I.
LENN.
1. [1499, 1659, 1732, 1850, 1867, 1874, 1931, 1980] Doare barzhoneg pobl, savet da vezañ kanet prl., a dalvez da zanevellañ darvoudoù.
[1499] Gwerz pe kanaouenn.
[1659] Gwerzioù. [1659] Ur werz.
[1732] Gwerzioù spirituel. [1732] Gwerzoù trist hag hirvoudus. [1732] Gwerz graet en enor da un dimeziñ bennak.
[1850] Ar Vretoned a gar gwerzioù. [1850] Gwerzoù a oar ober. [1850] Gwerz dimeziñ. [1867] Skouerioù hon tadoù-kozh, tud vat ha kalonek, enno a zo skrivet e gwerzioù brezhonek; e gwerzioù a laka pep telenn da ganañ, pep kalon da lammat hag an eñv da dridañ. [1874] Ur werz nevez a zo savet, d'ur plac'hig yaouank ec'h eo graet.
[1980] [...] o kanañ hag o tiskanañ pozioù anavezet "an Alarc'h, gwerz Plougoñ".
DHS. kanaouenn, son.
&
ROUEZ
Kontadenn.
Kontañ gwerzioù.
2. [1499, 1659, 1732] Gwerzenn.
[1732] Gwerzoù Virjila war ar maesaerien [sic]. [1732] Gwerzoù farsus.
&
Trl.
[1732] Lakaat ur gontadenn, ur brezegenn e gwerz : e stumm un heuliad gwerzennoù.
[1732] Divizoù en[t] gwerz kenetre maesaerien.
3. KOZH
[1732] Arroud.
[1732] Al lizherenn A a sinifie pemp kant, evel a ziskouez ar werz-mañ : "possidet A. numeros quingetos ordine recto".
II.
DISPRED.
Prantad amzer.
al lizherenn A, a sinifie pemp-kant ; evel a ziskouez ar werz-mañ. Possidet A. numeros quingentos, ordine recto
al lizereñ A, a sinifyé pemp cant ; evel a zisqüez ar vers-mâ. Possidet A. numeros quingentos, ordine recto
1732
Référence :
GReg
pg chiffre (A signifioit cinq cenc)
divizoù en gwerz kenetre maesaerien
divisou eñ guërs qen-eñtre maeçzaéryen
1732
Référence :
GReg
pg eglogue (espece de poësie pastorale)
gwerzoù trist, hag hirvoudus
guërsou trist, hac hirvoudus
1732
Référence :
GReg
pg élegie (pièce de poësie)
gwerzoù
gwerzou
1850
Référence :
GON.II
pg gwers ou gwerz (Pl.)
gwerzioù
gwersiou
1850
Référence :
GON.II
pg gwers ou gwerz (Pl.)
gwerzoù a oar ober
gwerzou a oar ôber
1850
Référence :
GON.II
pg gwers, gwerz
gwerz dimeziñ
gwers-dimézi
1850
Référence :
GON.II.HV
pg gwers-dimézi (Epithalame, poëme à l'occasion d'un mariage).
Ar Vretoned a gar gwerzioù.
Ar Vrétoned a gâr gwersiou.
1850
Référence :
GON.II
pg karout (Les Bretons se délectent à la poésie).
gwerz
gwers
1850
Référence :
GON.II
pg gwers ou gwerz (Vers, paroles mesurées et cadencées, selon certaines règles fixes. Poëme, ouvrage en vers. Toutes sortes de poésies, - dans le genre sérieux, et de nature d'être chantées. Romance. Elégie. Légende en vers. Chant historique. H.V.), gwerzéen, p.16, livre premier, "chanson".
Skouerioù hon tadoù-kozh, tud vat ha kalonek, enno a zo skrivet e gwerzioù brezhonek; e gwerzioù a laka pep telenn da ganañ, pep kalon da lammat hag an eñv da dridañ.
Skoueriou hon tadou koz, tud vad ha kalounek, enn-ho a zo skrivet e gwersiou brezounek, e gwersiou a laka pep telen da gana, pep kalon da lammet hag ann env da drida.
1867
Référence :
MGK
p4
ur werz nevez a zo savet, d'ur plac'hig yaouank ec'h eo graet; he deus bet un abid lien gwenn a gouste pemp skoed ar walenn. Pa oa an abid nevez graet, d'ar plac'hig yaouank eo plijet
ur werz newez a zo savet, d'ur plac'hik iaouank hec'h eo grêt; 'd-eùs bet un abit lienn-gwenn a gouste pemp skoed ar walenn. Pa oa an abit-newe grêt, d'ar plac'hik iaouank eo plijet.
1874
Référence :
GBI.II
p528
Setu amañ lod eus ar werz a gane Landregeriz, hep aon ebet rak ar soudarded, goude m’en doa ranket o Aotrou’n eskob pellaat diouto : [...].
Setu aman lod euz ar verz a gane Landregeriz, ep aoun ebed rak ar zoudarded, goude m’en doa ranket ho Aoutrou’n eskop pellaat diout-ho : [...].
1877
Référence :
EKG.I.
p.28
Ton ar son eo ton gwerz Lokrist an Izelved, chapel eus a barrez Gwinevez-Lokrist, en eskopti Leon.
Ton ar zoun eo ton guerz Lochrist-an-Izelvet, chapel euz a barrez Guinevez-Lochrist, enn eskopti Leon.
1877
Référence :
EKG.I.
p.102-103
Setu amañ penaos e kont gwerz Landregeriz an nozvezh diwezhañ a dremenas en o zouez o eskob ker karet : [...].
Setu aman penaoz e kount guerz Landregeriz an nosvez diveza a dremenas en ho zouez ho eskop ker karet : [...].
1877
Référence :
EKG.I.
p.25
Ma tremenfe unan ane[zhe] da Vaer, paourkaezh marc‘hadourien deus bourk Plounevez, paket ho stal, hag et da redek heñcho[ù] Breizh-izel... ‘n ur ganañ ur werz diwar-benn ar fentusañ « Conseil municipal » a vefe neuze en Frañs.
Ma tremenfe unan ane da Ver, paour kez marc‘hadourien deuz bourk Plounevez, paked ho stal, hag ed da redek hincho Breiz-izel... ‘n eur ganan eur werz diwar-benn ar fentusan « Conseil municipal » a vefe neuze en Frans.
1898
Référence :
KZVR
Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1
An den mat-se oa deut war an oad (ganet e oa en Ploumilio er bla 1811) ; hag e ouie e-leizh a varvailho[ù], a werzio[ù], a dreo[ù] fentus pe a skouer vat war an amzer-dremenet.
An den-mad-ze oa deut war an oad (ganet e oa en Ploumiliau er bla 1811) ; hag e ouie e-leiz a varvailho, a werzio, a dreo fentuz pe a skouer vad war an amzer dremenet.
1898
Référence :
KZVR
Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2
Pediñ-start a reomp hon lennerien da zigas dimp keloio, kanaouenno, gwerzio, marvailho ha treo all
Pedi start a reomp hon lennerien da zigas d'imp keloio, kanaouenno, gwerzio, marvailho ha treo all
1898
Référence :
KZVR
Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier
Echu ar gaoz, darn eus ar merc’hed a c’houlenne ma vije kanet ur son, ur werz, un ouidell bennak.
Echu ar gôz, darn eus ar merc’hed a c’houlenne ma vije kanet eur zon, eur werz, eun ouidell bennak.
1924
Référence :
BILZ1
Niv. 42, p.973 (Even 1924)
Ma vije bet Yann e benn e-unan evit diskenn war Roc’h Ledan, moarvat Bilzig hag e zaou vartolod o dije bet klevet kanañ gwerz ar skouarnadoù, ha marteze un draig bennak all c’hoazh ouzhpenn.
Ma vije bet Yann e benn e-unan evit diskenn war Roc’h Ledan, marvad Bilzig hag e zaou vartolod o dije bet klevet kana gwerz ar skouarnajou, ha marteze eun draïg bennak all c’hoaz ouspenn.
1925
Référence :
BILZ2
p.142
ur werz
eur werz
1931
Référence :
VALL
Rakskrid p XIX
gwerz
1931
Référence :
VALL
Rakskrid p XIX, ballade
gwerzioù
gwerziou
1931
Référence :
VALL
Levrlennadur p VIII, ballade
Marteze 'm eus bravaet un tammig Melia en ul lavarout em gwerzioù e oa-hi : « Heñvel ouzh un ael eus an Neñv ».
Marteze 'm eus bravaet eun tammig Melia en eul lavarout em gwerziou e oa hi « Heñvel ouz eun ael eus an Neñv »[.]
1944
Référence :
EURW.1
p46
Nag a bet gwerz entanet am eus meizet ha skrivet eno, pa oan erru d'an oad a baotr yaouank...
1944
Référence :
EURW.1
p16
An Hirvoudoù, gwerzioù ha sonioù, .. .. .. 1899
An Hirvoudou, gwerziou ha soniou, .. .. .. 1899
1944
Référence :
EURW.1
p2
– Pa lennas ma mamm al levr e oa eviti ivez ur sklêrijenn ; bet he doa klevet, emezi, pa oa bihanik, kalz eus ar gwerzioù dastumet er Barzhaz Breizh.
– Pa lennas ma mamm al levr, e oa eviti ivez eur sklerijenn ; bet he doa klevet, emezi, pa oa bihanik, kalz eus ar gwerziou dastumet er Barzaz Breiz.
1944
Référence :
EURW.1
p41
Lakaet e veze ar wrac’h da ganañ war ar c’hoariva, bez’ he doa ur vouezh dous evel ur bugel, hag un eñvor burzhudus, peogwir he doa kanet da Fañch an Uhel ouzhpenn ur c’hant a werzioù hag a sonioù kozh.
Lakaet e veze ar wrac’h da gana war ar c’hoariva, bez’ he doa eur vouez dous evel eur bugel, hag eun eñvor burzudus, peogwir he doa kanet da Fañch an Uhel ouspenn eur c’hant a werziou hag a soniou koz.
1944
Référence :
EURW.1
p.189
Da ziwezhañ, e voe lodennet etre ar saverien werzioù, sonioù ha pezhioù[-]c’hoari brezhonek ur somm a 500 lur kinniget gant an itron Mosher.
Da ziweza, e voe lodennet etre ar saverien werziou, soniou ha peziou c’hoari brezonek eur somm a 500 lur kinniget gant an Itron Mosher.
1944
Référence :
EURW.1
p.190
- Ur werz nevez emaoc'h o lipat, breur Arturo ? a c'houlennas. - Feiz, nann !
1949
Référence :
SIZH
p.47
[...] o kanañ hag o tiskanañ pozioù anavezet "an Alarc'h, gwerz Plogoñv", [...], o luskellat a-gleiz hag a-zehoù e-giz gwagennoù bountet gant an avel.