Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. (db. an dud ha loened zo) Pep hini eus ar furmadurioù kalet o danvez ha gwenn o liv a gaver war ar c'harvanoù hag a dalvez da chaokat ha da zrailhañ ar boued. Gwrizioù, amailh, kurunenn an dent. • Dant a-raok : rakdant. • Dant kleuz : zo un toull ennañ. Dant merglet, revet : bruket. Bezañ klañv gant e zent, kaout poan en e zent. & Sevel a ra dent d'ar bugel, kas dent a ra : dont a ra dent(-laezh) d'ar bugel. & Dre ast. Dont da vezañ brasoc'h, evit ur bugel. & Trl. Kregiñ gant an dent, skeiñ un taol dent : dantañ. Komz etre e zent : grozmolat. Diskouez an dent, e zent da ub. : e c'hourdrouz. [1877] Ar vourc’hizien a zo mat d’en em fougeal a-bell ha da ober aon d’an dud diwar ar maez, mes pa ziskouezer an dent dezho, e ouzont brav-bras treiñ kein buan. Skrignañ* e zent. & Trl. PEMDEZ Dent lakaet, dent nevez, dent faos : dent oberiet a lakaer e-lec'h an dent gwir pa gouezhont. & Rez-dent, rastell-dent : hollad dent, gwir pe oberiet, a vez war ur re garvanoù. & Trl. skeud. Bezañ hir e zent, bezañ hir ha lemm e zent : debriñ mat pa vez. An tri a vugale a oa hir o dent ha don o c'hof. & Trl. Bezañ du e zent : kaout naon. & Tennañ gwad, dour eus dent ub., lakaat an dent da wadañ : reiñ c'hoant debriñ d'ub. & C'hoarzhin leizh e zent : c'hoarzhin kalz ha laouen. & (impl. da spizer) Kensonennoù dent : a zistager gant an teod stok ouzh an dent. 2. Dre heveleb. (db. an traoù) Pep hini eus ar begoù lemm a vez a-hed traezoù zo. Dent an oged. Dent an heskenn. & (en e furm vihanaat) Sanket e oa dentigoù ar c'hef-dorn en e arzorn. & [1925] Dent Genver : klezeier-spilh.

Exemples historiques : 
94
Masquer la liste des exemples

rest dent

1499
Référence : LVBCA p50, 175 ('chicot' ?, 'dentier' ?)

ober dent

1499
Référence : LVBCA p50, 152 (faire dent)

dant

1499
Référence : LVBCA p50 (dent)

dant a-raok

1499
Référence : LVBCA p26, 50 ('incisive')

dant-al-lagad

1499
Référence : LVBCA p22, 50, 129 ('canine')

grigoñsat an dent

1499
Référence : LVBCA p21, 50, 88 (estraindre les dentz ou limer l-une contre l-aultre)

strakal an dent

1659
Référence : LDJM.1 pg claqueter des dents

dant

1659
Référence : LDJM.1 pg dent

dent

1659
Référence : LDJM.1 pg dent

kig an dent

1659
Référence : LDJM.1 pg genciue

stakal an dent

1659
Référence : LDJM.1 pg staqual (an dent)

skrignal an dent

1659
Référence : LDJM.1 pg craquer (des dents)

stlakal an dent

1659
Référence : LDJM.1 pg craquer (des dents)

tenner an dent

1732
Référence : GReg pg arracheur de dents

En ivern e vezo gouelvan ha grigoñs an dent, hervez aviel sant Vazhe.

1732
Référence : GReg pg grincement (Dans l'enfer il y aura des pleurs & des grincemens de dents, dit S. Math.)

grigoñserezh an dent

1732
Référence : GReg pg grincement

touezellañ an dent

1732
Référence : GReg pg agacer

tozonañ an dent

1732
Référence : GReg pg agacer

stlaket an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents, pp.)

kloc'hadur an dent

1732
Référence : GReg pg agacement

stlakerezh an dent

1732
Référence : GReg pg grincement

grizienn dant

1732
Référence : GReg pg chicot (de dent arrachée)

grigoñs an dent

1732
Référence : GReg pg grincement

kalet d'an dent

1732
Référence : GReg pg coriace (cartilagineux, qui est dur, & qui tient du cuir)

Ar c'hig-buoc'h a zo grigoñsus, lêrek, ha kalet d'an dent.

1732
Référence : GReg pg (la vache est fort) coriace

Ret eo sachañ gant an dent war ar c'hig-buoc'h, e-giz war al lezr, pe ar grigoñs.

1732
Référence : GReg pg (la vache est fort) coriace

straklerezh an dent

1732
Référence : GReg pg craquetement (parlant des dents)

krenet gant ar riv ken na stlak an dent

1732
Référence : GReg pg greloter (pp.)

dant

1732
Référence : GReg pg dent, fourchon (une des pointes d'une fourche)

dent

1732
Référence : GReg pg dent, fourchon (une des pointes d'une fourche, p.)

dent

1732
Référence : GReg pg dent

dent a-ziaraok

1732
Référence : GReg pg dents (incisoires)

dent an daoulagad

1732
Référence : GReg pg dents (canines, ou œilleres)

dent a-gostez

1732
Référence : GReg pg dents (machelieres, ou molaires)

dent bras

1732
Référence : GReg pg dents (machelieres, ou molaires)

dent a val

1732
Référence : GReg pg dents (machelieres, ou molaires)

dent a-dreñv

1732
Référence : GReg pg dents (de derrière, ou dents de sagesse)

dant kleuz

1732
Référence : GReg pg dent (creuse)

dent kleuz

1732
Référence : GReg pg dent (creuse)

dant bleiz, dant marc'h

1732
Référence : GReg pg dent (de loup, dent de cheval)

dant ki

1732
Référence : GReg pg dent (de chien)

kregiñ gant an dent

1732
Référence : GReg pg mordre (mordre à belles dents)

dent heskenn, dent krib, dent rastell

1732
Référence : GReg pg dents (de scie, de peigne, de rateau)

ur renkad dent

1732
Référence : GReg pg dentier (un rang de dents)

tennañ an dent

1732
Référence : GReg pg édenter (arracher, ou rompre les dents)

terriñ an dent

1732
Référence : GReg pg édenter (arracher, ou rompre les dents)

tenniñ, torriñ an dent

1732
Référence : GReg pg édenter (arracher, ou rompre les dents)

frotañ an dent

1732
Référence : GReg pg froter (Froter ses dents, les netteïer.)

krenañ gant ar riv ken na stlak an dent

1732
Référence : GReg pg greloter

dant forc'h

1732
Référence : GReg pg fourchon (une des pointes d'une fourche)

dant fourchetez

1732
Référence : GReg pg fourchon (Fourchon, pointe d'une fourchette.)

dent fourchetez

1732
Référence : GReg pg fourchon (Fourchon, pointe d'une fourchette, p.)

frotañ e zent

1732
Référence : GReg pg froter (Froter ses dents, les netteïer.)

stlakañ an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents)

grignoset an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents, pp.)

grignosañ an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents)

grigoñset an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents, pp.)

grigoñsat an dent

1732
Référence : GReg pg craquetter (des dents), grincer (grincer les dents)

griñset an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents, pp.)

ned eus ket a denner dent brasoc'h gaouiad egetañ

1732
Référence : GReg pg (il ment comme un) arracheur de dents

griñsal an dent

1732
Référence : GReg pg grincer (grincer les dents)

Ret eo lemmañ dent an heskenn.

1850
Référence : GON.II pg dañt (Il faut aiguiser les dents de la scie).

An aval-se a gloc'ho ho tent.

1850
Référence : GON.II pg klôc'ha (Cette pomme vous agacera les dents).

dant

1850
Référence : GON.II pg dañt (Dent, petit os qui tient à la mâchoire de l'animal. Il se dit aussi de plusieurs choses qui ont des pointes et qui sont faites à peu près en forme de dent), pg deñta

grizienn zant

1850
Référence : GON.II.HV pg grisien-zañt, skôdik (-dañt)

krogenn an dent

1850
Référence : GON.II pg krogen

dent

1850
Référence : GON.II pg dañt (Dent, petit os qui tient à la mâchoire de l'animal. Il se dit aussi de plusieurs choses qui ont des pointes et qui sont faites à peu près en forme de dent. Pl.)

Un dant a zo bet torret dezhañ gañt un taol maen.

1850
Référence : GON.II pg dañt (Il a eu une dent cassée d'un coup de pierre).

an alanoù flaerius a zeu peurliesañ eus an dent

1850
Référence : GON.II pg alan

Ur bleiz o vont e-bioù, o welet pet a zo / Marv : / « — Aotrou Doue ! emezañ, deoc'h-hu me lavaro / Ur bedenn gaer bemdez, mar grit din kaout em hent / Ur seurt freskad d'am dent. »

1867
Référence : MGK p98

ne oa ket ho kouign diouzh an dibab; bara drouk-ha-mat ne oa ken; evit ho pleud, evitañ da vezañ flour a-walc'h, kouezhet ez oa e-barzh en toaz meur a c'hrouanennig a lakeas va dent da skrijañ

1867
Référence : MGK Rakskrid VII

Goude aotrounez vras, krinet ganto o fri, A deuas pep eil tro, diouzh ma oa hir o dent, Da ziskargañ o gor : holl emezo 'oant sent : an tigred, ar bleizi, bete'ar c'hozh chas bihan A dlee d'ar Baradoz mont diwar hanter vann.

1867
Référence : MGK p25

Ur bleiz, deuet e eskern er-maez eus e groc'hen, o vezañ ma veze ar c'has ouzh en diarbenn, a gavas, war e hent, un hordenn gi nerzhus, lart-toaz ha flour e lêr, ki distailh galloudus. Lammet gant e gilpenn, en tagañ, en dispenn, en diskolp' a-bezhioù, a oa micher Gwilhoù, panevet, a-raok e sammañ, oa ret outañ en em gannañ. Hogen ar c'hi a oa paotr a-vent da ziwall e gig gant e zent.

1867
Référence : MGK p7

an eil tra a ziskouez : e vez lakaet an den Alies en ti-barn du pe wenn Diouzh an arc'hant a vez o son[iñ] en e c'hodell, Dioc'h ma vez hir e zent, uhel ha kre e gerniel.

1867
Référence : MGK p26

Pa c'hoarzh, he muzelloù a zo mezh o gwelet ; / Krinañ a ra he fri, he dent zo diskrognet ; / He blev, bremañ briket, gwechall a oa damzu, / Hag he divoc'h jodek a zo kleuz a bep tu.

1867
Référence : MGK p56-57

Ar vourc’hizien a zo mat d’en em fougeal a-bell ha da ober aon d’an dud diwar ar maez, mes pa ziskouezer an dent dezho, e ouzont brav-bras treiñ kein buan.

1877
Référence : EKG.I. p.264

— Eo, un Doue a zo, eme an aotrou kozh, o skrignal e zent, rak anez ne c’helljen ket kaout kement a zrouk outañ.

1877
Référence : EKG.I. p.61

Poan a zo bet gant ar paotr, gwevn e gorf evel ur silienn ; kroget en deus gant e zent en dorn un archer.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.896 (Miz Ebrel 1924)

Goude dibriñ, e walc’hi da zaouarn ha da c’henou o rimiañ da zent gant ur vleñchenn goad krin (1).

1924
Référence : SKET.II p.27

Ha pa rankent mont adarre er bagoù, gleb-dour-teil, dent Genver eus o dilhad, eus o blev hag eus o barv ! !…

1925
Référence : BILZ2 p.122

Anez da se ?… Bara, na kig na krampouezh ne vo ket war blankenn e di, hag en tier an dud a vor peurvuiañ enne a-leizh a vugale, hir ha lemm o dent.

1925
Référence : BILZ2 p.104

Oulierig en foñs, war barlenn e dad, a grene ken a strake e zent en e c’hinou.

1925
Référence : BILZ2 p.146

lakaat an dent da wadañ

1931
Référence : VALL pg (faire venir l'eau à la) bouche

dent koad

1931
Référence : VALL pg alluchon

dant rod

1931
Référence : VALL pg alluchon

dant koad

1931
Référence : VALL pg alluchon

dant

1931
Référence : VALL pg brèche (dans une lame)

tennañ gwad eus dent ub.

1931
Référence : VALL pg (faire venir l'eau à la) bouche

tennañ dour eus dent ub.

1931
Référence : VALL pg (faire venir l'eau à la) bouche

Kregiñ a rae ar breur Arturo gant e zent en e vuzell-draoñ. Sailhat a rae a bep seurt soñjoù en e benn...

1949
Référence : SIZH p.49

Skediñ a reas he dent en ur vousc’hoarzh ouzh al lean, dre ma stoue he malvennoù war lufr teñval he daoulagad.

1949
Référence : SIZH p.37

Amezeg hemañ, ar breur Francisco, a zistagas etre e zent : - Heug ha doñjer am eus outo !... Hag e skrijas, - Gwad ha kourailhoù tout, emezañ c'hoazh e chuchumuchu.

1949
Référence : SIZH p.41

Neuziet divalav eo ar bras anezho, ha disneusoc'h int c'hoazh da welout dre ma livont o dremm ha ma lemmont o dent.

1985
Référence : DGBD p73

Gallout a raen klevout e zent o skrignal gant e javedoù dargrezet.

2012
Référence : DJHMH p. 86

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux