Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
9
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. (db. an dud) [1499, 1732, 1850, 1927, 1931, 1985] A oar seveniñ peurvat un ober bnk. [1985] Brudet eo an dud-se da vezañ moraerien eus ar re ampartañ. Bezañ ampart da ober udb. Dont da vezañ ampart war un danvez, ur vicher, un dachenn bnk. HS. barrek, gouest, akuit. 2. (db. an doareoù ober) [1931, 2012] A zegouezh mat evit seveniñ kempenn udb. [2012] Ne oa ket anv a c'houlenn war-eeun : marteze avat, dre emziskouez ampartoc'h... Kavout un tu ampartoc'h d'ober udb. & Trl. Bezañ ampart diouzh udb. : gouzout ober udb. disi. Na'z po ket ezhomm da ober kig-ha-farz : n'out ket c'hoazh gwall ampart diouzh an dra-se. 3. [1732] Oberiant e kement tra a seven. 4. (db. ar vugale) [1732] Lemm e spered diouzh e oad. Ur bugel ampart. 5. (db. an dud, korf an dud) [1659, 1850] A vent vrav, nerzhus. [1850] Ampart-bras eo deuet ho mab. HS. bagol, postek.

Exemples historiques : 
26
Masquer la liste des exemples

ampart

1499
Référence : LVBCA p26 ('adroit, habile')

ampart

1659
Référence : LDJM.1 pg ampart

den ampart

1659
Référence : LDJM.1 pg braue homme

ampart

1732
Référence : GReg pg accompli, agissant, diligent (-e), habile (Habile, expeditif, diligent.)

ampartañ

1732
Référence : GReg pg agissant

ampartoc'h

1732
Référence : GReg pg agissant

ampart

1732
Référence : GReg pg actif, adroit, éveillé (vif, agissant)

ampart

1732
Référence : GReg pg adroit, diligent (ente), éveillé (vif, agissant)

ampartoc'h

1732
Référence : GReg pg habile (Habile, expeditif, diligent.)

en ur feson ampart

1732
Référence : GReg pg habilement

ampartañ

1732
Référence : GReg pg habile (Habile, expeditif, diligent.)

ampartañ

1732
Référence : GReg pg habile (Habile, expeditif, diligent.)

ampart

1850
Référence : GON.II.HV pg ampart (Qui est d'une taille avantageuse. Dispos. Robuste. Vif. Agissant. Actif. Agile.) (En Corn., "corpulent").

Ampart-bras eo deuet ho mab.

1850
Référence : GON.II.HV pg ampart (Votre fils est devenu bien robuste, bien agile.)

Daou zervezh a-raok edo ganeomp-ni e Kergidu, ampart ha skañv e c’har, o klask ar re vac’hagnet, ha bremañ eo beziet e bev : Hag eñ a yoa drouklivet ! Truezus e oa sellet outañ !

1878
Référence : EKG.II p.52

Ivez "ampart", "dorniet-mat", "gouest", "barrek".

1923
Référence : SKET p.153, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "akuit : habile, exercé ; capable (de)".

Eno em eus graet hent, a-hed devezhioù, war straedoù ur geoded ec’hon-divent, kozh evel an douar hag ar bed, mamm holl geodedoù an douar, kelennerez ar re fur, magerez ar ouizieien, krouerez tud ampart en holl arzoù ha micherioù.

1923
Référence : SKET p.16

Derkeia a ziwiskas he gouriz aour kizellet-ampart hag a wiskas en e lec’h ar gouriz arem.

1923
Référence : SKET p.105

A-benn ur pennad ec’h eveshaas na rae he c’hoarezed, war-bouez poaniañ, hag i roeñverezed ampart hag o roeñvat reizh, nemet kas en enep d’an tu ma strivent hag en enep dezhi hec’h-unan.

1923
Référence : SKET p.108

Dizaon, eeun, gwirion, leal, karantezus, azaouezus ouzh dremm-den ken ma n’houljent flemmañ ur c’har dezho pe ur c’heneil dre ober pe dre c’her, kehelus d’an doueed, doujus d’an anaon, leun a boell hag a veiz, oberiat, akuit en emgannoù, ampart el labourioù-peoc’h, evel-se ez oant pa lavaran !

1923
Référence : SKET p.121

Deut da benn e gelennidigezh, Vindosêtlos, pa guiteas Abalos da zistreiñ war an douar-bras, a oa kerkoulz banner-goaf ha Gaisomaros, ken ampart gwareger ha Nodons Lamargentios.

1924
Référence : SKET.II p.20

ampart

1927
Référence : Geri.Ern pg ampart (Dispos, agile, adroit)

ampart

1931
Référence : VALL pg adroit, adroitement

- « Penaos ober ? » -« Kaout ur skrivagner ampart d’o adskrivañ e brezhoneg eeun, da drouc’hañ enno ar pezh ‘zo re hir, da aozañ pred diouzh blas an dud a-vremañ. »

1944
Référence : EURW.1 p.96

Brudet eo an dud-se da vezañ moraerien eus ar re ampartañ.

1985
Référence : DGBD p19

Amjestr e oa an diviz da gemer - pezh a oa lavarout nebeut - hag evitañ da gaout peurliesañ fiziañs ennañ e-unan, e krogas da c'hoantaat kaout ali unan all. Ne oa ket anv a c'houlenn war-eeun : marteze avat, dre emziskouez ampartoc'h...

2012
Référence : DJHMH p47

Note d'étude

Resisaet e vez gant Kervarker e geriadur ar Gonideg e dalvez "ampart" kement hag ar ger gallek "corpulent" e Bro-Gerne.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux