Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

1. Bloc'had danvez blot nervennek zo e klopenn an den hag al loened mellkeinek all. Stoket en doa e benn ouzh an daol en ur gouezhañ, ha dre ar faout e oa skuilhet e empenn. & Trl. skeud., pemdez Bezañ troet e empenn e dour, e yod : bezañ aet kabac'h. DHS. mel-penn. 2. Ent strizh Korf. Rann uhelañ ar bloc'had-se. Div hanterenn an empenn. 3. Dre ast. Sez ar santadoù, ar mennozhioù, ar c'houn. Lezet o deus an darvoudoù-se ur merk don em empenn. Lakaat e empenn da labourat. HS. spered.

Exemples historiques : 
23
Masquer la liste des exemples

empenn

1659
Référence : LDJM.1 pg cerueau

empenn

1732
Référence : GReg pg cerveau (ou, cervelle, substance moëlleuse & blanche, froide, & humide, enfermée dans le crane de la tête de l'homme, où aboutissent tous les organes des sens, & où on croit que son ame reside principalement), cervelle (terme qui se dit au propre des bêtes)

empennoù loezned

1732
Référence : GReg pg cervelle (terme qui se dit au propre des bêtes)

eil lienenn an empenn

1732
Référence : GReg pg dure-mere (membrane qui envelope le cerveau)

al lienenn-gig pehini a gompren an empenn

1732
Référence : GReg pg dure-mere (membrane qui envelope le cerveau)

empenn

1850
Référence : GON.II pg boéden-benn, empenn (Cerveau, substance molle renfermée dans le crâne. Cervelle, partie blanche et spongieuse du cerveau), ilpenn

empennoù

1850
Référence : GON.II pg empenn (Cerveau, substance molle renfermée dans le crâne. Cervelle, partie blanche et spongieuse du cerveau).

Chetu ur penn kaer, hogen n'en deus ket a empenn.

1850
Référence : GON.II pg empenn (Voilà une belle tête, mais elle n'a point de cervelle).

Pa wele ar soudarded oc’h en em erbediñ outo, war bennoù e zaoulin, bizaj ur manac’h kozh, roufennet e zremm gant an daeloù, gwennet e benn gant aon rak an ifern, kaledet e groc’hen gant ar binijenn. el lec’h astenn dezhañ o dorn, e tarc’haouent warnezhañ taolioù kros-fuzuilh ker kalet ha ker pounner, ma vruzunent outañ e benn, ha ma sklapent e empenn ouc’h ar mogerioù a-dro-war-dro.

1877
Référence : EKG.I. p.39

— Mat, ni a yoa deuet pevar, ha n’eus lazhet nemet unan ac’hanomp. Mes eus ar barrez a-gichen avat e oant deuet nav ; eizh a zo bet lazhet ; an navet a yoa aet dec’h en un ti aze e-kichen, da esa digeriñ un armel, hag en deus bet un taol pal diwar e benn ken don, ma weler e empenn dre ar faout ; me 'gred eo graet gantañ ivez.

1878
Référence : EKG.II p.128

Eus ar c’hoabrennoù gwenn ha louet e tennas danvez o empenn hag eus ar morvezhin lufr hini o blev.

1923
Référence : SKET p.29

Imoriek ’ta e oa ar paotr ha dalc’het en devoa c’hoazh war e beñsoù blaz gwialenn ar Barner ; biskoazh evelkent en e empenn n’en devoa bet siket penaos, un devezh, e c’hallje, eñ paourkaezh reuzeudik, restaoliñ d’ar barner an derou mat, bet digantañ, pe war e c’hourc’hemenn, er sal vras ar presbital.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1031 (Gouere-Eost 1924)

An traoù-se a zo diaes-ral da zibuniñ, ha gwelloc’h eo, moarvat, furoc’h, chom hep heskinañ en hon empenn mennozhioù ken pounner.

1925
Référence : BILZ2 p.137

Sioul an dud a skiant, skuizh da vezañ malet gant o mennozhioù o empennoù grognonek.

1925
Référence : BILZ2 p.138

Heuilh va ali : pren, ur wech an amzer, ul levr bennak ; lenn, lenn, tre ma c’halli ; da empenn a labouro, astenn a raio e nerzh hag e c’halloud.

1925
Référence : BILZ2 p.169

Ret eo deomp divogediñ hon spered, skubañ ar boultrenn hag ar [pailhourioù] kouezhet war leur-di hon empenn eus a gemend-all a skiant hag a furnez.

1925
Référence : BILZ2 p.138

eil lienenn an empenn

1931
Référence : VALL pg (membrane) arachnoïde

empenn

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXXIII

An afer Dreyfus he doa rannet ar C’hallaoued etre div gostezenn : yaouankizoù ar skolioù-uhel a gave brav goapaat ar « brageier lêr kozh », ha diskouez evel-se pegen digabestret e oa o empennoù…

1944
Référence : EURW.1 p.197

Soñjal a raent : — « Paour kaezh ["Paourkaezh"] marichal ! Poazhet eo e empenn gant tan ar c’hovel ! »

1944
Référence : ATST p.114

Ya, gwir a lirit, aotrou maer, / An dra 'zo splann, anat ha sklaer. / Penaos d'un den, en e empenn, / An traoù-se holl mirout kempenn ?

1960
Référence : PETO p12

Emaon o paouez peurevañ kentañ bane kafe micherel an devezh hag o klask atav skarzhañ an anhun eus ma empenn evit lakaat anezhañ da dreiñ plaen.

2015
Référence : EHPEA p203

Inger a lavaras he doa lennet en ur studiadenn bennak e koazhe obererezh empenn an dud e-pad ar prantadoù teñval hir. - Evel an huneganed, eme Johanna.

2023
Référence : DREAM p. 118

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux