : lid ma vez benniget ar feizidi gant ar Sakramant. Salud ar sakramant : mare ma tenner an ostiv eus an armel sakr. 3. Dre ast. Skor aour pe arc'hant ma vez lakaet an ostiv kensakret d'ar feizidi d'e azeuliñ. Ur sakramant holl alaouret. & An heol sakramant : ar skor-se. & Armel ar sakramant : ma virer an ostivoù sakr.

Exemples historiques : 
47
Masquer la liste des exemples

sakramant

1499
Référence : LVBCA p178 (sacrement)

ha dre okazion maz touetent mervel hep an sakramant a vadizant ez respontas dezhe ar werc'hez na douetent ket, [«] rak ar gwad pehini a skuilhit a vezo reputet deoc'h evit badizant.[»]

1576
Référence : Cath p15

Pe da dra e servij deomp-ni ar sakramant a goñfesion, aotramant pinijenn ?

1622
Référence : Do. p40

M. Pe dre moienoù etre ar re all 'rekeromp-ni gras Doue ? D. Dre ur c'hustum hag un uzaj mat, hag o resev dignamant sakramantoù an Iliz.

1622
Référence : Do. p38

M. Petra eo pec'hed orijinel ? D. An hini a zegasomp ganeomp er bed-mañ pan vezomp ganet hag a vez deomp pardonet dre ar sakramant a vadeziant.

1622
Référence : Do. p34

M. Pet sakramant zo en Iliz ? D. Seizh. M. Pere int-i ? D. Badiziant, koñfirmasion, pinijenn, sakramant an aoter, sakramant a nouenn, urzh ha priedelezh.

1622
Référence : Do. p38

sakramant

1659
Référence : LDJM.1 pg Sacrement

M. Pe dre moaienoù e akuizitomp-ni gras Doue ? D. Dre an uzaj mat ha resepsion din eus a sakramañchoù an Iliz.

1677
Référence : Do. p39

M. Petra eo pec'hed orijinel ? D. An hini a zeu geneomp er bed-mañ pa vezemp ganet, hag a vez pardonet deomp dre ar sakramant a Vadiziant.

1677
Référence : Do. p35

Da betra e servij deomp ar sakramant a gofession, aotramant pinijenn? D. Dreizañ e resevomp ar remision eus ar pec'hedoù hon eus kometet goude ar Vadiziant.

1677
Référence : Do. p41-43

abuziñ eus a basianted Doue, eus ar sakramantoù

1732
Référence : GReg pg abuser

ar sakramant adorapl eus an aoter

1732
Référence : GReg pg adorable

kas ar sakramañchoù

1732
Référence : GReg pg administrer

reiñ ar sakramañchoù

1732
Référence : GReg pg administrer

ar sakramant a vadiziant

1732
Référence : GReg pg bapteme (ou, batême, le premier des sacrements de l'Eglise)

sakramant an olev

1732
Référence : GReg pg confirmation (sacrement de l'Eglise)

unvanet gant ar sakramant a briedelezh

1732
Référence : GReg pg conjoint (par le lien sacré du mariage)

sakramant adorapl eus an aoter

1732
Référence : GReg pg eucharistie

letern ar sakramant

1732
Référence : GReg pg fallot

tostaat alies ouzh ar sakramañchoù

1732
Référence : GReg pg frequenter (Frequenter les Sacremens.)

tostaet alies ouzh ar sakramañchoù

1732
Référence : GReg pg frequenter (Frequenter les Sacremens, pp.)

resev alies ar sakramañchoù

1732
Référence : GReg pg frequenter (Frequenter les Sacremens.)

resevet alies ar sakramañchoù

1732
Référence : GReg pg frequenter (Frequenter les Sacremens, pp.)

sakramant an Olev

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañd (-ann-Oléô)

sakramantoù

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañt

sakramant

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañt

komzoù ar sakramant

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañt

ar seizh sakramant

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañt

sakramanchoù

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañt

sakramant an aoter

1850
Référence : GON.II.HV pg sakramañt

O welet ne gleve netra gant den, e lakeas embann dre bevar gorn ar bourk, gant e soudarded, e oa deuet d’ar presbital Herve Gorrebloue da glask unan eus ar veleien da vont buan-ha-buan da reiñ sakramant an Nouenn d’e vevel, a yoa faoutet e benn gant un taol ru digant ar marc’h-limon.

1877
Référence : EKG.I. p.248-249

Soñjit, Loull ar Bouc’h, mar gellit, En droug a rit e Plouared : Saotriñ an holl Sakramañchoù, Ha glac’hariñ an eneoù.

1877
Référence : EKG.I. p.103

E Kemper, un den anvet Dagorn, unan eus ar pennoù kentañ a gase an traoù en-dro en tu-se eus ar vro, a gerc’haz kalirioù an iliz katedral, hag, evit ober goap eus ar relijion hag eus sakramañchoù hor mamm santel an Iliz, e saotras anezho en ur c’hiz ken hudur ma ne c’heller ket her lavaret dirak tud hag a zalc’h d’o brud vad.

1877
Référence : EKG.I. p.155

Netra, nag ar republikaned gant o zennoù fuzuilh, nag ar marv ar c’hrisañ, na viro ouzhin da vont d’ho ti d’ho kwelet, da gemeret va lod en ho poanioù ha da reiñ deoc’h sakramañchoù hor mamm santel an Iliz.

1877
Référence : EKG.I. p.53

O klevet ar rimadelloù-se, paotred ar republik ne raent nemet c’hoarzhin, mes an Aotrou Hermit a ouie e pelec’h en doa tud klañv da welet, hag en noz war-lerc’h ez ae eus a Donkedeg da Dregrom, e kofesae e dud hag e roe dezho o sakramañchoù.

1877
Référence : EKG.I. p.91

sakramant

1909
Référence : BROU p. 417 (employé seul il désigne l'eucharistie) ra vezo)

[Ar] sakramant meulet ra vezo

1909
Référence : BROU p. 417 (Sakramant : on l'accompagne souvent de la formule moelet ra vezo)

Gouel ar Sakramant

1909
Référence : BROU p. 417 (la Fête-Dieu)

— Daoust ha te a ouezo gwelloc’h da sakramañchoù ?… Pet sakramant a zo en Iliz ?

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1022 (Gouere-Eost 1924)

— Ar vadeziant, goude ar c’huzh-heol, evelato, Marc’harid, c’hwi ’oar, badeziant ar re vastard. An interamant, n’ouzon ket, evelato… Marv hep anzav he fec’hed, marv hep sakramant !… Skouer fall d’an holl verc’hed yaouank… skouer fall d’an holl dud ar barroz.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924)

sakramant an aoter

1927
Référence : GERI.Ern pg aoter

bennozh ar Sakramant

1931
Référence : VALL pg bénédicti[o]n (du saint sacrement)

Dom Felix Lajat, manac'h a Urzh Sant Benead, breur d'an ozhac'h nevez, a ro bennozh sakramant an eured d'an daou bried.

1944
Référence : EURW.1 p.167

Gouezet em eus hepken e ro / Ken lies gwech ha ma kav tro / O sakramanchoù da galz tud.

1960
Référence : PETO p37

Distroit buan war ho kiz / Ma roin dezhañ sakramant / Ha m'er louzaouin gant damant, / Un euflenn vuhez m'en deus c'hoazh.

1960
Référence : PETO p79

Ho sakramanchoù zo fall-put, / Eme d'an dud, tagnous e vouezh, / E-ser ac'hanoc'h kas gwallvrud, / Ho kure kozh, an hailhon gouez.

1960
Référence : PETO p30

E-doug hor buhez, beleien da viken, / Ha koulz ha dec'h ne ve ket hiviziken / An holl sakramañchoù 'rofemp d'an dud vat / D'o skorañ da vevañ ha mervel ervat ?

1960
Référence : PETO p18

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux