Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
7
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k.e. A. Fetis 1. Mac'hañ, stardañ. Gwaskañ ar foenn. & Gwaskañ (an) arc'hant : kaout (an) arc'hant en e zorn, e gwirionez. Pell a vo a-raok gwaskañ en-dro an arc'hant en deus prestet dezhi. 2. Ober bec'h war udb., stardañ. Ar waz a waske fri ar paotr gant he beg e-giz gant un durkez. 3. Flastrañ frouezh zo evit eztennañ o chug. Gwaskañ rezin. Gwaskañ avaloù. & Dre ast. Gwaskañ ar sistr : e fardañ. 4. Gweañ start gwiadennoù pe liñselioù d'o lakaat da zizourañ, goude bezañ o gwalc'het prl. Gwaskañ ur roched. & Ent krenn Gwaskit hag e teuy dour a-leizh. & Trl. Gwaskañ-diwaskañ : gweañ diouzh an daou du. B. Dre skeud. 1. (db. an dud pe ar broioù) Mac'homañ, mirout ouzh ub. a gomz, a vevañ en e roll, h.a. Gwaskañ ur bobl, ar broioù paour. Darn p'o devez un troad bennak war ar re all a wask anezho gwashañ ma c'hallont. 2. Atahinañ, diskar. O klask an tu da waskañ anezhi e oant, da flastrañ al lorc'h a oa enni. 3. Tapout. Mar gallfen gwaskañ hennezh ! HS. delc'her, gennañ. 4. (db. ar santadoù) Mougañ ar spered pe ar galon, bezañ ur bec'h evito. An anken hag an dristidigezh a wask e galon. Ur gwalleur spontus zo dirollet d'hor gwaskañ. DHS. moustrañ. 5. (db. ar c'hleñvedoù) Mougañ, lakaat ub. da c'houzañv poanioù kriz. Gwasket e veze gant ar skopadennoù gludek a zieube e gorzailhenn diouzh ar c'hleñved. Bezañ gwasket gant ar paz. Hiziv emañ ar remm ouzh e waskañ. II. V.k.d. A. GWASKAÑ WAR UDB. 1. Pouezañ war udb., stardañ udb. gant e zorn pe e zaouarn. Kaer en doa gwaskañ war an tamm soavon e rampe e vizied diwarnañ. Gwaskañ war kliked un nor. Gwaskañ war e fri gant e vizied. 2. Pouezañ start war korf pe darn eus korf ub. gant ar soñj d'ober poan. Gwaskañ war gouzoug ub. & Trl. skeud. Gwaskañ war gwiridig ub., gwaskañ war ar gor : pouezañ, dre gomz prl., war tu kizidik, tu gwan ub. HS. moustrañ, stardañ. 3. Gwaskañ war ub. : flourañ, tastornat ub. en un doare c'hoantek. B. Dre skeud. Moustrañ war e santadoù, e c'hoantoù. Gwaskañ war e zaeroù. HS. delc'her. III. V.g. (db. ar c'harbedoù) Hedañ a-dost (un tu eus un hent, ur riblenn). Gwask 'ta muioc'h war an tu dehoù, ne welez ket ar wetur all-se o tont ? IV. V. kenem. (db. an dud) EN EM WASKAÑ : en em stardañ. Kement a oa a dud m'en em waskent an eil egile. V. rag. (db. korzailhenn udb.) EN EM WASKAÑ : strizhañ. [1924] hag e gorzailhenn en em waskas pa savas war daolenn e eñvor skeudenn ar re a gare.

Exemples historiques : 
56
Masquer la liste des exemples

gwaskañ

1499
Référence : LVBCA p89 (estraindre, ou estressier)

gwaskañ

1659
Référence : LDJM.1 pg etraindre, oppresser, restraindre

gweskel

1659
Référence : LDJM.1 pg presser

gwaskañ

1659
Référence : LDJM.1 pg naurer

gwaskiñ

1732
Référence : GReg Rakskrid, fouler (presser quelque chose, Van.)

gwasket

1732
Référence : GReg Rakskrid

wask

1732
Référence : GReg Rakskrid

gwaskañ

1732
Référence : GReg Rakskrid; cogner (battre ou blesser), comprimer (presser avec violence), fouler (presser quelque chose)

gwaskañ

1732
Référence : GReg Rakskrid

gwaskañ

1732
Référence : GReg Rakskrid

gwaskañ start ur re

1732
Référence : GReg pg (serrer le) bouton (à quelqu'un, le presser avec vigueur)

gwasket start

1732
Référence : GReg pg (serrer le) bouton (à quelqu'un, le presser avec vigueur)

gwasket

1732
Référence : GReg pg cogner, comprimer (presser avec violence, pp.), fouler (presser quelque chose, pp.)

gwasket

1732
Référence : GReg pg fouler (presser quelque chose)

gweskel, ha diweskel al lienaj gwelc'het

1732
Référence : GReg pg (tordre &) détordre (le linge qu'on lave)

gwaskañ ha diwaskañ al lien

1732
Référence : GReg pg (tordre &) détordre (le linge qu'on lave)

tennañ an dourenn eus a frouezh oud [ouzh] o gwaskañ

1732
Référence : GReg pg épreindre (faire sortir le jus, à force de presser)

gweskel ur frouezhenn ken na zeu an dour anezhi

1732
Référence : GReg pg épreindre (faire sortir le jus, à force de presser)

gwaskañ, gwanañ, un den etre ar voger hag eñ

1732
Référence : GReg p gétreindre (un homme entre la muraille & soi)

gwaskañ an dorn

1732
Référence : GReg pg étreindre (la main)

gweskel, gwaskañ ul lien gleb

1732
Référence : GReg pg étreindre (un linge moüillé)

gwaskañ ar vañdaj

1732
Référence : GReg pg fouler (Fouler la vendange.)

gwaskiñ er vendem

1732
Référence : GReg pg fouler (Fouler la vendange.)

gwaskañ

1850
Référence : GON.II pg gwaska (Presser. Comprimer. Serrer. Resserrer. Etreindre. Opprimer. Accabler. Vexer. Fouler. - Imprimer), gweskel

Na waskit ket kement war bronnoù ar vuoc'h.

1850
Référence : GON.II pg bronn (Ne pressez pas tant les trayons de la vache, - les pis de la vache. H.V).

Gwaskit war ar vranell hag e tigoro an nor.

1850
Référence : GON.II pg branel (Appuyez sur le loquet, et la porte s'ouvrira).

Na rit ket an dra-se, va merc'hed : rak ho klac'har a wask re war va c'halon, ha dorn an Aotrou a zo savet warnon.

1850
Référence : GON.II p.99, Buez Ruth

Gwasket eo an holl gantañ.

1850
Référence : GON.II pg gwaska (Il opprime tout le monde).

Deuit da waskañ an dilhad.

1850
Référence : GON.II pg gwaska (Venez étreindre, presser le linge).

gwasket

1850
Référence : GON.II.HV pg gwaska (Presser. Comprimer. Serrer. Resserrer. Etreindre. Opprimer. Accabler. Vexer. Fouler. - Imprimer. Part.)

gweskel

1850
Référence : GON.II pg gweskel (voyez "gwaska"), gwaska (Presser. Comprimer. Serrer. Resserrer. Etreindre. Opprimer. Accabler. Vexer. Fouler. - Imprimer).

An tamm dir a lavar, hep kaout aon na krenañ : / — « Labour az peus kavet ; kaer az po rigouignat / Ha gwaskañ gant da zent, zo lemm a lavarer, / A-raok ma tistago diouzhin-me ur begad, / Nag an disterañ tamm, / Kozh tamm naerig flemmer, / 'Vezint, evel bruzun, torret en da garvan. »

1867
Référence : MGK p73

Divarrek da waskañ pelloc’h war an orged a loske dezho o gwad, e tilestrjont o zri en tevenn, un nozvezh, o tigas ganto ur brokad died-kemmesk eus o bro, c’hwezh-vat ha mezvus.

1923
Référence : SKET p.102

Anavezet e voe ganto e lezent bemnoz, o tont eus an dour, o c’hrec’hen elerc’h war an traezh hag ez oa anezho teir flac’h yaouank, bras, kenedek, nemet morlivet ha nec’het-marv, a gemere troad en aod, en ur waskañ o blevioù melen glebiet-holl gant ar c’hoummoù.

1923
Référence : SKET p.114

Un diskuizhadenn verr ne raent ken rak, pa strinke en dremmwel an darn uhelañ eus kantenn an heol, e savent hag, en ur ouelañ, en ur waskañ-diwaskañ o daouarn gant an dispi, e tiskennent d’ar mor.

1923
Référence : SKET p.115

N’em eus ket gwasket ar re anezho a oa gwan ha dizifenn ; n’em eus ket klasket tennañ tra diganto dre nerzh ha mestaol.

1923
Référence : SKET p.71

Lakaet en deus anezhe da barañ war e ene a vugelig, hag e gorzailhenn en em waskas pa savas war daolenn e eñvor skeudenn ar re a gare, skeudenn ar re… Hag an dour en e zaoulagad, ar paotr a voustre war e galon.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1026 (Gouere-Eost 1924)

Hag eñ ha gwaskañ e vleo d’o dizourañ ha mont d’an ti-kegin.

1924
Référence : SKET.II p.35

gwaskañ war e boan, war e zaeroù

1924
Référence : SKET.II p.130 « Geriadurig », "Refouler sa douleur, retenir ses larmes".

Al leoned hag an tigred, sailhet outo war o choug, a waskas en o geol klopenn o fennoù, ouzh o strakañ evel klor kraoñ.

1924
Référence : SKET.II p.53

Paotred ha merc’hed holl int en em unanet en ti Jaketa, c’hoar Erwan, hag eno, goude ali ha kuzul, e oa bet kemennet da bep hini klask tu pe du da waskañ Janedig, da flastrañ al lorc’h a oa enni. Met penaos, penaos ?…

1925
Référence : BILZ2 p.155

E berr gomzoù, dindan renadurezh speredek Breudeur Urzh Maria, kolaj Sant-Charlez a oa, hep brabañsal, ul lec'h brav da vevañ ennañ, ur skol reizhet a veze lezet da ziwanañ enni plegoù mat pep hini, hep re waskañ war an diskard da ober dre heg ar pezh na venne ket : da skouer, kofes ha komuniañ ne oa ret nemet ur wech ar miz ; ez aje aliesoc'h neb a gare ; e kolaj Gwengamp e oa ret kofes bep Sadorn d'abardaez, ar pezh na oa d'an darn vuiañ, dreist-holl da Dregeriz bet a-viskoazh goapaus a-walc'h, nemet un digarez da vont e-maez ar studi, evit kemer aer un tammig.

1944
Référence : EURW.1 p52-53

Eürusamant em eus gwasket war va imor ; panevet se em bije, warlerc’h an tri mil gurun, brevet an armel, dor hag all.

1944
Référence : ATST p.33

Lom ne wintas ket ar c’hazh ; er c’hontrol, gwaskañ a reas war ivinoù al loen, war genoù al loen, war gof al loen, war benn a-raok ha penn a-dreñv al loen, ken na reas ar paour kaezh "beg" etre e zaouarn.

1944
Référence : ATST p.64

An trepasioù a zo koaret ken e luc'hont ; an dortoueroù a zo sklaer gant e-leizh a brenestroù ; ar solieroù a zo uhel wintet ha ne waskont ket war ar chouk, evel re savadurioù kozh-kozh kolaj paour Gwengamp.

1944
Référence : EURW.1 p48

Evit dont gwelloc'h a-benn eus e daol, Vallée en doa aliet ur mignon bennak dezhañ a Vro-Dreger da skrivañ d'an Aotrou Delangle da waskañ war e du.

1944
Référence : EURW.1 p57

Emaon e-kreiz ar sabatur, / Ur moustrerig ouzh ma gwaskañ.

1960
Référence : PETO p42

Diouzh an noz, en un darnaouenn / Eus hor bro, e c'halv ar gaouenn / Ar baotred vat da vont a-stroll / Ouzh enebourien fall ha foll / Deuet da waskañ feuls hor feiz / Ha, ken gwazh all, da wastañ Breizh.

1960
Référence : PETO p57-58

Mouezh da askre he deus boudet, / Eñ ken gwanet ha ken broudet, / Gant ar c'herse ouzh da waskañ.

1960
Référence : PETO p76

Bras eo madelezh Mab an Den, / Arabat 'ta koll fiziañs ken. / Morzhol Doue a ziskaro / Ar re ' venn hor gwaskañ garv. / Eomp, gant skoazell Santez Anna, / Ouzh an Ifern d'en em gannañ.

1960
Référence : PETO p23

Ur bobl 'zo e Breizh. Emañ-hi o stourm da chom bev. O stourm evit-se enep ar galloud kapitalour hag impalaerour a zalc'h da waskañ al labourerien, da rivinañ ar vro, da lazhañ sevenadur Breizh ha dreist-holl ar brezhoneg.

1980
Référence : BREM Niv. 0, p.5

Ur c'hresk ken bras en ur ober dek vloaz a rofe marteze da grediñ e vefe bet troc'het ar mallozh a seblante gwaskañ ar bobl-se.

1985
Référence : DGBD p188

Talvoudusoc'h eo d'ar Stad gwelout ac'hanomp diwasket eget hor gwaskañ.

2015
Référence : DISENT p9

Ken kriz ha kalet hag ar feulster fizik-se ez eo ar feulster gouzañvet gant ar re "wasket" er c'hevredigezhioù direizh a-vremañ : ur feulster psikologel, arouezius pe sevenadurel a-berzh an ensavadurioù an hini eo.

2015
Référence : DISENT p61

Gallout a reont bezañ skoet gant taolioù penn-bazh, gant gaz-daeraouiñ peotramant c'hoazh bezañ gwasket war lec'hioù bresk o c'horf -koubloù o javedoù, dindan o divgazel, o fri sachet war-dreñv...-

2015
Référence : DISENT p93

Ma c'hoarvezfe ganeoc'h kavout un enebour hag a zalc'hfe da nac'h komz ouzhoc'h e vefe gwasket gant e genseurted, e genlabourerien, an dud a-us dezhañ, ha kement zo...

2015
Référence : DISENT p106

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux