Ar. hag adv.
I.
Ar.
1. Eus diavaez (udb.).
2. Tr. ar.
[2013] A-ZIAVAEZ [DA] : en tu diavaez da (udb.).
[2013] A-ziavaez Bro-Gernev ivez e veze sellet ouzh chanter Sant-Kaourintin.
II.
Adv.
1. [1659, 1732, 1850] En diavaez.
[1659] A-diavaez.
[1732] A-ziavaez.
[1909] a-zianvaez.
[1944] Gwenn-kann e vlev hag e varv, yaouank neoazh a-ziavaez, mentet bihan, e dog ribod en e zorn, ne ehane da stardañ dornioù ha da ober grasoù mat, en ur vousc’hoarzhin.
2. [1732, 1850, 1909, 1923, 1927, 1944] Eus an diavaez.
[1732] A-ziavaez. [1732] A-zianvaez. [1732] An drouk-se a zeu a-ziavaez, ha nann pas a-ziabarzh.
[1850] A-ziavaez int. [1850] A-ziavaez e teu an trouz-se.
[1909] A-zianvaez.
[1923] Dre greiz an deñvalijenn a-ziavaez sed ar garm-emgann o skiltrañ. [1923] Evit ar veajourien a-ziavaez, rouez e oant, anavezet gant renerien ar boblad, ha n’en dije kredet hini anezho teurel e zorn war beadra an doueed.
[1944] Bez' e oa e Sant-Charlez daou rumm skolidi, ar re a-ziabarzh hag ar re a-ziavaez o chom e kêr. [1944] Ostaleri ar C'hapron bihan ruz a oa kuzhet en ur vanell enk ; a-ziavaez e seblante un davarn vorn, un toull troc'h-yalc'h, evel ar re taolennet er romantoù.
3. Dre skeud.
E kement ha ma c'haller priziañ diouzh ar pezh a weler pe diouzh ar pezh a ziskouez ub.
III.
Stn.
1. Deuet eus an diavaez.
[1732] Koulmed a-ziavaez.
2. [1732, 1814] Diavaez.
[1732] Prenechoù a-ziavaez. [1732] Pondalez a-ziavaez. [1732] Ar for a-ziavaez. [1732] ar c'hroc'hen a-ziavaez.
[1814] Stalaf prenestr a-ziavaez.
Treiñ e spered ouzh an traoù a-ziavaez.
&
KOZH
[1931] Melestradurezh, ministrerezh an traoù a-ziavaez : melestradurezh, ministrerezh an aferioù estren
ES. a-ziabarzh.
Référence :
GReg
pg (de) dehors (par dehors), exterieurement (ou à l'exterieur, au dehors), externe (qui vient du dehors)
a-zianvaez
a zianvaes
1732
Référence :
GReg
pg (de) dehors (par dehors), exterieurement (ou à l'exterieur, au dehors)
an drouk-se a zeu a-ziavaez, ha nann pas a-ziabarzh
an droucq-ze a zeu a ziavaes, ha nan pas a ziabarz
1732
Référence :
GReg
pg (ce mal vient d'une cause) externe
ar for a-ziavaez
ar for a ziavæs
1732
Référence :
GReg
pg for (Le for exterieur.)
koulmed a-ziavaez
coulmed a ziaveas
1732
Référence :
GReg
pg fuiard (Pigeons fuïards.)
ar c'hroc'hen a-ziavaez
ar c'hroc'henn a ziavaes
1732
Référence :
GReg
pg epiderme (ou cuticule, la premiere peau du corps humain)
pondalez a-ziavaez
pond-alez a-ziavaez
1732
Référence :
GReg
pg balcon (saillie sur le devant d'une maison, & entourée d'une balustrade)
a-ziavaez
a ziaveas
1732
Référence :
GReg
pg (de) dehors (par dehors), exterieurement (ou à l'exterieur, au dehors)
prenechoù a-ziavaez
prenechou a ziavez
1732
Référence :
GReg
pg abavents
a-ziavaez
a-ziavéaz
1850
Référence :
GON.II
pg a-ziavéaz (Du dehors. Par-dehors. Extérieurement. De l'extérieur. Externe), aziavéaz + p.56, Table des Prépositions composées, (par-dehors).
a-ziavaez e teu an trouz-se
a-ziavéaz é teû an trouz-zé
1850
Référence :
GON.II
pg a-ziavéaz (Ce bruit là vient du dehors, de l'extérieur).
A-ziavaez int.
A-ziavéaz iñt.
1850
Référence :
GON.II
pg a-ziavéaz (Ils sont externes).
a-ziavaez
aziavéaz
1850
Référence :
GON.II
pg aziavéaz
a-ziavaez
a ziavéaz
1850
Référence :
GON.II
pg diavéaz, diañvéaz
a-zianvaez
aziañvéas
1909
Référence :
BROU
p. 200
Dre greiz an deñvalijenn a-ziavaez sed ar garm-emgann o skiltrañ ! C’hwibanadeg mein ha daredoù a-dreuz d’ar c’helc’hiad-kirri ! Brevadeg klouedennoù ! Rogadeg lêrennoù ! Garmadeg brezelourien !
Dre greiz an denvalijen a-ziavaez sed ar garm-emgann o skiltra ! C’houibanadeg mein ha daredou a-dreuz d’ar c’helc’hiad-kirri ! Brevadeg klouedennou ! Rogadeg lerennou ! Garmadeg brezelourien !
1923
Référence :
SKET
p.140
Evit ar veajourien a-ziavaez, rouez e oant, anavezet gant renerien ar boblad, ha n’en dije kredet hini anezho teurel e zorn war beadra an doueed.
Evid ar veajourien a-ziavaez, rouez e oant, anavezet gant renerien ar boblad, ha n’en dije kredet hini anezo teurel e zourn war beadra an doueed.
1923
Référence :
SKET
p.65-66
Mar n’hellez ket stummañ an dud diouzh da c’hoant, na zeuet da wir evidout an dro-enep : n’en em lez biken da vezañ stummet gant an dud hag an darvoudoù, nemet a-youl e plegfes da se e sell eus ar Vad, rak n’eo ket un dervenn start ez eo, ne vo biken ur c’halet a baotr, ne vo biken anvet den-meur, hogen merc’hodenn-goar, krouadur-pri, bugel-douar, an neb en em lez da vont from-difrom da heul an traoù a-ziavaez.
Mar n’hellez ket stumma an dud diouz da c’hoant, na zeuet da wir evidout an dro-enep : n’en em lez biken da veza stummet gand an dud hag an darvoudou, nemet a-youl e plegfes da ze e sell eus ar Vad, rak n’eo ket eun dervenn start ez eo, ne vo biken eur c’halet a baotr, ne vo biken anvet den-meur, hogen merc’hodenn-goar, krouadur-pri, bugel-douar, an neb en em lez da vont from-difrom da heul an traou a-ziavaez.
Gwenn-kann e vlev hag e varv, yaouank neoazh a-ziavaez, mentet bihan, e dog ribod en e zorn, ne ehane da stardañ dornioù ha da ober grasoù mat, en ur vousc’hoarzhin.
Gwenn kann e vleo hag e varo, yaouank nec’hoaz a ziavaez, mentet bihan, e dog ribod en e zourn, ne ehane da starda dourniou ha da ober grasou mat, en eur vousc’hoarzin.
1944
Référence :
EURW.1
p.201
Ostaleri ar C'hapron-Bihan-Ruz a oa kuzhet en ur vanell enk ; a-ziavaez e seblante un davarn vorn, un toull troc'h-yalc'h, evel ar re taolennet er romantoù.
Ostaleri ar C'hapron Bihan-Ruz a oa kuzet en eur vanell enk ; a-ziavaez e seblante eun davarn vorn, eun toull-troc'h-yalc'h, evel ar re taolennet er romantou.
1944
Référence :
EURW.1
p81
Bez' e oa e Sant-Charlez daou rumm skolidi, ar re a-ziabarzh hag ar re a-ziavaez o chom e kêr.
Bez' e oa e Sant-Charlez daou rumm skolidi, ar re a ziabarz hag ar re a ziavaez o chom e kêr.
1944
Référence :
EURW.1
p53
A-ziavaez Bro-Gernev ivez e veze sellet ouzh chanter Sant-Kaourantin.
