Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
2
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
57
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

V.k.e. I. A. 1. [1659, 1732, 1850, 1867, 1909, 1927, 1931, 1944, 1960, 1985, 2015] Disklêriañ, reiñ da anavezout udb. a glasked kuzhat a-raok, dirak testoù. [1659] Anzav. [1659] Anzavet. [1732] Mankout da anzav. [1732] Chom hep anzav. [1850] Anzavit ar wirionez, ne c'houlenner ken diganeoc'h. [1909] Anzav. [1927] Anzav. [1931] Anzav. [1960] Met outañ sot a-walc'h da anzav n'on ket bet / Kement a ouzon-me diwar-benn boued ar groug. [2015] Marteze e pede ar marv dezhañ, evel he deus anzavet, met, m'he dije kaset he mennad da benn he dije graet daouzek vloaz 'zo ha n'eo ket bremañ paz eo kemmet he buhez gant un eil gwaz. Ne voe ket pell oc'h anzav ar wirionez. Anzav e bec'hedoù, ur fazi. & Anzav udb. ouzh ub. : plegañ da lavaret ar wirionez dezhañ. [1924] [O]uzh den n’en deus anzavet ar mennozioù o devoa d’ar c’houlz-se trubuilhet e spered hag e ene… 2. Ent strizh [1732, 1927, 1931, 1944] Disklêriañ un drougober, un torfed bnk. [1732] Ur c'hriminal a anzav e dorfed en em gondaon e-unan. [1732] Ur c'hriminal a anzav e dorfed en em varn e-unan. [1732] Kontragnet eo bet da anzav e laeroñsi. [1927] Anzav. [1931] Anzav. [1944] — « Penaos 'ta ? Kouezhet er puñs. Gaouiad ! Anzavit 'ta hoc'h eus stlapet anezhi er puñs, maleüruz bihan. » Anzavet en deus muntr e amezeg. Lakaat ur ribler da anzav e laeroñsioù. Anzav e wall. HS. diskuliañ. 3. RELIJ. [1732, 1850, 1927] Disklêriañ e bec'hedoù d'ur beleg. [1732] Anzav. [1850] Anzav. [1927] Anzav. HS. kofesaat. B. [1732, 1850, 1927, 1960] Embann. [1732] Anzav. [1850] Anzav. [1927] Anzav. [1960] Daoust ma'z eo kalet an urzhiadur nevez, / E vefe mat anzav ha teurel evezh / Eo bet, gant tud poellek, aozet ha reizhet, / Tud n'eo o spered na pounner na seizet. Da vare ar Romaned ne grede ket an dud anzav e oant kristenien. Nag a wech eo bet anzavet ar wirionez-se. II. A. 1. [1732, 1850, 1867, 1943, 1960, 2015] Degemer (udb.) da wir. [1732] Anzav. [1850] Anzav. [1867] Hogen ar brezhoneg a gomzed e Kerzaoulaz, evitañ da vezañ, evel ma welit, bravoc'h eget hini an dudjentil kouzhet diouzh lost ar c'harr, ne oa ket atav dinamm a-grenn. En anzav a rae an aotrou. [1943] Evit d'an douaroniezh bezañ bet resisaet he fal hag he hentoù gant an hevelep mestr, ez eo ret anzav n'o deus ket ar vrezhonegerion pleustret kalz warni. [1960] Ar re 'ra droug, an dud a noaz / 'Gaser da get, hervez ar boaz. / Anzavit n’eo ket levenez / Bez' taolet en dienez. [1985] Ret eo anzav evelato o deus gouezet Marokiz lakaat brud en-dro d'o labourioù lêr ha d'o fallennoù. [2015] Abalamour ma skoomp gant o zuioù gwan (o gevier, o sekredoù vil, o itrikadennoù n'int ket evit anzav, o dispignoù pompadus ha kement zo...) e kollont kred e-keñver o fratikoù, o dilennerien, o c'henseurted er broioù all, ha betek o c'herent hag o mignoned. Anzav e baourentez. Sellit ouzh hoc'h oberoù hag anzavit ez int dister. Anzav ar wirionez : degemer udb. da wir goude bezañ bet faziet. & Ent krenn [2012] Rankout anzav. [2012] Daoust da'm damant da drivliadoù ho mestr, ha d'an amzivin a-zivout an notenn-se, a hañval prouiñ ez eo bev bepred, e rankan anzav ez zo va dever terriñ an nor ha mont tre da welout. Anzav a ranker. & Trl. Tevel zo anzav : chom mut, dilavar a dalvez kretaat. 2. Lakaat udb. da reizh, hervez pennaennoù ar gwir. Ar pennadurezhioù a anzav gwirioù an den. 3. Trl. Anzav ur bugel : lakaat ur bugel war e anv. Anzavet en deus mab e wreg. B. Trl. [1944] Anzav (ub.) da : degemer (ub.) evel. [1944] « Ar gorre [eus an douar] a zo dit hag a vezo dit ha da'z rumm, gant ma anzavi ac'hanon da aotrou, ha ma paei din pe da'm gouarnour ul leve bloaziek. »

Exemples historiques : 
55
Masquer la liste des exemples

anzav

1659
Référence : LDJM.1 pg aduouer

anzavet

1659
Référence : LDJM.1 pg anzaout (auouer, pp.)

anzavit

1659
Référence : LDJM.1 pg anzaout (auouer)

anzavet

1659
Référence : LDJM.1 pg aduouer (pp.)

anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (demeurer d'accord d'une chose)

anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (demeurer d'accord d'une chose), confesser (Confesser, avoüer.), convenir (advoüer, être du même sentiment)

anzavont

1732
Référence : GReg pg avouer (demeurer d'accord d'une chose), confesser (Confesser, avoüer.), convenir (advoüer, être du même sentiment)

anzavet

1732
Référence : GReg pg avouer (demeurer d'accord d'une chose, pp.), confesser (Confesser, avoüer, pp.), convenir (advoüer, être du même sentiment, pp.)

anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (demeurer d'accord d'une chose)

anzavjout

1732
Référence : GReg pg avouer (demeurer d'accord d'une chose)

mankout da anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (Ne pas avoüer, manquer d'avoüer.)

manket da anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (Ne pas avoüer, manquer d'avoüer, pp.)

chom hep anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (Ne pas avoüer, manquer d'avoüer.)

chomet hep anzav

1732
Référence : GReg pg avouer (Ne pas avoüer, manquer d'avoüer, pp.)

Ur c'hriminal a anzav e dorfed en em gondaon e-unan.

1732
Référence : GReg pg condamner (Un criminel qui avoüe le crime se condamne lui-même)

anzavit

1732
Référence : GReg pg confesser (Confesser, avoüer, Van.)

Kontragnet eo bet da anzav e laeroñsi.

1732
Référence : GReg pg convaincu (Il a été convaincu de larcin.)

anzavit

1732
Référence : GReg pg convenir (advoüer, être du même sentiment)

Ur c'hriminal a anzav e dorfed en em varn e-unan.

1732
Référence : GReg pg condamner pg condamner (Un criminel qui avoüe le crime se condamne lui-même)

anzavet

1732
Référence : GReg pg confesser (Confesser, avoüer, Van., pp.)

anzav

1850
Référence : GON.II pg añsavout (Avouer. Confesser. Reconnaître. -par abus-)

anzav

1850
Référence : GON.II pg añsavout (Avouer. Confesser. Reconnaître. -par abus-)

Anzavit ar wirionez, ne c'houlenner ken diganeoc'h.

1850
Référence : GON.II pg añsavout (Avouez la vérité, c'est tout ce qu'on vous demande.)

anzavet

1850
Référence : GON.II pg añsavout (Part.)

anzavout

1850
Référence : GON.II pg añsavout (Avouer. Confesser. Reconnaître.)

Hogen ar brezhoneg a gomzed e Kerzaoulaz, evitañ da vezañ, evel ma welit, bravoc'h eget hini an dudjentil kouzhet diouzh lost ar c'harr, ne oa ket atav dinamm a-grenn. En anzav a rae an aotrou.

1867
Référence : MGK Rakskrid VIII

En amzer gozh, ar veleien a yoa karet ha doujet gant kement hini a anzave bezañ kristen mat.

1877
Référence : EKG.I. p.293

Doue a oar gwell egedomp ar pezh a zo ar gwellañ evit hor brasañ mad ; ret eo en anzav, n’eus forzh peger kriz e c’hellfe bezañ d’hor c’halon, n’eus forzh pegement e ve a-enep hor c’hoant hag hor faltazi.

1877
Référence : EKG.I. p.36

P’edon etre unnek eur hag hanternoz, va-unan, e-tal tour Berven, pevar alc’houez, daou fall anezho, etre va daouarn, ez ae buanoc’h ar soñjoù dre va fenn, hag e teue tammoù enkrez din, hag e krene va izili, ret eo hen anzav.

1878
Référence : EKG.II p.123

[A]otro[u] person, dirazoc’h ‘zo / Ur gwall skraper, mar zo er vro, / ‘Met, an dro-mañ, ec’h anzavan, / 'C’h e[o] me ‘zo rasket ar muiañ : /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Ret eo din en anzav, ar furnez a gomz drezout.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

anzav

1909
Référence : BROU p202 (Aveu, avouer)

Ne anzavas ket penaos, pa zileze an ti, peurliesañ e [veze] evit ober plijadur d’e c’hoar ha d’e vreur.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.844 (Miz C'hwevrer 1924)

— Ar vadeziant, goude ar c’huzh-heol, evelato, Marc’harid, c’hwi ’oar, badeziant ar re vastard. An interamant, n’ouzon ket, evelato… Marv hep anzav he fec’hed, marv hep sakramant !… Skouer fall d’an holl verc’hed yaouank… skouer fall d’an holl dud ar barroz.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924)

Nikun n’eus gouezet, rak ouzh den n’en deus anzavet ar mennozioù o devoa d’ar c’houlz-se trubuilhet e spered hag e ene…

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1026 (Gouere-Eost 1924)

Chalet, chalet ne oa ket ivez Janedig ret eo hen anzav da fritañ paourentez, war oaled ar briadelezh, gant un druilhad bugale mic’hiek peg eus he c’hazekenn.

1925
Référence : BILZ2 p.151

anzavont

1927
Référence : GERI.Ern pg anzao (avouer, confesser, reconnaître)

anzav

1931
Référence : VALL pg (s')accuser, avouer

anzavont

1931
Référence : VALL pg avouer

anzav

1931
Référence : VALL pg avouer

Evit d'an douaroniezh bezañ bet resisaet he fal hag he hentoù gant an hevelep mestr, ez eo ret anzav n'o deus ket [sic, pleustret] ar vrezhonegerion pleustret kalz warni.

1943
Référence : TNKN p7

— « Pelec’h eo chomet al Lom-se ? » emezañ dezhañ e-unan. « Me ’zo sur emañ er gêr o lavarout d’e c’hoarezed ar c’hontrol eus ar pezh am eus anzavet. »

1944
Référence : ATST p.71

Eus ar Blaenau, ez ejomp da Llanroust [Llanrwst], da zemata an Tad Trebaol, a oa ur mision katolik gantañ eno, hag a anzavas ouzhimp en doa nebeut-tre a ziskibien.

1944
Référence : EURW.1 p.174

« Ar gorre [eus an douar] a zo dit hag a vezo dit ha da'z rumm, gant ma anzavi ac'hanon da aotrou, ha ma paei din pe da'm gouarnour ul leve bloaziek. »

1944
Référence : EURW.1 p9

— « Penaos 'ta ? Kouezhet er puñs. Gaouiad ! Anzavit 'ta hoc'h eus stlapet anezhi er puñs, maleüruz bihan. »

1944
Référence : EURW.1 p21

- Tenn eo. Doue, avat, a ro E c'hras da herzel. Hogen, ma anzavin ouzhit, me n'eo ket gant va diantegezh em beve[z] nec'h ar muiañ ; gant va ourgouilh, ne lavaran ket. Me 'zo ken bras va lorc'h gant ar soñj e vin beleg ha manac'h, m 'am beve[z] aon da gouezhañ e pec'hed ar spered.

1949
Référence : SIZH p.54

Bep gwener d'abardaez, e vez bodet, hervez ar Reolenn, an holl zanvez-leaned hag ar vreudeur-lik e chapel ar gouent evit «anzav » a vouezh uhel, dirak an holl, hag a-youl-kaer [sic], un torr pe dorrig d'ar Reolenn.

1949
Référence : SIZH p.59

Met outañ sot a-walc'h da anzav n'on ket bet / Kement a ouzon-me diwar-benn boued ar groug.

1960
Référence : PETO p33

Daoust ma'z eo kalet an urzhiadur nevez, / E vefe mat anzav ha teurel evezh / Eo bet, gant tud poellek, aozet ha reizhet, / Tud n'eo o spered na pounner na seizet.

1960
Référence : PETO p17

Ar re 'ra droug, an dud a noaz / 'Gaser da get, hervez ar boaz. / Anzavit n’eo ket levenez / Bez' taolet en dienez.

1960
Référence : PETO p31

Ret eo anzav evelato o deus gouezet Marokiz lakaat brud en-dro d'o labourioù lêr ha d'o fallennoù.

1985
Référence : DGBD p13

"Poole" a eilgerias an noter, "mar lavarit se, ez eo va dever gwiriañ. Daoust da'm damant da drivliadoù ho mestr, ha d'an amzivin a-zivout an notenn-se, a hañval prouiñ ez eo bev bepred, e rankan anzav ez zo va dever terriñ an nor ha mont tre da welout.

2012
Référence : DJHMH p.68

Marteze e pede ar marv dezhañ, evel he deus anzavet, met, m'he dije kaset he mennad da benn he dije graet daouzek vloaz 'zo ha n'eo ket bremañ paz eo kemmet he buhez gant un eil gwaz.

2015
Référence : EHPEA p59

Abalamour ma skoomp gant o zuioù gwan -o gevier, o sekredoù vil, o itrikadennoù n'int ket evit anzav, o dispignoù pompadus ha kement zo...- e kollont kred e-keñver o fratikoù, o dilennerien, o c'henseurted er broioù all, ha betek o c'herent hag o mignoned.

2015
Référence : DISENT p157

Goude bezañ kantreet ur c'hardeur bennak dre straedoù teñval-sac'h e anzavas en doa kollet e hent.

2023
Référence : DREAM p. 90

Note d'étude

Stummoù krennet "anzaff" hag "anzaffout" eo "aff" hag "affout", a gaver e geriadur Gregor.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux