Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Définition :  Masquer la définition

1. Termen a lakaer e-lec'h un anv-kadarn benel ha zo lodek en un enebadenn - etre meur a zen, meur a dra - a vez eztaolet pe get. Teir flac'h yaouank edont ; div anezho a gane hag eben a ouele. "Grit peoc'h" eme eben : ar plac'h all. Eben a respontas e ranke chom er gêr. [1867] Eo da, e feiz ! eme eben. [1925] Sell eus ["ouzh"] he mouchouer seiz ! eme eben. [1925] Ar bagoù all a oa aet, homañ da C’houliart, eben da Roc’h Ledan, darn d’an Arar Bihan, darn all d’an Arar Bras. [1949] Breudeur hoc'h eus en ho pro ? eme eben. [1949] Amen ! a respontas eben. & Eben all : an hini all. Eben all zo gwelloc'h paotrez. 2. Tr. rag. am. AN EIL (...) EBEN, UNAN (...) EBEN : troiennoù a dalvez da aroueziñ un darempred, diouzh an daou du, etre meur a zen, meur a dra. An eil arme a dostae ouzh eben. Mont a rae eus an eil foar d'eben. An eil goude eben. An eil war eben. Unan a gan, eben a leñv. [1877] Mont ha dont a rae eus an eil bandenn d’eben, e durban trikolor en-dro d’e groazlez [...]. [1949] Un dra iskis eo e vez douget paotred ha maouezed an eil d'egile, ha, d'eben, pa zeu o oad. [2015] Goude-se e siler e zivrec'h dre zindan divskoaz an den a zo dirazoc'h, ha kregiñ start an eil e-barzh eben, gant e zaouarn pe e velloù-dorn, ouzh bruched an den. & Tr. rag. AN EIL (...) DRE EBEN : troienn a reer ganti evit ober anv eus ur jedadenn dre vras. War-dro teir gwech ar sizhun, an eil dre eben.

Exemples historiques : 
51
Masquer la liste des exemples

eben

1659
Référence : LDJM.1 pg eben

ur gomz ne c'hortoz ket eben

1732
Référence : GReg pg affluence

kontrol an eil d'eben

1732
Référence : GReg pg contradictoire

lakaat barikadoù gwin an eil war eben, en ur c'hraou, pe war ur c'hae

1732
Référence : GReg pg engerber (du vin)

an eil brienenn goude eben

1732
Référence : GReg pg brin (-à-brin)

A-vareadoù en ur feson, a-vareadoù en eben.

1732
Référence : GReg pg fois (Quelque fois bien, quelque fois mal.)

a un eur d'eben

1732
Référence : GReg pg heure (D'heure en heure, d'heure à autre.)

An eil hag eben eus ho merc'hed a zo yaouank-bras.

1850
Référence : GON.II p.77

N'eo ket hounnezh am eus goulennet, eben eo.

1850
Référence : GON.II p.77

Ar re-mañ a gemeras evit gwragez merc’hed Moabitezed, unan hanvet Orfa, hag eben Ruth.

1850
Référence : GON.II p.98

Houmañ a roan deoc’h, hag eben a viran evidon.

1850
Référence : GON.II p.75

An eil hag eben a zo dimezet.

1850
Référence : GON.II p.75, "L'une et l'autre sont mariées".

eben

1850
Référence : GON.II pg ébén (pronom indéterminé. L'autre -pour le féminin- ), égilé

an eil eben

1850
Référence : GON.II pg ébén (l'une l'autre).

an eil hag eben

1850
Référence : GON.II pg ébén (l'une et l'autre).

En em gasaad a reent an eil eben.

1850
Référence : GON.II p.75

Homañ a roan deoc'h, eben ervat a viran evidon.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Je vous donne celle-ci ; mais je garde l’autre pour moi ».

Daou a gred e ve mat mont raktal dizamant / Da gavout an heizez ; eben chomo er gêr ; / Rak gant he zreid pounner e ve labour gortoz, / N'en em gavfe fenoz ; / An heizez a varvfe.

1867
Référence : MGK p47

Ar giez a ya e-barzh, — gortoz a ra he zro ; / Laoskaat ra warni : eben neuze 'zistro.

1867
Référence : MGK p.107

— « Eo da, e feiz ! eme eben, / Hag a galon vat diganen, / Ar pezh am beus az po founnus. »

1867
Référence : MGK p126

Mont ha dont a rae eus an eil bandenn d’eben, e durban trikolor en-dro d’e groazlez : kontañ komzoù flour ha lavaret gevier brav a rae gwellañ ma c’helle ; den ne rae van evit her c’hlevet, zoken tec’het a read dioutañ.

1877
Référence : EKG.I. p.263

Petra ho pije-c’hwi graet evit kas ha digas ar veleien eus an eil parrez d’eben, eus an eil ti d’egile, hep reiñ da anaout d’ar sitoianed ar pezh ho poa c’hoant da ober ?

1877
Référence : EKG.I. p.88

Mont a rejomp holl d’en em heul en ur ganañ a-unan, hag oc’h en em respont pep eil koublad, an eil bandenn d’eben : [...].

1877
Référence : EKG.I. p.267

Abalamour da se ne leverjont grik da zen : ne raent nemet goulenn an hent da vont eus ar bourk-mañ da ur bourk all, eus an eil kêr d’eben, ha traoù all diwar nij er c’hiz-se ne oant na du na gwenn.

1877
Référence : EKG.I. p.36

Lakaat a rejont an daou c’hlazet war an douar, hag, unan anezho, gant ur forc’h, eben gant ur peul, ec’h en em lakejont d’en em gannañ a-vad a-enep ar soudarded.

1877
Référence : EKG.I. p.293

Ar re-all a vez o klask miret ha derc’hel o buhez, hag an div-mañ a zo o klask mont d’ar marv an eil evit eben.

1878
Référence : EKG.II p.273-274

Er c’hiz-se, emezo, e vije aesoc’h o c’haout pa vije tud klañv da gofes, pe ur vadiziant da ober, rak an dud a ouie pell a yoa e vezent en tiez-se ; e-lec’h o chom ganeomp-ni, ne vije ket aes o c’haout pa vije ezhomm, rak eveldomp-ni, o divije ranket marteze redet eus an eil gwaremm en eben, eus an eil koad en egile, dioc’h ma vije kouezhet bec’h warnomp ; hag evel-se e vije diaes gouzout da belec’h mont d’o c’hlask.

1878
Référence : EKG.II p.12

Herve Soutre a yoa ivez ’ta komper din, ha bezañ komperi, an dra-se a laka atav ar c’halonoù d’en em dommañ an eil ouc’h eben.

1878
Référence : EKG.II p.36

Bez’ e teuas eus koadoù ar Sav-heol un eil bagad. Renet e oa gant Momoros, mab Neutto, douaren Kavaros (2), roue ar vro-Wenn, hag e oa ouzh hen ober seizh mil den eus an eil reizh hag eben, da lavarout eo tri mil pemp kant a baotred ha tri mil pemp kant a blac’hed yaouank.

1923
Référence : SKET p.118

Hogen, disheñvel eo houmañ diouzh eben, gant neuz ur verc’h a ouenn Vanos a roont dezhi : mentek, ruzjod, glaslagad, aourvlev.

1923
Référence : SKET p.100

— Sell eus ["ouzh"] he mouchouer seiz ! eme eben. E c’harlantezenn, ledan evel va dorn, a gouezh betek an douar… Ha war he fenn, sell, ur gornetenn droñset dantelezet, ar gaerañ am eus biskoazh gwelet.

1925
Référence : BILZ2 p.157

Stagit eus groñch Saig un troc’had barv, louet ivez, ledan evel ur bal, rust evel sekrep, hir ha fonnus evel foenn er prad dourek ; ur jod dezhañ, peurvuiañ e jod kleiz, koeñvet gant ur chik ken tev hag ho piz-meud, ha, pa'm bo lavaret deoc’h penaos den biskoazh na glevas Saig Jelvest, memes e-kreiz ar gwashañ degouezh, o sevel e vouezh ur wech uheloc’h eget eben, ec’h anavefet perc’henn ar Gwennili kerkoulz ha me.

1925
Référence : BILZ2 p.105

Ar bagoù all a oa aet, homañ da C’houliart, eben da Roc’h Ledan, darn d’an Arar Bihan, darn all d’an Arar Bras.

1925
Référence : BILZ2 p.140

an eil eben

1931
Référence : VALL autre

eben

1931
Référence : VALL autre

eus an eil sklêrijenn d'eben

1931
Référence : VALL pg aurore, (d'un) bout (à l'autre du jour)

Ouzhpenn-se e kaver ez eo ervennet strad ar Mor Keltiat gant roufennoù skoaz-ouzh-skoaz an eil gant eben.

1943
Référence : TNKN p34

An hini gozh gant he c’hoef n’oa ket bet kannet, hag he chal a-dreuz war e c’hein, a rae ur c’houblad c’hoarzhus gant an Amerikanez gran : ne gomzent nemet dre sinoù, rak unan ne ouie ket galleg, hag eben ne ouie ket brezhoneg.

1944
Référence : EURW.1 p.189

Pa anavez ar familhoù an eil eben, emeur sur n’emeur ket touellet.

1944
Référence : EURW.1 p.210

An daou di a oa savet an eil e-kichen egile, ar pezh a oa un dra fall ; an dorioù a zegouezhe eeun-hag-eeun an eil dirak eben, ar pezh a oa falloc’h c’hoazh.

1944
Référence : ATST p.26

Unan 17, eben 15 vloaz.

1944
Référence : EURW.1 p46

Unan a oa Greta, hag eben Olga.

1944
Référence : EURW.1 p44

A-benn ar fin e oa disklêriet din ar wirionez : div bobl a veve en departamant « Côtes-du-Nord », unan er c'huzh-heol hag eben er sav-heol, ar re gentañ a oa Tregeriz ha Kerneviz, hag ar re all a oa Breizhiz « Gallo ».

1944
Référence : EURW.1 p35

- Breudeur hoc'h eus en ho pro ? eme eben. - C'hoarezed ; peder.

1949
Référence : SIZH p.45

Un dra iskis eo e vez douget paotred ha maouezed an eil d'egile, ha, d'eben, pa zeu o oad.

1949
Référence : SIZH p.54

Santout a reas ur pik en e galon. Toc'hal a reas ez dereat, a greiz ar vali. Pa ne fiñve ket eben, e tostaas outi war e bouez.

1949
Référence : SIZH p.41-42

- Ave, Maria Purissima ! eme ar manac'h, a vouezh izel, en ur groaziañ e zaouarn war e gof. - Amen ! a respontas eben.

1949
Référence : SIZH p.37

Un deiz bennak, diouzh ar beure, e c'houlennas digant he merc'h : « Arsa, Soaz, peseurt trouz a glevan ? - Ataoe, ar c'hi, eme eben, ar c'hi o lonkañ un dakenn soubenn manet abaoe dec'h d'an noz. Aflik aflak, emezañ, aflik aflak, n'eo ket gwell [sic] druz, met mont a ra bepred d'an traoñ ! »

1954
Référence : VAZA p.13

Me vez ket ar pedennoù en div chapel d'an hevelep eur, hogen a-vec'h ma vez echu en unan, ma krog en eben.

1985
Référence : DGBD p173

Daoust penaos ez eo deuet Adrianí da ober mignoniezh a-daol-trumm gant Likomitrou pa n'o doa lavaret nemet un "demat" reut an eil d'eben abaoe kement a vloavezhioù.

2015
Référence : EHPEA p26

Goude-se e siler e zivrec'h dre zindan divskoaz an den a zo dirazoc'h, ha kregiñ start an eil e-barzh eben, gant e zaouarn pe e velloù-dorn, ouzh bruched an den.

2015
Référence : DISENT p96

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux