Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
7
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
6
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

[1499, 1659, 1732, 1850, 1904, 1909, 1927] Buoc'h yaouank n'eo ket halet c'hoazh. [1732] Ounnered, [1732] annoared. [1732] Kig ounner. & Trl. [1732] Dalc'het he deus an ounnerb. [1732] Kefleue eo an ounner : Leun eo-hi, prest eo da halañ evit ar wech kentañ. & Trl. [1732] Hemolc'h a ra an ounner : emañ-hi o c'houlenn an tarv. [1732, 1850] Hemolc'het eo an ounner. & Trl. skeud. Miret da ub. un annoar diwar e vuoc'h : delc'her droug, droukrañs ouzh ub. HS. bioù, buoc'h, ejen, kole, leue, oc'hen, saout, tarv. & RANNYEZH (db. an dud) [1904] Pezh vil a zen, lañfre. [1904] Man andour. HS. kañfard.

Exemples historiques : 
38
Masquer la liste des exemples

ounneri

1499
Référence : LVBCA p154 (ieune vache, genice)

annoar

1499
Référence : LVBCA p24 (in onnoer vide c-est tout vng)

ounneri

1499
Référence : LVBCA p154 (genice)

ounneri

1659
Référence : LDJM.1 pg genisse, ouner

annoered

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté, Van., p.)

Kefleue eo an ounner.

1732
Référence : GReg pg génisse (La genisse est pleine.)

Hemolc'het eo an ounner.

1732
Référence : GReg pg genisse (La genisse a eu le taureau.)

Hemolc'h a ra an ounner.

1732
Référence : GReg pg genisse (La genisse chasse, ou cherche les approches du taureau.)

ounneri

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté)

ounnered

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté, p.)

annoar

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté)

annoared

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté, p.)

annoar

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté)

annoared

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté, p.)

annoar

1732
Référence : GReg pg genisse (jeune vache qui n'a point porté, Van.)

Kefleue eo an ounner.

1732
Référence : GReg pg génisse (La genisse est pleine.)

kig ounner

1732
Référence : GReg pg chair (de genisse)

Dalc'het he deus an ounner.

1732
Référence : GReg pg genisse (La genisse est pleine.)

annoar

1850
Référence : GON.II.HV pg ounner, onner (Génisse, jeune vache, Corn.)

Hemolc'het eo an ounner.

1850
Référence : GON.II pg ounner, onner (La génisse a eu le taureau.)

Un ounner [a]m eus gwelet, hogen n'eo ket an hini a zo kollet.

1850
Référence : GON.II p.73

ounneri

1850
Référence : GON.II pg annoer, ounner, onner (Génisse, jeune vache)

annoar

1850
Référence : GON.II.HV pg annoer, ounner, onner (Génisse, jeune vache, Van.)

ounneri

1850
Référence : GON.II.HV pg onner, ounner (Génisse, jeune vache, Corn.)

ounneri

1850
Référence : GON.II pg ounner, onner (Génisse, jeune vache, p.)

ounnered

1850
Référence : GON.II pg ounner, onner (Génisse, jeune vache, p.)

ounneri

1850
Référence : GON.II pg onner, ounner (Génisse, jeune vache)

Tri dervezh bennak goude-se, Erwan ar Menn, eus ar Restigoù, a yeas da Goad Lioù da welet un "toull-bleiz", un toull-trap, en doa graet eno evit pakañ ur vamm vleizez ne ehane da gas ganti bemdez unan bennak eus e loened : dañvad, leue pe ounner.

1877
Référence : EKG.I. p.151

ma andour

1904
Référence : DBFV pg andour (mon vilain)

ounner

1909
Référence : BROU p404 (génisse)

Gant pep bagad ez ae, en ounnered, kojened, ebeulien hag ein, al lodenn a zigouezhe dezhi a-ziwar pennoù nevez-vet eus chatal Manos.

1923
Référence : SKET p.87

Deut ez oa ganto o ounnered moumoun, o c’herniel livet e glas, o devoa-i savet hag a vane dalc’hmat en o c’hichen ouzh o heuliañ dre ma ’z aent.

1923
Référence : SKET p.133

An daouzek Erkuniad gant o rener o tec’hout diwar herr, ganto Ambia ha Kinge, ereet treid ha brec’hioù, e strad ar bilprennenn anezho, e-keit ha m’emañ an div ounner dilezet o leñvadenniñ.

1923
Référence : SKET p.134

ounneri

1927
Référence : GERI.Ern pg annouar (Génisse, Leon.)

annoar

1927
Référence : GERI.Ern pg annouar (Génisse, Treg.)

annoar

1927
Référence : GERI.Ern pg annouar (Génisse, Van.)

annoarezed

1927
Référence : GERI.Ern pg annouar (Génisse, p.)

annoared

1927
Référence : GERI.Ern pg annouar (Génisse, p.)

Note d'étude

Diwar "annoer" e brezhoneg krenn a gaver er C'hatholicon (1499), e weler stummoù e-lec'h ma zo miret un diftongenn e brezhonegoù ar reter ("annoer", "annouar"), ha diouzh an tu all, er c'hornôg, eo eeuneet ar son en eil silabenn er c'hornôg ("onner", "innar"). ================================== Merzout a reer eo chomet an 'd' er stumm "man andour" (1904) ha pa ouzer e oa aet [d] da [n] e-kreiz ar gerioù e-tro ar Vvet kantved. Stummoù all gant un 'd' zo testeniekaet er C'hab (s.o. an ALBB) hag e gourenez Kraozon (s.o. an NALBB) c'hoazh.

Étymologie

Kbg anner diwar ur stumm koshoc'h adsavet evit ar proto-predeneg *annuīr. Liammet e c'hallfe ar ger-mañ an hIwg "ainder" (plac'h en oad da zimeziñ) gant ur ster emdroet hervez ur patrom a gaver e latin. Tostaet eo bet ivez an termen ouzh an euskareg "andrere" (maouez, intron).

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux