Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. 1. Poan-benn. & Dre ast., RANNYEZH. Sifern. Ur gwall bennad en doa tapet. 2. (e troiennoù) Mennozh, soñj. Lakaat, sankañ, plantañ pennadoù en ub. 3. Froudenn. Heuliañ a ra e bennad. & Dre ast. Pennegezh, aheurtegezh. 4. Bezañ e pennad da ober udb. : kemer preder gant udb. Ne oa ket e pennad da chom ken er manati. Ne vijent ket e pennad da rannañ o gouiziegezh gant ar re all. II. 1. (db. an traoù) Lodenn eus udb. hiroc'h. Ur pennad gwezenn a servije dezhañ evit azezañ. Ne chom nemet ur pennad moger en e sav. HS. tamm. 2. (db. ar skridoù) Pep hini eus ar rannoù diforc'h a gaver en ur skrid (levr, kelaouenn, kazetenn, h.a.). Lennet em eus daou bennad eus ar romant-se. & Pennad-skrid : pep hini eus an testennoù a-ziforc'h a gaver en ur gelaouenn pe ur gazetenn. & Pennad-stur : testenn embannet en ur gazetenn pe ur gelaouenn ma kaver mennozhioù pennañ ar renerezh. 3. DIZOARE Kalc'h. III. 1. (en egor) Hed hir pe hiroc'h. Ur pennad brav a hent zo ac'hanen di. Ur pennad aod. [1877] P’en em gavas an Aotrou person hag e gamarad war ribl ar stêr, e oa aet dija ur pennad brav ar soudard gant an dour. & Kerzhet a rae ar paotr ur pennadig war-lerc'h ar re all. 2. (en amzer) Pad hir pe hiroc'h. Ur pennad amzer en doa tremenet er vro-se. Ur pennad goude e varv. Ur pennad mat, ur pennad brav. [1924] Al lez a rae, ur pennad mat a oa, da ur plac’hig yaouank, koant ha seder [...]. & Tr. adv. Ur pennad zo : abaoe ur prantad amzer. Goulaouet eo an deiz ur pennad zo. & Gortoz ur pennadig ! Chom a-sav ur pennadig evit diskuizhañ. & Pennad ebet : morse. Ne veze pennad ebet dibreder. An ene n'eo bet, pennad ebet, dilezet gant Doue. & Trl. Na vezañ pennad ebet : na vezañ pell. Ar paotrig n'eo bet pennad ebet evit reiñ lamm d'e gamalad. 3. (db. obererezh an dud; dirak un av. pe un ak.) Prantad amzer zo dezverket gant un obererezh pe ur stad bnk. Ober ur pennad lenn, ur pennad skrivañ. Ober ur pennad kaozeal, ur pennad kaoz. Ur pennad red, ur pennad redek. Ur pennad kousk, ur pennad kousket. & Kemer ur pennad ehan, ur pennad habaskter. IV. Estl. Termen a dalvez da gadarnaat ul lavared. Un den eveldoc'h, pennad, un den en deus brud da vezañ dispont ! Arabat huchal ! n'on ket pounnerglev, pennad !

Exemples historiques : 
83
Masquer la liste des exemples

pennad blev

1659
Référence : LDJM.1 pg cheuelure

pennad pe torchad pe hupenn blev

1659
Référence : LDJM.1 pg touffe (de cheueux)

ur pennad en deus kemeret

1659
Référence : LDJM.1 pg vr pennat (endeus quemeret)

dre ur pennad

1659
Référence : LDJM.1 pg opiniastrement

pennad

1659
Référence : LDJM.1 pg boutade, opiniastrise, pensée, volonté

pennad

1659
Référence : LDJM.1 pg course

pennad blev

1699
Référence : Har. pg blev, pennad-blev (chevelûre)

ur pennad bras a hent a zo ac'halen di

1732
Référence : GReg pg (il y a une fort grande) distance (d'ici là)

Yuzaz an traitour en devoa ur pennad blev ruz hag ur varv zu

1732
Référence : GReg pg (Judas, dit un Autheur Espagnol, avoir les) cheveu(x rouges, & la barbe noire)

pennad hent

1732
Référence : GReg pg course (espace de chemin qu'on parcourt avec vitesse)

Absalom mab d'ar roue David en devoa ur pennad kaer a vlev melen, ker fournis ma poueze pemp livr ; petra bennak, hervez Jozep an istorian, ma en troc'he bep eizh miz

1732
Référence : GReg pg (Absalom avoit une belle) chevelure (blonde qui pesoit 100. Sicles, qui font selon Genebrard, le poids de cinq livres)qui

pennad

1732
Référence : GReg pg fougue (impetuosité de peu de durée, de gens chauds & bilieux, Van.)

ar pennad-se a zo deuet dezhañ

1732
Référence : GReg pg (cela lui est venu en) fantaisie

ur pennad kaer a vlev

1732
Référence : GReg pg (une belle) chevelure

ur pennad kleñved

1732
Référence : GReg pg bouffée (de maladie, maladie subite, & de peu de durée)

ur pennad-kleñved

1732
Référence : GReg pg bouffée (de maladie, maladie subite, & de peu de durée)

pennad kleñved

1732
Référence : GReg pg bouffée (de maladie, maladie subite, & de peu de durée)

pennad

1732
Référence : GReg pg boutade (caprice), caprice (dérèglement d'esprit), entètement (opiniâtreté), fantaisie (caprice, boutade), fougue (impetuosité de peu de durée, de gens chauds & bilieux)

pennadoù

1732
Référence : GReg pg boutade (caprice), caprice (dérèglement d'esprit), entètement (opiniâtreté), fantaisie (caprice, boutade)

pennadoù

1732
Référence : GReg pg boutade (caprice), caprice (dérèglement d'esprit)

pennad

1732
Référence : GReg pg boutade (caprice), caprice (dérèglement d'esprit), fantaisie

heul e bennad

1732
Référence : GReg pg (suivre la) boutade

heuliet e bennad

1732
Référence : GReg pg (suivre la) boutade

ur pennad marc'hegezh

1732
Référence : GReg pg chevauchée une course à chéval)

ur pennad mat a amzer, ur roiad mat a amzer a zo, ur poulzad mat a amzer a zo ac'hann di

1732
Référence : GReg pg (il y a une grande) distance (de tems d'ici là)

pennadoù

1732
Référence : GReg pg fougue (impetuosité de peu de durée, de gens chauds & bilieux, Van, p.)

ur boutad mat, ur pennad mat, a zo ac'hanemañ d'eno

1732
Référence : GReg pg (il y a une fort grande) distance (d'ici là)

n'em eus ket gellet faezhañ e bennad

1850
Référence : GON.II pg pennad

pennad

1850
Référence : GON.II pg kilpennad, pennad

pennadoù

1850
Référence : GON.II.HV pg pennad

heuliañ a ra e bennad

1850
Référence : GON.II pg pennad

Goulennet he deus heuliañ ar vederien, ha dastum an tamouezennoù a chomo en o [d]ilerc'h ; hag azalek goulou-deiz betek [b]remañ, emañ er park, hep bezañ distroet d'ar gêr pennad ebet.

1850
Référence : GON.II p.101, Buez Ruth.

Va breur paour, me ho ped, n'ankounac'hait biken emañ 'n nec'h, an enkrez atav war ziarbenn ar re a vez en hent ! Deuit ennoc'h hoc'h-unan ! An amzer n'eo ket kaer, gortozit ur pennad ! Petra ar mall ho peus ?

1867
Référence : MGK p17

An tammig prezeg-mañ, displeget gant furnezh, a voe tost da stagañ, a-zispilh ouzh an drez, pennad ar goulm skañvbenn, hag anez ma oa hedro, anez ma he doa c'hoant mont da welet ar vro, ne vije ket aet diouzh ar gêr.

1867
Référence : MGK p18

Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou.

1867
Référence : MGK p20

« A-raok dont, eme c'hwi, me a dlie ho kelenn, / Ho lezel ur pennad da stardañ hoc'h hordenn, / Da renka mat ho stal, dre skrid ha war baper, / Da beursevel ho ti, da reiñ grweg d'ho pennhêr. »

1867
Référence : MGK p102

Ur gwall bennad e kave dezhañ e ranke gedal hag e tigoras ar gambr.

1877
Référence : EKG.I. p.14

A-benn ur pennad, e skuizhjont hag e lakajont an arched war an douar.

1877
Référence : EKG.I. p.32

Zoken eo gwelloc’h dezho dont d’ar Gwener, rak ne gredan ket e c’hellfent achuiñ o fennad labour en un dervezh.

1877
Référence : EKG.I. p.90

P’en em gavas an Aotrou person hag e gamarad war ribl ar stêr, e oa aet dija ur pennad brav ar soudard gant an dour.

1877
Référence : EKG.I. p.305

Ar feiz n’oa ket c’hoazh mouget e kalonoù an holl : barnerien Montroulez a chomas sebezet o lenn ul lizher ker kalonek hag a lezas, evit ur pennad, an Aotrou de la Marche e peoc’h. Chom a reas didrabas war-dro ur bloaz.

1877
Référence : EKG.I. p.11

Ur pennad brav a vale am boa da ober evit mont da Lanzeon, ha poan am boa c’hoazh em morzhed glazet e Kergidu : Evelato e kave din e vijen a-raok an deiz e penn va beaj.

1878
Référence : EKG.II p.21

Pa deuis ennon va-unan, e oa marv va fennad gouloù : edon o taoublegañ evit sevel em sav : — Peoc’h, Yann Pennorz, eme an Aotrou Krenn goustadik ! Peoc’h, ar soudarded a zo adarre e Maner al Liorzhoù.

1878
Référence : EKG.II p.53-54

ur pennad zo abaoe

1909
Référence : BROU p. 408 (il y à quelques temps depuis)

War an douar-bras, en Europ, diwezhañ pennad oadvezh an armoù hag ar binvioù maen lufret.

1923
Référence : SKET p.143

"pennad" g.

1923
Référence : SKET p.187, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » " têtée, plein une tête de".

Ker skiantek ha poellek ez oant ha ma ’z oant kaer, ma kavas dezho na vije ket difur sevel kevredad gant an diavaezidi o tont eus a bell-vro ha stumm dezho kaout c’hoant da chom ur pennad el lec’h-se.

1923
Référence : SKET p.99

Paotr strizh [1], brizhardennoù e-leizh e dal, war e zivjod, war e fri togn ; ur pennad blev melen dioutañ, ha lemm e lagad gwer-c’hlas digor ha frank. Koant ar paotr ? Ket ; seder ha dever ennañ.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

An archerien ne vefont ket war ho lerc’h a-raok ur pennad mat a amzer.

1925
Référence : BILZ2 p.130

— Hast afo ! hast afo !… Met Bilzig ne oa ket ken preset se : ar mare a oa enep dezhañ, ha c’hoant en devoa ivez da lezel an aotrou hag an itron da ober ur pennad mat a hent a-raok lakaat an daou archer da redek war o lerc’h.

1925
Référence : BILZ2 p.130

Ma !... un hinkin out, paotr e c'houriz ledan ! eme paotr Gouenoù en ur c'hourvez war ar bank. - Evel ma z' eus meur a hini e Gorre-Leon, Goulc'hen ! emeve en eur c'hourvez ivez da ober eur pennad kousk.

1929
Référence : SVBV p10

va re-me) a yeas en dro ken na zifindaone ! Eur pennad da c'houde, e stagis ar voutailh leun a win ruz ouz va fenn ha bec'h ivez d'ezi, da gas ar c'hig sall hag ar bara kras da stanka he genou d'am bouzellenn vras!

1929
Référence : SVBV p9

Diwezh deomp d'en em bentañ, e kimiadjont diouzh ar walc'hlec'h, e pignjont d'hor c'hambr, hag ur pennad goude, me a ziskennas a-gevret gant tri ganolier all da evañ tri pe bevar litradig gwin ruz.

1929
Référence : SVBV p13

War va gwele edon, hogen n'hellis ket distagañ zoken ur pennad kousk, rak war va spered enkrezet e teue, an eil goude egile, hengounioù va zud-kozh, a droen kein dezho, hag eñvoriou va bugaleaj.

1929
Référence : SVBV p.15

pennad

1931
Référence : VALL Rakskrid p XIX,article, bout (& bout de corde, de chemin, etc), boutade

ur pennad mat a hent

1931
Référence : VALL pg (un bon) bout (de route)

pennad kelc'henn

1931
Référence : VALL pg (geom.) arc (de cercle)

Treset eo ar gartenn-mañ diwar ar gartenn gaer-dreist embannet er-maez a dest gant pennad P.A. Smith [...].

1943
Référence : TNKN p49

Mil boan am boe oc'h ober ar pennad hent-se. Digouezhet er gêr, e voe ret din mont em gwele...

1944
Référence : EURW.1 p.135

Ar pennad-mañ a ziskouezo sklaeroc'h c'hoazh peseurt kemm a zo etre ur Gall savet war skouer Pariz evel ma'z int holl, hag un den bennak evel un Alzasiad, n'eo ket bet distummet, na gwiet e skiant gant orezonoù jakobin.

1944
Référence : EURW.1 p53

An aotrou Vallée a lakaas da grediñ aes a-walc'h an aotrou Delangle e vije gounidus dezhañ moullañ ur pennad brezhonek pe zaou war e gazetenn.

1944
Référence : EURW.1 p56

E gentañ pennad a oa : UN ALI MAT D'AL LABOURER-DOUAR.

1944
Référence : EURW.1 p57

Meur a wech e kasis pennadoù bihan e kembraeg dezhi a-zivout skol vrezhonek Sant-Charlez, gant poltrejoù, hag a veze embannet, ar pezh a lakae ennon e-leizh a fouge.

1944
Référence : EURW.1 p61

Digemeret e oamp onest-tre gant e vreur henañ, a oa mestr e-lec'h e dad, marv ur pennad 'oa.

1944
Référence : EURW.1 p75

Ha me reiñ ma c’hartenn dezhi, da gas d’ar Mestr. Ur pennad goude, e teuas-hi en-dro, kalz flouroc’h. – « Deuit-tre e-barzh, emezi, an aotrou a asant ho kwelout ».

1944
Référence : EURW.1 p.91-92

PENNAD KENTAN Raklavar — « Piv an desketañ en ti ? » — « Me, a respontas ar c’hi. »

1944
Référence : ATST p.7

Hag o-daou d’ober asambles : A ! a ! a ! e-pad ur pennad hir, gant ar joa o doa.

1944
Référence : ATST p.14

O c’holeiñ he diskoaz n’he deus mui nemet gouel hir he fennad blev du.

1949
Référence : SIZH p.38

Harpañ a reas ur pennad ouzh aspled an aoter vras, ha mont ha dont a reas e selloù warni.

1949
Référence : SIZH p.64

Ober a ra ul lamm. Ha diskenn a ra, en ur pennad tizh, gant an diri.

1949
Référence : SIZH p.45

AR SERJANT -o tennañ ur pennad kordenn eus e sac’h-

1960
Référence : PETO p39

Ur pennad amzer diwezhatoc'h, e presbital ar barrez, un ti peuztonius, savet gant mein-benerez.

1960
Référence : PETO p27

Triwec'h miz bennak diwezhatoc'h em eus bet tro da lenn ur pennad diwar-benn un hevelep droug a c'hoarvez en ur vro disheñvel-krenn koulskoude, peogwir ez eo bro ar skorn peurbad : er Greunland.

1985
Référence : DGBD p84

Azalek ma oan distro eus va fennad amzer labour er Gabon, em boa soñjet mirout an eñvor eus ar vuhez am boa renet er vro-se e-pad triwec'h miz.

1985
Référence : DGBD p5

Al labour-se a veze graet war un doare taolig, staget warni ur seurt nadoz maen-touch evit gouzout war be du e oa an norzh magnetek e-keñver an hent a oad oc'h heuliañ, ha muzulet e veze ivez hed ar pennad hent a oac'h heuliañ.

1985
Référence : DGBD p71

Hag un tammig a-raok an noz e kleved ar c'hloc'h (ur pennad railh kozh a-istribilh a ra ur c'hloc'h a-zoare) o c'helver kêriz d'ar bedenn ha d'ar c'han.

1985
Référence : DGBD p173

An Ao. Utterson a huanadas don, hep ur ger ; an den yaouank a lavaras neuze goude ur pennad : "Sed a zesko din tevel".

2012
Référence : DJHMH p18

Spierien a-feson evit ar polis eo ar pellgomzerioù-hezoug rak a-drugarez dezhe ez eus tu da heuliañ monedonea pep hini koulz hag e bennadoù kaoz.

2015
Référence : DISENT p136

Ret eo deoc'h respont d'ar pezh a zedenn ar gazetennerien un tamm ivez, a-hend-all e c'hallfent mont da c'houlennata unan all peotramant krennañ o fennad.

2015
Référence : DISENT p121

M'emaoc'h o terc'hel sez sokial un embregerezh hag a zo kablus eus un dra spontus war dachenn an endro, eo ret d'an arvesterien, pe d'ar c'hazetenner deuet da dennañ ar poltred da glokaat e bennad, kompren ster an obererezh e-korf ul lajadig, a-drugarez d'ur skeudenn nemetken [...]

2015
Référence : DISENT p81

Palioù all a zo, evel tapout pennadoù er mediaoù da vrudañ hor stourm e-touesk an dud, lakaat pennoù bras zo da fiñval evit ma c'hallfer [c'hallfed] kregiñ da dabutal war an dachenn bublik.

2015
Référence : DISENT p23

Bep tri miz e teuin en-dro hag e chomin ur pennad mat.

2015
Référence : EHPEA p65

Ret eo d'an den [ar vouezh aotreet] anavezout mat an danvez evel-just, met ivez bezañ barrek war teknikoù an atersadennoù evit bezañ komprenet gant ar gazetennerien kenkoulz hag an holl dud a welo ar pennad goude-se.

2015
Référence : DISENT p121

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux