Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
57
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

V.k.e. 1. Lakaat (udb.) e doare da vezañ implijet. Aozañ lêr a-benn e labourat. Aozañ ha diaozañ ar gwele. HS. terkañ. 2. [1877, 1878, 2015] Prientiñ boued. [1877] Henhont a zo o klask lann da aozañ merenn, hag houmañ a zo bet o kerc’hat laezh da soubañ anezhañ. [1878] Evit merenniañ kement all a dud e oa ret kaout ur podad mat a yod ; hag evit aozañ ur podad mat a yod, eo ret kaout un tantad mat a dan. [2015] Aozañ pred a raen-me ha mont kuit. HS. aveiñ, fardañ, fichañ, terkañ. 3. Dre ast. Prientiñ (udb. fetis). Aozañ ur skrid, un diskouezadeg. 4. lmpl. dirak un av. Aozañ ober udb. : bezañ e soñj ober udb. Pa anavezas e oa hemañ oc'h aozañ mont er-maez. 5. Dresañ, lakaat (udb.) e stad vat. Aozañ an hentoù fall. HS. terkañ. 6. (db. ezel ur boud bev) Adlakaat en e lec'h. Aozañ e vrec'h da ub. : adlakaat un askorn eus e vrec'h en e lec'h. & Prederiañ (ur gouli). 7. Dre eilp. Lakaat (ub.) e stad fall. Bezañ aozet gant ur bagad lakepoded. HS. gwallaozañ. 8. Dizoare. (db. ar merc'hed) Lakaat da vezañ dougerez. Honnezh zo bet aozet. HS. flemmañ.

Exemples historiques : 
62
Masquer la liste des exemples

en em aozañ

1659
Référence : LDJM.1 pg aprester

aozañ ur gouli

1659
Référence : LDJM.1 pg pêser (une playe)

aozañ

1659
Référence : LDJM.1 pg accomoder, accoustrer, adiancer, aprester, equiper, guarir, medeciner, preparer, rabiller, repandre

aozañ ul lestr

1732
Référence : GReg pg carener (un vaisseau, le calfater, lui donner le radoub, ou le suif)

aozet ul lestr

1732
Référence : GReg pg carener (un vaisseau, le calfater, lui donner le radoub, ou le suif)

aozañ ur gwele, aozañ ur gambr

1732
Référence : GReg pg dresser (un lit, une chambre)

aoziñ lein

1732
Référence : GReg pg (preparer le) dîné

aozen

1732
Référence : GReg pg accomoder

aozañ lein

1732
Référence : GReg pg accomoder, (preparer le) dîné

Aozet en deus ar meuz-boued-hont e-giz pesked ha padal ez eo kig eo.

1732
Référence : GReg pg guise (Il a preparé ce mets en guise de poisson, & c'est de la viande.)

a c'haller da aozañ

1732
Référence : GReg pg accomodable

Aozet en deus ar meuz-boued-hont e-giz da besked ha padal ez eo kig eo.

1732
Référence : GReg pg guise (Il a preparé ce mets en guise de poisson, & c'est de la viande.)

aozañ an eskern dislec'het

1732
Référence : GReg pg emboëter (les os disloquez)

aozañ

1732
Référence : GReg pg accomoder

aozet

1732
Référence : GReg pg accomoder

aozañ an amañ

1732
Référence : GReg pg (préparer le) beurre (après qu'on l'a retiré de la baratte)

hi a aoz e voed dezhañ

1732
Référence : GReg pg (elle lui apprête son) boire (& son manger)

Hon aozet en deus gant madelezh.

1850
Référence : GON.II pg aoza (Il nous a traité ave bonté).

Livirit da'm matezh dont da aozañ koan.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « Dites à ma servante de venir préparer le souper ».

E aozet em eus ma-unan.

1850
Référence : GON.II pg aoza (Je l'ai formé, façonné moi-même).

Gant re a grizder e aozit anezhañ.

1850
Référence : GON.II pg krisder, krizder (Vous le traitez avec trop de cruauté).

Ret eo aozañ lein.

1850
Référence : GON.II pg aoza (Il faut préparer le dîner).

aozañ

1850
Référence : GON.II pg aoza (Former. Façonner. Disposer. Préparer. Accommoder. Arranger. Traiter), darévi, ficha, oza.

aozañ

1850
Référence : GON.II pg oza

Micher ar merc’hed eo aozañ boed er gêr, diwall o bugale, peñseliañ dilhad o zud, n'eo ket avat bezañ o vrezelekaat gant soudarded, gwir eo an dra-se.

1877
Référence : EKG.I. p.291

Savit d’an nec’h, azezit e kichen an tan da c’hedal ma vezo aozet deoc’h un tamm boued all gwelloc’h eget hor yod-ni, rak marteze hoc’h eus naon ?

1877
Référence : EKG.I. p.44-45

E-pad m’edo Job Karo [o] kontañ an traoù doanius-se, Klaodina an Hir, e c’hwreg, he doa aozet ur banne soubenn ar jaodell.

1877
Référence : EKG.I. p.46

Ar jabadao a rae ar chouanted oc’h aozañ o c’hoan a laka e galon da grenañ, e benn da voudinellat hag e zent da s[t]lakal ; stanket eo toull e c’houzoug, ne c’hell ken tennañ e alan...

1877
Référence : EKG.I. p.126

Henhont a zo o klask lann da aozañ merenn, hag houmañ a zo bet o kerc’hat laezh da soubañ anezhañ. Kasomp anezho o-daou da verenniañ fenoz da di Lusifer, d’an ifern, mard eus un ifern bennak.

1877
Référence : EKG.I. p.193

aozañ boued

1909
Référence : BROU p. 203 (préparer des aliments)

aozañ bleud

1909
Référence : BROU p. 203 (bluter la farine)

aozañ

1909
Référence : BROU p. 220 (cribler ; on dit nizat si l'on verse le grain par les bords du crible, et : Aoza, si on le fait passer à travers les mailles)

Fellout a ra deomp aozañ dihun hon Bro-Vreizh dre grouiñ ur froud vras a eneberezh hag a zroukrañs ouzh ar C'hallaoued a c'houarn ac'hanomp enep d'hon grad vat hag a lem diganeomp frankiz hon Bro hon deus gwir da gaout.

1911
Référence : PSEP p I

O deskiñ a reas da grazañ greun, da vezañ toaz, da aozañ yod, da zanzen ha da bobiñ bara, d’ober amann ha keuz.

1923
Référence : SKET p.59

Brakiaka, e vreur, eo a ijinas aozañ greun heiz d’ober bier.

1923
Référence : SKET p.49

Ar re a ven, a lufr hag a liv ar mein, hag a sav ganto palezioù ha keodedoù, ar re-se eo gouennoù du ha dic’hlan ar bed ; ouzh o sevel, gwall doulloù eo a aozont d’an astuz ha d’an erevent.

1923
Référence : SKET p.51

Ar mel ma aozas gantañ Medus, mab Ariomanos, kentañ kibellad chufere, a zeue dezhañ eus ruskennoù e eontr Selgova.

1923
Référence : SKET p.54

Kerkent hag en em gavet, e taoljont an eor dirak un enezenn e-kreiz an aven ; dilestrañ enni kement a oa e-barzh ganto a rejont, enaouiñ tan ha stlejañ o listri war ar sec’h da sellout ouzh ar c’horf anezho ha d’ober un aozañ dezho diouzh ma vije ret.

1923
Référence : SKET p.98

aozañ

1923
Référence : SKET p.155, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Préparer, réparer".

aozañ a-nevez flamm

1923
Référence : SKET p.155, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Remettre à neuf".

aozañ

1924
Référence : SKET.II p.116 « Geriadurig », "préparer".

Gra da lorc’h eus en em zibab da-unan-penn. Ra vo da armoù, da vinvioù, da zilhad-labour da zaouarn. Sav da di. Aoz da voued. N’az pez mevel nemedout. Na zigemer skoazell den. Na zeuet ez kerz road digant den !

1924
Référence : SKET.II p.32

Kent aozañ da voued ha predañ, gwalc’h da zaouarn ha skarzh da ivinoù (7).

1924
Référence : SKET.II p.26

Gant koavon, bleud gwinizh, vioù gwazi hag amann, ec’h aoze dezhañ gwestell.

1924
Référence : SKET.II p.16

En em aozañ da ober

1924
Référence : SKET.II p.116 « Geriadurig », "Se préparer à faire (ivez "en em brienti[ñ] da ober", "danzen ober").

Ha kaer en devoa an aotrou lavaret dezhi penaos e tizho ar re o devoa aozet ar jolori-se, penaos e kastizo, ha kalet ha divergont, ar re o devoa kanet pe savet ar son, netra ne oa evit he frealziñ, netra, na den ne oa evit sec’hañ an daeroù a gouezhe pizh war he divjod.

1925
Référence : BILZ2 p.162

aozañ mont

1927
Référence : GERI.Ern pg aoz

aozañ

1927
Référence : GERI.Ern pg aoz

aozañ

1931
Référence : VALL pg accomoder, apprêter (un mets), arranger

lenn aozañ listri

1931
Référence : VALL pg bassin

en am aozañ

1931
Référence : VALL pg (s')apprêter, (s')arranger

Un dousenn bennak a vicherourien e oant eno oc'h nnaoza ar gazetenn sizhuniek, hep kontañ levrioù ha paperennoù a bep seurt.

1944
Référence : EURW.1 p85

Job a oa aozet dezhañ gant e vamm ur soubenn rous treutik a-walc’h, a zo ken dispar, hervez em eus klevet, da gas kuit a-ziwar an teod, ar blaz c’hwerv a chom goude un devezh bos.

1944
Référence : ATST p.27

Chom a sav dek munut dre bep eurvezh kerzhout ; da zek eur, an arsav brasañ, c’hwezhañ tan ; aozañ soubenn ; lakaat eur c’horniad butun gros ; mont adarre betek an enderv ; digouezhout en ur bourk pe en ur gêrig vihan ; klask ur c’hrignol gant e-leizh a blouz pe foenn ; kaout arc’hant a-walc’h da foetañ oc’h ober tro an ostalerioù, ha mont da gousket hep soñjal da netra, marv gant ar skuizhder ; adsevel da veure, ha mont adarre a-raok ; setu penaos e tremenis an tri devez « manoeuvre » da stlepel er mor an alouberien a oa sañset bezañ douaret e Pontrev.

1944
Référence : EURW.1 p.199

E zaoulagad lemm, e fri kamm, a lakae anezhañ heñvel a-walc'h ouzh ur gaouenn ; gant ur vouezh trenk e lavaras d'am mamm dre belec'h mont d'an dortouer da aozañ ma gwele.

1944
Référence : EURW.1 p31

Goude bezañ dibabet hag aozet ar gweleoù e tiskenned d'ar refektouer, da zibab un daol.

1944
Référence : EURW.1 p31

Me 'zo ahont o chom e Maner-ar-Glesker, me lavaro d'am gwreg aozañ deoc'h pep a vannac'h soubenn ha pep a wele, ha warc'hoazh ec'h eot kuit adarre ».

1944
Référence : EURW.1 p36

Mervel a ra [Pêr an Hir], ha kerkent, ec'h en em aoz an ofiser hag e soudarded da vont kuit.

1960
Référence : PETO p53

Hiriv, dre heñchoù leun a fank, / Karroñchoù don, lanneier frank, / A-dreuz ar pri, a-dreuz ar vein, / War-zu ur vilin, me o blein, / Ur vilin-dour, en ul lec'h kuzh, / A gerzh en-dro gant kas ur skluz, / Ma aozer enni, 'vit mab-den, / E-lec'h bleud flour, poultr kras hepken, / E-lec'h bleud gwenn d'ober bara, / Hini du-pod d'en diskarañ.

1960
Référence : PETO p60

[Bez' ez eus] Aozañ ar skoazell war dachenn ar justis evit ar stourmerien o defe ezhomm, da lâret eo dibab ur breutaer, sevel ur strategiezh difenn politikel ha gwirel, kavout testoù brudet a deuy da sikour ho stourm el lez-varn, ha dastum arc'hant evit bezañ gouest da baeañ ar frejoù justis hag an telloù-kastiz m'az eus ezhomm.

2015
Référence : DISENT p176

Aozañ pred a raen-me ha mont kuit.

2015
Référence : EHPEA p74

Pa vez raksoñjet er frejoù-se ez eus tu d'en em aozañ o sevel sonadegoù skoazell da skouer [...]

2015
Référence : DISENT p86

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux