kolen ki

colen qui

mirer ar c'hon

mirer an con

ki pe giez

qui pe quies

isal ar c'hi

issal ar c'hi

ki konnaret

qui connaret

kiez lupr pe saotr

quiés lupr pe sautr

kolen ki

colen qui

ki

qui

kiez

quiés

ki klañv

qui clân

bagad chas

bagat-chass

ki da hemolc'h

qy da hemolc'h

ki an de­ñved

qy an dêved

ki faos

qy faus

chas faos

chaçz faus

ki besk

qy besq

ki dilostet

qy dilostet

ki klañv

qy clañ

chas klañv

chaçz clañ

bara kon

bara-qon

kiez

qyès

kiezed

qyèsed

kiez lupr

qyès lupr

kiezed lupr

qyesed lupr

kolieroù chas

collyerou chaçz

kiez-dogez

qyès-doguès

ki

qy

kiez e rud

qyès é rut

kiez saotr

qyès sautr

c'hoari e gi

c'hoari e gui

geol ar c'hi

gueaul ar c'hy

kaoc'h kazh, kaoc'h ki

cauc'h-qaz, cauc'h-qy

strollañ chas

strolla chaçz

kamm ki pa gar

cam qy, pa gar

kolieroù chas

collyerou chaçz

chas

chaçz

kon

qun

kon

qon

deut da welet koantañ lozn en deus bet boed ar c'hon

deut da vellet coantâ lozn èn deus bet boëd ar c'hon

kolen ki

qolen-qy

kelin chas

qelin-chaçz

ki bihan

qy bihan

chas bihan

chaçz bihan

ki yaouank

qy yaoüancq

chas yaouank

chaçz-yaoüancq

ki besk, ha kazh diskouarnet, n'int mat nemet da zibriñ boed

qy besq, ha qaz discoüarnet, n'int mad nemed da zibri boëd

ki foutouilhek

qy foutouilhecq

madoù beleien, ha blev ki, pe da dra e talvont-i

madou baeleyen, ha bléau qy, pe da dra e télont y ?

a zalc'h eus ar c'hi

a zalc'h eus ar c'hy

ur c'hoarzh ki

ur c'hoarz qy

un naon ki

un naoun qy

Un artizan-pleg, o vonet d'e zevezh, a arruas gantañ, hag evel ma oa c'hoazh "etre ki ha blei", pe "gad ha konikl", e kredas o welout an den gwenn-se, gwelout un den marv : m'en em lakeas eta d'her c'hroazañ ha d'en em groazañ e-unan.

Eunn artisan pleg, o vonet d'he zevez, a arruaz gant-han, hag evel ma oa c'hoaz "e tre ki ha blei", pe "gad ha konikl", e kredaz o welout ann den gwen-ze, gwelout eunn den maro : m'en em lekeaz eta d'her c'hroaza ha d'en em groaza he-unan.

kiez

bara kon

bara kounn

baraoù

bara-koun

boued ar c'hon

boéd ar c'hounn

chas

Distag eo ar c'hi.

Distag eo ar c'hî.

Ur giez vihan he deus.

Eur giez vihan é deûz.

ki

kî

Ki besk ha kazh diskouarnet n'int mat nemet da zibriñ boed.

Kî besk ha kaz diskouarnet n'iñt mâd néméd da zibri boéd.

kiezed

kiig-tarv

kiik-tarô

kon

kounn

Lakait ar chas er-maez.

Likid ar chas er méaz.

Perak hoc'h eus-hu besket ho ki ?

Pérag hoc'h eûz-hu besked hô kî ?

Ret eo lazhañ ar c'hi, ur barr-kounnar en deus bet.

Réd eo laza ar c'hî, eur bâr-kounnar en deûz bét.

kolen-ki

kolen-kî

kelin-kon

kélin-kounn

Emañ o tic'hwenañ ar c'hi bihan.

Ema ô tic'hoenna ar c'hî bihan.

Ret eo dilostañ ar c'hi bihan.

Réd eo dilôsta ar c'hî bihan.

Lakaet em eus diskouarnañ ar c'hi bihan.

Lékéad em eûz diskouarna ar c'hî bihan.

Ar c'hi a zo distag.

Ar c'hî a zô distag.

N'eo ket drouk ar c'hi-se.

Né kéd drouk ar c'hî-zé.

Likit evezh ouzh ar c'hi-se, eoniñ a ra.

Likid évez oud ar c'hî-zé, éoni a ra.

chas

châs

Ar c'hazh a vourr o logota, hag ar c'hi o koulineta

Ar c'hâz a vourr ô lôgôta, hag ar c'hî ô koulinéta

Ur c'hi kounnaret

Eur c'hî kounnaret

Ho ki na ev ket; kounnariñ a raio.

Hô kî na év két ; kounnari a raiô.

Kregiñ a ra evel ur c'hi.

Kregi a ra ével eur c'hî.

hor c'hi

hor c'hî

Tri c'hi

Trî c'hî

Ki Yann a zo klañv gant ar gounnar.

Kî Iann a zô klañv gañd ar gounnar.

Teir c'hiez

Ar c'hi a harzh ouc'h al loar.

ar c'hî a harz ouc'h al loar

Ar c'hi-mañ a zo din.

Ar c'hî-mañ a zô d'in

Gwall zrouk eo ho ki.

Gwall zroug eo hô kî.

Va c’hi a ziwallo anezhañ.

Va c’hî a ziwallô anézhañ

Ar c’hi-mañ a zo drouk.

Ar c’hî-ma a zô drouk.

kiez saotr

kiez saotret

Ur bleiz, deuet e eskern er-maez eus e groc'hen, o vezañ ma veze ar c'has ouzh en diarbenn, a gavas, war e hent, un hordenn gi nerzhus, lart-toaz ha flour e lêr, ki distailh galloudus. Lammet gant e gilpenn, en tagañ, en dispenn, en diskolp' a-bezhioù, a oa micher Gwilhoù, panevet, a-raok e sammañ, oa ret outañ en em gannañ. Hogen ar c'hi a oa paotr a-vent da ziwall e gig gant e zent.

Eur bleiz, deut e eskern er meaz euz he groc'hen, o veza ma veze ar c'has oc'h hen diarbenn, a gavaz, war e hent, eunn horden-gi nerzuz, lard-toaz ha flour he ler, ki distaill gallouduz. Lammet gant he gilpenn, hen taga, hen dispenn, hen diskolp' a besiou, a voa micher Gwillou, paneved a-raok e zamma, voa red out-han en em ganna. Hogen ar c'hi voa paotr a vent da ziwall he gik gant he zent.

Un dervezh, emezañ, an aotrou doue war droad, a oa aet da vale gant ar c'hi hag an houad.

Eunn dervez, eme-z-han, ann aotrou Doue war droad a voa eat da vale, gant ar c'hi hag ann houad.

— « Paourkaezh houadig, eme ur giez, / » A voa gant he chas o tremen, / » Da vamm zo ahont war al lenn / » Oc'h da c'hortoz, ha te amañ. »

— « Paour keaz houadik, eme eur giez, / » A voa gant he chas o tremen, / » Da vamm zo a-hont war al lenn / » Oc'h da c'hortoz, ha te ama. »

Pebezh trid en divize roet d'ho kalon mojenn An div goulm ! Pebezh hillig d'ho spered lemm ar c'hi hag ar bleiz…

Pebez trid e divize roet d'ho kalon mojen ann diou goulm ! pebez hillig d'ho spered lemm Ar c'hi hag ar bleiz…

Goude aotrounez vras, krinet ganto o fri, A deuas pep eil tro, diouzh ma oa hir o dent, Da ziskargañ o gor : holl emezo 'oant sent : an tigred, ar bleizi, bete'ar c'hozh chas bihan A dlee d'ar Baradoz mont diwar hanter vann.

Goude aotrounez vraz, krinet gant-ho ho fri, A deuaz, pep eil tro, dioc'h ma voa hirr ho dent Da ziskarga ho gor : holl eme z-ho, voant sent : ann tigred, ar bleizi, bete 'r c'hoz chas bihan A dlie d'ar Baradoz mont diwar hanter-vann.

P'edont o-daou o vont, ar bleiz hep tamm diskred, a wel gouzoug ar c'hi disvlevet, dirusket.

P'edont ho daou o vont, ar bleiz hep tamm diskred, a wel gouzoug ar c'hi disvlevet, dirusket.

Micherour kêr hag an den a relijion a zo evel ki ha kazh.

Micherour kear hag an den a relijion a zo evel ki ha kaz.

Truez ! oh ! nann ! Pell ac’hano : pa weled unan bennak o fiñval en tu pe du e tenned warnezhañ, evel ma tenn an den onest war ar c’hi klañv, pa vez an hu warnezhañ ha pa en em gav a-zindan e daol.

Truez ! oh ! nann ! Pell ac’hano : pa velet unan bennag o finval enn tu pe du e tennet varnezhan, evel ma tenn an den honest var ar c’hi klan, pa vez an hu varnezhan ha pa en em gaf azindan he daol.

War an dra-mañ avat e oa ki.

Var an dra-man avad oa ki.

Da vihanañ teñval e oa, n’oa den war an hent ; ne gleved netra nemet chas Plouared, chas ar C’hozhvarc’had hag ar chas all a-dro-war-dro oc’h harzhal, an eil ouc’h egile. Lakaet e oant bet war-sav gant an tennoù a oa bet e Plouared, ha bremañ o doa an aer da lavaret, dre o harzhadennoù, edo pep hini dihun ha war droad, o tiwall madoù e vestr.

Da viana tenval oa, n’oa den var an hent ; ne glevet netra nemet chas Plouaret, chas ar C’hoz-Marc’had hag ar chas-all a dro-var-dro oc’h harzal, an eil ouc’h egile. Lakeat oant bet var zao gand an tennou a ioa bet e Plouaret, ha breman o doa an ear da lavaret, dre ho harzadennou, edo pep hini dihun ha var droad, o tiouall madou he vestr.

Piv a zo aze ? Respontit dioc’htu, pe me a laosk va c’hi warnoc’h, hag a faout deoc’h ho penn, dre an hanter, evel un irvinenn, gant va zaol bouc’hal.

Piou a zo aze ? Respountit dioc’h-tu, pe me a laosk va c’hi varnoc’h, hag a faout d’ehoc’h ho penn, dre an hanter, evel eun irvinen, gant va zaol bouc’hal.

Lavarit ez euz bet ur c’hi bihan gant ho kazhez, hag e vioc’h kredet dioc’htu !!!

Lavarit euz bet eur c’hi bian gand ho kazez, hag e vioc’h kredet dioc’htu !!!

Ar c’hi hag ar c’hazh a vev didrouz hag e peoc’h er memes ti, ken na deu unan bennak da isañ an eil war-lerc’h egile ; mes kerkent ha ma vezo iset ar c’hi, e lamm a-razailh war ar c’hazh.

Ar c’hi hag ar c’haz a vev didrouz hag e peoc’h er memez ti, ken na deu unan-bennag da isa an eil varlerc’h egile ; mez kerkent ha ma vezo iset ar c’hi, e lamm a razaill var ar c’haz.

Ki kalonek, kae ! Miret ec’h eus va buhez din koulskoude en ur devel edon e-touez ar raoz. Abalamour da-se em eus kement a joa ouc’h ar chas.

Ki kalounek, kea ! Miret ec’h euz va buez dign koulskoude en eur devel edon etouez ar raoz. Abalamour da-ze em euz kement a joa ouc’h ar chaz.

— Da chaseal tud, enebourien ar Republik. Ne glevit-hu ket ur c’hi o harzhal ? — Eo, klevet a reomp er c’hi o harzhal, pe o yudal ; ne ouzomp ket kalz petra a ra. — Dioc’h e harzh, hennezh a zo ur c’hi chase.

— Da chaseal tud, enebourien ar Republik. Ne glevit-hu ket eur c’hi o c’harzal ? — Eo, klevet a reomp eur c’hi o c’harzal, pe o iudal ; ne ouzomp ket kals petra ra. — Dioc’h he harz, hennez a zo eur c’hi chase.

E-barzh bez an tri roue, d'e ziwall, ez eus eur skeudenn ramzel kizellet er maen : hini ur c'hi penn den o sellout ouzh ar sav-heol.

E-barz bez an tri roue, d'e ziwall, ez eus eur skeudenn ramzel kizellet er maen : hini eur c'hi penn-den o sellout ouz ar sav-heol.

"kon" g. lies, [...] (kembraeg "cwn", iwerzhoneg "coin", hengeltiek "*kunes").

"koun" g. lïes, [...] (kembraeg "cwn", iwerzoneg "coin", hengeltiek "*kunes").

En Europ kreiz kêriadennoù-war-zour ; hadañ lin, mell, edeier ; desevel kon, ejened, givri.

En Europ-kreiz kêriadennou-war-zour ; hada lin, mell, edeier ; desevel koun, ejened, givri.

Heuliet em eus Kassignatos, mab Albiorix, douaren Teutorix, pa'z eas, gant kon, kirri-samm, kirri-emgann hag ur bagad bras a dud, davet broioù ar c'hreisteiz e-lec'h e lavared ez oa brud, preizh ha douaroù da c'hounit.

Heuliet em eus Kassignatos, mab Albiorix, douaren Teutorix, pa'z eas, gant koun, kirri-samm, kirri-emgann hag eur bagad bras a dud, daved broiou ar c'hreisteiz e-lec'h e lavared ez oa brud, preiz ha douarou da c'hounit.

Bleizi a zeue da lemel diganto o ein, o leueoù, o ebeulien, moch-gouez da duriat[a] o zrevadoù, arzhed da dagañ o c’hon, hag Erkuniz da skrapat o saout hag o merc’hed.

Bleizi a zeue da lemel diganto o ein, o leueou, o ebeulien, moch-gouez da duriata o zrevadou, arzed da daga o c’houn, hag Erkuniz da skrapat o saout hag o merc’hed.

Ar re-se eo ar broioù am eus gweladennet, ken gant mab uhelouenn Albiorix, ken heptañ diwezatoc’h, pa voe kouezhet ar c’hi kadarn-se dindan goafioù ar Veded, war zouar bro-Azia.

Ar re-ze eo ar broiou am eus gweladennet, ken gant mab uhelouenn Albiorix, ken hebzan diwezatoc’h, pa voe kouezet ar c’hi kadarn-ze dindan goafiou ar Veded, war zouar bro-Azia.

Ar re-se e voe kentañ tropelloù mab-den. Ha setu amañ a be loened e c’hoarveze tropelloù Selvanos, seizhvet mab Manos : ar c’hi-gouez (kû), ar bleiz (bledios), al louarn (lovernos), ar broc’h (brokkos), marc’h gouez ar c’hoadoù, an ejen-meur (uros), an ejen moueek (visontos), an ejen hirdal, ar c’harv (karvos), ar c’harv-meur (alkis), an demm (danios), ar yourc’h (iorkos), an arzh (artos), an tourc’h-gouez, ar c’havr (gabros), ar maout-tourc’h (multos), an avank, ar c’had, an alarc’h, ar waz, an houad, ar yar, ar c’hilhog-gouez, ar c’haran (garanoz), ar c’hwibon, ar vran (branos), an erer, ar gup, ar falc’hun, an naer (natir), ar vaot.

Ar re-ze e voe kenta tropellou mab-den. Ha setu aman a be loened e c’hoarveze tropellou Selvanos, seizvet mab Manos : ar c’hi-gouez (kû), ar bleiz (bledios), al louarn (lovernos), ar broc’h (brokkos), marc’h gouez ar c’hoadou, an ejen-meur (uros), an ejen moueek (visontos), an ejen hir-dal, ar c’haro (karvos), ar c’haro-meur (alkis), an demm (danios), ar yourc’h (iorkos), an arz (artos), an tourc’h-gouez, ar c’havr (gabros), ar maout-tourc’h (multos), an avank, ar c’had, an alarc’h, ar waz, an houad, ar yar, ar c’hilhog-gouez, ar c’haran (garanoz), ar c’houibon, ar vran (branos), an erer, ar gup, ar falc’hun, an naer (natir), ar vaot.

Skrivellañ ha barrskubañ o doa graet ar c’hezeg, an oc’hen, ar buoc’henned hag an holl loened-chatal ; livañ o c’herniel d’ar bioù ha d’an deñved moumoun, o c’horf d’ar c’hon ha d’ar c’hizier ha lakaat en o c’herc’hen garlantez ha bleunioù.

Skrivella ha barrskuba o doa graet ar c’hezeg, an oc’hen, ar buoc’henned hag an holl loened-chatal ; liva o c’herniel d’ar biou ha d’an denved moumoun, o c’horf d’ar c’houn ha d’ar c’hizier (1) ha lakaat en o c’herc’hen garlantez ha bleuniou.

Er gouennoù-se e vez ar merc’hed gaouiat-dreist ha ganas ha n’heller ket fiziout enno dre m’o devez temz orgedus ar givri ha divezhded ar c’hiezed.

Er gouennou-ze e vez ar merc’hed gaouiad-dreist ha ganas ha n’heller ket fiziout enno dre m’o devez temz orgedus ar givri ha divezded ar c’hïezed.

Ar valtouterien a gouezhas war an taol : digemeret mat int bet, difraezhet, leshanvet : « Didalvez ! chas gourlen ! »

Ar valtouterien a goueas war an tôl : digemeret mat int bet, difrêzet, leshanvet : « Didalve ! chaj gourlenn ! »

Kiez ar Brigadier a oa en rud : deut un heugenn da Bipi da vont da giesa.

Kiez ar Brigadier a oa en rud : deut eun heugenn da Bipi da vont da giesa.

— Chas gourlen ! loened lous ! amprevaned !…

— Chaj gourlenn ! loened louz ! amprefaned !…

Sed Tirfeu, ki diwaller ar c'hreñvlec'h, o tont d'hor c'havout.

kon

chas

chas

kon

koun

ki rodellek

E oa o vevañ e-unan-penn gant ur vatezh ken iskis hag eñ, hag a zifenne an treuzoù gwashoc’h eget ur giez.

E oa o veva e-unan-penn gant eur vatez ken iskis ha heñ, hag a zifenne an treuzou gwasoc’h eget eur giez.

Ur c'hi o kouezhout e-kreiz ur c'hoari kilhoù, setu penaos e oa ma stad e-touez ar baotred-se, n'o doa damskeud ebet eus o Bro Vreizh, n'o doa nemet disprizañs evit ar « beizanted », hag a gave dezho e oant speredoù « digabestret » abalamour ma oant en tu « ar gouarnamant ».

Eur c'hi o kouezout e-kreiz eur c'hoari-kilhou, setu penaos e oa ma stad e-touez ar baotred-se, n'o doa damskeud ebet eus o Bro Vreiz, n'o doa nemet disprizañs evit ar « beizanted », hag a gave d'ezo e oant speredou « digabestret » abalamour ma oant en tu « ar gouarnamant ».

Ar c’hi a zo o redek louarn pe o redek gad, hag ar c’hazh o logota.

Bihan-bihan, treut evel ur c'hi, dezhañ un dremm liv amanenn, kelc'hiet gant begechoù barv du reut evel spilhoù.

Bihan-bihan, treut evel eur c'hi, d'ezan eun dremm liou amanenn, kelc'hiet gant begechou baro du reut evel spilhou.

Ar c'hi Soltan, ur mell ki-gward Alaman, torret e chadenn gantañ, a oa deut da lammat ouzh ar breur Arturo, evit c'hoari.

War an daol-voued emañ e lein, / Met liv ebet eus ar c'hi du !

War an daol-voued emañ e lein, / Met liou ebet eus ar c'hi du !

Leztad on da gozh bugale / Ha ne c'heller ganto bale, / Un tad ôget gant viloni / Chas aheurtet er gasoni.

Lez-tad on da goz bugale / Ha ne c'heller ganto bale, / Eun tad oget gant viloni / Chas aheurtet er gasoni.

Chas ifern, ya ! laosket 'n o roll / D'hon tagañ dihegar ha foll, / D'an Iliz enebourien yud, / Setu petra eo ar seurt tud !

Chas ifern, ya ! laosket 'n o roll / D'hon taga dihegar ha foll, / D'an Iliz enebourien yud, / Setu petra eo ar seurt tud !

Ki lor !

Ma vo dizrouk o zreizh er bed, / A- holl-galon, breudeur bepred, / Ma ne vo mui na Gwenn na Glaz, / Drailh ruz ganto 'vel ki ha kazh, / Ma ne vo ken na droug na doan, / O ! ma Jezuz, C'hwi ar gwir Oan !

Ma vo dizrouk o zreiz er bed, / A holl galon, breudeur bepred, / Ma ne vo mui na Gwenn na Glaz, / Drailh ruz ganto 'vel ki ha kaz, / Ma ne vo ken na droug na doan, / O ! ma Jezuz, C'houi ar gwir Oan !

Skuizh oc'h. Divi. Chas a zeu da gunudañ er porzh e-pad an noz. Ne c'hellit ket repoz. Pegen faezhus !

Daoust ma c'hellont lazhañ ha debriñ loened evel marmouzien pe chas a vez stag, pa ne vez ket a dud war-dro, ma teu d'an argadenn merien tremen dre eno.

Ni zo peder retredadez, en o-unan. N'hon eus na bugel na ki.