Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. Ag. niv. A. Ag. peg. b. 1. (dirak an anvioù-kadarn benel unan a dalvez da aroueziñ traoù niveradus) Unan mui unan. Div blac'h, div daol, div wezenn vras. Labourat div wech muioc'h. An div rad a oa toull. Rannañ udb. e div lodenn. • Un intañv div wreg : zo marvet e bried digantañ dre ziv wech. • Ur c'harbed a ziv rod, war ziv rod : div rod dezhañ. • Krampouezherezed gant pep a ziv billig. Prenit pep a ziv hiviz. Ar re-mañ a dalv eizh lur pep div. & (un) div eur bennak goude kreisteiz : war-dro div eur. 2. Trl. Etre, dre bep div wech : gwech-ha-gwech all. & A-benn div wech : dre ziv wech. Klevet 'm eus an dra-se a-benn div wech. & Na vezañ div deir* eur oc'h ober udb. & Bezañ a-hed an div eur oc'h ober udb. : kas e holl amzer oc'h ober an dra-se. E c'hoar a vez ahed an div eur oc'h ober he blev. & E tro div eur amzer : war-dro div eur. & Ober div dra en unan : gounit amzer oc'h ober en ur wech ar pezh a reer en div prl. & Ober div dra a unan : koll amzer oc'h ober en div wech ar pezh a reer en unan prl. & N'ober div dro war e seulioù kent ober udb. : na gilañ tamm rak ober an dra-se. & Lazhañ div c'had gant un tenn, lazhañ div voualc'h gant ur maen : tizhout ober daou dra war un dro. & Klask lazhañ div c'had gant un tenn : klask ober daou dra war un dro. & Bezañ (rannet) etre div galon : bezañ diaes da ub. dibab. En em santout a reas evel rannet etre div galon. & Bezañ etre an div lezenn : bezañ an dra-se na mat, na fall. « Mat an traoù ? » - « O, feiz, etre an div lezenn ! ». & Etre an div sklêrijenn : etre daou benn an deiz. B. Ag. pet. (dirak ar ger eur) Eil. Div eur eo. Div eur hanter. II. Rag. peg. b. (e-unan, dirak un ag., ur rn. disk. pe dirak an ar. "a" heuliet gant un anv-kadarn benel lies pe un anv stroll) 1. Unan mui unan. Div zo amañ. Div a yelo ganin. Prenet em eus div a-zoare. Div vihan, an div vihan. [1878] Ar re-all a vez o klask miret ha derc’hel o buhez, hag an div-mañ a zo o klask mont d’ar marv an eil evit eben. 2. Trl. Div gozh : div vaouez kozh. & (db. ar marc'hadourezhioù) Pep div, ar re ziv, an div : daou bezh a-gevret. Talvezout a reont eizh lur pep div. Tregont lur pep div. & Bezañ e galon etre div : bezañ diaes d'an den dibab. 3. Adv. (db. an dud, al loened, an traoù a arouezer gant un anv benel) HON-DIV, HO-TIV, O-DIV : me- te, c'hwi pe hi- a-gevret gant unan all. Deomp hon-div d'an aod. O-div int bet tapet o laerezh. Int ho-tiv da gaout ar rener. Poket en deus de oc'h ho-tiv. Mont a reot ho-tiv. Int o-div, ar re-se o-div. & (en e furm vihanaat) Hon-divig, ho-tivig, o-divig : furm garantezus hon-div, ho-tiv, o-div. O-divig e raent o zraoù aes. & Div-ha-div : dre strolladoù a ziv elfenn. Merc'hed o tremen div-ha-div. Mont div-ha-div. & A ziv da ziv : dre strolladoù a ziv elfenn. III. Adv. niv. b. (db. an dud, al loened, an traoù a arouezer gant un anv benel) Unan mui unan. Emaint divig eno o-unanoù. IV. Niv. peg. b. (db. an dud, al loened, an traoù a arouezer gant un anv benel) Termen a dalvez da aroueziñ niver an unanennoù en anvioù-gwan niveriñ, er raganvioù niveriñ pe en adverboù niveriñ zo brasoc'h eget ugent. Div (blac'h) warn-ugent. Div (vaouez) ha pevar-ugent. Div (wezenn) ha kant, kant div (wezenn). Pemont div (vuoc'h). V. Impl. da adv. (ls. -où) A-zivioù : dre strolladoù a ziv elfenn. Mont a-zivioù. EVEZH. Kemm. blot. goude "div".

Exemples historiques : 
102
Masquer la liste des exemples

div

1499
Référence : LVBCA p61 ('deux')

div wezh

1499
Référence : LVBCA p61, 92 (deux foiz)

25. Dispozet hag ordrenet oa ar rodoù-mañ hevelep feson : div anezhe a droe kontrel d'an div arall parfors ha neuze kement a vefe entreze a vefe dispennet ha munudet.

1576
Référence : Cath p20

div

1659
Référence : LDJM.1 pg deux

ur wezh, div wezh, teir, peder, pemp gwezh

1659
Référence : LDJM.1 pg (vne fois, deux fois, trois fois, quatre fois, cinq) fois

div wech mui

1732
Référence : GReg pg deux (fois plus)

div ha hanter

1732
Référence : GReg pg deux (demi)

an niv zelienn

1732
Référence : GReg pg double-feuille (plante qui ne produit que deux feüilles)

e div feson

1732
Référence : GReg pg doublement (en deux manieres)

an douar-se a aparchant outañ e div feson

1732
Référence : GReg pg (cette terre lui appartient) doublement

Seizh skoed koumanant ar bloaz, div roched ha daou re votoù-prenn am eus.

1732
Référence : GReg pg gage (J'ai sept écus, deux chemises, & deux paires de sabots de gages par an.)

div, teir fuzuilh

1732
Référence : GReg pg fusil (Deux, trois fusils.)

div wech

1732
Référence : GReg pg coup (deux coups, Van.) fois (deux fois, Van.)

div wech brasoc'h

1732
Référence : GReg pg fois (Deux fois plus grand.)

A-dog div eurvezh amzer e skrivas.

1732
Référence : GReg pg heure (Il écrivit deux heures de suite.)

Div eurvezh amzer e skrivas.

1732
Référence : GReg pg heure (Il écrivit deux heures de suite.)

div eur

1732
Référence : GReg pg heure (Deux heures.)

brezel entre bourc'hizien div gêr

1732
Référence : GReg pg guerre (Guerre civile, guerre entre les Citoïens de deux Villes.)

brezel entre div gêr

1732
Référence : GReg pg guerre (Guerre civile, guerre entre les Citoïens de deux Villes.)

ar werbl he devoa nav merc'h; a nav e teuas da eizh, a eizh da seizh etc, a ziv da unan, a unan da get

1732
Référence : GReg pg aine

Div c'hoar kompez int.

1732
Référence : GReg pg germain (Ce sont deux sœurs germaines.)

silabenn n'he deus nemet div all war he lerc'h

1732
Référence : GReg pg antépénultième

war-hed div gammed ac'hanen

1732
Référence : GReg pg à (deux pas d'icy)

div pe deir bignezenn

1732
Référence : GReg pg (deux ou trois ) bignet(s)

div vignezenn hepken

1732
Référence : GReg pg (deux ou trois) bignet(s)

ne faot nemet div, pe, deir bervadenn

1732
Référence : GReg pg (il ne faut que deux, ou trois) boüillon(s)

ne faot nemet div dro ver d'an dra-se

1732
Référence : GReg pg (il ne faut que deus tours de) broche (à cela)

ur prezeg troidellus, evit ur gomz pe ziv

1732
Référence : GReg pg circonlocution (periphrase)

div sizailh

1732
Référence : GReg pg (deux paires de) ciseau(x)

Seizh skoed koumanant er bloaz, div hiviz ha daou re votoù-prenn am eus.

1732
Référence : GReg pg gage (J'ai sept écus, deux chemises, & deux paires de sabots de gages par an.)

div

1732
Référence : GReg pg deux (pour le fem.)

div

1732
Référence : GReg pg deux (pour le fem.)

div

1732
Référence : GReg pg deux (pour le fem.)

div wech

1732
Référence : GReg pg coup (deux coups), deux (fois)

div wech

1732
Référence : GReg pg deux (deux fois), fois (deux fois

div wech

1732
Référence : GReg pg deux (fois)

divesker

1850
Référence : GON.II pg esker (jambe, partie du corps de l'animal, depuis le genou jusqu'au pied. Ce mot, dans ce sens, ne s'emploie plus aujourd'hui au singulier, mais seulement au plur. duel, "diou esker" ou "div esker" ou "divesker" ou "diousker", les jambes).

Besteod int o-div.

1850
Référence : GON.II pg bestéod (Elles sont bègues l'une et l'autre).

Div vagad pesked hon eus paket.

1850
Référence : GON.II pg bagad (Nous avons pris deux bâtelées de poisson).

Div vaot zo en e di.

1850
Référence : GON.II pg baot, vaout (Il y a deux voûtes dans sa maison).

Div glujar am eus lazhet hiriv.

1850
Référence : GON.II pg klujar (J'ai tué deux perdrix aujourd'hui).

div

1850
Référence : GON.II pg daou, diou (nom de nombre cardinal féminin. Deux), diu, dîv

Div wezenn a zo bet diwriziennet gant an avel.

1850
Référence : GON.II pg dic'hrisienna, disc'hrisienna (Il y a eu deux arbres déracinés par le vent).

Diodezed int o-div.

1850
Référence : GON.II pg diodez (Ce sont deux idiotes).

Div verc'h en deus.

1850
Référence : GON.II pg diou (Il a deux filles).

div

1850
Référence : GON.II pg diu (Voyez "diou"), pg diou (nom de nombre cardinal féminin. Deux. En Vannes, diu ou div).

div

1850
Référence : GON.II pg dîv (Voyez "diou"), pg diou (nom de nombre cardinal féminin. Deux. En Vannes, diu ou div).

Emsell a zo etre an div dra-se.

1850
Référence : GON.II.HV pg emzell (il y a corrélation entre ces deux choses).

divesker

1850
Référence : GON.II pg esker (jambe, partie du corps de l'animal, depuis le genou jusqu'au pied. Ce mot, dans ce sens, ne s'emploie plus aujourd'hui au singulier, mais seulement au plur. duel, "diou esker" ou "div esker" ou "divesker" ou "diousker", les jambes).

divesker

1850
Référence : GON.II pg esker (jambe, partie du corps de l'animal, depuis le genou jusqu'au pied. Ce mot, dans ce sens, ne s'emploie plus aujourd'hui au singulier, mais seulement au plur. duel, "diou esker" ou "div esker" ou "divesker" ou "diousker", les jambes).

divsker

1850
Référence : GON.II pg esker (jambe, partie du corps de l'animal, depuis le genou jusqu'au pied. Ce mot, dans ce sens, ne s'emploie plus aujourd'hui au singulier, mais seulement au plur. duel, "diou esker" ou "div esker" ou "divesker" ou "diousker", les jambes).

div

1850
Référence : GON.II p.11, introduction, "DEUX (pour le féminin)".

div vuoc'h

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux vaches".

div galon

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux coeurs".

div zervenn

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux chênes".

div c'had

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux lièvres".

div wern

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux mâts".

div verc'h

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux filles".

div billig

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux poêles".

div daol

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux tables".

div sae

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux robes".

Div

1850
Référence : GON.II p.23, livre premier, "deux (fém.)".

Div ha tregont

1850
Référence : GON.II p.24, livre premier, "trente-deux".

Div lodenn a zigouezh din.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Il me revient deux parts ».

Div lev diouc'h Kemper.

1850
Référence : GON.II p.90, livre second, (A deux lieues de Quimper).

Div billig hoc'h eus, roit pep a hini deomp.

1850
Référence : GON.II p.75

Pebezh trid en divize roet d'ho kalon mojenn An div goulm ! Pebezh hillig d'ho spered lemm ar c'hi hag ar bleiz…

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Div goulm en em gare gant ur wir garantez. Unan anezho un dervezh, enoeet en he c'hêr, a lakeas en he fenn, ur pennig skañv-meurbet, mont da foetañ broioù.

1867
Référence : MGK p17

Ar c'hwreg yaouank d'he zro, oc'h ober he diviz, / Ne lezas ket ur vlevenn wenn / E-touez ar re zu war e benn, / O-div, evel div yar, dre skrabat penn o gwaz, / A lakeas anezhañ 'vel un irvinenn noazh.

1867
Référence : MGK p63

mar gwiskomp hon abid satin gwenn, ni 'vo en Lannuon evel div fleurenn, mar gwiskomp hon abid satin bleuñv, mar kollomp hon enor hor bo keuz

1874
Référence : GBI.II p150

Pa welis e kemere an traoù un dro fall, e lakis va div verc’h ha va daou [b]aotrig war o daoulin, evit pediñ Doue da reiñ nerzh ha kalon d’o zad da harzañ betek ar marv, mard oa ret.

1877
Référence : EKG.I. p.186

Pehini eus an div istor-se eo an hini wir ? N'ouzon ket : Kastelliz a gont anezho o-div.

1877
Référence : EKG.I. p.15

Neuze ’ta, dirak Doue, ho torn war ho koustiañs, e kav deoc’h eo ret deomp lakaat Loull ar Bouc’h d’ar marv ? — Ya, ya, tremen mall eo ; ha pell a zo emaomp o c’houlenn an eil digant egile perak ne deue ket deomp, a-berzh hor mestr, an urzh da gas ur voled plom pe ziv da bounneraat penn Loull ar Bouc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.109

Ne voe ket ret er lavaret div wech : an Aotrou Krenn hag an Aotrou Goachet a ziskennas d’ar red an delezioù, ha, dre an nor en tu all e lammjont er-maez.

1878
Référence : EKG.II p.59

Ur wech pe ziv e oan chomet a-sav da c’houzout ha me a glevje un tamm trouz bennak en tu pe du.

1878
Référence : EKG.II p.38

Pemp bugel a roas dezho an Aotrou Doue, tri mab ha div verc’h.

1878
Référence : EKG.II p.175

Mat, bremañ pa vezimp div o nezañ, ez ay an hanter buanoc’h al labour en-dro.

1878
Référence : EKG.II p.231

Ar re-all a vez o klask miret ha derc’hel o buhez, hag an div-mañ a zo o klask mont d’ar marv an eil evit eben.

1878
Référence : EKG.II p.273-274

Biskoazh n'eo ket [sic, evit bet] torret ar chadenn gaer a garante a unanas hon div familh.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

an div lodenn

1909
Référence : BROU p. 394 (deux parts sur trois)

An div pennañ anezho eo ar Stura, a red war-du ar c’hornog hag a gej he dourioù gant re an Albis, hag an Dravinna a red war-du ar reter hag en em daol e lenn an Heol (1).

1923
Référence : SKET p.95-96

Diouzh klevout e vije bet o bro mammenn an doueed hag ec’h astennje ar bobl anezhi hec’h impalaeriezh war ziv drederenn ar bed.

1923
Référence : SKET p.101

Ar gwall graet d’an div c’hoar, d’an div werc’hez gouestlet d’an Heol, d’ho tiv rouanez, da ziv verc’h eus ho kouenn, talvezit anezhañ a-benn arc’hoazh kent ar c’huzh-heol.

1923
Référence : SKET p.107

Eno ho pije klevet ar c'heloùioù, an neventioù : hemañ pe honnezh en devoa graet an dra-mañ-[t]ra, Yannig a rae al lez da Varc’harid, ha Jaketa a oa darempredet gant Pêr ar C’hamm ; bag ar C’habon he devoa pesketaet div dousenn silioù ; ha karabasenn an aotrou person, al Leonardez divalav-se, a oa deut da vezañ lorc’h ral enni, abaoe ur pennadig…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.943 (Mae 1924)

A-raok mervel, mamm, a-raok mervel… (poan en devoa ar paotr o tigej ar girioù), a-raok mervel, en deus roet deomp e beadra, e di, e barkeier. Pep a gant skoed e ro d’an div intañvez, ha deoc’h ivez kemend-all.

1925
Référence : BILZ2 p.176

etre an div sklêrijenn

1931
Référence : VALL pg aurore

div wezh ar miz

1931
Référence : VALL pg bimensuel

div wech ar sizhun

1931
Référence : VALL pg bihebdomadaire

Mont a ran da douch div liñsel, ur plueg, hag ur pallenn gloan.

1944
Référence : EURW.1 p.192

« Herri ne veze aotreet ganeoc’h da lakaat plouz en e voutoù nemet ur wech er miz. » An eil diaoul. — « Ha c’hoazh ne lakae nemet div pe deir blouzenn hanter. »

1944
Référence : ATST p.59

D’un eur on bet o welout, ha da ziv eur ivez, ha c’hwi a oa pell d’ar mare-se.

1944
Référence : ATST p.70

Daou emaomp, div vag ez eus da gavout.

1944
Référence : ATST p.94

« Feiz ! Job, an dra-se n’eo ket diaes, rannañ etre daou a zo ober div lodenn, unan evidoc’h hag unan all evidon. » — « Gouzout a ran, Lom, mes ar rannoù ne dlefent ket bezañ ingal. »

1944
Référence : ATST p.120

[...] ha d'an nec'h tre, ar solier, div gambrig all, a zizoloer dre o frenestroù an holl vourk, hag er pellder, dremmwel fromus ha gwagennus tosennoù Kerne

1944
Référence : EURW.1 p6

An aotrou Bouder en doa ijinet div jahinerez nevez.

1944
Référence : EURW.1 p21

Mont da gantreal : da lavaret eo mont n'eus forzh pelec'h, da ober flisterezed dour gant raoskl, da ober pifoù gant toc'had kerc'h, « ouan-ouaniou », da ober « totoc'hodou » gant plusk haleg, da ober karrigelloù gant brankoù derv forc'hellek, gweet an div forc'h e-giz div rod.

1944
Référence : EURW.1 p24-25

E-pad ar vakañsoù bras, ma zud ha me a veze pedet gant an aotrou Loeiz Ar Braz, abienner e Gwengamp, hag e itron, da dremen div sizhun e ribl ar mor, a-gevret ganto.

1944
Référence : EURW.1 p43

Marc’harid en em zalc’he gant doujañs ur gammed pe ziv war-lerc’h an itron Mosher.

1944
Référence : EURW.1 p.189

Dibunañ a reot ho tiv dizenez chapeled, war ho taoulin, gant ho tivrec'h e kroaz, ha, pa ho po echu, e pokot teir gwech d'an daroù gant ho muzelloù...

1949
Référence : SIZH p.61

Mar degouezh din bremañ, dre vont war goshaat, bezañ gwisket evel ma teu e teu, ur paotrig faro a oan d'ar c'houlz-se, rak Soaz Sapeur ha va mamm, div 'oant o plediñ ganin, kement ha ken bihan ma vezen a-drugarez dezho stipet ha pentet evel un tammig aotrou.

1954
Référence : VAZA p.27

Setu aze, kwita, ur pipi ! n'am eus gwelet an istrogell-se nemet div pe deir gwech, ha gwall vihan e oan d'ar c'houlz-se.

1954
Référence : VAZA p.21

Azezet int keñver-ha-keñver e div gador-vrec'h izel o c'hein gant brenkoù koad.

2015
Référence : EHPEA p11

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux