Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
18
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Ar. A. 1. (db. ar boudoù, an ensavadurioù) Termen a dalvez da c'heriañ ez eus anv da blediñ gant mad un den, un aozadur, h.a. Mont da gerc'hat boued evit ar chatal. C'hoant en doa da gaout pep tra evitañ e-unan. Un oferenn evit an anaon. Ar Stad a vir eviti ar werzh eus ar sigaretennoù. En em erbediñ evit e vuhez : azgoulenn digant ub. reiñ e vuhez dezhañ. & Ober evit ub. : seveniñ udb. evit e vad. & Ober udb. evit tra ub. : evit e vad. & Pep hini evitañ e-unan : evit e vad dezhañ. & Pep hini evit e sac'h : evit e vad dezhañ. 2. (dirak un ak., un av.) Termen a dalvez d'ober anv eus ur pal. Ardivinkoù evit al labour-douar. Ober traoù evit an diavaez, evit ar gwel : a-benn bezañ gwelet gant an dud. Labourat a ra evit bezañ ar c'hentañ. Deuet eo evit koaniañ. En em lakaat a-du evit ober udb. 3. (dirak an ar. da heuliet gant un anv hag un av.) EVIT DA : troienn a dalvez d'ober anv eus ur pal. Skeiñ a reas war ar solier evit d'ar plac'h dont d'e gaout. Deuit tostoc'h, evit din ho kwelet gwelloc'h. 4. (db. an traoù) Bezañ, ober evit udb. : talvezout d'udb. Lakaet e oa bet ur wezenn a-uc'h ar stêr d'ober evit pont. B. 1. Termen a dalvez d'ober anv eus un eskemm a denn d'udb. a c'haller kaout ouzh unan all. Reiñ danvez fall evit hini mat. N'en deus roet netra din evit ar meskl-se. Gwerzhañ udb. evit kant lur. Ne rafen an dra-se nag evit aour nag evit arc'hant : a briz ebet. & Kavout udb. evit arc'hant : reiñ ur sammad arc'hant a-benn bezañ perc'henn dezhañ. & Evit mann, evit netra, evit (ur) bennozh Doue : hep dispign arc'hant. [1944] Kemerit va bag evit un nebeut devezhioù mes… — hag aes eo kompren an dra-mañ — n’on ket evit prestañ deoc’h va bag… evit netra. 2. (db. an dud) Bezañ, ober evit ub. : bezañ en un tu bennak en e lec'h, en e anv, ober udb. en e lec'h, en e anv. [1877] « Ya, ya, va mignon, me a yelo da lavaret d’ho mamm : Kenavezo er baradoz, evidoc’h ! » 3. (dirak un ak. a dalvez da aroueziñ ur garg, ur vicher, h.a.) Ober evit udb. : seveniñ ar garg-se, ober ar vicher-se. Ober evit sekretour. C. 1. Termen a dalvez d'ober anv eus abeg un darvoud. Mat a-walc'h en deus labouret evit bezañ gopret a-zoare. Bac'het eo bet evit bezañ lazhet un den. • Evit piv ?, evit petra ? Pe evit tra ? : perak ? • Evit se, evit an dra-se eo em eus goulennet diganit dont. • Evit (un) abeg pe abeg, evit un digarez pe zigarez : diwar abeg pe abeg, digarez pe zigarez. • Evit nebeut (a dra) ; evit bihan dra, dis ter dra, nemeur a dra, evit nemet, evit un netra. Evit ken nebeut a dra, evit ken nebeut all. & Evit kelo* udb. Evit kelo-se. & Evit ac'hano : a-hend-all. & Evit netra, n'eus ket pe evit tra : troiennoù a reer ganto dre sevended a-benn respont d'ub. a drugareka ac'hanoc'h. 2. (db. an dud) Abalamour da (ub.). Arabat eo e vefe graet poan da zen evidon-me. 3. (dirak an ar. da heuliet gant un anv hag un av. pe dirak un anv heuliet gant un ak. degaset gant an ar. da) EVIT DA... , EVIT... DA : daoust... da. Evit an den-se bezañ kreñv e voe roet lamm dezhañ. Evit dezho bezañ pounner e teuint a-benn d'o dibradañ emichañs. Evit Yann da vezañ kozh eo kreñv c'hoazh. Evitañ da gavout mat ar c'hig n'eo ket deuet a-benn da echuiñ ar pladad. [1877] [...] rak ar c’hemener-se a oa unan eus an dud gwellañ a oa er vro, evitañ da vezañ kemener. & (dirak un av.) Daoust da (ub., udb.). Mont a rin da vale evit bezañ fall an amzer. Evitañ bezañ lakaet fall gant teod ar vro eo plijusoc'h eget e amezeg. & EVIT AN DRA-SE, EVIT KEMENT-SE : daoust da se. Kalz a draoù en doa c'hoazh d'ober met ne fallgalone ket evit an dra-se. 4. EVIDON-ME : da'm meno. Evidon-me e ray glav a-raok an noz. [1878] Evidon-me, a gav din o deus zoken betek re a skiant. D. 1. (dirak un ak.) Termen a dalvez d'ober anv eus ur pennad amzer. Aet eo d'an estrenvro evit pemp bloaz. Evit ur frapad. Evit ur reuziad berr. 2. (dirak gwech, tro) Termen a dalvez d'ober anv eus un darvoud a c'hoarvez, a c'hall c'hoarvezout meur a wech. E welet am eus evit an eil gwech, an eil tro. Evit ar petvet gwech ? & Evit ur wech : troienn a dalvez d'ober anv eus un nemedenn. Evit ur wech eo aet da vale gant ar re all. 3. (dirak un ak., un adv.) Termen a dalvez d'ober anv eus ur c'houlz a vremañ. Evit an noz eo yen an amzer : en noz-mañ eo yen. N'eus ket bet erc'h evit ar goañv. & Kenavo evit an deizioù : kenavo, a-benn unan eus an deizioù-mañ. & Evit ar mare, evit ar c'houlz, evit bremañ, evit c'hoazh : er c'houlz-mañ, betek-henn. Er gêr emaint evit ar c'houlz. N'eo ket yen an amzer evit c'hoazh. Evit ar mare-mañ, ar c'houlz-mañ a'r bloaz : er c'houlz-mañ eus ar bloaz, betek-henn. 4. Tr. adv. Evit atav, evit bepred, evit mat, evit birviken : da virviken. Da ene a vevo evit birviken. & Evit a-benn kaer : diouzhtu, adalek bremañ. & Evit neuze, evit an amzer-se : a-benn ar c'houlz-se. Skrivet em bo ma lizher evit neuze. & Evit ar wech : a-viskoazh. An traoù zo bet atav evel-se evit ar wech. E. 1. Termen a dalvez da verkañ ur c'heñver etre daou dra, etre un den hag un dra. Paean a ra evit e voued en ti-se : bez' e vez gant e voued en ti-se. Seder eo an den-se evit e oad: diouzh e oad. Evit an nebeudig amzer ac'h eus da chom eno ne dalvez ket ar boan dit feurmiñ ul lojeiz. An den-se n'eus ger evitañ : n'eus ger ebet outañ, ne lavar netra. • Pep tra a c'hoarvez evit ar gwellañ. Eno em bo tri devezh evit ar muiañ, evit ar gwashañ : o lakaat an traoù en o gwashañ. • Bezañ den a-walc'h, micherour a-walc'h evit ober udb. Kaout oad a-walc'h evit ober udb. Kaout arc'hant a-walc'h evit paeañ e zle. • Ne voe ket pell evit lakaat ar Saozon da dec'hel : ouzh o lakaat da dec'hel. N'on ket souezhet evit gwelet an amzer o trenkan : o welet an amzer o trenkañ. • N'anavezan ket an den-se evit bezañ ac'hanen : n'eo ket ac'hanen din da c'houzout. Kemer ub. evit un diskiant : e lakaat da ziskiant. Tremen evit un den a-zoare : bezañ lakaet da zen a-zoare. • Reiñ d'an enebour bazhad evit bazhad, tenn evit tenn. Daskoriñ taol evit taol. Talvezout gwall evit gwall. Mont d'an dud kraf evit kraf, krog evit krog : daskoriñ dezho kement taol a vez roet ganto. Lakaat pep tra penn evit penn, tu evit tu : eilpennañ pep tra. • Eno e oant bet pemp bloaz deiz evit deiz, devezh evit devezh. Treiñ un destenn ger evit ger : he lakaat en ur yezh all, o treiñ ar gerioù a-unannoù. Ur c'hreunenn gerc'h a ro, a daol kant evit unan : pa hader unan ez eoster kant anezho. & Evit ur perzh : en ur feur bnk. Evit ur perzh mat : e meur a geñver. 2. (dirak un ak., un ag., un adv.) Da. Goulenn, kaout ur vaouez evit pried. Reiñ un destenn da zeskiñ d'ub. evit pinijenn. Tremen ub. evit fur. Kaout diegi evit ober udb. Arabat deoc'h kaout aon evit dont amañ. F. BEZAÑ EVIT. 1. (dirak un ak., un av.) [1931] Bezañ gouest da seveniñ un ober bnk. N'eo ket evit ar gefridi-se. Bezañ evit ober ul labour bnk. N'emañ ket evit kaout e c'hoant : ne zeu ket a-benn da gaout e c'hoant. [1931] N'on ket evit skoulmañ ganti : ne zeuan ket a-benn da gaout peadra da vevañ. [1949] Ha n'eo ket ar breur Arturo evit tec'hout. 2. (db. an dud) Bezañ kreñvoc'h, barrekoc'h (eget ub.). N'oc'h ket evit an den-se. [1944] Rak ar marichal a grede dezhañ ne oa ket un den evitañ e parrez Lotei. & Bezañ barrek evit ub. : bezañ barrek da drec'hiñ dezhañ. 3. (goude bezañ en e st. nac'h, dirak un ak.) NA vezañ EVIT : na vezañ gouest da virout a ober udb. Na vezañ evit e zorn : na vezañ gouest da virout a laerezh. Na vezañ evit e deod : na vezañ gouest da zelc'her war e deod. Na vezañ evit e dech : na vezañ gouest da drec'hiñ d'e dech. G. Termen a dalvez da aroueziñ un den, un dra zo anv anezhañ, zo udb. a sell outañ. N'eus ket a bare evit an den-se : n'eus ket tu da bareañ an den-se. N'ober kemm evit den : na lakaat den e penn-kont. & Evit ar pezh a sell ouzh : troienn a reer ganti evit degas anv an den, an dra a vo anv anezhañ. Tu zo dezhañ bezañ seder evit ar pezh a sell ouzh an amzer da zont. & Evit ma seurt-me : evit pezh a sell ouzh an dud zo a-seurt ganin. H. Trl. Evit mat : da vat, a-zevri. Ro peoc'h, ur wech evit mat. & Evit gwir : e gwirionez. N'ouzon ket petra ober evit gwir. & Evit doare : hervez doare, moarvat. Eürus e oa an dud da neuze, evit doare. « Dont a ri warc'hoazh ? » - « Ya, evit doare ». & Evit ur gwel : da welet. Bez' eo ur plac'h leun a furnez evit ur gwel. & (goude ur v. en e st. nac'h, dirak ur ger) Evit lavaret : troienn a dalvez da reizhañ udb. bet geriet a-raok. N'eo ket gouiziek, evit lavaret gouiziek : n'eo ket gouiziek, pa lavarin mat. Eno n'eus tamm krec'hienn, evit lavaret krec'hienn : eno n'eus tamm krec'hienn, pa lavarin mat. II. Adv. (dirak un ak.) Termen a dalvez da zegas anv an den, an dra a vo anv anezhañ, zo udb. a sell outañ. Evit an deñved a zeu da goeñviñ diwar ar melchon, eo ret intent outo hep dale. Evit daou roeñv a veze atav ganimp. Evit dre eno n'eo ket bet biskoazh ar wenodenn. III. Rag. (dirak un ak.) 1. EVIT A SELL OUZH : troienn a reer ganti evit degas anv an den, an dra a vo anv anezhañ. Evit a sell ouzh ho teuliad e pledimp gantañ warc'hoazh. 2. EVIDON-ME : troienn a dalvez d'ar c'homzer da zegas ar pezh a fell dezhañ geriañ. Evidon-me a ya di bremañ. Evidon-me zo darev. IV. Stl. RANNYEZH. (goude un ag. pe un adv. en derez-uheloc'h) [1659, 1732, 1850, 1867, 1914] Eget. Gwell e kar evañ evit kousket. N'eo ket bihanoc'h evidon. Marc'hadourezh gwelloc'h marc'had evit e nep lec'h.

Exemples historiques : 
347
Masquer la liste des exemples

plad evit ar boed

1499
Référence : LVBCA p40, 75, 164 (plat pour viande)

ha dre okazion maz touetent mervel hep an sakramant a vadizant ez respontas dezhe ar werc'hez na douetent ket, [«] rak ar gwad pehini a skuilhit a vezo reputet deoc'h evit badizant.[»]

1576
Référence : Cath p15

[«]Me zo ma em roet a gomañsamant ma yaouankted da Jezuz-Krist evit pried, rak hennezh eo ma holl c'hloar, hennezh eo ma holl joa, hennezh eo ma c'harantez, ma douseur[».]

1576
Référence : Cath p16

Ha pan [oad] ouzh he zase da vezañ martirizet ez suplias d'an itron Santez Katell ez plijje ganti pidiñ eviti an aotrou Doue.

1576
Référence : Cath p21

27. Peheni a respontas [Katell] dezhi : « Na vezet aon ebet, mignonez an aotrou Doue, rak hiziv ez vezo ar rouantelezh eternel evit unan trañzitoar, hag evit ur pried mortel ez vezo unan imortel. »

1576
Référence : Cath p21

Ha goude maz voe dibennet ez teuas laezh evit gwad [eus] he gouzoug.

1576
Référence : Cath p24

« Ha me a gontragnez hep nep sperañs a saler da gombatiñ oute, hogen Jezuz-Krist pehini eo sperañs ha kurun ar re a stourm evitañ, hennezh am rekompañso hag em salero[. »]

1576
Référence : Cath p13

Neuze unan anezhe, gant despid, a respontas : ur c'huzul gailhart evit un impalaer, añsembliñ kellies a zen savant a divers ha pell vroioù evit disputen ouzh ur verc'h yaouank ha debil ha frajil e-lec'h ma'z c'hallse fasilamant unan [a] hor paotred pe lakezed he faezhañ.

1576
Référence : Cath p11-12

Neuze Sanktez Katell pehini a yoa en oad a seitek vloaz pan oa en he falez, karget a bep pinvidigezh hag a servijerien[,] merc'h unik d'he zad ha d'he mamm : pan glevas an brud hag an c'hri a edoa gant bep seurt anevaled pere a brezanted evit o sakrifiañ, hag an joa a rae an re a gane inkontinant ez kasas ur mesajer evit enklask, petra oa an dra-se.

1576
Référence : Cath p5

evit pec'her ha pec'herez

1581
Référence : ISYK.I p113

D. Servijañ a ra deomp davantaj evit rekour yec'hed ar c'horf, mar bez ar gwellañ hag ar muiañ ekspediant evidomp, ma hor bez eñ. Hag abalamour da se, p'en em santomp klañv-bras eo neseser kaout rekours d'ar Sakramant-mañ.

1622
Référence : Do. p46

M. Pe evit tra en [sin ar groaz] grit-hu er feson-se ? D. Kentañ evit digas em memoar an daou vister priñsipal eus hor feiz; unan eus an Drinded vinniget, o tont da bronoñs ar c'homzoù-mañ : en anv an Tad, ha'r Mab, ha'r Spered santel; an eil eo eus ar marv ha'r Pasion hor Salver binniget, pehini ouzh en em vezañ graet den en deus anduret marv evidomp en ur groaz.

1622
Référence : Do. p8

Ho mab-c'hwi a voe gouliet, / Evidomp-ni krusifiet. / Lakait em memoar da garet / E basion em c'halon naet.

1622
Référence : Do. p62

M. Pe en feson e kirit-hu ho nesañ eveldoc'h hoc'h-unan ? D. O tezirout dezhañ ar memes mad a zeziran ma-unan hervez Doue ha rezon, ha prokuriñ evitañ evel evidon ma-unan.

1622
Référence : Do. p26

M. Pe evit piv ez pedit-hu ? D. Pidiñ a ran nompas hepmuiken evidon ma-unan hogen pidiñ a ran ivez evit ma c'herent, ma mignoned, ma madoberourien hag evit an Iliz universel.

1622
Référence : Do. p22

M. Petra a gredit-hu someramant eus hon Aotrou Jezuz Krist ? D. Me gred ez eo mab da Doue an Tad, ken puisant, ken gouiziek, ken mat hag an tad, hag ez eo en em graet den evidomp-ni e kof ar Werc'hez glorius Mari hag evel-henn ez eo gwir Doue ha gwir den.

1622
Référence : Do. p14

An Aotrou a Roazhon en deus adioutet ouzhpenn daou-ugent deiz a bardon evit mui-ouzh-mui eksitañ pep heni da asistañ en hevelep egzersis-mañ

1622
Référence : Do. p2

hor re gent evidomp

1659
Référence : LDJM.1 pg (nos) deuanciers, (nos) predecesseurs

e garet a ran mui evidoc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg (ie l'aime) plus (que vous)

evit

1659
Référence : LDJM.1 pg pour

pe evit tra

1659
Référence : LDJM.1 pg pourquoy

evit ma

1659
Référence : LDJM.1 pg affin de

kent evit ma lavaras se

1659
Référence : LDJM.1 pg quent (euit ma lauaras-se)

kent evit

1659
Référence : LDJM.1 pg auant que

kent evit Pêr

1659
Référence : LDJM.1 pg plustost (que Pierre)

evit tremen dioc'h an dud

1659
Référence : LDJM.1 pg (par) maniere d'acquit

Ar Werc'hez c'hlorius a welas / He mab prizius el Lammgroaz, / Pa varvas evidomp-ni-holl, / D'hor miret nad aziemp da goll.

1677
Référence : Do. p67

M. Pe evit tra er [sin ar groaz] gret-hu er feson-se ? D. Da gentañ, evit digas ar memoar eus an daou Vister priñsipal eus hor Feiz ; unan, eus an Drinded binniget, en ur bronoñs ar c'homzoù-mañ : En Hanv an Tad, hag ar Mab, hag ar Spered santel ; an eil, eus ar marv ha Pasion hon Salver, pehini[,] ouzh en em vezañ graet den, en deus anduret ar marv evidomp-holl en ur Groaz.

1677
Référence : Do. p9

1. P'edo JEZUZ binniget / Evidomp-holl krusifiet, / Ez edo e vamm velkoniet / E-harz ar groaz ma oa staget.

1677
Référence : Do. p65

Goude-se e [Doue] bidiñ ma plijo gantañ reiñ dezhañ ar c'hras n'en ofañso ket evit an deiz-se, ha propoziñ d'en em viret muiañ ma c'hallo.

1677
Référence : Do. p51

evit fin

1732
Référence : GReg pg enfin (en un mot)

evito, evite eo

1732
Référence : GReg pg (c'est pour) eux

evit gwir

1732
Référence : GReg pg a

bet envet evit

1732
Référence : GReg pg designer (Designer, être destiné pour, pp.)

mar hoc'h eus ur garantez bennak evidon

1732
Référence : GReg pg affection

neb en deus urzh ha galloud da ober evit ur re bennak

1732
Référence : GReg pg agent (commis pour faire les affaires de quelques uns)

Pe evit fin ?

1732
Référence : GReg pg fin (A quelle fin ?)

an neñv a zo dic'hras evito

1732
Référence : GReg pg airin

evit dek livr ar walenn

1732
Référence : GReg pg à (dix livres l'aulne)

evit ar wech diwezhañ

1732
Référence : GReg pg fois (Pour la derniere fois.)

aveiti

1732
Référence : GReg pg afin

karantez Doue evidomp

1732
Référence : GReg pg amour

evit

1732
Référence : GReg pg afin

kemeret ur ger evit un' all

1732
Référence : GReg pg fourcher (Se fourcher, parlant de la langue.)

A-wizhioù ez kemere ur ger evit un' all.

1732
Référence : GReg pg fourcher (La langue lui fourchoit quelquefois à son sermon.)

destumiñ boed evit ar roñseed pe evit ar chatal

1732
Référence : GReg pg fourrager (amasser au fourrage pour les animaux domestiques, pour les chevaux de l'armée.)

evit bihan dra

1732
Référence : GReg pg frais (A peu de frais.)

evit

1732
Référence : GReg pg afin

N'am eus paeet netra evitañ.

1732
Référence : GReg pg gratis (Il me l'a donné gratis, ou gratuitement.)

neb en deus urzh ha galloud da ober aferioù evit ur re bennak

1732
Référence : GReg pg agent (commis pour faire les affaires de quelques uns)

An deiz-se a voe dizeürus evitañ.

1732
Référence : GReg pg funeste (Ce jour lui fut funeste.)

An deiz-se a voe drougeurus evitañ.

1732
Référence : GReg pg funeste (Ce jour lui fut funeste.)

evit merk a garantez

1732
Référence : GReg pg gage (En gage d'amitié.)

Un den eo evit an dereatañ.

1732
Référence : GReg pg galant (C'est un galant homme.)

listri evit diwall an aod

1732
Référence : GReg pg garde-cote (vaisseau armé pour garder la côte, p.)

lestr evit diwall an aod

1732
Référence : GReg pg garde-cote (vaisseau armé pour garder la côte)

evit

1732
Référence : GReg pg afin

louzoù evit ar genoù

1732
Référence : GReg pg gargarisme

Ned eo mat ar rev nemet evit ar c'haol.

1732
Référence : GReg pg gelée (La gelée n'est bonne que pour les choux. )

Ned eo mat ar rev nemet evit teneraat ar c'haol.

1732
Référence : GReg pg gelée (La gelée n'est bonne que pour les choux. )

un diksioner evit disklêriañ ar guerioù diaes da entent eus a ul langaj a zo er-maez a uzaj

1732
Référence : GReg pg glossaire

em disklêriañ evit ur re

1732
Référence : GReg pg épouser (Épouser les intérets de quelqu'un.)

em disklêriet evit ur re

1732
Référence : GReg pg épouser (Épouser les intérets de quelqu'un, pp.)

evit netra

1732
Référence : GReg pg gratis, gratuitement

eit netra

1732
Référence : GReg pg gratis (Van.)

Evit netra en deus e roet din.

1732
Référence : GReg pg gratis (Il me l'a donné gratis, ou gratuitement.)

evit lavaret gwir

1732
Référence : GReg pg a

ur garantez vras en deus evidomp

1732
Référence : GReg pg affectionné

ur pezh mañsoniaj evit ar c'haerañ

1732
Référence : GReg pg (un beau morceau d') architecture

evit ma

1732
Référence : GReg pg afin

evit ma oufen

1732
Référence : GReg pg afin

an ti-hont a voe dereat evitañ

1732
Référence : GReg pg (cette maison à sa) bienseance

karantez en deus evidon

1732
Référence : GReg pg affection, amitié, attache (attache, affection), attachement (attache, affection), bienveillance (affection, inclination), (il a de la) bienveillance (pour moi)

volontez vat en deus evidon

1732
Référence : GReg (il a de la) bienveillance (pour moi)

evit Doue

1732
Référence : GReg pg (a) cause (de Dieu, pour l'amour de Dieu)

evit sur

1732
Référence : GReg pg assurément, certainement (certes)

Gregaj eo evidon-me.

1732
Référence : GReg pg hebreu (C'est de l'hebreu pour moi, je m'y entend rien.)

evit ned afen ket

1732
Référence : GReg pg afin

bezañ envet evit

1732
Référence : GReg pg designer (Designer, être destiné pour.)

evit

1732
Référence : GReg pg contre-échange, a dessein (de, afin de; pour), en (signifiant, à cause, pour)

evitañ

1732
Référence : GReg pg amour

eviti

1732
Référence : GReg pg amour

evidon-me

1732
Référence : GReg pg amour

e Mesika, en Indez, ez eus ur gavarn natur pehini he deus mui evit daou-c'hant lev hed war a raport Herrera

1732
Référence : GReg pg antre

anavezet gant an holl evit &c

1732
Référence : GReg pg fameux (-se, connu, renommé)

ne deus pe evit tra

1732
Référence : GReg pg (il n'y a pas) dequoi (cela ne merite pas de remerciment)

ne deus p'-evit

1732
Référence : GReg pg (il n'y a pas) dequoi (cela ne merite pas de remerciment)

evit

1732
Référence : GReg pg (a) dessein (de, afin de; pour)

evit gwelet va zud

1732
Référence : GReg pg (a) dessein (de voir ma famille)

pe evit fin ?

1732
Référence : GReg pg (a quel) dessein

pe evit tra ?

1732
Référence : GReg pg (a quel) dessein

kent evidon

1732
Référence : GReg pg devant (moi, avant moi)

evit kastizañ ho fazi

1732
Référence : GReg pg en (punition de vôtre faute)

evit gortoz

1732
Référence : GReg pg en (attendant)

evit e ober berr

1732
Référence : GReg pg enfin (bref)

evit troc'hañ berr

1732
Référence : GReg pg enfin (bref)

Prenit lien evidomp.

1850
Référence : GON.II p.91, livre second, « Achetez de la toile pour nous ».

Ar re-mañ a zo gwelloc’h evit ar re all.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, (Ceux-ci sont meilleurs que les autres).

Homañ a roan deoc'h, eben ervat a viran evidon.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Je vous donne celle-ci ; mais je garde l’autre pour moi ».

evit

1850
Référence : GON.II p.56, Table des Prépositions simples, "pour".

Evit evañ

1850
Référence : GON.II p.13, introduction, "pour boire".

Evit e dennañ.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "pour le tirer".

Evit e vevañ.

1850
Référence : GON.II p.10, introduction, "pour le nourrir".

Un azvoger en deus savet evit skoaziañ ar c'hraou.

1850
Référence : GON.II pg asvôger (Il a fait bâtir un contre-mur pour soutenir l'étable).

Ur c'havell aozilh en deus prenet evit e vab bihan.

1850
Référence : GON.II pg aozil (Il a acheté un berceau d'osier pour son petit-fils).

En em gaout a reas penaos ar park-se en doa evit aotrou unan eus a gerent Elimelek, hanvet Booz.

1850
Référence : GON.II p.100, Buez Ruth.

Ur skoed en deus evit e arc'henad.

1850
Référence : GON.II pg arc'hennad (Il a un écu pour sa chaussure, pour son droit de chausssure).

Ar re-mañ a gemeras evit gwragez merc’hed Moabitezed, unan hanvet Orfa, hag eben Ruth.

1850
Référence : GON.II p.98

evit an adfeilh ne 'z eus nemet ar marv

1850
Référence : GON.II pg affal

Pep tra a zo mat evidoc'h.

1850
Référence : GON.II p.76

Peger kaer bennak eo, n'eo ket kaeroc'h evit he c'hoar.

1850
Référence : GON.II p.77, "Quelque belle qu'elle soit, elle n'est pas plus belle que sa sœur".

Houmañ a roan deoc’h, hag eben a viran evidon.

1850
Référence : GON.II p.75

Hemañ a zo evit ho preur, hag egile evidoc'h.

1850
Référence : GON.II p.75 (Celui-ci est pour votre frère, et l'autre pour vous).

Pep hini a dle kerzhout evit diwall e vro.

1850
Référence : GON.II p.74, "Tout le monde doit marcher pour défendre son pays".

Gwell eo ganin an hini a zo fur, evit an hini a zo pinvidik.

1850
Référence : GON.II p.71

N'eo ket bihanoc'h evidon.

1850
Référence : GON.II.HV pg bian (Il n'est pas plus petit que moi).

An hini hoc’h eus roet din a zo gwelloc'h evit an hini [a]m boa a-raok.

1850
Référence : GON.II p.71

An daol-mañ a zo re vihan evit c’hwec’h den.

1850
Référence : GON.II p.70

Kemerit hennezh evidoc’h, ha roit egile d’ho preur.

1850
Référence : GON.II p.70 (Prenez celui-là pour vous, et donnez l'autre à votre frère).

Grit un ant evit herzel ouc'h an tan.

1850
Référence : GON.II pg añt (Faites une tranchée pour arrêter le feu.)

ho tad a zo bet atav un alier evidon

1850
Référence : GON.II pg alier

Va mab a zo yaouankoc'h evit hoc’h hini, hag evel-se hoc’h hini a zo koshoc’h evit va hini.

1850
Référence : GON.II p.68

Hon wele a zo re vihan evit daou.

1850
Référence : GON.II p.68

Laezh azenez a gemer bemdez, evit he c'hleñved.

1850
Référence : GON.II pg azénez (Elle prend tous les jours du lait d'ânesse, pour sa maladie).

n'en deus azaouez ebet evit den

1850
Référence : GON.II pg azaouez

N'eus nemet ar marv evit an hini a askouezho.

1850
Référence : GON.II pg askouéza (Il n'y a que la mort pour celui qui récidivera).

armerzhet en deus evit e vugale

1850
Référence : GON.II pg amerc'hein

Pep hini evitañ e-unan.

1850
Référence : GON.II p.65, "Chacun pour soi".

gwerzhit div goadenn din evit sevel va zi

1850
Référence : GON.II pg koaden

ned on ket bet deraouet evit an deiz

1850
Référence : GON.II pg déraoui

Daskrenañ a rae, evitañ da vezañ e-kichen an tan.

1850
Référence : GON.II pg daskréna (Il trembotait, quoique auprès du feu).

dervezh evit dervezh a roin deoc'h

1850
Référence : GON.II pg dévez, dervez

evit an difenn eus ar feiz eo marvet

1850
Référence : GON.II pg difenn

dic'hoarzh bras eo evit e oad

1850
Référence : GON.II pg dic'hoarz

un diskarg bras e vezo evidon

1850
Référence : GON.II pg diskarg

un diskuizh eo evidon

1850
Référence : GON.II pg diskuiz

dishual eo evitañ da vezañ yaouank

1850
Référence : GON.II pg dishual

it divoutoù, évit na reot ket a drouz

1850
Référence : GON.II pg divoutou

chetu pemp gwenneg evit an distaol

1850
Référence : GON.II pg distol

evit va divec'h e vezo

1850
Référence : GON.II pg divec'h

un divlaz bras am eus evit ar c'hig-moc'h

1850
Référence : GON.II pg divlaz

disaouzan-bras eo evit e oad

1850
Référence : GON.II pg dizaouzan

drailhit ar c'hig evit koan

1850
Référence : GON.II pg drala

Ar begar a zo mat evit an droug-kalon.

1850
Référence : GON.II pg drouk-kaloun (La mélisse est bonne pour le mal de cœur).

evidomp

1850
Référence : GON.II pg emp

evidomp

1850
Référence : GON.II pg emp

na euzhit ket evit kement-se

1850
Référence : GON.II pg eûz, heûz

lakaet on amañ evit eveshaat ouc'h ar re all

1850
Référence : GON.II pg évésaat

n'eus ket a-walc'h gant un evezhiad evit kement a dud

1850
Référence : GON.II pg évésiad

evit

1850
Référence : GON.II pg évit

eviti

1850
Référence : GON.II pg évit

pep hini evit e lod

1850
Référence : GON.II pg évit

evit bezañ karet

1850
Référence : GON.II pg évit

evit ma teuot

1850
Référence : GON.II pg évit

koshoc'h on evitañ

1850
Référence : GON.II pg évit

evit

1850
Référence : GON.II pg éouit

aveiti

1850
Référence : GON.II pg évit

evit

1850
Référence : GON.II pg évit

evit

1850
Référence : GON.II.HV pg évit

n'eo ket evezhiek a-walc'h evit e oad

1850
Référence : GON.II pg évésiek, évézek

Ar fallañ a zo mat a-walc'h evidon.

1850
Référence : GON.II pg fall (Le plus mauvais est assez bon pour moi).

Fachañ a ra evit netra.

1850
Référence : GON.II.HV pg facha (Il se fâche pour rien).

ur fazi eo ha n'eus truez ebet evitañ

1850
Référence : GON.II.HV pg fazi

petra hoc'h eus-hu fichet evidomp ?

1850
Référence : GON.II pg ficha

N'eo ket fallakr a-walc'h evit bezañ graet kement-se.

1850
Référence : GON.II pg fallakr, fallagr (Il n'est pas assez pervers, assez scélérat pour avoir fait cela).

Bravoc’h amzer a ra hiriv evit dec’h.

1850
Référence : GON.II p.64

Brasoc’h vereuri hoc’h eus evidon.

1850
Référence : GON.II p.64

evidoc'h

1850
Référence : GON.II pg hoc'h

Tommit ur grampouezhenn evidon

1850
Référence : GON.II pg krampoézen

Evit an dalvoudegezh eus a ur skoed.

1850
Référence : GON.II p.59, "Pour la valeur d'un écu".

Lazhet e voe oc'h en em gannañ evit he vro.

1850
Référence : GON.II p.82, livre second, « Il fut tué en combattant pour sa patrie ».

N'em eus ket a aon e ve krevoc'h evidoc'h.

1850
Référence : GON.II p.82, livre second, (Je n’ai pas peur qu’il soit plus fort que vous).

Teil zo ezhomm evit kaout gwinizh mat.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, « Il faut du fumier pour avoir d[u] bon froment ».

Ret eo ober ar mad evit an droug.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, « Il faut faire le bien pour le mal ».

Pe evit tra n'hellan-me ket mervel !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, " Que ne puis-je mourir ! "

Perak ne werzhit-hu ket ho ti, evit prenañ un all !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, (Que ne vendez-vous votre maison pour en acheter une autre ! )

Pe evit tra ne ra-hi ket ar pezh [a]m eus lavaret dezhi !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, " Que ne fait-elle ce que je lui ai dit ! "

Pebezh koll evidon !

1850
Référence : GON.II p.85, livre second, " Quelle perte pour moi ! "

Ne ouiemp petra da ober evit e zic’hlac’hariñ.

1850
Référence : GON.II p.88, livre second, « Nous ne savions que faire pour le consoler ».

Gouiziek a-walc’h int evit o oad.

1850
Référence : GON.II p.89, livre second, « Ils sont assez instruits pour leur âge ».

Goude-se e kemerot eus ar c’horf evidoc’h.

1850
Référence : GON.II p.91, livre second, « Après cela, vous prendrez du corps pour vous ».

ann afron a zô mâd évit tenna ann drein eûz ar gouliou

1850
Référence : GON.II pg afron

Taolit zoken a-zevri, lod eus ho hordennoù, ha stlapit-i war ho lerc'h, evit m'o dastumo, hep ruziañ, hag hep bezañ tamallet gant den.

1850
Référence : GON.II p.102, Buez Ruth.

Ne anaoueer ket evit an dra-se.

1850
Référence : GON.II pg anaouéa (On ne publie pas des monitoires pour cela.)

Anavezet en deus ar pezh [a]m eus graet evitañ.

1850
Référence : GON.II pg anaout (Il a été reconnaissant de ce que j'ai fait pour lui).

Gouiziekoc'h eo evit e vreur.

1850
Référence : GON.II p.93, livre second, « Il est plus savant que son frère ».

Hogen ar brezhoneg a gomzed e Kerzaoulaz, evitañ da vezañ, evel ma welit, bravoc'h eget hini an dudjentil kouezhet dioc'h lost ar c'harr, ne oa ket atav dinamm a-grenn.

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

Evidon, emezi, me ouezo mont a-bell, Pe en ur c'horn bennak, chom hep tailh da vervel, Ha ne welit-hu ket an dorn-se 'deu, a ya ?

1867
Référence : MGK p13

Evit klask ul louzoù a-enep ar c'hleñved, al leon en e ali, 'lavaras d'al loened : - "Me gred, va mignoned, e vezimp stropet-holl evit hor pec'hejoù; pep rumm a yelo da goll, Ma ne deomp a-benn da sevel ouzh ar groug an torfedour brasañ , pennabeg eus an droug. Evel-se marteze 'torro nerzh ar c'hleñved, Ag unan o vervel, d'ar re all 'teuy yec'hed. Er skridoù e welomp pa c'hoarvez gwalleurioù, E klasker evel-se outo pep seurt louzoù. Kavet eo hon hini, n'hor beus nemet gwelet Piv ac'hanomp bremañ en deus gwashañ pec'hed. N'en em veulomp eta, hep damant diskouezomp Plegoù kuzh hor c'halon hag e pe stad emaomp. Evidon-me lontrek, me am eus dispennet, hep n'o doa graet droug din, un taol bras a zeñved, Hag a-wechoù, zoken em eus ivez debret Ar pastor deñved."

1867
Référence : MGK p24

ne oa ket ho kouign diouzh an dibab; bara drouk-ha-mat ne oa ken; evit ho pleud, evitañ da vezañ flour a-walc'h, kouezhet ez oa e-barzh en toaz meur a c'hrouanennig a lakeas va dent da skrijañ

1867
Référence : MGK Rakskrid VII

E keñver an dra-mañ, / Ve kalz da lavaret d'ar pennoù-tiegezh : / Sellet pizh ha teurel evezh / A dalv kement ha labourat ; / Ha muioc'h a-wechoù, evit lavaret mat.

1867
Référence : MGK p44

En-dro dezhañ ur c'hroc'hen leon, / Un azen eus an azenañ, / Evitañ da vout digalon, / A lakae an holl da grenañ.

1867
Référence : MGK p61

« Ar ouiziegezh o deus ganto ned a da goll, / Rak, goude barr-arnev, ma tispak kaer an heol, / M'o c'hlev o lavaret : « Ann Aotrou-Doue, hon Tad, / A c'hoar gwell evidomp bemdez petra zo mat ; / Kemeromp 'ta hep klemm an amzer 'vel m'emañ, / An hini dro ar bed a labour da gentañ ! »

1867
Référence : MGK p92

Fichañ barv reont en avel, / En ur grediñ o deus kalon, / Ha ne ve evito Samson / Gant e vlev hir evit herzel.

1867
Référence : MGK p131

Ar pezh a lavaran ned eo ket hep abeg ; / Setu evit petra : amañ ez eus meneg / Eus ur c'hreg paour a voe beuzet / En ur stêr zon, ar stêr Oded, / P'edo o vont da gas e lein / D'he fried, bener mein.

1867
Référence : MGK p142

Ar pezh a lavaran ned eo ket hep abeg ; / Setu evit petra : amañ ez eus meneg / Eus ur c'hreg paour a voe beuzet / En ur stêr zon, ar stêr Oded, / P'edo o vont da gas e lein / D'he fried, bener mein.

1867
Référence : MGK p142

Evidon-me a gar va zud, va yezh, va bro / Ha kement zo enni : reier, brug ha derv, / Me zo gwelloc'h ganen gwelet an heol e Breizh, / Klevet trouz ar mor don o krozañ a-hed an deiz, / Bezañ paour, reuzeudik ken a rankin mervel, / Eget bezañ eürus en ur vro all a-bell, / Ma ve ret din eno mougañ ar garantez / A zo krog em c'halon, evel tan ur fornez.

1867
Référence : MGK p21

degasit-c'hwi ganeoc'h ma abit seiz gaerañ 'vit ma vin mistr ha moan da vonet dirazañ

1874
Référence : GBI.II p8

Evelato an Aotrou de la Marche n’oa ket evit chom pell kuzhet e ti an Itron du Laz, rak an ti-se a zo e kêr, ha ma teuje an disterañ bec’h warnezhañ e vije tizhet aes a-walc’h abalamour ne gavje ket e dro da dec’het kuit : e kêr n’eus na koad, na lann da guzhet en o zouez.

1877
Référence : EKG.I. p.16

Eno e oa un nor, hag, e-tal an nor-se, e oa ur skalier evit diskenn d’ar jardin....

1877
Référence : EKG.I. p.14

Penaos e tec’has kuit ? Ne oufen ket, evit her lavaret deoc’h gant gwirionez.

1877
Référence : EKG.I. p.13

Hogen, penn kentañ Iliz Jezuz-Krist war an douar eo hon Tad Santel ar Pab ; mes n’oant ket evit tizhout hennezh, da vihanañ bremañ : diwezhatoc’h her graint hag hen digasint d’ar prizon e Frañs.

1877
Référence : EKG.I. p.7

Rak kaer zo, e pep parrez, ar maer eo a ra e lec’h hag en hanv ar c’houarnamant, abalamour ar re a zo e Pariz ne c’hellont ket tizhout dre-holl hag a rank en em [z]iskargañ war re all da ober evito.

1877
Référence : EKG.I. p.5

Kemeret madoù an Iliz, evitañ da vezañ un torfed eus ar re vrasañ, rak ouc’hpenn ma’z oa ul laeroñsi, a ioa c’hoazh ur "sakrilaj" ; n’oa ket diaes dezho, rak an Iliz n’he deus nag archerien na soudarded da zifenn he zra.

1877
Référence : EKG.I. p.2

Pa glevas ar manac’h yaouank ar pezh a yoa c’hoarvezet gant e genvreudeur, e tirollas da ouelañ, hag, e-pad an noz hed-a-hed, ne ehanas da bediñ Doue evito.

1877
Référence : EKG.I. p.48

Evit gwir Per ar C’houilh ne anaveze ket Loull ar Bouc’h er stad ma edo ; ma en divije graet, oa bet tristoc’h c’hoazh e zoare, rak ar c’hemener-se a oa unan eus an dud gwellañ a oa er vro, evitañ da vezañ kemener.

1877
Référence : EKG.I. p.133

N’oa ket evit bezañ krisoc’h eget n’oa bet betek neuze, rak anez me 'gred e vije bet.

1877
Référence : EKG.I. p.106-107

Evit gwall baotred e kemerec’h ac’hanomp, e-feson ?

1877
Référence : EKG.I. p.82

Ha ma teu ho lagad da dreiñ war-zu ho parrez, war-zu ar gêr, ar beleg a anavezo ar pezh a fell deoc’h, hag a lavaro deoc’h c’hoazh : « Ya, ya, va mignon, me a yelo da lavaret d’ho mamm : Kenavezo er baradoz, evidoc’h ! »

1877
Référence : EKG.I. p.296

Ne oufen ket evit her lavaret dit, Per, rak ne ouzon ket va-unan.

1877
Référence : EKG.I. p.77

— Setu aze peadra da goll ar penn, evit gwir ! Nec’h eus nemet ober un toullig aze e-kreiz ar c’holo, me a raio un all en da gichen ; goude-se e chachimp ur guchenn-all a golo warnomp hag e kouskimp c’hwek ac’hann da warc’hoazh vintin.

1877
Référence : EKG.I. p.73

Setu Per ha me hon-daou hon-unan gant ur guchenn golo evit gwele, skuizh hor c’horf evit gwir, mes hanter leun hepken hor c’hof.

1877
Référence : EKG.I. p.72

Evit un nozvezh ne varvimp ket ; ha warc’hoazh, e Lambal, ni en em zigollo oc’h ober bep a gofad er gwellañ ostaleri a gavimp.

1877
Référence : EKG.I. p.58

Neuze un all o krediñ edo oc’h ober farsoù a grogas en e zorn evit her sikour da sevel... Mes siwazh ! marv [e] oa evit mat...

1877
Référence : EKG.I. p.32

Evit bezañ kollet e Kastell, n’oamp ket digalonekaet, pell ac’hano.

1877
Référence : EKG.I. p.273

Corbet a ziredas da Blabenneg gant ur guchenn soudarded ; kaout a rae dezhañ en divije lakeat koueriaded Plabenneg da soublañ dioc’htu ha da sentiñ ouc’h urzhoù ar republik. Mes allas ! ne ouie ket ouc’h piv en doa afer ; den ne rae van evit her c’hlevet.

1877
Référence : EKG.I. p.262-263

Goude-se e voent kaset, etre teir lodenn, da ober tro ar barrez evit digas ganto d’ar bourk ar pennoù brasañ eus ar barrez hag o lakaat da anaout ar person "intru" Gall, evit person gwirion Plougerne.

1877
Référence : EKG.I. p.235

— Nann, Jaouen ; anavezet out gant an holl evit un den a benn hag a galon.

1877
Référence : EKG.I. p.214

Ar republikaned a nac’ho an "arme noar" evit bezañ a-du ganto, — koulskoude e meur a lec’h ez eus c’hoarvezet traoù ker kriz hag e Konk. — Nac’h a zo aes, mes diskouez ne wrie ket war ar memes torchenn "ar re ruz" a gomzan anezho hag ar republikaned all, n'eo ket ken aes.

1877
Référence : EKG.I. p.204

— Nann, eme unan eus ar soudarded, evidon-me a oa skornet dija, ha n’em eus gellet tommañ din, nemet a-forzh da lopañ war ar goueriaded.

1877
Référence : EKG.I. p.169

Pet den a voe lazhet eno dre drubarderezh ? Pet den a voe merzheriet en deiz-se, abalamour d’o c’harantez evit Doue, war hent Santez Berc’hed ? Den n’her gouezo biken.

1877
Référence : EKG.I. p.168

Ar beleg : "Omnes sancti angeli et archangeli", Aelez hag arc'haelez santel, Ar bobl : "Orate pro nobis !" Pedit holl evidomp !

1877
Référence : EKG.I. p.165

Va eilmestr amañ a gemero an neb a garo, mes ret e vezo dezhañ kemeret tud didruez, rak, ma teufe unan bennak da druezañ, e c’hellfemp holl chom eno ; tud ar vro-mañ, evito da vezañ touellet gant Doue, a oar herzel start pa gavont o zro, ha reiñ bazhad evit bazhad.

1877
Référence : EKG.I. p.160

Dre amañ eo c’hoazh sot a-walc’h an dud evit krediñ eus un Doue hag a gas traoù ar bed-mañ en-dro hervez e faltazi.

1877
Référence : EKG.I. p.159

Pebezh dervezh e vezo hennezh evidot, Loull ar Bouc’h !... Neuze e c’helli lavaret e pezo paeet ar chouanted eus ar vezh hag eus an droug o deus graet dit.

1877
Référence : EKG.I. p.146

E-touez ar bobl, e oa ivez chomet pell ar soñj eus ar galon hor boa diskouezet e Kergidu hag eus an dismegañs o doa an holl evit soudarded Canclaux.

1877
Référence : EKG.I. p.308-309

Ha ne d’eo ket an dra-se reiñ d’an enebour bazhad evit bazhad, pe, evit lavaret gwell, tenn evit tenn ?

1877
Référence : EKG.I. p.298

Ne oan ket evit ober kement-all ; mes da vihanañ ar re-mañ, ar re a zo amañ etre va daouarn, e beg va fuzuilh, a baeo ker evit ar re all.

1878
Référence : EKG.II p.93

Bizañ a ris evit an eil gwech, hag, e feiz, eñ eo an hini a yoa aet da fall. Kouezhañ a reas marv-mik...

1878
Référence : EKG.II p.89

— Daoust ha piv, eme ar soudarded, a yafe da guzhet e-kreiz an dour ? Diot eo tud ar vro-mañ, evit gwir, mes n’int ket diskiant a-walc’h evelato evit ober traoù evel-se.

1878
Référence : EKG.II p.25-26

Daoulinet e oa, hi, Janed ha Manuel, o-zeir o lavaret o chapeled evit Paol Inizan.

1878
Référence : EKG.II p.79

— Ya, gwir a leverez ; mes tud ar vro-mañ n’int ket bet diotoc’h eget ar re all. Evidon-me, a gav din o deus zoken betek re a skiant.

1878
Référence : EKG.II p.127

'Vit sur, amañ n'on ket bet laeret.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Koue[zh]et e[o] warnon ma fec’hed / Gant kreñvoc’h 'viton ‘c’h on lardet / Yannig, ma far, groet hoc’h eus fall. / Klemm ha hirvoudiñ, tra na dal' ; Mard e[o] ho laeroñsi gwirion, / Hastet mont da ga[ou]t ar person ; / Anez dic’haouiñ prim ‘m eus aon, / E vezo amañ glaz ha kañv ! /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

evidon da vezañ kozh

1909
Référence : BROU p. 237 (pour vieux que je sois)

evidot

1909
Référence : BROU p. 404

Ne glev ken nemet yud al leoned o troiata ouzh e heul gant krec’hioù ha traoñioù evit e blaouiañ.

1923
Référence : SKET p.17

E kement bro am eus ergerzhet er C’hreisteiz, em eus gwelet an dud oc’h ober gant ar skritur evit derc’hel koun an oberioù hag al lavarioù dellezek a eñvor.

1923
Référence : SKET p.20

Teñval, hag evit se ! edo ar bed d’am selloù, skrapet ar chatal, marvet ar vevelien, marvet ar wazed kadarn, ar maouezed hag ar vugale !

1923
Référence : SKET p.22

Setu e vezint skrivet evit ar wech kentañ !

1923
Référence : SKET p.22

"Blatomagos" a vefe, ger evit ger, e brezhoneg bremañ, "Bleudva".

1923
Référence : SKET p.23

Mentek ez oa, kreñv ha mistr ; aes ober ganti, digroz ha didabut, tra souezhus evit ur ramzez.

1923
Référence : SKET p.41

[H]a seul souezusoc’h eo se ma tremen ar peurliesañ ar ouenn ma ’z oant diwarni, ken a-berzh tad, ken a-berzh mamm, evit bezañ taer, feuls ha brouezus dreist ar re-all.

1923
Référence : SKET p.44

Arabat kammgemerout an doare ejen-se evit an ejen-moueek ("bos bison", "bison europaeus") a oa, hañval eo, "vison", "visontos", an anv anezhañ e keltieg.

1923
Référence : SKET p.43

Ar Roue galloudek, a zo war c’hed er C’hornog pellañ, n’oa ket evito ur bleiz rankles, draster eneoù ha lonker korfoù marv (3).

1923
Référence : SKET p.70

Evit gwir, ma karfen menegiñ anv hag oberioù rouanez a bep dere, tudoù-veur a bep meuriad, ne vefe ket a-walc’h d’un hevelep labour va holl vuhez war he hed, pegeit-all [bennak] hec’h astennfe an doueed !

1923
Référence : SKET p.140 (p.199 "Da reiz[h]a[ñ]" : P. 140, linenn diwez[h]a[ñ], goude « pegeit-all » staga[ñ] « bennak »).

Ar paourkaezh Bilzig a baeas evit an holl : evitañ e-unan, evit ar vuoc’h hag evit an deñved.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 45, p.1066 (Gwengolo 1924)

Evidon-me, aotrou person, n’on ket evit hen tamall, eñ graio neb a garo. Skandalet em eus bet anezhañ… Oh ! nebeut, nebeut, aotrou person…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1020 (Gouere-Eost 1924)

Evit se, riv n’en doa ket, rak ma veze atav fiñv-difiñv.

1924
Référence : SKET.II p.13

Ha, p’en deveze graet gantañ e redadenn-veure, deut en-dro d’ar marchosi, eñ eo adarre e dorchenne, a c’houzerie dindanañ hag a bourchase e rastellad-foenn evit an noz.

1924
Référence : SKET.II p.22-23

Hini pe hini eus an amezeien a [z]eue, ur wech an amzer, da deuler dour binniget war ar vamm, da lavaret ur bedennig eviti. Pebezh kalonad !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)

Seblantout a eure dezhi pa savas he daoulagad, penaos ar vamm he devoa un tammig troet he fenn evit sellet outi, evit trugarekaat mamm hini he devoa kement karet, mamm-gozh he bugelig, eus he c’harantez hag eus he madelezh.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924), ("bugelig" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

— Perak e son hiziv ar c’hloc’h evel derc’hent ur gouel-berz ? a lavare ar person, souezhet-meurbet, d’e garabasenn, hag [a] fredone da heul ar c’hloc’h : Un arc’hael, a-berzh an Aotrou, A ziskennas eus an Neñvoù D’annoñs da Vari ’oa choazet Evit mamm da Salver ar bed.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924)

Nebeut a dud o pediñ evit ar paourkaezh plac’h, nebeut : an amezeien hag ar c’herent.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.810 (Miz Genver 1924), ("ar c'herent" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Ifig a rae e vamm-gozh outañ. Penaos Ifig a droas en Bilzig ? Ar paotr n’oa ket evit digej mat e anv : Ifig… Izig… Dizig… Bizig…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

Hemañ, dre garantez evit e vreur, hag ivez evit ar bugel, a c’hoarie gantañ, a save anezhañ en aer, a lakae anezhañ war varc’h war e skoaz, hag ar paotr evurus a c’hoarzhe. Bilzig ! Bilzig !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924), ("a lakae anean" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Poan da Izabel evit pourveziñ d’he bugale.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.812 (Miz Genver 1924)

Evite, nerzh kalon ho pezo, Izabel, evit ho pugaligoù, a lavare dezhi an aotrou person. Paourkaezh bugaligoù !…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.812-813 (Miz Genver 1924)

A-raok kuitaat an ti, Izabel a roe d’ar vugale pep a skudellad vat a soubenn al lard, trawalc’h evit mont betek kreistez, da Gatellig e roe da zenañ.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.841 (Miz C'hwevrer 1924)

Ar valtouterien, souezhet-holl dirak un hevelep arvest, n’int ket bet evit miret da c’hoarzhin, ken [n]a reudent : — Al laeron ! al laeron !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.866 (Miz Meurzh 1924)

Barner an aotrou, an aotrou Kerjantjili, ur paotr yaouank kozh [m]iret, a oa anavezet gant an holl, ha dreist-holl gant kanfarded ar vro ; hag hemañ ivez a anaveze mat anezho, ne oa ket evit o anduriñ dirak e zaoulagad.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.868 (Miz Meurzh 1924)

Evit ar barner ar wialenn a oa e lezenn e-keñver ar baotred, ha na Bilzig nag e binijenn n’o devoa war [d]aolenn e eñvor kleuzet o arroudenn.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.897 (Miz Ebrel 1924)

E Breizh-Izel, e vezer mat evit ar paour, hag e pep ti e vo evitañ un tamm bara, un tamm kig, alies ur skudellad soubenn.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.897 (Miz Ebrel 1924)

[...] ha gwelloc’h a oa ganti gonit he bara, daoust dezhañ da vezañ du ha kalet, o vont d’an aod, evit gonit anezhañ oc’h astenn he dorn.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 40, p.898 (Miz Ebrel 1924)

Al lezenn… graet gant piv ? hag evit piv ?… gant an hini kreñv enep an hini blank, evit ar pinvidik, ma n’eo ket enep d’ar paour !…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.976 (Even 1924)

An diavaezidi a gren rak ar Marv ; evidomp-ni, avat, hen anavezomp evit bezañ eus hor gwad.

1924
Référence : SKET.II p.44

Evidon-me ur veaj vat am eus graet.

1925
Référence : BILZ2 p.182

Ma ! neuze ec’h anavezet ur vorgazhenn, neuze oc’h evit kompren e petore digouez euzhus e oa martoloded ar Gwennili. Grevusoc’h hini ebet.

1925
Référence : BILZ2 p.112

Deut e oa d’ar chapel evit he c’hempenn, he fentañ ; he merc’h yaouank hag ur vatezh a oa ganti.

1925
Référence : BILZ2 p.118

— N’em eus ket a voneiz, aotrou ; en distro e paefet ac’hanon. — En distro ?… Dalc’h ar c’hemm evidout hag evit da c’hoar. — Trugarez, aotrou !

1925
Référence : BILZ2 p.126

Ha pegen kuñv ivez a oa an aelig a [z]euas, eus perzh an Aotrou Doue, da gaout ar Werc’hez Vari, evit disklêriañ dezhi penaos e oa bet dibabet, e-touez an holl verc’hed yaouank all, evit bezañ mamm d’ar Mabig Jezuz…

1925
Référence : BILZ2 p.137

En-dro d’ar maner e savas neuze youc’hadennoù, skrijadennoù, un dourni, ur voubou… N’ouzon ket penaos maner Kervarker n’eo ket bet kouezhet en e boull !… Evit ur jolori, setu amañ ur jolori.

1925
Référence : BILZ2 p.160

evid ac'hano

1927
Référence : GERI.Ern pg ac'hane

ac'hann 'vit noz

1927
Référence : GERI.Ern pg ac'hanen

Sed an adjudant o tegouezhout, tizh warnañ, m'eus aon, ez eus un dra bennak a nevez gantañ... - Kanolier X..., eme Pissoli din-me, daoust ha laouen e vefec'h da glevout lavaret ez eus ur c'heloù evidoc'h ganin-me, da vont d'an trevadennoù ? - Ya da ! emeve en ur zigrommañ.

1929
Référence : SVBV p7

Marteze, darn a zo hag a lavaro ez on-me heñvel ouzh an tourc'h - an dra-se ne vern ket, tamm ebet, evidon ! - hag evel an digenvez reunek-mañ ec'h en em blijan nemet [sic] el lec'hiou didud hepken.

1929
Référence : SVBV p.14

evit doare

1931
Référence : VALL pg apparemment, (en) apparence

kemer evitañ e-unan

1931
Référence : VALL pg (s')arroger

evit dezhañ bezañ yac'h

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

evit

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII, afin de

evit gwir

1931
Référence : VALL pg assurément

evit ar gwel

1931
Référence : VALL pg (pour l')apparence

penn-evit-penn

1931
Référence : VALL pg bout (pour bout)

n'on ket evit skoulmañ ganti

1931
Référence : VALL pg (je ne puis joindre les deux) bout(s)

ur plac'h leun a furnezh evit ur gwel

1931
Référence : VALL pg (une fille très sage en) apparence

'vit

1931
Référence : VALL pg aphérèse

evit ur gwel

1931
Référence : VALL pg (en) apparence

evitañ da vezañ

1931
Référence : VALL pg bien (que)

evit na

1931
Référence : VALL pg afin de (afin que ne)

evit ma

1931
Référence : VALL pg afin de (afin que)

Pellaet eo bet koulskoude goulakadur Shepard gant Johnson; ne gav ket dezhañ o devije gallet an atredadurioù chom blot a-walc'h evit bezañ lamet ken aes a-daol-trumm.

1943
Référence : TNKN p72

Peotramant kerzh da veleg, hag e vi maget evit ober se.

1944
Référence : EURW.1 p/209

Evit kavout d’am goulenn ur respont dereat e vefe ret bezañ gouiziek e kement gouiziegezh, hag a-boan ma ’m eus-me uzet foñs ur bragoù war skiñvier ar skolioù.

1944
Référence : ATST p.8

Evit da Lotei bezañ ur baradorig [sic "baradozig"] war an douar, ur baradozig didrouz e-lec’h ne glever nemet al laboused a [sic "o"] kanañ er girzhier, rodoù ar c’hirri o strakal war an hent, pe skluz ar stêr vras o voudal en draonienn, Lotei he deus ivez hec’h istor hag istorioù a sac’hadoù.

1944
Référence : ATST p.10

Neuze Job a zirollas da c’hoarzhin, da c’hoarzhin kenañ, kenañ. Ne oa ket evit komz, kemend-all e c’hoarzhe.

1944
Référence : ATST p.14

Brallañ a raent a gleiz, brallañ a raent a zehou ; ne oa ket an hent bras a-walc’h evito.

1944
Référence : ATST p.18

Ar baotred a gemeras hent Lanurgad; imoret-fall e oant o-daou. Job a rae da Lom gourdrouzoù ha rebechoù c’hwerv, ha Lom a responte : — « Kre non de non ! me ’zo ur paotr digourdi… Dalc’hit evidoc’h ho rebechoù. »

1944
Référence : ATST p.36

C’hoant kousket he doa ha ne oa ket evit serriñ he daoulagad.

1944
Référence : ATST p.50

— « Azen ac’hanoc’h, arabat lavarout Aotrou Doue amañ ! An diaouled gwirion n’int ket evit lavarout an anv santel-se. »

1944
Référence : ATST p.57

Pa gave en e voued un tamm bara re galet, e tegase anezhañ en-dro da Garreg-al-Louarn, rak ma oa re galet evit e c’henou dizant, e veze blot ha saourus evit beg lemm ar yar gozh.

1944
Référence : ATST p.59

« Job », emezi, « an dic’harzh n’eo ket, sur, boulc’het start, rak ho falz a oa chomet war gorre an armel. It eta d’ar waremm hiziv ha boulc’hit an dic’harzh evit mat ! Ha, dreist-holl, na lavarit ket gevier d’ho mamm, rak ar mammoù a zo finoc’h c’hoazh eget o bugale, hag, abred pe ziwezhat e teuont atav da c’houzout ar wirionez ! »

1944
Référence : ATST p.68

— « Unan a bemp ? Unan a bemp ! O ! la ! la ! Unan a zek am eus roet bremaik evit unan a bemp. » — « Tanpir evidoc’h ! » — « Tanpir evidon ? Mat, tanpir evidoc’h ivez. Dal ! Kemerit pe diouerit ! Dek lur a zo e-barzh. » — « N’eus nemet pemp, pemp ! »

1944
Référence : ATST p.88

Evit pegement eta e prestit deomp ho pag ? » — « Hanter kant lur evit tri devezh, hag an arc’hant war an daol a-raok mont kuit eus an ti. »

1944
Référence : ATST p.102

Me a lavaro lakaat ar c’hafe hag ar sukr war goch ar butun, hag en devezhioù-mañ, me a baeo va dle, gwenneg evit gwenneg.

1944
Référence : ATST p.103

Eürusamant evitañ — rak Lom ne ouie ket neuiñ mat — e kavas ur garreg dindañ e dreid ha geot hir e-kichen da gemer peg enno. Ha setu savetaet Lom.

1944
Référence : ATST p.110

Bet int o klask korf Herri er stêr vras ; ar voereb a sino he zestamant evito ha goude… ya ! goude int a satanazo an ti evit ma varvo an hini gozh.

1944
Référence : ATST p.114

« Al lerenn-se, » emezañ, « a vo taolet dreist e benn, ha, gant al lerenn-se, e tegasin deoc’h Satanaz, marv pe vev. » Rak ar marichal a grede dezhañ ne oa ket un den evitañ e parrez Lotei.

1944
Référence : ATST p.116

Satanazet o doa ar gêr evit un nozvezh all ha setu e kave dezho o doa gounezet un tammig repoz.

1944
Référence : ATST p.119-120

« Feiz ! Job, an dra-se n’eo ket diaes, rannañ etre daou a zo ober div lodenn, unan evidoc’h hag unan all evidon. » — « Gouzout a ran, Lom, mes ar rannoù ne dlefent ket bezañ ingal. »

1944
Référence : ATST p.120

Ha setu perak ar baotred a gemeras hent ar maez, ha, goude, hent ar gêr, kerkent ha m’o doa resevet, evit o brasañ damant hag o brasañ displijadur, un testeni start eus buhez bev-buhezek an hini na oa ket beuzet.

1944
Référence : ATST p.131

Job en em rentas neuze war e wele hag a gouezhas klañv evit tri devezh all.

1944
Référence : ATST p.133

Me, evel ul logodenn, a veze bepred war-c'hed ar glianted, netra nemet evit selaou anezho o kaozeal brezhoneg.

1944
Référence : EURW.1 p18

Kement tra a skriven e brezhoneg a veze roet dezhañ da lenn ha da eeunañ[,] evit ar skrivadur dreist-holl.

1944
Référence : EURW.1 p57

Anaoudegezh am bezo dezho da viken evit o ledander a spered.

1944
Référence : EURW.1 p63

N'ouzon ket petra a soñje ma daou gevareg, mes evidon ne ehanen da souezhiñ dirak an arvestoù a welen.

1944
Référence : EURW.1 p74

Montroulez a oa ur gêr na veve an dud enni nemet evit ar politikerezh ha dre ar politikerezh.

1944
Référence : EURW.1 p84

Rak mar deo anavezet hiviziken anv paotr Lotei gant un dornadig mat a vrezhonegerien, hag e oberoù gant ur re bennak ivez, arabat goulenn digant gallegerien Breizh-Uhel enoriñ ha karout un den ha levrioù dianav-krenn evito.

1944
Référence : ARVR Niv. 165

Goude e oa aet betek penn pellañ ar vali izelañ, evit bezañ outañ e-unan. Ur meni-gwelva [meni gwelva] a oa eno, ma tizhed gwelout, dre dreuz skramm rouez ha dreinek kasiaenned yaouank, unan eus talbennoù louet ar gouent, ar jardin kloz, kêr Viranda a-bezh gant he zoennoù ruz, ar stêr Ebro, hag ar gompezenn ec'hon-meurbet, glas evit un nebeu[d] amzer c'hoazh, harzet du-hont, pell, gant menezioù Alava, er vro [e]uskarat.

1949
Référence : SIZH p.47

Dimezell, biskoazh ne deomp diouzh ar gouent, nemet evit mont da San-Miguel, gouzout a rit, du-hont, er menez gouez.

1949
Référence : SIZH p.50

- N'eo ket evit un naved e teuec'h amañ ? - D'ho kwelout eo e teuen, « padre ». Bemdeiz [sic, bemdez], hiviziken, c'hwi am gwelo amañ.

1949
Référence : SIZH p.49

Kentoc'h pondalez an ifern !... Emañ aze, e-harz e dreid, kousket sioul evit ar pred, - ar mor, an tigr, ar sarpant a oar kousket ivez! - gant e reuzeudien o buhezioù diroll, prest da dorc'hweniañ en-dro, kerkent ha ma vint dihun, el likaouerezh an hudurañ...

1949
Référence : SIZH p.48

Kounnariñ en doa graet ar breur Arturo : - Breur Celestino, ur skouarnad ho po diganin, kentañ tro e touchot adarre ouzh va c'hostezoù ! N'oa ket evit gouzañv e vije flac'hotet. C'hoarzhet en doa ar breur Celestino a galon vat.

1949
Référence : SIZH p.47

Un toull-bac'h ?.. Doue ra viro ! Ar c'hreñvlec'h savet gant an Aotrou evit e Zibabidi, ne lavaran ket.

1949
Référence : SIZH p.46

Evit plijout dezhi e tañvas hon Tad Kentañ ar Frouezhenn villiget, abeg keuzidigezh Mab-Den.

1949
Référence : SIZH p.40

- Ma tegouezh ganeomp kejañ ganto, penaos ober, Tad, evit kaout an trec'h war verc'hed Eva ?

1949
Référence : SIZH p.41

- Napoleon, hag a ouie diouzh an dud a oa kustum da lavarout : Evit bezañ trec'h d'ur Vaouez, an tec'h !...

1949
Référence : SIZH p.41

Diaes [e]n em gave ar breur Arturo. Paotr e oa da c'houzañv ar verzherinti evit e feiz.

1949
Référence : SIZH p.41

Ya ! o vont da welout ur vaouez e oa. En abeg da se, hag evit digarez all ebet, eo en doa graet ur soub en dour d'e benn ha d'e zivrec'h. Nemet n'en doa ket taolet pled en dra kent an teodad.

1949
Référence : SIZH p.44

Ar c'hi Soltan, ur mell ki-gward Alaman, torret e chadenn gantañ, a oa deut da lammat ouzh ar breur Arturo, evit c'hoari.

1949
Référence : SIZH p.46

Astenn a ra he diweuz lipous davet genou ar breur Arturo : « Querido ! » emezi, ha n'eo ket ar breur Arturo evit tec'hout.

1949
Référence : SIZH p.52

Droug a oa ennañ outañ e-unan, rak en em gemeret en doa evel ur genaoueg; hag evit ur genaoueg e oa bet kemeret gant e genvreudeur.

1949
Référence : SIZH p.61

N'eo ket evit mont hiroc'h. E c'hourlañchenn ez eus ur voullienn [sic, voulienn] enni.

1949
Référence : SIZH p.60

Bourret o deus al leaned ; evit ar wech, ar re yaouank, evel-just, ouzh ar seurt kofesadegoù a vouezh uhel; dirak an holl : an dra-se a oa evito un doare pezh-c'hoari, sakr, a-dra-sur : pezh-c'hoari, avat.

1949
Référence : SIZH p.59

Bep gwener d'abardaez, e vez bodet, hervez ar Reolenn, an holl zanvez-leaned hag ar vreudeur-lik e chapel ar gouent evit «anzav » a vouezh uhel, dirak an holl, hag a-youl-kaer [sic], un torr pe dorrig d'ar Reolenn.

1949
Référence : SIZH p.59

Diouzhtu goude lein, e oa aet an daou vignon d'ober un dro : n'oant ket evit en em ober diouzh ar c'housk-ae [sic], boaz ar vro e-doug eurioù tommañ an deiz.

1949
Référence : SIZH p.53

Ha pediñ a rin evidoc'h a wir galon.

1949
Référence : SIZH p.51

N'on bet nemet ur wech e kêr, hag e voe evit kas d'ar vered un Aotrou « Cura » kozh, a oa deut da vervel en hor manati.

1949
Référence : SIZH p.50

Ar brezel bras e gwirionez ne grogas evidon, evel evit kalz a dud all nemet d'an 10 a viz mae 1940, pa voe roet urzh deomp da antren e Bro Velgia.

1985
Référence : DGBD p6

Siwazh ! Ne deo ket an dud marteze ken plijus ha ma 'z eo kêr, evidon-me da nebeutañ, ha ne don ket boazet ouzh kêrioù ar C'hreisteiz.

1985
Référence : DGBD p13

Den ebet ne oa er gêr eviti, he salud ne gavas respont ebet, hag a-raok ma teuas ar goañv e ouie e oa bet divizet gant an holl hep trouz ebet hec'h anaoueañ.

2012
Référence : ADULT p. 193

N'on ket evit kousket ken ; ur spont marvus am dalc'h diastal noz ha deiz

2012
Référence : DJHMH p. 89

A-wechoù e vez kalz grevusoc’h freuzoù ar gevredigezh evit freuzoù ar feulster fizik, rak ouzhpenn an den e vez skoet an dud a zo en-dro dezhañ koulz hag ar gevredigezh a rank paeañ evit tout an traoù-se.

2015
Référence : DISENT p62

Feuls-kenañ evite [ar stourmerien difeuls] hag evit Mab-den eo ar fed mac'hañ estrañjourien e-barzh kampoù, da gas anezhe kuit ha lakaat diasur o buhez.

2015
Référence : DISENT p66

Gallout a ra Yann Stourmer dibab riskloù bras evitañ avat, pa vefe war tachenn e labour, e zarempredoù gant tud all, e yec’hed pe e surentez zoken.

2015
Référence : DISENT p65

Er-maez e son akordeon un enbroad unan eus ar valsennoù-se a veze c'hoariet gwezhall evit kregiñ gant koroll an dud-nevez.

2015
Référence : EHPEA p11

Anv a zo eus ho pried kentañ, Atanasios Korasidis. Kavet eo bet evit ar beure.

2015
Référence : EHPEA p55

Rak, evite da vezañ deuet a-bell-vro, ar re-se ne oant ket dianaoudek a-grenn eus ar sevenadur gresian-ha-roman.

2016
Référence : ILIAS p. 8

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux