Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. B. A. 1. Doare taol ma tispaker marc'hadourezh, ma lakaer traoù war ziskouez. Sevel stalioù war ar blasenn evit ar marc'had. Stal ar c'higer. & Trl. Mont e stal e penn ar c'hoc'hu : ober freuz-stal. 2. Savadur pe rann eus ur savadur ma tastumer ha ma tiskouezer marc'hadourezh e-sell d'he gwerzhañ. Tremen a reas e yaouankiz o werzhañ marc'hadourezh e stal e dad. Daremprediñ ar stalioù. & Stal-dilhad : ma werzher dilhad. Stal-vutun. & Stal-a-dreñv : sal zo a-dreñv ar stal ma tastumer marc'hadourezh kent o gwerzhañ. 3. Dre ast. Embregerezh. Ur stal labour-douar. Labourat en hevelep stal gant ub. & Mont e stal da stalig (hag e stalig da netra), kas e stal da stalig, treiñ e stal e stalig : ober freuz-stal. & Trl. [1867, 1931] Bezañ mat ar stal gant ub. : treiñ mat e stal, e labour. [1867] Ned a ket mat ar stal, kreskiñ buan a ra ar greun fall. & Lec'h labour. Govelioù an Henbont o deus ranket serriñ o stal. Ur stal labour : ul labouradeg. B. Plankenn staget a-led ouzh ur voger pe en ur pezh arrebeuri a dalvez da renkañ traezoù. Stalioù an armel. Stal greiz an armel. [1944] En armel, aze e kavot unan, Job… War ar stal-greiz… & GWECHALL Stal loaioù : doare plankenn toull ma renked al loaioù. HS. stalenn. C. 1. Hollad an traoù zo gant ub., a ra ub. ganto d'ur mare bnk. Pak da stal ha kae kuit. Ul loa hag ur morzhol, an dra-se a oa e stal. & Trl. Dastum, troñsañ e damm stal : pakañ e draoù ha mont kuit. & Ent strizh Hollad ar pezh zo en un ti. Devomp ar stal a-bezh ! & (e furm lies) Ar stalioù : hollad ar binvioù, al listri a vez war an daol gant ar predoù. Distaliañ, gwalc'hiñ stalioù koan. 2. PEMDEZ, dre fent Kalc'h ha kelloù. Pak da stal ! D. Dre ast. 1. Stroll traoù en dizurzh. Da belec'h emañ o vont gant e stal draoù ? & Trl. Ober ur stal : lakaat ur bern traoù a-stlabez. Ar re-mañ o deus graet ur stal amañ ! 2. Kementad bras. Eno e oa ur stal draoù. A-benn neuze e oa ur stal dud, ur stal vras a dud eno. 3. Dismeg. Bandennad lamponed, tud dizonest. Koll a ri da arc'hant gant ar stal-se. & (en e furm lies) Amañ n'eus ken nemet stalioù. II. H.b. A. 1. Stad an traoù, a-fet danvez, gant ub. ; peadra. Debriñ e stal. Bezañ dister, berr ar stal gant ub. : bezañ paour. & Trl. Foetañ stal : dont da vezañ rivinet. Bremañ e c'hallo foetañ stal gant e goantiri ! 2. [1931] Marc'had, emglev. [1931] Graet ar stal : tonket ar marc'had. Penaos eo tremenet ar stal etrezoc'h ? 3. Labour. Diaes eo kempenn an dra-se, re a stal am eus bet gantañ. 4. Reuz, strafuilh. Nag a stal evit nebeut a dra ! B. Trl. 1. [1878, 1931, 1985] Reiñ e stal da ub., ober e stal da ub., ober ar stal ouzh ub. : e lazhañ, e wallaozañ. [1878] Kargit mat ho fuzuilhoù, soudarded, abalamour deomp da reiñ e stal d’ar c’houeriad-mañ kerkent ha m’en em gavimp e Berven. 2. Tapout e stal : tapout taolioù. & Klevet e stal gant ub. : klevet trouz, pakañ e begement. 3. Bezañ udb. stal ub. : sellet an dra-se outañ. An dra-se n'eo ket da stal eo. 4. Lavaret e stal da ub. : lavaret dezhañ penaos ober. & Ober e stal : merañ e aferioù. Hemañ a ra e stal difazi e-unan. & [1878] Dont a-benn eus e stal : Dont a-benn eus e daol. [1878] & [1931] bezañ sklaer e stal gant ub. : bezañ sklaer ar jeu gantañ. & Ober e stal da ub. : degouezhout mat dezhañ. Setu aze hag a rafe brav a-walc'h ma stal din. & [1931] Ober da ub. lavarout stal : Lakaat ub. da lavarout ar pezh a oar db. tra pe dra. III. Rag. am. Kalz. Evit ober stal draoù. Lezel ur stal z[e da baeañ. Na lavarit ket stal gomzoù. EVEZH. Kemm. blot. war-lerc'h ar rag. am. stal.

Exemples historiques : 
69
Masquer la liste des exemples

stal

1499
Référence : LVBCA p188 (estal)

stal

1659
Référence : LDJM.1 pg boutique

stal ur c'here

1732
Référence : GReg pg coordonnerie

an ostizien eus a ur stal

1732
Référence : GReg pg chalandise (concours de personnes qui vont acheter dans une même boutique)

maen stal

1732
Référence : GReg pg (la pierre de la) boutique (sur laquelle on étale)

staloù

1732
Référence : GReg pg boutique, (la boutique ou l'on) étale

stalioù

1732
Référence : GReg pg boutique, (la boutique ou l'on) étale

stal a-dreñv

1732
Référence : GReg pg arriere(-boutique)

stal

1732
Référence : GReg pg boutique, (la boutique ou l'on) étale

an diadreñv eus ar stal

1732
Référence : GReg pg arriere(-boutique)

ur marc'hadour a zo brudet-mat e stal

1732
Référence : GReg pg achalander

stalioù a-dreñv

1732
Référence : GReg pg arriere(-boutique)

stal al louzoù

1732
Référence : GReg pg apoticairerie

stalioù

1732
Référence : GReg pg boutique, (la boutique ou l'on) étale

brudiñ ur stal

1732
Référence : GReg pg achalander

war an eil stal er c'havfot

1850
Référence : GON.II.HV pg stâl

stal

1850
Référence : GON.II pg stâl, stalia

stalioù

1850
Référence : GON.II pg stâl

n'eo ket c'hoazh digor ar stal

1850
Référence : GON.II pg stâl

E-touez kig chatal all, ur marmouz ormider / A oa stag oc'h ar groug, dirak stal ur c'higer. Un den, o vont, a c'houlennas / Pe mat[,] pe fall e oa e vlaz.

1867
Référence : MGK p76

Evelkent, adarre e c'hwezh / A-barzh kas an tamm en e stal.

1867
Référence : MGK p38

Goude m'oe dispaket ar stal Ha digoret mat ar gabal, Eno neuze an div gevrenn En em beilhas peb eil ker koulz ha breutaerien.

1867
Référence : MGK p36

O welet ar c'hanab o sevel tro-war-dro, ar wennili 'lâras : "Ned a ket mat ar stal, kreskiñ buan a ra ar greun fall".

1867
Référence : MGK p15

Hag evel-se, hep diviz all, / 'Voe etrezo barnet ar stal.

1867
Référence : MGK p124

Mat ar stal : Gwilhoù 'r bleiz, e douchenn atav lemm, / Flatrer ha fistouler, o kaout an dro a flemm.

1867
Référence : MGK p104

Ma ne lavar ket Canclaux penn-da-benn ar wirionez d’e vistri a yoa e Pariz, ma tro e stal bravik a-walc’h, n’eo ket evit nac’h da vihanañ e oamp-ni en em gannet a-galon.

1877
Référence : EKG.I. p.313

Pa welas ar re-mañ n’oa er c’hogn-se nemet ur manac’h mac’hagnet, unan anezho, ur paotrig yaouank ha n’en doa ket c’hoazh ur varvenn war stal ar mec’hi, hen treuzas gant un taol baionetez ken don ha ken didruez ma her stagas ouc’h an nor…

1877
Référence : EKG.I. p.41

Ne gavit hini ebet ? Mat, e-keñver hor c’hêr-ni ez eus unan hag a ray ho stal deoc’h avat. — Gouest eo evel-se da ober ul lizher-ferm ?

1877
Référence : EKG.I. p.93

Kargit mat ho fuzuilhoù, soudarded, abalamour deomp da reiñ e stal d’ar c’houeriad-mañ kerkent ha m’en em gavimp e Berven.

1878
Référence : EKG.II p.19

Dont a ris evelato, a-forzh da boaniañ, a-benn eus va stal, hag e c’hellis kaout un tamm sklêrijenn.

1878
Référence : EKG.II p.51

Ma tremenfe unan ane[zhe] da Vaer, paourkaezh marc‘hadourien deus bourk Plounevez, paket ho stal, hag et da redek heñcho[ù] Breizh-izel... ‘n ur ganañ ur werz diwar-benn ar fentusañ « Conseil municipal » a vefe neuze en Frañs.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

stal

1909
Référence : BROU p. 423 (rayon, avec un déterminatif)

stal an oaled

1909
Référence : BROU p. 423 (planche en saillie au-dessus du foyer, où l'on dépose toutes sortes de bibelots)

stal an arbel

1909
Référence : BROU p. 423 (un rayon de l'armoire)

stal ar bara

1909
Référence : BROU p. 423 (la planche à pain)

Ha, war-lerc’h houmañ, e teuas meur a hini all a gadarneas c’hoazh ar stal.

1923
Référence : SKET p.101-102

[...] penaos hep dispign gwenneg, prenañ ur vouchenn bara gwenn war daol ar stal [...].

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Diskouezet en deus ar stalioù d’e c’hoar ; prenet en deus dezhi ur mouchouer-goûg ha d’e vamm ur chapeled, d’ar re vihan pep a c’hoariell.

1925
Référence : BILZ2 p.181

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Référence : SVBV p8

E-pad m'edomp a-zevri gant hol labour hag o varvailhañ, unan ac'hanomp hor-seizh a c'harmas : "22 !", ha raktal ar c'hwec'h all a vanas war-dav hag a reas an neuz da drevellat gwashoc'h eget biskoazh. Holl e ouiemp mat-tre - bep a dammig skiant hor boa prenet e stal delt an demezell Warandero a Doullarc'hwen - peseurt ster en doa ar youc'h "22 !".

1929
Référence : SVBV p6

ober ar stal ouzh ub.

1931
Référence : VALL pg (faire son) affaire (à qqn)

stalioù a-dreñv

1931
Référence : VALL pg arrière-boutique

sklaer eo e stal

1931
Référence : VALL pg (son) affaire (est claire)

troñsañ e stal

1931
Référence : VALL pg bagage

pa'z eo evel-se emañ ar stal

1931
Référence : VALL pg (puisqu'il en est) ainsi

p'emañ evel-se ar stal

1931
Référence : VALL pg (puisqu'il en est) ainsi

ober e stal da ub.

1931
Référence : VALL pg (faire son) affaire (à qqn)

ober da ub. lavarout e stal

1931
Référence : VALL pg (faire dire son) affaire (à qqn)

stal braoùigoù

1931
Référence : VALL pg bijouterie (atelier, boutique)

mat ar stal gantañ

1931
Référence : VALL pg (bien dans ses) affaire(s)

mat ar stal !

1931
Référence : VALL pg (cela va) bien

graet ar stal

1931
Référence : VALL pg (l')affaire (est faite ; convention), (s')arranger

stal

1931
Référence : VALL pg affaire (convention, marché), boutique

stal a-dreñv

1931
Référence : VALL pg arrière-boutique

stal a-walc'h

1931
Référence : VALL pg assez

En armel, aze e kavot unan, Job… War ar stal-greiz…

1944
Référence : ATST p.34

Me 'oa an dro gentañ din da welout tier ken uhel, stalioù ken trellus en daou du, gant gwerennoù en ur pezh a veze gwelet a-dreuz dezho ur bern bitrakoù en diabarzh.

1944
Référence : EURW.1 p30

Plasennoù Kallag a veze leun a stalioù, a loened a bep seurt.

1944
Référence : EURW.1 p28

Azezet eo an tri vanac'h gwenn en o stalioù uhel koadgizellet.

1949
Référence : SIZH p.59

Abaoe nav miz ma oa er gouent, morse n'oa bet savet ar breur Arturo diwar e stal da zont da ziskuilhañ [sic, ziskuliañ ] a-ouez d'an hentez hini pe hini eus e sioùigoù.

1949
Référence : SIZH p.59-60

Ma oar Lativi omp goubet / D'ober d'an touer kozh e stal, / Gantañ hep arvar, ' vimp houbet / Ha mont d'e heul ' rankimp raktal.

1960
Référence : PETO p69

Hag e kredez troadañ seurt gaou / P'ouzomp ha te kerkoulz an traoù, / Penaos ez ti, e-barzh ar sal / Ez eo bet graet dezhañ e stal ?

1960
Référence : PETO p75

Dont a ra ar c'habiten da ober ur gwel all deomp, hag evel ma 'z eus ur galafrennad likur jenevra war ar stal, ne deomp ket d'hor gweleoù hep bezañ graet un tañva da likur broadel Izelvroiz.

1985
Référence : DGBD p146

Hag an holl dud-se da bignat er bourzh, da gargañ an trepasioù, ha dreist-holl stal ar perrukenner[sic].

1985
Référence : DGBD p23

Ma teufe ar C'hallaoued da vont kuit, emezañ, e vefe graet o stal ouzh ar Yuzevien en deiz kentañ diouzhtu.

1985
Référence : DGBD p13

Falc'hañ parkadoù OGK, distaliañ panelloù bruderezh, lazhañ arouezioù tredan ar stalioù, diskar pretioù Mac Donald, mirout na vefe skarzhet tud, laoskel loened bac'het da vont kuit, mirout ouzh ar chase war varc'h...

2015
Référence : DISENT p60

Kennebeut all e vefe graet o stal d'ar mekanismoù sokial a ra da dud zo dont da vezañ rinkined an ekonomiezh, pa vefe lazhet patron-mañ-patron.

2015
Référence : DISENT p38

An akordonour enbroet, en e sav dindan baled ur stal traolioù evit an ti, en deus paouezet a seniñ hag a sell ouzh an abadenn.

2015
Référence : EHPEA p15

Aloubiñ stalioù, melestradurezhioù, sezioù embregerezhioù, douaroù labour, lojerisoù goullo, peulioù linennoù TUT...

2015
Référence : DISENT p58

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux