Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
122
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. 1. Kaout doujañs (1) ouzh ub. Doujañ a rae-hi he mestr. & Trl. Na zoujañ na bev na marv, na Doue na diaoul : na zoujañ den ebet. [1924] Ha ne zoujez ket ar marv ? 2. Dre ast. Kaout aon rak udb., bezañ kizidik ouzh udb. Doujañ ar glav. 3. Kaout doujañs (3) evit ub., plegañ da veli ub., anaout e zellid. Doujañ e gerent. 4. Dre ast. Kaout doujañs (4) evit udb. Desket e oan bet, ez-vihan, da zoujañ ar gwez. B. 1. (db. an dud) Lakaat da gaout doujañs, da sentiñ. N'o deus ket doujet o bugale. Ar vugale ne vezont ket doujet bremañ. 2. (db. al loened) Lakaat da sentiñ. Doujañ ur jav. DHS. damesaat, doñvaat. II. (dirak un av. pe un islav. degaset gant ar stl. na) Kaout aon. Doujañ ober, da ober, a ober. Doujañ na errufe kement all amañ. [1924] Mar doujez divroañ, kae, e-kreiz broadoù estren, d’en em ouestlaouiñ da vesaer, da vicherour, da soudard. III. V.k.d. (dirak an ar. "da") 1. Plegañ da veli ub. Doujañ d'ub., dirak ub. Doujañ a rae dirak an aotrou. Doujañ d'ar renerien. & Diren. Ni a ve ret dimp doujañ. 2. Plegañ d'ur redi, ober diouzh udb. Doujañ d'an amzer. 3. En em reizhañ diouzh ur reolenn bnk. Doujañ d'al lezennoù.

Exemples historiques : 
40
Masquer la liste des exemples

doujañ

1499
Référence : LVBCA p65 (doubter craindre)

doujet

1659
Référence : LDJM.1 pg craindre

doujiñ

1732
Référence : GReg pg apprehender, crainde (redouter)

doujet

1732
Référence : GReg pg apprehender, crainde (redouter)

a zo da vezañ doujet

1732
Référence : GReg pg formidable

doujet

1732
Référence : GReg pg apprehender, crainde (redouter)

Ar foultr a zo da vezañ doujet.

1732
Référence : GReg pg foudre (La foudre est à craindre.)

Ar foultr a zo da zoujañ.

1732
Référence : GReg pg foudre (La foudre est à craindre.)

un den ne zouj ket un all

1732
Référence : GReg pg (c'est un) determiné

Barnoù Douë a zo kalz da zoujañ.

1732
Référence : GReg pg formidable (Les jugemens de Dieu sont formidables.)

a zo da zoujañ

1732
Référence : GReg pg formidable

neb a zouj

1732
Référence : GReg pg craignant

doujañ Doue ; doujañ e dad hag e vamm ; doujañ ar Roue

1732
Référence : GReg pg craindre (Dieu ; craindre ses parents ; craindre le Roy)

muioc'h en doujer, eget n'er c'harer

1732
Référence : GReg pg (on le) craint (plus qu'on ne l'aime)

mui e toujer anezhañ, eget n'er c'harer

1732
Référence : GReg pg (on le) craint (plus qu'on ne l'aime)

lakaat en em zoujañ

1732
Référence : GReg pg (se faire) craindre

ober en em zoujañ

1732
Référence : GReg pg (se faire) craindre

em reiñ da zoujañ

1732
Référence : GReg pg (se faire) craindre

an traoù-se a zo da zoujañ, da vezañ doujet

1732
Référence : GReg pg (ces choses sont à) craindre

doujañ

1850
Référence : GON.II pg douja

doujet

1850
Référence : GON.II pg douja, doujet

muioc'h hen doujer eget n'hen c'harer

1850
Référence : GON.II pg douja

doujit ho tad hag ho mamm

1850
Référence : GON.II pg douja

va zad meurbet doujet

1850
Référence : GON.II.HV pg doujet

En amzer gozh, ar veleien a yoa karet ha doujet gant kement hini a anzave bezañ kristen mat.

1877
Référence : EKG.I. p.293

Dre-se o toujañ da c’hlanded o Gouenn, e vijent bet skoret da virout glanded o c’horf hag o dlead din-me.

1923
Référence : SKET p.112

Doujit an doueed ha beleien an doueed, ha santualoù an doueed ; azaouezit ar gozhidi ; bezit trugarezus ha gwarezus d’ar merc’hed ha d’ar vugale ; skorit an intañvezed, an emzivaded, ar re wasket !

1923
Référence : SKET p.51

A-hed levioù war levioù gwezegoù, strouezhegoù digenvez, stêrioù ha geunioù didreuzus a zisranne, c’hoazh d’ar mare-se, bevennoù douar Manos diouzh ar broioù dalc’het gant gouennoù estren. Argadennoù-noz ar breizherien diouto n’oa ket d’o doujañ.

1923
Référence : SKET p.65

Gwreg va hentez am eus doujet.

1923
Référence : SKET p.71

Kadra, avat, a enebas : « Petra hon eus, emezi, da zoujañ a-berzh an tri roue ? Ha petra ’vern ma ’z eo nozig anezhi ? Ha n’hon eus ket hor re-ni en-dro deomp, dezho da ziredek d’hor c’hentañ galv, m’hor bije ezhomm anezho ? Hag, a-hend-all, nac’h ouzh en tri estren o digemerout ha selaou ouzh o c’hefridi, ha na ve ket diskouez dezho e tiskredomp warno hag o feukañ dibenn-kaer ? »

1923
Référence : SKET p.102-103

— Marv eo he diskenni, evel kement-hini-all a zo bet ez raok, eme Artaios. Ha ne [z]oujez ket ar marv ?

1924
Référence : SKET.II p.44

Mar doujez divroañ, kae, e-kreiz broadoù estren, d’en em ouestlaouiñ da vesaer, da vicherour, da soudard.

1924
Référence : SKET.II p.33

— Doue ho sikouro, Izabel !… Ne zilez ket e vugel reuzeudik : skuilhañ a ra e vadelezh war e grouadur glac’haret… Doujit d’e youl, Izabel… Pedit anezhañ da reiñ deoc’h e skoazell…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.812 (Miz Genver 1924)

Kontant int eus o stad. Kontant ?… Doujet d’o stad, lavaran ket. Paour eo ar pesketaer, ha paour e vezo.

1925
Référence : BILZ2 p.104

doujañ

1931
Référence : VALL pg appréhender (craindre)

Amañ 'z eus kêriadennoù sioul kuzhet a-drek ar c'hleuzioù uhel, na zigouezher enno nemet dre c'haridennoù enk ha teñval, dre wenodennoù moan ha kamm-jilgamm ; er c'hêriadennoù, ez eus tier kozh, gant o dorioù bolzet, merket ur bloaz warno alies, evel 1590, pe 1675, pe 1730 : peadra da soñjal atav er re aet kuit ; amañ 'z eus menezioù moal ha kragek ; saonennoù klenk lec'h ma hiboud ur wazhig-dour ; hag er c'hornad-se e vev ur ouenn gouerien pennoù-fall, distag a bep tu, disfizius ouzh an aotrounez, hanterourien hag emsikourerien dre dreuzlavar, stag d'o zra o-unan dre voazadur, mignoned d'ar frankiz soñjal, d'ar frankiz donemonea, diaes dezho dougen yev beleien ha noblañs, ha nag evit-se tud a relijion, a urzh vat, a zoujañ evit ar galloud leal, sentus ouzh ar Red, dispont ouzh ar re vev met leun a aon rak an teuzoù, ar seblantoù, ar bed all : tud hag a zo pimpatrom c'hoazh, e deroù an XXvet kantved, ar re a veve araozo mil bloaz 'zo.

1944
Référence : EURW.1 p15-16

Mignoned, unanet chomomp, / Hon enebourien ne zoujomp.

1960
Référence : PETO p45

An tennoù ' strak, ar gwad a red ; / Ar marv doujañ[,] n'eo ket ret / Pa[,] 'vit ar frankiz[,] ' stourmer holl / Gant kalon[,] ma ned ay da goll.

1960
Référence : PETO p72

Mont a ran goustad en arbenn dezho, reiñ ur glapennad da zaou pe dri, en em lakaat dirazo da stankañ outo an hent, ha kement-se a zo bet a-walc'h evit lakaat ar re daerañ da zoujañ.

1985
Référence : DGBD p124

Bloaz a oa abaoe ma'm boa kuitaet va mignoned a Vreizh, bloaz a oa e veze dalc'het va freder gant traoù all estreget traoù hor bro, ha klevout a daol trumm e oa tremenet dre eno un den en devoa gouezet lakaat anaout, karout ha doujiñ ano ar Vretoned, kement-se a skuilhas ur bann heol [bann-heol] sklaer em c'halon.

1985
Référence : DGBD p152

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux