Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. Ag. niv. A. Ag. peg. b. 1. (dirak an anvioù-kadarn benel unan a dalvez da aroueziñ traoù niveradus) Unan mui unan. Div blac'h, div daol, div wezenn vras. Labourat div wech muioc'h. An div rad a oa toull. Rannañ udb. e div lodenn. • Un intañv div wreg : zo marvet e bried digantañ dre ziv wech. • Ur c'harbed a ziv rod, war ziv rod : div rod dezhañ. • Krampouezherezed gant pep a ziv billig. Prenit pep a ziv hiviz. Ar re-mañ a dalv eizh lur pep div. & (un) div eur bennak goude kreisteiz : war-dro div eur. 2. Trl. Etre, dre bep div wech : gwech-ha-gwech all. & A-benn div wech : dre ziv wech. Klevet 'm eus an dra-se a-benn div wech. & Na vezañ div deir* eur oc'h ober udb. & Bezañ a-hed an div eur oc'h ober udb. : kas e holl amzer oc'h ober an dra-se. E c'hoar a vez ahed an div eur oc'h ober he blev. & E tro div eur amzer : war-dro div eur. & Ober div dra en unan : gounit amzer oc'h ober en ur wech ar pezh a reer en div prl. & Ober div dra a unan : koll amzer oc'h ober en div wech ar pezh a reer en unan prl. & N'ober div dro war e seulioù kent ober udb. : na gilañ tamm rak ober an dra-se. & Lazhañ div c'had gant un tenn, lazhañ div voualc'h gant ur maen : tizhout ober daou dra war un dro. & Klask lazhañ div c'had gant un tenn : klask ober daou dra war un dro. & Bezañ (rannet) etre div galon : bezañ diaes da ub. dibab. En em santout a reas evel rannet etre div galon. & Bezañ etre an div lezenn : bezañ an dra-se na mat, na fall. « Mat an traoù ? » - « O, feiz, etre an div lezenn ! ». & Etre an div sklêrijenn : etre daou benn an deiz. B. Ag. pet. (dirak ar ger eur) Eil. Div eur eo. Div eur hanter. II. Rag. peg. b. (e-unan, dirak un ag., ur rn. disk. pe dirak an ar. "a" heuliet gant un anv-kadarn benel lies pe un anv stroll) 1. Unan mui unan. Div zo amañ. Div a yelo ganin. Prenet em eus div a-zoare. Div vihan, an div vihan. 2. Trl. Div gozh : div vaouez kozh. & (db. ar marc'hadourezhioù) Pep div, ar re ziv, an div : daou bezh a-gevret. Talvezout a reont eizh lur pep div. Tregont lur pep div. & Bezañ e galon etre div : bezañ diaes d'an den dibab. 3. Adv. (db. an dud, al loened, an traoù a arouezer gant un anv benel) HON-DIV, HO-TIV, O-DIV : me- te, c'hwi pe hi- a-gevret gant unan all. Deomp hon-div d'an aod. O-div int bet tapet o laerezh. Int ho-tiv da gaout ar rener. Poket en deus de oc'h ho-tiv. Mont a reot ho-tiv. Int o-div, ar re-se o-div. & (en e furm vihanaat) Hon-divig, ho-tivig, o-divig : furm garantezus hon-div, ho-tiv, o-div. O-divig e raent o zraoù aes. & Div-ha-div : dre strolladoù a ziv elfenn. Merc'hed o tremen div-ha-div. Mont div-ha-div. & A ziv da ziv : dre strolladoù a ziv elfenn. III. Adv. niv. b. (db. an dud, al loened, an traoù a arouezer gant un anv benel) Unan mui unan. Emaint divig eno o-unanoù. IV. Niv. peg. b. (db. an dud, al loened, an traoù a arouezer gant un anv benel) Termen a dalvez da aroueziñ niver an unanennoù en anvioù-gwan niveriñ, er raganvioù niveriñ pe en adverboù niveriñ zo brasoc'h eget ugent. Div (blac'h) warn-ugent. Div (vaouez) ha pevar-ugent. Div (wezenn) ha kant, kant div (wezenn). Pemont div (vuoc'h). V. Impl. da adv. (ls. -où) A-zivioù : dre strolladoù a ziv elfenn. Mont a-zivioù. EVEZH. Kemm. blot. goude "div".

Exemples historiques : 
97
Masquer la liste des exemples

div wezh

1499
Référence : LVBCA p61, 92 (deux foiz)

div

1499
Référence : LVBCA p61 ('deux')

25. Dispozet hag ordrenet oa ar rodoù-mañ hevelep feson : div anezhe a droe kontrel d'an div arall parfors ha neuze kement a vefe entreze a vefe dispennet ha munudet.

1576
Référence : Cath p20

ur wezh, div wezh, teir, peder, pemp gwezh

1659
Référence : LDJM.1 pg (vne fois, deux fois, trois fois, quatre fois, cinq) fois

div

1659
Référence : LDJM.1 pg deux

div wech mui

1732
Référence : GReg pg deux (fois plus)

div ha hanter

1732
Référence : GReg pg deux (demi)

an niv zelienn

1732
Référence : GReg pg double-feuille (plante qui ne produit que deux feüilles)

e div feson

1732
Référence : GReg pg doublement (en deux manieres)

an douar-se a aparchant outañ e div feson

1732
Référence : GReg pg (cette terre lui appartient) doublement

Seizh skoed koumanant er bloaz, div hiviz ha daou re votoù-prenn am eus.

1732
Référence : GReg pg gage (J'ai sept écus, deux chemises, & deux paires de sabots de gages par an.)

Seizh skoed koumanant ar bloaz, div roched ha daou re votoù-prenn am eus.

1732
Référence : GReg pg gage (J'ai sept écus, deux chemises, & deux paires de sabots de gages par an.)

div wech

1732
Référence : GReg pg coup (deux coups, Van.) fois (deux fois, Van.)

div wech brasoc'h

1732
Référence : GReg pg fois (Deux fois plus grand.)

div, teir fuzuilh

1732
Référence : GReg pg fusil (Deux, trois fusils.)

ar werbl he devoa nav merc'h; a nav e teuas da eizh, a eizh da seizh etc, a ziv da unan, a unan da get

1732
Référence : GReg pg aine

A-dog div eurvezh amzer e skrivas.

1732
Référence : GReg pg heure (Il écrivit deux heures de suite.)

Div eurvezh amzer e skrivas.

1732
Référence : GReg pg heure (Il écrivit deux heures de suite.)

div eur

1732
Référence : GReg pg heure (Deux heures.)

brezel entre bourc'hizien div gêr

1732
Référence : GReg pg guerre (Guerre civile, guerre entre les Citoïens de deux Villes.)

brezel entre div gêr

1732
Référence : GReg pg guerre (Guerre civile, guerre entre les Citoïens de deux Villes.)

silabenn n'he deus nemet div all war he lerc'h

1732
Référence : GReg pg antépénultième

war-hed div gammed ac'hanen

1732
Référence : GReg pg à (deux pas d'icy)

div pe deir bignezenn

1732
Référence : GReg pg (deux ou trois ) bignet(s)

div vignezenn hepken

1732
Référence : GReg pg (deux ou trois) bignet(s)

ne faot nemet div, pe, deir bervadenn

1732
Référence : GReg pg (il ne faut que deux, ou trois) boüillon(s)

ne faot nemet div dro ver d'an dra-se

1732
Référence : GReg pg (il ne faut que deus tours de) broche (à cela)

ur prezeg troidellus, evit ur gomz pe ziv

1732
Référence : GReg pg circonlocution (periphrase)

div sizailh

1732
Référence : GReg pg (deux paires de) ciseau(x)

Div c'hoar kompez int.

1732
Référence : GReg pg germain (Ce sont deux sœurs germaines.)

div

1732
Référence : GReg pg deux (pour le fem.)

div

1732
Référence : GReg pg deux (pour le fem.)

div

1732
Référence : GReg pg deux (pour le fem.)

div wech

1732
Référence : GReg pg coup (deux coups), deux (fois)

div wech

1732
Référence : GReg pg deux (deux fois), fois (deux fois

div wech

1732
Référence : GReg pg deux (fois)

div c'had

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux lièvres".

Besteod int o-div.

1850
Référence : GON.II pg bestéod (Elles sont bègues l'une et l'autre).

Div vagad pesked hon eus paket.

1850
Référence : GON.II pg bagad (Nous avons pris deux bâtelées de poisson).

Div vaot zo en e di.

1850
Référence : GON.II pg baot, vaout (Il y a deux voûtes dans sa maison).

div glujar am eus lazhet hiriv

1850
Référence : GON.II pg klujar

div

1850
Référence : GON.II pg daou, diou (nom de nombre cardinal féminin. Deux), diu, dîv

div wezenn a zo bet diwriziennet gant an avel

1850
Référence : GON.II pg dic'hrisienna, disc'hrisienna

Diodezed int o-div.

1850
Référence : GON.II pg diodez (Ce sont deux idiotes).

Div verc'h en deus.

1850
Référence : GON.II pg diou (Il a deux filles).

div

1850
Référence : GON.II pg diu (nom de nombre cardinal féminin. Deux. En Vannes).

div

1850
Référence : GON.II pg dîv (nom de nombre cardinal féminin. Deux. En Vannes).

emsell a zo etre an div dra-se

1850
Référence : GON.II.HV pg emzell

divesker

1850
Référence : GON.II pg esker

divesker

1850
Référence : GON.II pg esker

divesker

1850
Référence : GON.II pg esker

divsker

1850
Référence : GON.II pg esker

div

1850
Référence : GON.II p.11, introduction, "DEUX (pour le féminin)".

div vuoc'h

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux vaches".

div galon

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux coeurs".

div zervenn

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux chênes".

div wern

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux mâts".

div verc'h

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux filles".

div billig

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux poêles".

div daol

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux tables".

div sae

1850
Référence : GON.II p.12, introduction, "deux robes".

Div

1850
Référence : GON.II p.23, livre premier, "deux (fém.)".

Div ha tregont

1850
Référence : GON.II p.24, livre premier, "trente-deux".

Div lodenn a zigouezh din.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Il me revient deux parts ».

Div lev diouc'h Kemper.

1850
Référence : GON.II p.90, livre second, (A deux lieues de Quimper).

Div billig hoc'h eus, roit pep a hini deomp.

1850
Référence : GON.II p.75

Pebezh trid en divize roet d'ho kalon mojenn An div goulm ! Pebezh hillig d'ho spered lemm ar c'hi hag ar bleiz…

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Ar c'hwreg yaouank d'he zro, oc'h ober he diviz, / Ne lezas ket ur vlevenn wenn / E-touez ar re zu war e benn, / O-div, evel div yar, dre skrabat penn o gwaz, / A lakeas anezhañ 'vel un irvinenn noazh.

1867
Référence : MGK p63

Div goulm en em gare gant ur wir garantez. Unan anezho un dervezh, enoeet en he c'hêr, a lakeas en he fenn, ur pennig skañv-meurbet, mont da foetañ broioù.

1867
Référence : MGK p17

mar gwiskomp hon abid satin gwenn, ni 'vo en Lannuon evel div fleurenn, mar gwiskomp hon abid satin bleuñv, mar kollomp hon enor hor bo keuz

1874
Référence : GBI.II p150

Pa welis e kemere an traoù un dro fall, e lakis va div verc’h ha va daou [b]aotrig war o daoulin, evit pediñ Doue da reiñ nerzh ha kalon d’o zad da harzañ betek ar marv, mard oa ret.

1877
Référence : EKG.I. p.186

Pehini eus an div istor-se eo an hini wir ? N'ouzon ket : Kastelliz a gont anezho o-div.

1877
Référence : EKG.I. p.15

Neuze ’ta, dirak Doue, ho torn war ho koustiañs, e kav deoc’h eo ret deomp lakaat Loull ar Bouc’h d’ar marv ? — Ya, ya, tremen mall eo ; ha pell a zo emaomp o c’houlenn an eil digant egile perak ne deue ket deomp, a-berzh hor mestr, an urzh da gas ur voled plom pe ziv da bounneraat penn Loull ar Bouc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.109

Ne voe ket ret er lavaret div wech : an Aotrou Krenn hag an Aotrou Goachet a ziskennas d’ar red an delezioù, ha, dre an nor en tu all e lammjont er-maez.

1878
Référence : EKG.II p.59

Ur wech pe ziv e oan chomet a-sav da c’houzout ha me a glevje un tamm trouz bennak en tu pe du.

1878
Référence : EKG.II p.38

Biskoazh n'eo ket [sic, evit bet] torret ar chadenn gaer a garante a unanas hon div familh.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

an div lodenn

1909
Référence : BROU p. 394 (deux parts sur trois)

Ar gwall graet d’an div c’hoar, d’an div werc’hez gouestlet d’an Heol, d’ho tiv rouanez, da ziv verc’h eus ho kouenn, talvezit anezhañ a-benn arc’hoazh kent ar c’huzh-heol.

1923
Référence : SKET p.107

An div pennañ anezho eo ar Stura, a red war-du ar c’hornog hag a gej he dourioù gant re an Albis, hag an Dravinna a red war-du ar reter hag en em daol e lenn an Heol (1).

1923
Référence : SKET p.95-96

Diouzh klevout e vije bet o bro mammenn an doueed hag ec’h astennje ar bobl anezhi hec’h impalaeriezh war ziv drederenn ar bed.

1923
Référence : SKET p.101

Eno ho pije klevet ar c'heloùioù, an neventioù : hemañ pe honnezh en devoa graet an dra-mañ-[t]ra, Yannig a rae al lez da Varc’harid, ha Jaketa a oa darempredet gant Pêr ar C’hamm ; bag ar C’habon he devoa pesketaet div dousenn silioù ; ha karabasenn an aotrou person, al Leonardez divalav-se, a oa deut da vezañ lorc’h ral enni, abaoe ur pennadig…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.943 (Mae 1924)

A-raok mervel, mamm, a-raok mervel… (poan en devoa ar paotr o tigej ar girioù), a-raok mervel, en deus roet deomp e beadra, e di, e barkeier. Pep a gant skoed e ro d’an div intañvez, ha deoc’h ivez kemend-all.

1925
Référence : BILZ2 p.176

div wezh ar miz

1931
Référence : VALL pg bimensuel

div wech ar sizhun

1931
Référence : VALL pg bihebdomadaire

etre an div sklêrijenn

1931
Référence : VALL pg aurore

Marc’harid en em zalc’he gant doujañs ur gammed pe ziv war-lerc’h an itron Mosher.

1944
Référence : EURW.1 p.189

« Herri ne veze aotreet ganeoc’h da lakaat plouz en e voutoù nemet ur wech er miz. » An eil diaoul. — « Ha c’hoazh ne lakae nemet div pe deir blouzenn hanter. »

1944
Référence : ATST p.59

D’un eur on bet o welout, ha da ziv eur ivez, ha c’hwi a oa pell d’ar mare-se.

1944
Référence : ATST p.70

Daou emaomp, div vag ez eus da gavout.

1944
Référence : ATST p.94

« Feiz ! Job, an dra-se n’eo ket diaes, rannañ etre daou a zo ober div lodenn, unan evidoc’h hag unan all evidon. » — « Gouzout a ran, Lom, mes ar rannoù ne dlefent ket bezañ ingal. »

1944
Référence : ATST p.120

[...] ha d'an nec'h tre, ar solier, div gambrig all, a zizoloer dre o frenestroù an holl vourk, hag er pellder, dremmwel fromus ha gwagennus tosennoù Kerne

1944
Référence : EURW.1 p6

An aotrou Bouder en doa ijinet div jahinerez nevez.

1944
Référence : EURW.1 p21

Mont da gantreal : da lavaret eo mont n'eus forzh pelec'h, da ober flisterezed dour gant raoskl, da ober pifoù gant toc'had kerc'h, « ouan-ouaniou », da ober « totoc'hodou » gant plusk haleg, da ober karrigelloù gant brankoù derv forc'hellek, gweet an div forc'h e-giz div rod.

1944
Référence : EURW.1 p24-25

E-pad ar vakañsoù bras, ma zud ha me a veze pedet gant an aotrou Loeiz Ar Braz, abienner e Gwengamp, hag e itron, da dremen div sizhun e ribl ar mor, a-gevret ganto.

1944
Référence : EURW.1 p43

Mont a ran da douch div liñsel, ur plueg, hag ur pallenn gloan.

1944
Référence : EURW.1 p.192

Dibunañ a reot ho tiv dizenez chapeled, war ho taoulin, gant ho tivrec'h e kroaz, ha, pa ho po echu, e pokot teir gwech d'an daroù gant ho muzelloù...

1949
Référence : SIZH p.61

Azezet int keñver-ha-keñver e div gador-vrec'h izel o c'hein gant brenkoù koad.

2015
Référence : EHPEA p11

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux