Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. A. B. 1. Lavar zo boutin d'ur strollad tud a ya d'ober ur gevredigezh, ur rann eus ur gevredigezh. Pep bro he deus he yezh. 2. Doare dibar al lavar zo boutin da izili ur gevredigezh, ur rann eus outi, hervez an dachenn ma vez implijet. Yezh ar bobl. Yezh ar skiantourien. B. H.b. Reizhiad ar galloudegezhioù geriañ a denn d'al lavar boutin-se enebet ouzh ar prezeg. C. B. Dre ast. 1. Doare dibar ma komz; m'en em zalc'h, h.a., an den-mañ-den. Displegañ a ra e zoareoù en e yezh. 2. Doare ma kehent al loened dre deuler soniadoù. Yezh al loened. Intent a rae yezh al laboused. II. (en e furm lies) A. Krioù lezet gant ul loen. Klevet em eus yezhoù al lern. Gouzout a rae yezhoù ar c'hizhier. B. (db. an dud) 1. Klemmoù. Klev hemañ oc'h ober e yezhoù fall. 2. Trl. Ober yezhoù : ober ardoù. Ne ra nemet ober yezhoù dirak an dud. III. Galloud, doare dibar da bep hini d'ober an dra-mañ-tra. Prezeg, labourat hervez, diouzh e yezh. Fagodiñ a rez ivez, fall pe vat, en da yezh. & Trl. Dont d'e yezh: dont da vezañ yac'h, mat en-dro.

Exemples historiques : 
41
Masquer la liste des exemples

yezh

1499
Référence : LVBCA p204 (langaige)

en e yezh

1732
Référence : GReg pg guise (A sa guise.)

em yezh

1732
Référence : GReg pg guise (A ma guise.)

yezh

1732
Référence : GReg pg dialecte (langage particulier d'une Province, corrompu de la langue generale, où principale de la nation)

yezh Bro-Saoz

1732
Référence : GReg pg Angleterre

yezh

1850
Référence : GON.II pg iéz

yezhoù

1850
Référence : GON.II pg iéz

yezhioù

1850
Référence : GON.II pg iéz

anaout a rit-hu yezh hon bro ?

1850
Référence : GON.II.HV pg iéz

ur yezh kaer eo

1850
Référence : GON.II.HV pg iéz

skiant ar yezh

1850
Référence : GON.II.HV pg skiañt (-ar-iéz)

Neuze 'r peskig a lavaras / En e yezh, gwellañ ma c'hellas : / « Ha petra reoc'h-hu ac'hanon ? »

1867
Référence : MGK p41

ober gwell a reas an aotrou Troude; da eil en e labourioù e kemeras an aotrou Milin, ha troet o deus war eun dro e brezhoneg al levr kaer latin de Imitatione Christi, a reer bremañ anezhañ en hor yezh-ni, Jezuz-Krist skouer ar gristenien.

1867
Référence : MGK Rakskrid IX

Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro / Ha kement zo enni : reier, brug ha derv, / Me zo gwelloc'h ganen gwelet an heol e Breizh, / Klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, / Bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, / Eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, / Ma ve ret din eno mougañ ar garantez / A zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Référence : MGK p21

Dioc'h e yezh, gwellañ ma c'hellas, / Noz ha mintin e labouras.

1867
Référence : MGK p52

‘Vel ma lâre Gwennael warlene, goude ma oa bet savet skol vrezhonek Sant-Charlez. Gras de[zhe], goude be[z]añ bet kelennet ken mat, da c‘hallout, un de[iz], difenn ha harpañ : Doue, ar Vro hag he yezh.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.2

Breuriezh ar Varzhed a zo krouet evit magañ, difenn, adsevel ha mirout ar spered hag ar glad keltiek ; sevel ar yezh, al lennegezh hag an ijinoù brezhonek ; diazezañ warne emsav ar vro ; mirout un ere etre Breizh hag an holl vroioù keltiek ; lakaat peoc'h hag unvaniezh etre ar Vreizhiz.

1909
Référence : REZI p.18

Al levr-mañ a zo kinniget Gant trugarez ha doujañs bras En eñvor da'm mestr kozh brudet D'Arbois de Jubainville, a reas Enklaskoù don War ar Gelted Hag ar yezhioù gante komzet, en n'hallas lenn dioutañ nemet Ar pennadig kentañ, siwazh.

1914
Référence : M. pennad dediañ

Ken dizanat edo an avoultriezh ma n’oa gant ar yezh ger ebet d’hec’h envel, ha n’he doa pourchaset al lezenn kastiz ebet d’ar seurt torfed.

1923
Référence : SKET p.67

Gant ar ramzed eo e voe savet an tour-se gwechall, c’hoant dezho da skeuliata an neñv, nemet mesket e voe o yezhoù dezho gant an Uhelañ o stlabezas e pevar c’horn ar bed.

1923
Référence : SKET p.16

"yezh" gg.

1924
Référence : SKET.II p.132 « Geriadurig », "Langue".

Ar seizh kañfard, den ebet o taollagadiñ outo, a varvailhe ken na ziaoule e brezhoneg : kaerañ yezh a zo en hollved.

1929
Référence : SVBV p6

yezh ar geizh

1931
Référence : VALL pg argot

yezh

1931
Référence : VALL Levrlennadur p VIII

yezh dezastum

1931
Référence : VALL pg (langue) analytique

n'on ket deuet c'hoazh da'm yezh

1931
Référence : VALL pg assiette

Pediñ a reomp al lenner da zigareziñ an dro-bluenn, hag a zo ponner alies. Kalz ponneroc'h e vije bet, avat, ma ne vije ket bet hor c'heneil Kenan Kongar evit reizhañ al labour e-keñver ar yezh.

1943
Référence : TNKN p9

E-barzh ma soñj a vugel em boa kazi truez outo hag e kave din e oant tud dic'hradet, tud kastizet evit ur pec'hed bennak peogwir an Aotrou Doue n'en doa roet dezho nemet ur yezh ha dimp-ni en doa roet div.

1944
Référence : EURW.1 p35

Antreal a ris en eil klas, kevrenn A, war al latin-yezhoù.

1944
Référence : EURW.1 p49

Lod anezho a chomas e Breizh-Uhel, al lodenn vrasañ, hag ar yezh vrezhonek a gilas neuze dirazo betek ar vevenn m'emañ hiriv c'hoazh.

1944
Référence : EURW.1 p7-8

Ne oa anv ebet eus krouiñ ur gevrenn « yezh vrezhonek ».

1944
Référence : EURW.1 p68

An « araokaat » a c'hourc'hemenne ma vije skubet ar yezhoù kozh ha strewet ar galleg dre-holl, da c'hortoz ma vije komzet ur yezh nemetken e-barzh ar bed.

1944
Référence : EURW.1 p83

Kaoz e [sic] oa war Arvor ar sizhun ail, eus ar « Roazhoneg » pe vrezhoneg Breizh-Uhel. Eman ar « roazhoneg » o teurel gwrizioù e kêrioù ail Breizh-Uhel. Tra vev eo ur yezh : kreskin hag ober berzh a ra, pa vez graet war he zro ; ha kivizan ha raervel. pa vez dilezet.

1944
Référence : ARVR Niv. 165

— « E peseurt yezh e komze an diaoul ? » — « E latin ? » — « E Brezhoneg ? »

1944
Référence : ATST p.83

Mont a raent o-daou dre an hent-karr ; er c’harzh, al laboused a gane hag a c’hwitelle, seder, ha pep hini anezho a gomze en e yezh.

1944
Référence : ATST p.28

An Nasion, e Gall, / Ne aotreo biken nep lavar na yezh all ; / Arabat, 'n ho safar, kenderc'hel d’iriennañ : / Rak gwashoc'h a damall ' ve deoc’h en em dennañ.

1960
Référence : PETO p49

Ouzhoc'h, aotrou person, o komz e yezh hor bro, / N'o devo d'hon entent[,] ar c'hamached[,] nep tro.

1960
Référence : PETO p48

ha neuze ivez pakadoù frazennoù er yezh arnevez-se difetis ha sec'h hag o devoa poan d'ober hent betek spered ar selaouerien

1972
Référence : BAHE niv. 75, p.4

Bez' e c'heller diwar neuze gwelout gwez uhel war an drem[m]wel, eno emañ 'Enez an Arc'hant', pe Nenge Sika e yezh ar ouenn nkomi a zo o tudañ ar vro.

1985
Référence : DGBD p32

Adroet eo bet o lufr a-ziagent eta ken d'ar gwerinier-liv eus ar XVvet kantved er prenestrier uhelañ, ken da grouadennoù an XIXvet kantved evel livadurioù Yan d'Argent - en o zouez an hini ma weler un ael o reiñ donezon ar yezh vrezhoneg d'an Tad Maner hag a zlefe pep Yann desk-e-yezh mont da welout paneveken ur wech en e vuhez ! - pe ar c'haelioù chantele en houarn goveliet, e-touez mil tra all.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 21

Hogen mard eo bet a-holl-viskoazh mil anavezet Ilias hag Odisseia Homeros, den, avat, e Breizh, ha din da c'houzout bepred, ne'n devoa klasket o c'hinnig d'ar vrezhonegerien eus hon amzer-ni en o yezh vroadel.

2016
Référence : ILIAS p3

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux