Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Définition :  Masquer la définition

I. Rag. disk. 1. Raganv a dalvez da ziskouez ub. pe udb. - a arouezer gant un anv benel- zo tre e-kichen ar c'homzer. Homañ eo ar plac'h he deus gounezet ar priz. Homañ all a anavezit. Homañ vihan a zesk mat er skol : an hini vihan-mañ. 2. Termen a implijer e-lec'h un anv-kadarn zo meneget araozañ. Eus e ziv verc'h, homañ a oa an hini yaouankañ. 3. (dirak un ak. heuliet gant ar rn. mañ) Termen a dalvez da sevel troiennoù pouezañ. Homañ, ar gontell vras-mañ, a droc'ho gwelloc'h. 4. Termen a ra ar c'homzer gantañ evit diskouez e yended, e fulor, e zismeg ouzh ub. Homañ zo unan avat ! : ur vaouez iskis he doareoù. 5. Termen a dalvez da aroueziñ an amzer a ra. Homañ zo glav ganti : feson glav zo war an amzer. II. Trl. HOMAÑ... HONHONT : troienn a dalvez da lakaat keñver-ha-keñver, da enebiñ daou zen, daou dra a arouezer gant anvioù benel. Atav e vez o c'houlenn traoù digant homañ ha digant honhont. EVEZH. : kemm. blot. e deroù an anvioù-gwan a lakaer goude homañ.

Exemples historiques : 
46
Masquer la liste des exemples

homañ

1499
Référence : LVBCA p100 ('celle-ci')

hemañ pe homañ

1499
Référence : LVBCA p96, 100, 158 (celuy ou celle)

32. Homañ a c'houzañvas marv en amzer an impalaer Maksentius, pe hervez un re arall Maksiminus an tirant, peheni a gomañsas regnañ war-dro an bloaz [eus] hor Salver tri-c'hant ha dek.

1576
Référence : Cath p25

Pe ivez ar ger-mañ Katell a dalv kement da lavaret evel 'catenula' eleze ur chadennig rak homañ dre euvroù mat pe dre hini ez eo pignet bede an neñv pehini chadenn pe skeul he deveus peder bazenn.

1576
Référence : Cath p3

Hag ez teuas d'en em varvailhe en bras war an gened anezhi, maz c'holennas piv oa, hag ez voe respontet dezhañ gant unan a'n gwerc'hezed, homañ eo Katell peheni a gustumes en amzer dremenet da aznavout[.]

1576
Référence : Cath p26

homañ

1659
Référence : LDJM.1 pg celuy cy

houmañ

1732
Référence : GReg pg celle (-ci)

houmañ

1732
Référence : GReg pg celle (-ci)

honnen

1732
Référence : GReg pg celle (-ci)

honnen

1732
Référence : GReg pg celle (-ci)

He c'hoar henañ a anavezan, ha n'anavezen ket houmañ.

1850
Référence : GON.II p.70, (Je connais sa sœur aînée, et je ne connaissais pas celle-ci).

Homañ a roan deoc'h, eben ervat a viran evidon.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Je vous donne celle-ci ; mais je garde l’autre pour moi ».

un dervenn eo houmañ

1850
Référence : GON.II pg derf, derv

Ur vro frouezhus eo houmañ.

1850
Référence : GON.II pg frouézuz, frouézek (Ce pays est abondant en fruits).

houmañ

1850
Référence : GON.II pg hou-mañ

houmañ eo ar goantañ

1850
Référence : GON.II pg hou-mañ

homañ

1850
Référence : GON.II pg houman

homañ

1850
Référence : GON.II pg houman

Houmañ a lavaras dezho : N’am anvit ket Noemi (da lavarout eo, kaer), hogen va anvit Mara (da lavarout eo, c’hwerv), rak an Hollc'halloudeg en deus va c’harget a c’hwervder.

1850
Référence : GON.II p.100, Buez Ruth.

Houmañ a roan deoc’h, hag eben a viran evidon.

1850
Référence : GON.II p.75

Homañ a zo re gozh, hag honnezh a zo re yaouank.

1850
Référence : GON.II p.71

houmañ

1850
Référence : GON.II p.27, livre premier, "celle-ci".

D'ar c'halonoù diwalc'h eo al loden gentañ, / Ha d'ar re zo re bizh[,] houmañ an diwezhañ.

1867
Référence : MGK p98

Hemañ, o klask diwall e dra, toullet, roget kig ha kroc'hen, e-kreiz an hent war e livenn, a hirvoud hag a huanad : homañ zo din ur galonad, gwelet, 'mezañ, hep poant ebet, ar marc'h-se gant e gerc'h, ha me lazhet, muntret.

1867
Référence : MGK p6

Houmañ a voe un abadenn / Gwelet anezho holl oc'h ober dezhañ 'l lez.

1867
Référence : MGK p63

Henhont a zo o klask lann da aozañ merenn, hag houmañ a zo bet o kerc’hat laezh da soubañ anezhañ. Kasomp anezho o-daou da verenniañ fenoz da di Lusifer, d’an ifern, mard eus un ifern bennak.

1877
Référence : EKG.I. p.193

— Klevet a rez ac’hanon, eme ar c’habiten en ur sevel e vouezh hag en ur hejañ Klaodina ? — Ya, eme homañ, m’her lavaro deoc’h.

1878
Référence : EKG.II p.145

— Ya, emeve ouzhin va unan, abaoe m’oc’h-c’hwi deuet enni eo houmañ bro an diaoul, gwir eo ; a-raok n’oa ket, avat.

1878
Référence : EKG.II p.55

Me a garfe ka[out]t ur re votoù neve[z]. Evel-se a lâre enni hec’h-unan, Maria Gwazioù deus Lannuon. E-lec’h mont da brenañ, e ti ur bot[a]ouer, e kavas [a]ezetoc’h ha gwelloc’h marc’had, emichañs, trokañ he re gozh ouzh re neve[z] an intañvez Damany, hep gouzout da houmañ.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

E tu-hont d'ar c'hambroù ha d'ar salioù bras ac'h aer enne 'vit dibriñ, pe 'vit skrivañ, pe 'vit ober un diskuizh, e zo amañ ur chapel vras hag ur chapel vihan : homañ 'zo savet enni ur vreuriezh a nevez zo 'vit diboaniañ an anaon : enni dreist-holl e plijo dimp mont da gaozeal gant an Ao. Doue.

1903
Référence : MBJJ p112

homan, an aotrou-mañ

1909
Référence : BROU p. 253 (quand on veut pousser l'ironie à l'extrême, on intervertit parfois les genres. D'un petit maître on dira par exemple : hou-mañ an Aotrou-mañ)

Ur goañvezh, houmañ a dapas aoned [anoued] war an aod, e-pad ar bezhina : klañv, gwall-glañv, Marc’harid, eizh dez goude, a oa marv.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.811 (Miz Genver 1924)

Homañ all, koshoc’h he hini, a zo gantañ o c’hoari, he dorn aketus a heñch e gamm[e]doù kentañ ; skuizh ar bugelig, hen lakaat a raio en he barlenn da barlochat.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1122 (Miz Du 1924).

Houmañ all, alaouret eus un arvor d’egile gant an edegoù, ha n’eo ket Itulanda (4) ?

1924
Référence : SKET.II p.74

Houmañ goustadik a chachas ar paotr betek enni, Mad[a]len ha Yannig a oa krog en he davañjer, Katellig a oa kousket en he c’havell [.]

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.813 (Miz Genver 1924)

Ar bagoù all a oa aet, homañ da C’houliart, eben da Roc’h Ledan, darn d’an Arar Bihan, darn all d’an Arar Bras.

1925
Référence : BILZ2 p.140

Houmañ [ar gwerz] a oa bet, evel-just, eeunet gant ma mestr an aotrou Vallée.

1944
Référence : EURW.1 p57

Gazetennoù Pariz a oa bet mouget gant houmañ, a oa hec’h anv Sav Breizh Izel.

1944
Référence : EURW.1 p.212

En eil e oa bugale ar berc'henned diwar ar maez, ar genwerzhourien, an aotrounez vihan, houmañ a gouste 400 lur.

1944
Référence : EURW.1 p32

Betek eno ne raen ket a wad fall : ur veaj evel un all e oa houmañ din, an hent a oa hir, al laboused a gane er c'hleuzioù, tud a laboure er parkoù, kêr Wengamp a oa brav da welout gant he renkennadoù tier a dri estaj...

1944
Référence : EURW.1 p30

Homañ [ar gazetennig] a oa dudius-tre da lenn.

1944
Référence : EURW.1 p61

Kent diskenn d'e gefridi en iliz, e oa aet ar breur Arturo d'ar stivell d'en em walc'hiñ. Brav e oa houmañ, e disheol ur bodad gwez lore, o stankañ ar vali e tu ar c'hreizteiz [sic, ar c'hreisteiz].

1949
Référence : SIZH p.43

Houmañ [ar gordenn], kabiten, 'ray un nask.

1960
Référence : PETO p39

Kuitaat a ra ar sal hag e chom houmañ goullo e-pad ur munut pe zaou.

1960
Référence : PETO p33

Ma ! kavet e voe neuze dezhañ ur "phlébite musculaire" (koeñv gwazhied er c'higennoù) ha n'he doa houmañ netra d'ober gant ar pikadennoù emetin !

1985
Référence : DGBD p80

Evit gwir e oa d'ar c'houlz-se rouez a-walc'h ar c'hirri-dre-dan prevez e Libreville, peogwir ne oa hent dereat ebet da vont er-maez eus kêr, ha zoken ruioù homañ a oa truezus a-walc'h o stad.

1985
Référence : DGBD p52

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux