Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. (db. an dud) 1. Kemer. Tap ar sailh-se. Tap ur gador ! Tapout a reas tri flad ha teir bolenn er ganastell. Tapout a reas an tamm gwellañ eus ar wastell. Ne gouezhe en o godell nemet ar pezh a dapent dre laer. & Ur banne a dapez ? : Ur banne az po ? & Trl. Tapout udb. da ub. : e gemer, diwar e c'houlenn prl. Tap ur werenn din 'ta ! & Tapout udb. gant ub. : skeiñ gantañ war-bouez an dra-se. Tav, pe me a dapo ar vazh ganit. Eñ en doa tapet ur gontell ganti. 2. Dre ast. Lakaat. Troc'hañ a reas an tamm hag en tapas war ar plad. Tapout a reas e zorn war he feultrin. Ne 'm boa ket tapet mat ar gordenn en he flas. 3. PEMDEZ (db. an araezioù treuzdougen) Mont gant. Aet eo da dapout an tren. Tapout a rin ar vag. B. 1. (db. ar c'hleñvedoù, an astuz) Tapout udb. : dont da vezañ klañv, taget gantañ. Tapet en deus c'hwen. Me a dap ar sifern diouzhtu evel ma'z an ellec'h ma vez tomm. Tapet en deus ur gwall gleñved. & Trl. Tapout e fall, e varv : kleñvel, mervel. Peadra zo da dapout e varv. & Trl. Tapout an heol : bezañ devet war un takad kroc'hen gant bannoù an heol. Div wech em eus tapet an heol e-kerzh ar vakañsoù. 2. (db. an taolioù, ar bannadelloù) Tapout un taol (digant ub.) : bezañ tizhet gantañ. Droug en doa bet p'en doa tapet ar votezad. Tapout a reas bazhadoù digant e dad. Tapet en deus ur voled e-barzh ibil e droad. 3. Trl. Tapout ul lamm : kouezhañ. Marianna he doa tapet ul lamm. Tapet em eus lammoù diwar ar marc'h-houarn-se, reoù ouesk ! & Tapout kroz, trouz : bezañ skandalet. Tapet en deus trouz. Tapet en doa kroz avat. & Tapout un distro lous digant ub. : bezañ gwall zisouezhet gantañ. C. 1. (db. al lec'hioù) Tizhout. Mar chom an avel en e su e tapimp Perroz Gireg. Me a oa deuet dre ar wenodenn da dapout an hent kozh. 2. (db. an traoù a c'haller muzuliañ) Bezañ keit-mañ-keit e hed. Ar skeul-se ne dap ket pevar metrad. & Ent krenn Ar skubellenn-mañ zo hiroc'h hag a dapo pelloc'h. Ne baoueze ket e zaoulagad da furchal bete keit ma tape e selloù. 3. (db. ar gwirioù) Dont a-benn da gaout udb. Tapet en deus e aotre. & Ent krenn Ne c'hallo biken an holl tapout keit-ha-keit. D. A-WECHOÙ Talvezout. M'en tapo dezhañ atav ! II. V.k.e. A. (db. al loened hag an dud a glask tec'hel) 1. Tizhout ha gallout kregiñ ennañ. Mar he dije tapet honnezh ac'hanout ez poa bet ur pred diganti. & Ent strizh (db. al loened). Dont a-benn da gemer, da glaviañ, da lazhañ (ul loen bnk.) pa vezer o chaseal pe o pesketa. Tapet o doa tri lapin. Ur pezh silienn am eus tapet. Tapet em eus ur c'hwenenn. 2. Trl. skeud. Tapout div c'had gant un tenn, gant an hevelep tenn : disoc'hañ da vat div wech war un dro. & Tapout skrilhed gant bazh ar yod : ober ul labour null. An dra-se n'eo ket tapout skrilhed gant bazh ar yod eo avat ! Pebezh pesketadenn he deus graet ma mamm ! & Bezañ tapet war e ched : bezañ tapet o trougober. B. Dre ast. (db. an dud). 1. Dizoleiñ ub. zo oc'h ober udb. dre guzh. Tapet e oa bet o laerezh. 2. Bezañ geunet, touellet. Lod zo tapet gant e gomzoù kaer. Tapet em eus ac'hanoc'h ! HS. deviñ, diharpañ, divleupañ, klaviañ, louzañ, toazañ, touellañ, touzañ. & Trl. Bezañ tapet da besk Ebrel : bezañ touellet da c'hentañ a viz Ebrel. 3. En em gavout en ur blegenn na c'houlenned ket bezañ enni prl. Bremañ avat, on tapet nec'het ! Tapet on diaes etre an div-se. & Bezañ tapet e droug : en em gavout en ur pleg fall. Ne oa ket boas ar mevel paour da vezañ tapet e droug ! & Bezañ tapet e ger : en em gavout en ur blegenn fall diwar gomz re brim. Gouzout a ouie e oa un tammig hir he zeod hag aon he doa da vezañ tapet e ger. An dud a vez tapet e ger bep taol. & Bezañ tapet e kaoz : bezañ lakaet e-barzh ur rendael, ur gudenn etre tud hep goulenn. & Bezañ tapet war-lerc'h : bezañ dale warnañ. & Bezañ tapet d'ober udb. : en em gavout rediet, galvet d'e ober pa ne garfed ket prl. Tapet out da vont da dest ? Ne vin ket tapet ken da vont da vaesa ! HS. pakañ. C. 1. (db. an dud) Gloazañ. Tapet en doa e vrec'h dec'h pa oa du-mañ o labourat. 2. (db. an traoù) Tizhout ha gwallaozañ. Ar vag a oa bet tapet en he flour. III. (impl. dirak un av.) Tapout (da) ober udb. : dont a-benn d'e ober. N'omp ket evit tapout d'o gwelet o tremen. Tapet en doa mont war lein ar bern. & Ent krenn Ne c'haller ket tapout e pep lec'h : ne c'haller ket ober an holl draoù a-gevret. IV. Tr. v. dieeun. Tapout krog, peg e : kemer. Tapet en doa krog en e fuzuilh. Tapout a reas peg en e zivskoaz. V. Tr. v. dic'hour. TAPOUT GANT. 1. Dont a-benn er vuhez, dont pinvidik. Tapout a ra ganto, ober a reont o c'hraf. Honnezh a oa tapet ganti. 2. Tapout gant ub. ober udb. : dont a-benn d'e ober. Ne dape ket ganimp sevel abred a-walc'h. VI. V. em. EN EM DAPOUT. 1. En em dennañ. N'eus ket d'an amzer evit en em dapout. 2. En em lakaat. En em dapout a reas eno àr pennoù e zaoulin. En em dapout a reas da grenañ. Kentizh en em dape da brezeg. 3. Faziañ. Daonet, emezañ, en em dapet em eus. HS. (en em) dromplañ, (en em) vankañ.

Exemples historiques : 
50
Masquer la liste des exemples

tapiñ [ur re] e-barzh un afer bennak

1732
Référence : GReg pg fourrer (Fourrer, faire entrer, engager quelqu'un dans une affaire &c, Van.)

Tapet eo bet gant ar serjanted.

1732
Référence : GReg pg happer (Les Sergens l'ont happé.)

em dapiñ en ul lec'h bennak

1732
Référence : GReg pg fourrer (Se fourrer quelque part, Van.)

tapiñ da eviñ

1850
Référence : GON.II pg tapein

tapiñ

1850
Référence : GON.II pg tapein

— Da vihanañ, Per, emeve, amañ ne dapimb ket a c’hwen. — Nann, mes moui, pe gelien-[m]orz, diwar ar c’hezeg, ne lavaran ket avat. — Ne pezo nemet skrabat un tamm hag e nijint kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.72-73

Her gouzout a rit kerkoulz ha me, tud difeiz ne droont james kein da ijin ebet, mat pe fall, evit dont a benn eus o zaol : pep hent a zo mat dezho gant ma c’hellint "tapout" o c’hrog.

1877
Référence : EKG.I. p.3-4

Ul laer tapet gant al laerez

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Ul louarn dispar a zo bet tapet gant chaserien Kerborzh. Be[z]añ zo c’hoazh un toullad ane[zhe] ‘barzh ar c’harter, war a lârer. Chañs vat d’ar chaserien da dapout ane[zhe], ar c’henta[ñ] ar gwella[ñ].

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

An hini en devoa laeret ar c’hefioù en Pleudaniel ha Pouldouran a zo bet tapet. Ur bugel eo, Derrien, Emmanuel e hanv. Barnet eo bet en Lannuon, hag e vo serret ken ‘n nevo paket e naontek vla.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

An unnek eus ar miz-mañ, a zo marv en Kerborzh ur wreg, Skerenn he hanv, hag he devoa tapet ur gwall lamm un nebeud dei[zi]o[ù] a-r[a)ok.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

An tri [b]ugelig a oa el liorzh o c’hortoz o breur. An archer a dapas krog enne hag o bountas er sal.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.895 (Miz Ebrel 1924)

Ur goañvezh, houmañ a dapas aoned [anoued] war an aod, e-pad ar bezhina : klañv, gwall-glañv, Marc’harid, eizh dez goude, a oa marv.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

[M]et kaer o devoa bet Bilzig hag an daou all stourm ouzh o mamm e oant bet tamallet hep abeg, Izabel a dapas krog en un tamm kordenn voan.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.844 (Miz C'hwevrer 1924)

E gomz n’oa ket gantañ peurechuet, ma oa dorn Bilzig war e jod ; ur grabanad en deus tapet, ha dispeget mat, m’en asur deoc’h.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1021 (Gouere-Eost 1924)

Tapout a rae troad kleiz ar baotrez hag e harlinke dezhi seul he zroad : — Hemañ eo ar pradig e-lec’h m’en devoa peuret ar c’hadig ! [sic, "el lec'h"]

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.842 (Miz C'hwevrer 1924)

Bilzig a dapas diwar ar bouteg ar vozad raden a c’holoe ar pesked.

1925
Référence : BILZ2 p.125

An derzhienn a gouezhas war ar c’habiten : ar boan izili hag ar yenijenn en devoa tapet a greskas e gleñved. Bemnoz an alter a lakae e wad da verviñ.

1925
Référence : BILZ2 p.174

Lastret ar c’hober, diskennet ganti ar stêr. Er-maez, ar mor a zo groz, reut an avel. — Mar gallfemp tapout Perroz a-raok an noz ! Petra a lavarit ?…

1925
Référence : BILZ2 p.170

Ar martolod gonit a ra e hini, o ruilhal e gorf dizamant, hep klemm, a-hed an devezhioù, an nozvezhioù, dindan an holl amzer, evit tapout pesked da werzhañ d’an neb o faeo.

1925
Référence : BILZ2 p.104

War-lerc'h ar c'hi, nemet da goulz ar pred e ve, e kerzhe atav e vestr, an aotrou Pissoli, adjudant-diwaller kreñvlec'h Berrtomm. Kerkent ha ma veze gwelet fri du Tirfeu, unan pe unan eus ar seizh a youc'he : "22!" hag hini ebet ac'hanomp ne veze tapet o sellout ouzh an oabl.

1929
Référence : SVBV p7

War an taol e sentis, ha bec'h dezhi ! Da gentañ, e tapis krog en ur choanenn hag, o vezañ graet ur groaz gant beg va c'hontell war gof an dorzh vara, e troc'his ur mellad tamm diouti. Goude-se, e faoutis ur pezhiad riblennad kig-moc'h du bet e-pad pemp pe c'hwec'h vloaz o vogediñ e kimin va mamm-guñv, hag ar c'harvanoù - va re-me - a yeas en-dro ken na zifindaone ! Ur pennad da c'houde, e stagis ar voutailh leun a win ruz ouzh va fenn ha bec'h ivez dezhi, da gas ar c'hig-sall hag ar bara kras da stankañ he genoù da'm bouzellenn vras!

1929
Référence : SVBV p9

Ha sed an naer vras o tigeriñ he geol glaourek ha dantek, hag o tigorvigelliñ he c'helc'hioù gweadennek ha skantek, hag o tapañ al loenig kaezh etre kef ar wezenn ha hi en ur sutal.

1929
Référence : SVBV p.19

tapout

1931
Référence : VALL pg attraper

tapout da besk-Ebrel

1931
Référence : VALL pg avril

An embregerezh diwezhañ a rejomp kent kimiadiñ diouzh Sant-Brieg a oa war ar sujed-mañ : « Kerzhout da Bontreo, evit stourm ouzh ur strollad Saozon « diskennet war an oad, o soñjal tapout Plourivo ».

1944
Référence : EURW.1 p.198-199

E skol Garnoed, evel e lec'h all, e veze roet ar « simbolenn » d'ar re a veze tapet o vrezhonegañ.

1944
Référence : EURW.1 p21

Un devezh, ma oa digouezhet ar simbolenn ganin, hag aon ganin tapout pevar daol gwalenn war ma bizied, ha pinijenn goude skol, em boa stlapet ar votezig en ur puñs.

1944
Référence : EURW.1 p21

He [ur bolotenn] zapout gant an daouarn, he adstlepel d'unan all, an holl bodet en ur c'helc'h.

1944
Référence : EURW.1 p23

Leuskel a reas [sic, rejomp], Ernest Mège ha me, hor c'heneil Poulpiked er gêr, ha ni hon-daou a reas adarre an hent da dapout Keraez.

1944
Référence : EURW.1 p75

Ret e oa naetaat « marchosi Augias », ha tapout krog e stur Kevredigezh Vreizh, ober ganti ul lestr bras da zougen Argonoted nevez Arvor o vont da glask ar c'hrev alaouret.

1944
Référence : EURW.1 p.188

Netra tridusoc'h eget arvestiñ ouzh hanter-kant koublad sonerien o tiskenn diouzh leurgêr Sant-Mikael da dapout ar blasenn nasional, lec'h e oa savet ur chafod pleñch.

1944
Référence : EURW.1 p.188

Sammet evel muled, e treuzjomp kêr Wengamp da dapout an tren. E kazarn Charner, ‘kichen hent-houarn Sant-Brieg, e voemp lojet. Pevar ugent soudard a oa ac’hanomp, holl studierien, pe gloer, pe arzourien.

1944
Référence : EURW.1 p.195

Ur wech, am boa tapet daou zevezh dalc’h evit ur saotrenn war ma c’hartouchierenn ‘dreñv. Ur wech all, pevar devezh « abalamour n’am boa ket lakaet ma brikoloù-bragoù. »

1944
Référence : EURW.1 p.196

D’an dud a c’houlenne petra ’oa c’hoarvezet ganto, Lom a responte en doa paket tomm ha yen, en ur labourat, hag e c’houzañve poan dargreiz, ha Job a responte en doa tapet ur ruadenn gant ar gazeg wenn.

1944
Référence : ATST p.132-133

Ar Suised o doa prometet / 'Tennjent war ar sitoianed, / Met digant pobl Bro-C'hall / O deus tapet o fall.

1960
Référence : PETO p45

Ganeomp hor bevañs, c'hwi ' oar mat, / ' Vez don e skouarn hir ar c'had / Ha klask he zapañ ne dalv din : / Er vered yen emberr e vin.

1960
Référence : PETO p65

Mar teuont da glask trouz, / ' Vint ganeomp tapet lous.

1960
Référence : PETO p45

e-touez an anvioù hag a dap padout a-dreuz ar c'hantvedoù emañ anvioù ar stêrioù hag ar menezioù

1974
Référence : BAHE niv. 82, p.16

arvor ar C'hongo a vremañ

1985
Référence : DGBD p49

Ne oamp ket dinec'h-dinec'h o pellaat eus an douar, rak ur pennad a oa e kleved ar gurun o krozal ; hag un dra fall e vije bet evidomp bezañ tapet gant ar gorventenn war an dour-digor, skuizh evel ma oamp deut da vezañ.

1985
Référence : DGBD p197

Gervel a ris, huchal war ma den, redek dezhañ, tapout krog ennañ, hag e zegas d'al lec'h ma oa tud boet endeo en-dro d'ar plach'ig o krial.

2012
Référence : DJHMH p13

Sed ma wiskas e vegoù-tour nevez-flamm gant neuz hini ar Pont ha ma tapas gantañ bezañ feal ouzh ar mennad orin.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 20

Frammet heñvel eo al liveadur, mentet heñvel an nev nevez ouzh ar chantele koshoc'hik ken e c'hall sell an arvester redek distroñs eus an eil penn d'egile. Padal, pa zeu boas al lagad e tap krog e meur a vunudenn gemm.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 16

Er c'hontrol eo bet kendrec'het ar saotrerien industriezhioù lous, al labourvaoù a-du gante, al lobioù gwallus, ar soudarded kuzhet a-drek o sekredoù hag ar pennoù bras tapet e gwall pa'z aent a-enep interestoù ar brasañ niver e vefe bet gwashoc'h dezhe reiñ muioc'h a bouez d'an obererezhioù-se o reiñ astenn dezhe gant prosezioù.

2015
Référence : DISENT p156

Aon da vezañ gwasket (ha gwelet e vo penaos e sikour an difeulster da dremen dreist an dra-se), aon da goll an nebeud a dra a zo dimp, ha pa vefe al lodennig a levenez pe a sioulder hon eus tapet mirout evidomp...

2015
Référence : DISENT p13

Kuit da vezañ tapet fall, neuze, ez eo ret deoc'h labourat evit ma vefe sellet ouzh ho strollad evel unan reizh, ha ma c'hallfe ar mediaoù krediñ er pezh a lârit.

2015
Référence : DISENT p123

Da c'houde e laka ar stourmerien o divrec'h da dremen dre zindan o divhar evit tapout krog e-barzh melloù-dorn, dornioù pe, d'ar gwashañ, ufernioù o c'hamaraded hag a zo a-dal dezhe.

2015
Référence : DISENT p95

Deoc'h-c'hwi da sevel ha da vrudañ dre ar mediaoù ul lid e-lec'h ma vo roet un trofe d'ar re o deus tapet ar maout -evel ma vez roet ar "Y'a bon awards" d'ar ouennelourien, pe ar "Big Brother awards" evit ar re az a a-enep frankiz ar mediaoù-.

2015
Référence : DISENT p56

Ne dap ma divskouarn na mouezhioù o tont eus ar peioù bihan war skramm ar c'heleier noz na luganioù bruderezh.

2015
Référence : EHPEA p101

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux