Office public de la langue bretonne
M. Petra eo sin ar c'hristen ? D. Sin ar groaz, abalamour ma'z omp bet prenet enni gant hor Salver binniget Jezuz. M. Penaos en grit-hu eñ ? E ober a ran o kas an dorn d'ar penn ha d'an estomag, ha goude d'ar skoaz kleiz, ha'n hini dehou, en ur lavaret : en anv an Tad, ha'r Mab ha'r Spered santel. Amen.
e pen ar ru
penn ar c'hlin
tourmantet e benn
mell ar penn
ar penn eus a un divis
ne deus penn diouc'h lost
ar penn
penn
penn moal
ar penn
penn
Va fenn
da benn
daou benn
penn
Ouzh ar mojennoù-mañ en doa dudi; sellet a rae alies ouzh ar re anezho en doa troet e galleg, pa oa er skol; e levrig zoken a gase gantañ d'e bark, ha pa oa dilabour, en tenne dioc'h e c'hodell, hag ez ae a-gostez d'e lenn dindan ur wezenn bennak : ken a lakeas en e benn treiñ lod anezhañ e brezhoneg.
E zaoulagad a luc’h en e benn evel daou gef-tan, an eonenn a zo e korn e c’hinou, disec’h eo e vuzelloù, e fronelloù a zo digor hag a [z]eu evel moged anezho, e dal a zo roufennet, e gorf a-bezh a gren gant e herder, dialanet eo, ha koulskoude ne ehan da redet ha da skeiñ pa gav e du ; kollet eo e benn hag e skiant gantañ.
Pa wele ar soudarded oc’h en em erbediñ outo, war bennoù e zaoulin, bizaj ur manac’h kozh, roufennet e zremm gant an daeloù, gwennet e benn gant aon rak an ifern, kaledet e groc’hen gant ar binijenn. el lec’h astenn dezhañ o dorn, e tarc’haouent warnezhañ taolioù kros-fuzuilh ker kalet ha ker pounner, ma vruzunent outañ e benn, ha ma sklapent e empenn ouc’h ar mogerioù a-dro-war-dro.
Abalamour da se, en em gavet e-kichen an treuzoù, e tistroas truezus war-zu ar penn uhelañ da sellet ur wech c’hoazh da vihanañ ouc’h Anna Roue, astennet war barlenn Janed ar Go, hag e chomas ur pennad mantret ha dilavar : Gwiskañ a reas liv ar marv ; krediñ a raed edo, eñ ivez, o vont da gaout ur fallaenn.
Harpañ a ris mat evelato, rak un dra am boa lakaet em [f]enn : ret e oa din veñjiñ va c’homper Herve Soutre, e wreg, e vugale, Paol Inizan, seur Kervern, Mari Kemener, hor c’hamaraded hag hor c’herent marv e Kergidu ; c’hoant [a]m boa da lazhañ kement soudard he doa digaset ar Republik e Breizh.
Pa dro em fenn
poan am eus em fenn
"oc’hen" [...] ; unander "penn-oc’hen".
Ya, na pegen bourrus e oant da welout, al listri uhelvourzhek-se gant o gwernioù uhel ha garidaouek, liesskourrek ha liessugellek, o sentiñ evel pa vefent bev (e gwirionez, buhez a yoa enno) ouzh geriou gourc'hemenniñ un den hepken, penn meur ar skouadrenn, hag o riklañ war an dour glas ker flour ha meuriadoù elerc'h war ul lenn ec'hon, distrafuilh ha dielestr.
Raktal ar rakzorioù a fiñvas en ur drouzal war o mudurunoù ha, dre[iz ?] an toulloù anezho ec'h en em silas un niver bras a veajourien ker sammet, ar c'halz anezho, hag ul [sic] toullad merien o tistreiñ d'o neizh. Ken niverus all eo war ar frankizenn, an dud a c'hortoz o zro da bignat en tren da gemerout al lec'hioù lezet goullo gant ar re a oa erruet e penn o beaj.
klask penn outo
dre benn e fri
edo e penn va zeod
penn
lakaet pep eil penn
tomm e benn
seul benn, seul veno
pep eil penn
betek penn
penn izelañ ar bed
mont diaes e benn
kas da benn
kant penn, kant meno
etre daou benn ar bloaz
etre daou benn an deiz
e benn tomm
dont da benn
pep eil penn
etre daou benn an deiz
eus an eil penn d'egile
er penn all eus ar gêr
er penn all d'ar barrez
er penn all eus
er penn all da
eus beg e dreid betek penn
Ur c’had a lammas er waremm hag, e tri pe bevar lamm he doa gounezet an tu all, an tan, ha neket ar plom, en he fenn a-dreñv.
Job, avat, a soñje en e benn e-unan : « Lom ne oar ket roeñvañ ; va lodenn-me a dlefe eta bezañ brasoc’h eget e hini. Un dra just eo. »
A-benn ar fin, Job a lavaras : — « N’omp ket evit chom amañ evel daou azen ; ret eo deomp mont war-du ur penn bennak, d’al laez pe d’an traoñ, da labourat start… Soñjit! Lom… hanter-kant lur eo koustet deomp evit tri devezh, ha n’em eus ket c’hoant da reiñ hanter-kant lur all a-benn fin ar sizhun.
Job a redas war-lerc’h ar vag evit klask pakañ ur penn eus ar gordenn dorret.
Job a gerzhas war-du Landremel ; ur penn teñval a oa staget outañ. Soñjit ! edo o vont da lavarout lakaat ar sukr, ar c’hafe, ar chikore war goch ar butun !… N’en doa ket bet a chañs.
Job a resevas un taol botez en e benn-a-dreñv, ha Lom div wech kemend-all er memes plas.
Alies e veze « ravolt », ha Tregeriz en he fenn.
Ganet en ur c'horn-bro dudius, ma welen ac'hano tour Karaez, Vorgium gozh, koshañ kêr Argoad, baleet ganin war an hevelep douar a bleustras an drouized diwezhañ, an argadourien a stourmas ouzh ar Romaned, an Normaned, ar Franked hag ar Saozon, penaos ne vije ket bet leun ma fenn gant o eñvor pemdeziek ?
Job eta a bellaas diouzh ar gwele hag a redas d’ar penn all d’an ti.
Ar voereb a zo skuizh-kenañ he fenn, ha ne fell ket dezhi bezañ direnket gant den. C’hoant he deus da chom hec’h-unan, hec’h-unan.
Lom ne wintas ket ar c’hazh ; er c’hontrol, gwaskañ a reas war ivinoù al loen, war genoù al loen, war gof al loen, war benn a-raok ha penn a-dreñv al loen, ken na reas ar paour kaezh "beg" etre e zaouarn.
Job ha Lom a gendalc’he da waskañ war benn kil ha treid al loenig.
Hep gouzout dezhañ, ar c'hloareg a heje e benn, dizehan, evel diskredik.
Goude e oa aet betek penn pellañ ar vali izelañ, evit bezañ outañ e-unan.
- [«]Adios, Padrito ! » emezi, sev he mouezh, gant ur stou a gostez d'he fenn.
Ac'hano ez arvested en he fezh kompezenn divent Miranda, gronnet klok en dremmwel, gant aradennadoù menezioù, nemet du-mañ du-hont, un ode bennak, evel war-du Burgos, « la carretera de Napoleon » (hent Napoleon) ha, tostoc'h aze, ar ganienn, a gase, dre dreuz ar pikernoù serzh, da gompezenn ar Rioja, taolead [sic, tolead] ar gwin penn.
–…Un eurvad hep e bar [sic] eo hini ar re a zo bet dibabet gant Doue da vezañ disrannet diouzh ar bed, evel m’eo bet ho chañs c’hwi. Gouzout a ran : an huñvre, – an drochig-se eus an ti ! – Bez’ e c’hell turlutat ha fistoulat e pennoù a zo.
N’emañ ket en e aes. N’oar ket petra a c’hoarvez gantañ. Ur pouez a zo war e galon. Sec’h eo e staoñ ha lammat a ra ar gwad en e benn.
Sevel a reas ar bederez he fenn.
- Mignon yaouank, emezi, pegoulz e vezoc'h dieub ? Petra a rit gant hoc'h amzer ? - O ! Ouzhpenn skubañ ha diboultrennañ ! Kas a ran da benn studioù a-bouez-bras.
Ha dont a rae d'hec'h arroud, soublet hebleg he fenn hag he divskoaz war-raok, he sell paret war vein an hent, ouzh piltrot he botoùigoù gwenn uhel-seuliet, gant ar c'hammedoù-se, mibin ha munut, a verc'hed kêr, a vez souezhet ganto, evit ar wech, ar wazed yaouank, betek krediñ en o ardoù blizik.
Bremaik e vo poent morailhañ an nor, ha distreiñ d'al laezioù, du-se, er penn pellañ eus al leandi meur.
Dizroukavelet e benn, ar breur Arturo a gane ar bed adarre en-dro dezhañ. Gwelout a rae adarre ar manati hag e vreudeur gant daoulagad hinon.
- Pa 'z eus meneg avaloù, breur Arzhur, e lavarin deoc'h n'am [sic, ne'm] eus ket debret Aval Skiant ar Mad hag an Droug, ha n'ouzon ket pe soñj a zo aet dre ho penn, o reiñ dimp hoc'h abadennig termaji.
Hejañ a rae unan e benn, a-zehou [sic, a zehou] da gleiz hep ehanañ, tra ma talche egile e zorn war e c'henou.
N'oa ket souezhet ar paotr yaouank : anat an dra da gement kloareg, ar merc'hed a zo skañv o fennoù.
Ne dorran ket va fenn gant seurt merfeti, ha kontañ a ran war va fedennoù hag hanterouriezh ar Werc'hez Vari binniget-dreist, krouet dibec'hed, da gaout ar peoc'h a-zivout va diantegezh.
Da welet 'm eus oc'h ispilhañ ouzh da vantilh / Jenoflennoù voulouz, / Gant ur spilhenn he fenn ruz-gwad, / Hag, em eurioù anhun, / Giz tantadoù en noz, / M' o gwelas o leskiñ ez plev.
Hi an hini a'n em denn kuit, diwar c'hoari, evit stouiñ warnañ adarre, ouzh e atizañ, ouzh e cherisañ gant he blev war e dal, gant pennoù he divronn reut kinniget d'e vuzelloù, gant he melloù daoulagad oriad, gant holl fiñvoù ur c'horf yac'h, gwevn ha kaer.
Ar breur Arturo a oa an tan en e gig, en e wad, en e benn. Stignet e oa e izili, ken e kinnigent tarzhañ.
Hag eñ, n'eo ket ar breur Celestino e oa. Gouzout a rae ober fae war galvoù ar c'hig. Eñ a oa anezhañ ur penn yen.
Ya ! peadra 'zo da vont foll, / Ha ganto, sur, ar penn da goll !
Bremaik, pa zeuy ar c'habiten / Eus ar c'hure da glask penn, / Galoñso[ù] aour e livitenn / A ray d'ar person koll e benn.
Unan bennak a sko war an nor hanter-zigor. Lavarout a rit : "deuit tre". Bez' ez eo dres an hini m'edoc'h o komz diwar e benn, falloc'h eget matoc'h. Na pegen hegasus !
Betek-henn e c'helled koll e gontell pe goll e yalc'h, bez e oa tud zoken hag a golle o fenn, ha kalz hag a golle o amzer, met n'em boa ket c'hoazh bet klevet e vije bet kollet un devezh hep gouzout pelec'h e oa tremenet.
Bep gwech ma vezen oc'h ober va zro e teue ar merc'hed, Biogo goant en o fenn, d'am degemer dirak o dor gant ur "Mbolo" laouen.
Bep gwech ma vezen oc'h ober va zro e teue ar merc'hed, Biogo goant en o fenn, d'am degemer dirak o dor gant ur "Mbolo" laouen.
Ha deuet e oa teñval a-raok deomp bezañ degouezhet, ar pezh a roas tu deomp da welout o nijal ar c'hwibu lugernus, un dra bennak evel ma nijfe hor preñved lugernus a-us d'hor penn.
O vezañ ma ne oa ket anv da lazhañ ar c'hañfard-se, hon eus dibabet an eil diskoulm gwellañ. Lavaour a rejomp dezhañ e c'hallemp ober reuz, hag e rafemp, ken e ve divrudet eus ur penn da London d'egile.
Hollbouezus eo dre ma vez holl rannadur penn an iliz, an niver a chapelioù, o ment, diouzh an dibab-se.
Frammet heñvel eo al liveadur, mentet heñvel an nev nevez ouzh ar chantele koshoc'hik ken e c'hall sell an arvester redek distroñs eus an eil penn d'egile d'an iliz.
Hini [iliz-veur] Chartres da skouer, anezhi ur savadur ouzhpenn un hanter brasoc'h eget Sant-Kaourantin, a voe kaset da benn-vat, evit ar brasoberioù, e-korf un tregont vloaz.
Ret dit troadañ an dra-se e'z penn, Kostas, te zo diouzh tu ar re wirion droukchañsus. Gant ar re a red er penn a-raok hag a erru goude ar re all.
Alies e rez da benn da-unan ha ne vern dit an darbodoù a lezez war da lerc'h.
Plegañ o fenn o deus graet an dud ha deuet int da vezañ tonkelour, Aotrou komiser.
Emañ o vont da lavarout din ez eo dougerez, a lavaran ennon-me, ar vrazezded koulskoude ne lakafe ket Adriani da ober penn kozh evel ma ra.
Burev an aotrou Seftelis a zo e penn all an trepas.
A-wechoù en deus [paotr pe plac'h ar polis] da vont e darempred gant pennoù bras -er prefeti pe gant dilennidi- ur rannvro pe ur gêr bennak evit kelaouiñ anezhe e vo kaset da benn un obererezh disentiñ dizale, displegañ dezhe ar rag hag ar perag ha frealziñ anezhi o lavarout e vo difeuls an dud a gemero perzh enni.
A-walc'h hon eus desket evit derc'hel penn ouzh hon enebourien pa vo klasket gante diskar hon arguzennoù.
Abalamour d'an traoù-se, hag a zo bet dielfennet mat-kenañ gant ar skiantoù sokial, ez eo ret dimp gwelet hon obererezh en ur mod hollek, an abegoù hag an heuliadennoù a zo dezhi, evit dibab diouzh hor gwellañ ha kas da benn oberezhioù omp prest da sammañ tra ken.
Evit bezañ resis e vo lakaet ho kondaonigezh war teul kentañ ho roll lez-varn – e-lec'h m'eo klok an traoù – hag a zo miret evit pennoù bras ar justis.
"Goulevioù ha rouedadoù evit an ospitalioù [...]" a lavar din Angela Merkel, hag a zo Metaksas* he anv en doare gresianek. *Notenn : Penn gouarnamant - ha diktatour- rouantelezh Bro-C'hres, 1936-1941.
Ar pezh ez it da lenn amañ da-heul n'eo nemet boulc'hadenn ul labour meur ha war hir dermen ez aio kalz a vloavezhioù d'e gas da benn.
Mots précédents
Mots suivants
penn-