Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
14
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. (db. an dud ha loened zo) 1. San ma red ha ma tered ar gwad etre ar galon ha rannoù ar c'horf. Redek a ra ar gwad hed-da-hed ar gwazhied. Gwazhied-kas : ma red ar gwad eus ar galon da rannoù ar c'horf. Gwazhied-degas : ma red ar gwad d'ar galon. & Trl. skeud. Kaout gwad en e wazhied : kaout imor. Na vezañ a wad en e wazhied : bezañ dinerzh. Bezañ ar gwad o virviñ en e wazhied : bezañ taer, prim. Bezañ sklaset e wad en e wazhied : bezañ fromet, spontet. & Trl. PEMDEZ Na redek gwad irvin, gwad panez en e wazhied : na vezañ digalon. Dezho da ziskouez n'eo ket gwad irvin a red en o gwazhied ha d'en em sevel. 2. Ent strizh; KORF. (e furm unan pe e furm lies an unanderenn) Sanioù ma red ar gwad d'ar galon. Gwazhienn don ar vorzhed. Gwazhienn al lounezh. Gwazhiennoù an empenn. DHS. talmerenn. II. Dre heveleb. (db. ar plant) San a dremen ar sap drezi. Gwazhied ar gwez. III. Rannyezh. Bandennad pesked-red. Mont da heul ar wazhienn. IV. S.o. gwazhenn (2, 3, 4).

Exemples historiques : 
54
Masquer la liste des exemples

diverradurezh ar gwazhied

1659
Référence : LDJM.1 pg contraction (de nerfs)

gwazhied

1659
Référence : LDJM.1 pg veine

gwazhi

1659
Référence : LDJM.1 pg veine

gwazhienn

1659
Référence : LDJM.1 pg veine

deveradurezh ar gwezhi

1659
Référence : LDJM.1 pg contraction (de nerfs)

gwazhienn

1699
Référence : Har. pg gwazhienn (les nerfs ; les veines, sing.)

gwazhioù

1699
Référence : Har. pg gwazhienn (les nerfs ; et les veines)

diverradur ar gwazhied

1732
Référence : GReg pg contraction (de nerfs), convulsion (rentrement des nerfs du corps, & des muscles qui y sont attachés)

gwazhied bras

1732
Référence : GReg pg artère

gwazhienn vras

1732
Référence : GReg pg artère

gwazhienn arc'hant

1732
Référence : GReg pg (veine d') argent

kas gwazhienn ar meud

1732
Référence : GReg pg batement (de pouls)

kas er gwazhied

1732
Référence : GReg pg batement (de pouls)

birviñ a ra e c'hwad en e wazhied

1732
Référence : GReg pg bouillir (le sang lui boût dans les veines)

birviñ a ra e wad en e wazhied

1732
Référence : GReg pg bouillir (le sang lui boût dans les veines)

gwazhienn vor

1732
Référence : GReg pg bras (de mer)

gwazhiennoù vor

1732
Référence : GReg pg bras (de mer)

troadur ar gwad e-barzh ar gwazhied

1732
Référence : GReg pg circulation (mouvement du sang)

pa ne da ha ne zeu mui ar gwad dre ar gwazhied, ez eo paket un den

1732
Référence : GReg pg circuler (quand le sang ne circule plus, c'en est fais de la vie d'un homme)

pa ne dro ha ne zistro mui ar gwad e korf un den, emañ ar marv gantañ

1732
Référence : GReg pg circuler (quand le sang ne circule plus, c'en est fais de la vie d'un homme)

pa ne red ha ne zired mui ar gwad e korf un den, emañ ar marv gantañ

1732
Référence : GReg pg circuler (quand le sang ne circule plus, c'en est fais de la vie d'un homme)

pa ne red ha ne zired mui ar gwad e korf un den, emañ rentet er mouch

1732
Référence : GReg pg circuler (quand le sang ne circule plus, c'en est fais de la vie d'un homme)

pa ne dro ha ne zistro mui ar gwad, emañ rentet er mouch

1732
Référence : GReg pg circuler (quand le sang ne circule plus, c'en est fais de la vie d'un homme)

diverradurezh ar gwazied

1732
Référence : GReg pg convulsion (rentrement des nerfs du corps, & des muscles qui y sont attachés)

diverradur ar gwazied

1732
Référence : GReg pg convulsion (rentrement des nerfs du corps, & des muscles qui y sont attachés)

gwazied troet

1732
Référence : GReg pg entorse (detorse)

gwazhienn droet

1732
Référence : GReg pg entorse (detorse)

treiñ ur wazhienn

1732
Référence : GReg pg entorse (detorse)

gwad aet a-dreuz d'ar gwazhied

1732
Référence : GReg pg extravasé (sang sorti des arteres, & des veines, qui se corrompt, & et se tourne en apostume)

foulañ ur wazhienn

1732
Référence : GReg pg fouler (Fouler un nerf.)

foulet ur wazhienn

1732
Référence : GReg pg fouler (Fouler un nerf, pp.)

gwazhiennoù

1850
Référence : GON.II pg gwaz, gwazien (Veine, Vaisseau qui contient le sang du corps de l'animal. On l'emploie aussi pour nerf. Pl.)

gwazhied

1850
Référence : GON.II pg gwazien (Veine, Vaisseau qui contient le sang du corps de l'animal. On l'emploie aussi pour nerf. Pl.)

gwazhied

1850
Référence : GON.II pg gwazien (Veine, Vaisseau qui contient le sang du corps de l'animal. On l'emploie aussi pour nerf. Pl. En Vannes).

gwazhienn

1850
Référence : GON.II pg gwazien, gwéc'hien (Veine, Vaisseau qui contient le sang du corps de l'animal. On l'emploie aussi pour nerf. En Vannes).

Skornañ a ra va gwad em gwazhied.

1850
Référence : GON.II pg gwazien (Le sang me glace dans les veines).

Ret eo digeriñ ur wazhienn dezhañ.

1850
Référence : GON.II pg gwazien (Il faut lui ouvrir une veine).

gwazhienn

1850
Référence : GON.II pg gwaz, gwazien (Veine, Vaisseau qui contient le sang du corps de l'animal. On l'emploie aussi pour nerf), gwéc'hien

Ma ve bet o seulioù / Harp oc'h seul an Ankoù, / Ma ve bet gant ar c'hlaz o gwazhied holl sonnet, / Oc'h holl draoù ar bed-mañ o daoulagad prennet, / Stanket-holl o divskouarn da selaou er bed all, / M'o defe bet klevet o c'halon o strakal / Gant diframm ar marv yen o labourat o c'hig, / Neuze, war ar bed-mañ ne vent ket reuzeudik.

1867
Référence : MGK p66-67

"Ned oc'h ket diwar ouenn ho tud-kozh zo marv; ar-re-se kalonek ne vezent diwezhat, da herzel ouzh pep droug ha da ober pep mad; marv int pell a zo, hag e-kreiz o bezioù, ouzh ho kwelet diskiant, poultrenn o relegoù, o eskern o stekiñ dindanoc'h a lavar; ez oc'h tud digalon, tud dall ha tud bouzar. Evel ur reverzhi, droug ar bed o sevel a ya en ho kwazied, ho laka da vervel; ur mergl milliget eo, ur c'hleñved dishegar, savet da gontammiñ pep mad zo war an douar; genel a ra bosenn ha kernez tro-war-dro; ouzh he heul kasoni e pep lec'h, e pep bro, a laka dre ar bed brezel ha lazherezh. Ama, a-barzh nemeur, e vo bec'h hag enkrez : ha penaos ne ve ket ? Pep droug a zo meulet; hiriv an den fallakr zo ar gwellañ deuet. An nebeudig re vat, flastret gant ar re fall, a rank mont da guzhet evit en em ziwall."

1867
Référence : MGK p2

Ar c’homzoù-se a lakeas ar gwad da virviñ en hor gwazhied ; e-lec’h treiñ kein e teujomp d’ar red war ar soudarded.

1877
Référence : EKG.I. p.282

Hogen, e gwazhied glas Derkeia e rede, peurzigemmesk, kuit a bep saotr, gwad ur ouenn uhel ha kadarn ha doueel

1923
Référence : SKET p.105

Diouganoù a zo diwar-benn da zaou vugel, dezho en o gwazhied gwad ramzed an Noz.

1923
Référence : SKET p.37

Ar werennad kentañ a domme dezhe o c’halon, a sklaerae mammenn o lagad ; siwazh ! an eilvet a lakae an tan da ruilhañ a-dreuz dre o gwazhied, en o empenn an alter da verviñ.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 47, p.1122 (Miz Du 1924).

kas ar gwazhied

1931
Référence : VALL pg battement

talm ar gwazhied

1931
Référence : VALL pg battement

talmad ar gwazhied

1931
Référence : VALL pg battement

[E]no ivez e santen muioc'h ar gwad breizhat o redek em gwazhioù, gant ar brezhoneg war diweuz an holl.

1944
Référence : EURW.1 p.157

Hugunoded e oa e hendadoù ; aet da chom da Iwerzhon, o doa skoulmet priedelezhoù gant merc'hed eus ar vro ; gwad gouezel a vere ur bannac'h anezhañ en e wazhied.

1944
Référence : EURW.1 p68

- Azezit em c'hichen emezi. Mouezh an eostig-noz ; un isvouezh gourlañchenn, klouar ha sev. Hag o tont eus he c'horf, ur wrez kevrinus, a'n em sile en e wazhied-eñ.

1949
Référence : SIZH p.42

Lakaat a reas Palmira he dorn war vrec'h kleiz he divizour. Ur c'hlaouenn vev. Trumm, e krogas an tan-gwall e gwazhied ar paotr.

1949
Référence : SIZH p.59

Ma ! kavet e voe neuze dezhañ ur "phlébite musculaire" (koeñv gwazhied er c'higennoù) ha n'he doa houmañ netra d'ober gant ar pikadennoù emetin !

1985
Référence : DGBD p80

Plijadur en deveze o valeata er palier taolennoù yen ha hirisus a oa en e gengiz ha sellout ouzh poltredoù diseurt ar re a rede o gwad en e wazhied-eñ.

2015
Référence : POLDG p. 225

Gouzout a raimp gant ar c'helanskejañ met o vezañ ma ne'm eus kavet gloaz ebet gant ur boled na troc'h ebet en o gwazhied, ne chom nemet ar c'hontamm.

2015
Référence : EHPEA p12

Note d'étude

Lenn a reer e GON.II e vez graet aliesoc'h gant ar stumm lies "gwazhied" eget gant ar stumm lies "gwazhiennoù".

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux