Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
14
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. G. 1. Gorreenn bras pe vrasoc'h dindan wez. Lez, ribl, kreiz ar c'hoad. Mont er c'hoadoù davit keuneud. Mont a-dreuz ar c'hoad. Ur vro goloet a goadeier. & Ur c'hoad pin, derv, h.a. : zo pin, derv, h.a., ar braz eus ar gwez ennañ. DHS. koadeg. 2. (dirak ur spizer) Koad-uhel : koad pe rann eus ur c'hoad ma lezer ar gwez da zont d'o ment a-raok o diskar. & Koad-tailh, koad-troc'h : koad-med. II. H.g. A. 1. Danvez kalet pe galetoc'h a ya d'ober kefioù, skourroù, bleñch ar gwez. Koad derv, faou, kistin, h.a. Koad glas, sec'h, krin. Un tamm koad. Labourat a ra ar c'hoad. & (impl. da stn.) Graet gantañ danvez-se. Ar rastell goad. & Trl., kunuj. Penn koad : den pennek. 2. (dirak ur spizer a denn da zoare, aoz, implij ar c'hoad) Koad-rez : eeun ar gwiennoù anezhañ, n'eus ket a ulmennoù ennañ. & Koad-labour, koad-annez : prenn. & Koad-tan : keuneud. & Koad-heskenn : plenk. 3. Trl. kv. Bezañ reut, sec'h, bouzar evel un tamm koad : reut-tre, sec'h-tre, bouzar-tre. & (db. an dud) Bezañ evel un tamm koad : n'ober van, bezañ digaz, na vezañ birvidik. Mar chom bev e chomo evel un tamm koad. 4. Trl. skeud. Bezañ koad-tro en ub. : na vezañ eeun, gwirion e emzalc'h. & Reiñ koad d'ub. : skeiñ gantañ. & Dre verr. Koad dezhañ ! : ra vo skoet gantañ. & Kouezhañ koad war ub. : tapout e begement. & Na c'houzout eus pe goad ober loaioù, gant pe goad ober ibil : na c'houzout mui petra ober e-tal diaesterioù. B. Ent strizh Keuneud. Ur gordenn goad. & Trl. skeud., dre fent Ur gordenn goad : ur voestad vras a alumetez. C. Ent strizh Prenn. Ur bal goad, tiez koad. Ur marc'h koad. III. G. ls. Tammoù keuneud. Ar c'hoad-se ne zeu tamm gor ebet diouto. IV. (gant un dalvoudegezh str.) Termen implijet da envel ar gwez. Ul lec'h bordet a goad tilh hag a goad kren. E-mesk ar bodoù koad kelvez ha koad haleg.

Exemples historiques : 
228
Masquer la liste des exemples

azr a'r c'hoad

1499
Référence : LVBCA p22, 116, 149 (coleuure de bois)

koad

1499
Référence : LVBCA p116 (boys, forest)

koad derv

1659
Référence : LDJM.1 pg chesne

koajoù

1659
Référence : LDJM.1 pg bois planté, coat

koad

1659
Référence : LDJM.1 pg bois planté, forest

koad derv

1659
Référence : LDJM.1 pg chesnaie

koad gwele

1659
Référence : LDJM.1 pg charlit

koad kelvez

1659
Référence : LDJM.1 pg coudraie

koad tailh

1659
Référence : LDJM.1 pg bois taillé, (bois) taillis

koad evor

1699
Référence : Har. pg evor, koad (bourdene)

koad leun a jel

1699
Référence : Har. pg jel (bois gelif, plein de gelifure)

koad liammaj

1699
Référence : Har. pg koad, liammaj (montant)

jel er c'hoad

1699
Référence : Har. pg jel

skod er c'hoad

1699
Référence : Har. pg er, koad, skod (nœud dans le bois)

jel er c'hoad

1699
Référence : Har. pg er, jel, koad (gelifûre)

koedoù

1732
Référence : GReg pg foret (lieu vaste, & rempli de bois de haute futaye, Van., p.)

Koad ar C'hrannoù

1732
Référence : GReg pg foret (La forêt du Crannou)

Koed Kamorzh

1732
Référence : GReg pg foret (La forêt de Camors)

forc'h koad

1732
Référence : GReg pg fourche (Fourche de bois pour faner, &c.)

forc'h koad

1732
Référence : GReg pg fourche (Fourche de bois pour faner, &c.)

da neb a bren ar c'hoad eo paeañ e ziskar

1732
Référence : GReg pg abatage

c'hoad

1732
Référence : GReg pg abatage

chemel er c'hoajoù

1732
Référence : GReg pg habiter (Habiter les bois.)

chom e-barzh er c'hoajoù

1732
Référence : GReg pg habiter (Habiter les bois.)

kan koad

1732
Référence : GReg pg goutiere (Goutiere faite de bois.)

koad jelek

1732
Référence : GReg pg gelif (du bois gelif)

Paotred ar brezelidi a zo gwir servijerien, rak sevel a raer koad outo ; paotred ar veleien a zo o c'hamaraded ; ha paotred ar venec'h a zo mistri dezho.

1732
Référence : GReg pg garçon (Les gens de guerre font les bons garçons; les Prêtres font des égaux; & les Religieux font des maîtres : c'est un proverbe très veritable compris en ces deux vers Latins. Servos serviles facit omni tempore miles ; Prasbiter aquales, Monachus facit imperiales.)

koad gaiak

1732
Référence : GReg pg gaiac (bois des Indes, dur & pesant)

koad diwar rann

1732
Référence : GReg pg futaie (grand bois au-dessus de 40 ans)

koad diskoultr

1732
Référence : GReg pg futaie (grand bois au-dessus de 40 ans)

koad ur c'harv

1732
Référence : GReg pg (le bois d'un) cerf

kador goad

1732
Référence : GReg pg chaise (de bois)

kador goed

1732
Référence : GReg pg chaise (de bois)

plas ar glaou en ur c'hoad

1732
Référence : GReg pg charbonniere

koad an ti

1732
Référence : GReg pg (la charpente d'une) maison

koad an ti

1732
Référence : GReg pg (la) charpente (d'une maison)

koad derv

1732
Référence : GReg pg (du) chêne

speurenn goad

1732
Référence : GReg pg cloison (d'ais & de charpente)

distremen koad

1732
Référence : GReg pg cloison (d'ais & de charpente)

koad uhel

1732
Référence : GReg pg futaie (grand bois au-dessus de 40 ans)

troc'h koad

1732
Référence : GReg pg couppe (de bois)

troc'hoù koad

1732
Référence : GReg pg couppe (de bois)

troc'h koad

1732
Référence : GReg pg couppe (de bois)

Pe eur ez vezo an troc'h en ho koad tailh ?

1732
Référence : GReg pg (quand fera la) couppe (dans vôtre taille ?)

pe eur e vezo an troc'h koad ganeoc'h-hu ?

1732
Référence : GReg pg (quand fera la) couppe (dans vôtre taille ?)

diskar ur c'hoad

1732
Référence : GReg pg coupper (une forêt)

kroaz koad

1732
Référence : GReg pg croix (de bois)

loa goad

1732
Référence : GReg pg cuillier (de bois)

koad gwerzhidi

1732
Référence : GReg pg fusain (arbrisseau, dont le fruit s'appelle bonnet quarré)

koad onn

1732
Référence : GReg pg frêne (Du frêne)

koad onn

1732
Référence : GReg pg frêne (Du frêne)

fourchetezoù koad

1732
Référence : GReg pg fourchette (Fourchettes de bois.)

gwiad ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg fil (Le fil du bois)

ferc'hier koad

1732
Référence : GReg pg fourche (Fourche de bois pour faner, &c., p.)

ferc'hier koad

1732
Référence : GReg pg fourche (Fourche de bois pour faner, &c., p.)

biroù koad

1732
Référence : GReg pg fléche (Fléches de bois.)

koajoù

1732
Référence : GReg pg foret (lieu vaste, & rempli de bois de haute futaye, p.)

koadoù

1732
Référence : GReg pg foret (lieu vaste, & rempli de bois de haute futaye, p.)

koad

1732
Référence : GReg pg foret (lieu vaste, & rempli de bois de haute futaye)

koedoù

1732
Référence : GReg pg foret (lieu vaste, & rempli de bois de haute futaye, p.)

Koad Karnoed

1732
Référence : GReg pg foret (La forêt de Carnot.)

un diskar bras a goad

1732
Référence : GReg pg abatis

koad gwenn

1732
Référence : GReg pg aubier (autour, aubien), (le bois blanc qui se trouve entre le vif de l'arbre, et l'écorce)

koad bas

1732
Référence : GReg pg bat (bât sans fourrure)

bilh koad

1732
Référence : GReg pg bille (de gros bois, ou, billot d'un arbre coupé, ou, une partie du tronc)

boest koad

1732
Référence : GReg pg boëte (de bois)

koad

1732
Référence : GReg pg (du) bois, (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe), foret (lieu vaste, & rempli de bois de haute futaye)

koad

1732
Référence : GReg pg (du) bois

a goad

1732
Référence : GReg pg (de) bois (fait de bois)

a goad

1732
Référence : GReg pg (de) bois (fait de bois)

kalonenn ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg (le milieu du) bois (le coeur du bois)

kreizenn ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg (le milieu du) bois (le coeur du) bois

derc'h ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg (le plus dur du) bois

koajoù

1732
Référence : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe)

ur c'hoad

1732
Référence : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe)

koad uhel

1732
Référence : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe)

koajoù uhel

1732
Référence : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe)

ur c'hoad bras

1732
Référence : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe), (un grand) bois

koajoù bras

1732
Référence : GReg pg (un) bois (une forêt, un bois de haute-fûtaïe)

ur c'hoad bras

1732
Référence : GReg pg (un grand) bois

koadoù bras

1732
Référence : GReg pg (un grand) bois

koad stank

1732
Référence : GReg pg bois (épais)

koad stank

1732
Référence : GReg pg bois (épais)

ur c'hoad bihan

1732
Référence : GReg pg (un petit) bois

koajoù bihan

1732
Référence : GReg pg (un petit) bois

koad tailh

1732
Référence : GReg pg bois (taillis)

koajoù tailh

1732
Référence : GReg pg bois (taillis)

koad-med

1732
Référence : GReg pg bois (taillis)

koad tailhiris

1732
Référence : GReg pg bois (taillis)

koad tailh

1732
Référence : GReg pg bois (taillis)

koadoù tailh

1732
Référence : GReg pg bois (taillis)

koad-materi

1732
Référence : GReg pg bois (de charpente, bois propre à bâtir), charpente (bois propre à la construction de Maisons, de Bateaux, de Navires)

koajoù materi

1732
Référence : GReg pg bois (de charpente, bois propre à bâtir), charpente (bois propre à la construction de Maisons, de Bateaux, de Navires)

koad heskenn

1732
Référence : GReg pg bois (de sciage)

koadoù heskenn

1732
Référence : GReg pg bois (de sciage)

koed kromm

1732
Référence : GReg pg bois (courbe)

koad faout

1732
Référence : GReg pg bois (de fente)

koad drailh

1732
Référence : GReg pg bois (de fente)

faotañ koad

1732
Référence : GReg pg (fendre du) bois

keuneud koad

1732
Référence : GReg pg (du) bois (de terre ferme)

koad gwele

1732
Référence : GReg pg bois (de lit, chalit)

koad ur c'harv

1732
Référence : GReg pg bois (d'un cerf)

koad ur c'harv

1732
Référence : GReg pg bois (d'un cerf)

koad kirvi

1732
Référence : GReg pg bois (d'un cerf)

koad ar c'hirvi

1732
Référence : GReg pg bois (d'un cerf)

koad un ti

1732
Référence : GReg pg boisage (d'une maison, charpente)

ar c'hoad eus a un ti

1732
Référence : GReg pg boisage (d'une maison, charpente)

bord ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg (le) bord (de la forêt)

ore ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg (le) bord (de la forêt)

lez ar c'hoad

1732
Référence : GReg pg (le) bord (de la forêt)

bochad koad

1732
Référence : GReg pg bosquet (une manière de petit bois dans un jardin, ou auprès)

ulmenn koad

1732
Référence : GReg pg bosse (d'arbre, neud)

bos koad

1732
Référence : GReg pg bosse (d'arbre, neud)

grilh-koad evit rostañ, pe fuilhañ kig

1732
Référence : GReg pg boucan (gril fait de bois dont se servent les Americains)

grilhañ kig, pe pesked war ur c'hrilh-goad, savet tri zroadad dreist an tan

1732
Référence : GReg pg boucaner (faire cuire de la chair, ou du poisson, à la manière des sauvages)

koad bezv

1732
Référence : GReg pg (du) bouleau

koad bezv

1732
Référence : GReg pg (du) bouleau

koad gwenn

1732
Référence : GReg pg (du) bouleau

koad evor

1732
Référence : GReg pg bourdaine (arbrisseau qui sert à faire de la poudre à canon des cribles)

koad Brizilh

1732
Référence : GReg pg (bois de) Bresil

broch koad

1732
Référence : GReg pg brin (de bois)

diskar koad

1732
Référence : GReg pg bucher (abatre du bois dans les Forests, & en faire des buches)

bod koad

1732
Référence : GReg pg buisson (toufe de petit bois, remplie souvent de ronces & d'épines)

en em daolet eo ar c'hoad-mañ, an nor-mañ

1732
Référence : GReg pg cambrer (ce bois, cette porte s'est cambrée)

koad bresk

1732
Référence : GReg pg (bois) cassant

koad brusk

1732
Référence : GReg pg (bois) cassant

koad sedrez

1732
Référence : GReg pg cedre (arbre incorruptible)

koad

1850
Référence : GON.II pg koat, forest

koad

1850
Référence : GON.II pg koed

koad

1850
Référence : GON.II pg brouskoad, koat, keûneûd, kévez, koad

E korn ur c'hoad

1850
Référence : GON.II pg korn (au coin d'un bois).

Kleuzit an tamm koad-mañ.

1850
Référence : GON.II.HV pg kleûza (Creusez ce morceau de bois).

koadoù

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koajoù

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koad bras

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koad uhel

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

he zi a zo e kreiz ur c'hoad

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koat kamm

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koad

1850
Référence : GON.II pg koet

koad

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koad

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

koad

1850
Référence : GON.II pg koat, koad

gant derc'h ar c'hoad e reot an nor

1850
Référence : GON.II pg derc'h

tennit an tamm koad-se eus an tan, pe e tevo penn-da-benn

1850
Référence : GON.II pg devi

un diskar bras a goad a zo

1850
Référence : GON.II pg diskar

mont dont en ur c'hoad

1850
Référence : GON.II pg doun

koad kren

1850
Référence : GON.II pg élô, elf, elv

ret eo emboudañ ar wezenn-mañ etre koad ha plusk

1850
Référence : GON.II pg embouda

loened ferv a zo er c'hoad-se

1850
Référence : GON.II pg férô, ferv

ne c'hellot biken gennañ an tamm koad-mañ

1850
Référence : GON.II pg genna

n'eus ket kalz a c'hlasvez er c'hoajoù bremañ

1850
Référence : GON.II pg glazvez, glasvez

gwenn-goad

1850
Référence : GON.II pg gwiñen

koulz eo ganin ul loa goad, eget ul loa staen

1850
Référence : GON.II pg loa

skudell goad

1850
Référence : GON.II pg prenn

Tremenit a-dreuz d’ar c’hoad.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Traversez le bois".

Kemerit al loa goad.

1850
Référence : GON.II p.90, livre second, « Prenez la cuiller de bois ».

Loaioù koad n’eus ken e ti ho preur.

1850
Référence : GON.II p.62, "Il n’y a que des cuillers de bois chez votre frère".

Ur c’hrenn vleiz en deus lazhet er c’hoad.

1850
Référence : GON.II p.62, "Il a tué un jeune loup dans le bois".

Aotrou, eme ar c'hi, ha petra vir ouzhoc'h, da zont lart eveldon, ha marteze lartoc'h ? List ho koajoù, o vevañ 'c'hiz a rit, gant nebeut freskajoù, ez oc'h ker reuzeudik hag ur pesk war an traezh.

1867
Référence : MGK p8

Ur c'harv gwallgaset er c'hoad, / Evit tec'het 'raok ar marv / En ur vereuri a voa aet, / Dall gant e spont.

1867
Référence : MGK p42

« Peuriñ rin da vevañ, hag e vezin karet, / Peuriñ dre ar c'hoajoù evel saout ha deñved. »

1867
Référence : MGK p83

Al labous fur neuze d'an den / A lavaras : — « Gwell eo ganen / Nijal, kanañ dre ar c'hoajoù, / Kousket a-zindan an delioù, / Sellet en Neñv oc'h ar stered / Bihan 'veldon ha kaer er bed. »

1867
Référence : MGK p109

En ur c'hoad bras en em gavas.

1867
Référence : MGK p126

Ar manac’h a [sic] en em glevas gant daou zen paour, a anaveze a-raok an dispac’h, hag a yoa o chom war ribl ar c’hoad, evit labourat o-zri a-unan douar a-walc’h evit o bevañ, i hag o zud.

1877
Référence : EKG.I. p.54

Peder lev diouc’h kêrig vihan Lambal ez eus, war-zu an avel viz, ur c’hoad bras, hag en deus d’an nebeutañ daouzek mil dervezh-arat.

1877
Référence : EKG.I. p.33

E-kreiz ar solier-se, war ur piltos koad derv, evit bezañ gwelet a-bell, e oa lakaet skeudenn, pe batrom Mirabeau.

1877
Référence : EKG.I. p.176

Goude-se e voe klevet e oa bet, ar paour-kaezh person "intru", goude ma oa aet eus a Blouared, ur pennad amzer er c’hoadoù, evel un den gouez, e parrez Gurunhuel ; ac’hano oa deuet da gostez Mousteruz.

1877
Référence : EKG.I. p.153

El lec’h mont d’ar c’hraou, ez eas war-eeun d’ar bern keuneud a oa e kichenn ; tennañ a reas teir pe beder hordenn goad eus ar bern, o sammañ a reas war e gein, hag o digas a reas d’an ti da boazhat koan.

1877
Référence : EKG.I. p.127

Kerkent pep hini a ya da ober ar pezh a zo gourc’hemennet dezhañ ; unan a oa o purañ ar podoù, un all o sec’hañ ar pladoù, un all o rinsañ an oaled ; un all a yeas da gerc’hat koad d’ar bern keuneud a oa en tu-all d’ar porzh a-ziadreñv, e kichen ar c’hraou-moc’h ; ar sakrist, skañv e c’har, a yae d’ar c’hav, hag a deue gantañ, [b]ep tro, ur vriad boutailhadoù gwin kozh. Koan ne zaleas ket da vezañ dare.

1877
Référence : EKG.I. p.123

Mar gell an Aotrou manac’h reiñ deomp pep a damm ha pep a wele, me garfe chom amañ da lojañ e-kreiz ar c’hoadoù.

1877
Référence : EKG.I. p.58

Hag eñ azezañ war ur skabell goad a yoa e-kichen ar prenestr ha da sellet ouc’h ar mogerioù kouezhet, ouc’h an tiez distoet, ouc’h an iliz diskaret nemet ar pignon tro ouc’h ar sav-heol.

1877
Référence : EKG.I. p.56

Er wenojenn, e-kichen an ti, e welis kalz roudoù tud, roudoù boteier-lêr, roudoù boteier-lêr-goad.

1878
Référence : EKG.II p.38

Neb a lenno al linennoù da heul hag a lakaio evezh mat gant ar bugenoù-mañ, ra vo sellet outañ a-du gant Mestr ar santual, ra warezo Dis Atir (1) anezhañ hag e dud, o reiñ nerzh, kadarnded ha meiz d’e vibien, kened, furnez ha yec’hed d’e verc’hed ; o tiwall e chatal hag e barkoù, e di hag e oaled, e goadoù hag e bradoù, e stêr hag e stank !

1923
Référence : SKET p.25

Ar vro a zo diwallet gantañ a guitais, ur vro uhel ha santel dreist d’ar re-all, nesoc’h d’an neñv eget nep bro, leunoc’h eget nikun a vouezhioù doueel na davont nepred, o tassoniñ dalc’hmat gant hiboud an eienennoù, kroz ar froudoù hag al lammdourioù, sarac’h ar c’hoadoù, garm an evned ha blej an tropelloù ; douar geotus, edus, houarnus, perc’hennet dre ar c’hleze gant hor gourdadoù, goude un niver emgannoù, ha deut da hêrezh ar gouennoù illur a vez maget enno ar wazed hag ar maouezed brasañ, kaerañ, krenvañ ha gwellañ eus ar bed.

1923
Référence : SKET p.12

Eno e tivogede o zi-meur, e-kreiz peurvanoù, parkoù ha koadoù.

1923
Référence : SKET p.21

Rak eus gouenn an doueed ez eus tarzhet remzioù diniver a zo bet poblet ganto neñv, douar, mor, doureier, koadeier ha menezeier.

1923
Référence : SKET p.30

« Gouenn ar Gelted, un doue eo he c’hrouas, un doue hec’h engehentas, — En Amzer-gent, — Pa skede falz aour Eskios (2) en teñvalded an oabl, — Ma yude ar bleizi hag en em stlejent e-mesk dibourc’h ar c’hoadoù, — War askre yen an Douar. —

1923
Référence : SKET p.33

Heuliañ a raent tad-kozh blevek ar c’hoad (da lavarout eo an arzh), war e dro da vela hag e rannent gantañ e breizhadenn ; gedal a raent ar gwiñverig gell o fringal, selaou ouzh kan an evned, ha, d’an noz, da skleur al loar, en em silañ war ribl an dour, da spiañ miled ar c’hoad, kezeg, moc’h, kirvi, tirvi gouez, o tont, a-vagadoù, da zourañ.

1923
Référence : SKET p.40

Hag en em c’houlennen a-wechoù pelec’h ez oa ar c’hoadoù o doa gwaskedet bugaleerezh Manos ha Bena, hag ez oa deut ac’hano darn eus ar c’hourvibien anezho er broioù a zo douret gant an Albis, ar Visuria hag ar Rênos.

1923
Référence : SKET p.46

« Ti an Daou » a raed eus an ti-se, hag edo en e sav war glazenn Sonnoialos (« frankizenn an Heol »), kaerañ frankizenn a oa dre goadoù tachad-bro ar Sav-heol.

1923
Référence : SKET p.64

Bep bloaz, dindan bolz c’hlas ar c’hoadoù ez tije gwelet ar re yaouankañ en o zouez o tiuz etre ar baotred yaouank kenouenn ha kenoad ganto pep a geneil.

1923
Référence : SKET p.68 (p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "lin. 16, e lec’h « ez tije » kentoc’h « ez pije » a zo rei[zh]oc’h").

Hag ar re zibaot-kaer o doa en em viret ouzh al lazhadegoù, ouzh ar sklavadegoù, ouzh ar vosenn hag an naonegezh, a renas ur vuhez reuzeudik, kuzhet e don donañ ar c’hoadoù pe en enezennoù ar paludoù.

1923
Référence : SKET p.86

Bagadoù all, ha n’oant ket kreñv a-walc’h da c’hounit douaroù dre an armoù, en em silas a goad da goad, a ouelec’h da ouelec’h, e-skeud an nozioù diloar.

1923
Référence : SKET p.90

Dirazo e weljont un enezenn hir bevennet e lec’hiennoù a devennoù uhel gwenn-kann kurunet al lein anezho gant glasvez seder ar c’hoadoù.

1923
Référence : SKET p.108-109

Brini a goage er c’hoadoù ; skraved-mor ha gwennelied a gelc’hiate a-us d’ar geotegoù ha d’an heizegoù ; c’hwiboned, divaskellet-ledan, a vargede en aer ; evned-preizh a nije a-denn-askell dindan tor ar goabrenn.

1923
Référence : SKET p.120

Ar baotred yaouank az pije c’hoantaet da vreudeur, da vibien, da geneiled er peoc’h hag en emgann, ez ergerzhadenn a-dreuz da seizh koad an oadvezh, war da hent a-grap ouzh menez an devezh, war dour sioul keinvor an abardaez, ez troad war-du glann al Luc’h peurbad.

1923
Référence : SKET p.121

Ur gompezennad ec’hon a beurvanoù hag a goadoù n’eo ken, uhel ha sec’h diouzh ar c’hreisteiz etrezek an Erkunia, izel ha gleb avat diouzh an hanternoz a-hed ar mor.

1923
Référence : SKET p.125

Geunioù divent, stêrioù diniver, koadoù ec’hon ha tev a oa da dreuziñ.

1923
Référence : SKET p.139

Peurc’holoet eo ar vro en he diabarzh gant koadoù tev a vezv, a dilh, a zerv.

1924
Référence : SKET.II p.67

Ac’hano e strink ur froud vras ha herrek a red war-du ar c’hornog a-dreuz pradeier, koadeier ha brugeier, ken na zeu da lammat a-ziwar an tornaod er mor.

1924
Référence : SKET.II p.16

Goude dibriñ, e walc’hi da zaouarn ha da c’henou o rimiañ da zent gant ur vleñchenn goad krin (1).

1924
Référence : SKET.II p.27

An aotrou hag an itron a rae eno o ziegezh gant o daou vugel e-pad an hañv ; deut ar goañv ec’h aent da gastell Tremedern, en koadoù bras ar Jaou.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924)

Kastell Brechou ’ta a save e dourell a-us gwez bras ar c’hoad tilh a c’holoe ar run, adalek an Traezh-Gwenn betek mengleuzioù Keraudren.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 37, p.807 (Genver 1924)

Leuniañ dezhañ e bicher a rejont ha mont unan d’e ambroug da wrimenn ar c’hoad.

1924
Référence : SKET.II p.36

D’ar pempet kan-dour, e tiskennas ar c’hirvi stank ha diniver eus ar c’hoadoù-pin m’o doa en em dennet enno e-pad ar glav.

1924
Référence : SKET.II p.54

Goloet int eus o zroad d’o c’hern a goadoù stank ma kaver enno, war un dro, an holl ouennoù gwez o kriskiñ en hor rannved hag ar gouennoù a vez kavet hepken e bro ar C’hreisteiz hag ar Sav-heol.

1924
Référence : SKET.II p.47

Er c’hornog, tremenvan an heol eo a c’hoarveze er c’hoadoù.

1924
Référence : SKET.II p.43

Pep Sul ’ta, gant e vreur hag e c’hoarezed ec’h ae a-dreuz koadeier ha pradeier Kerdrearnel, Mengi, Tremedern, Kergoualc’h hag ar Jaou da glask beut ha gwial.

1925
Référence : BILZ2 p.114

Ur c’hant skoed all a oa bet pichotet eus an tammoù a oa bet tennet eus ar Vran : gouelioù, kerden, chadennoù, koad, houarnach.

1925
Référence : BILZ2 p.177

En bourk, en Pennenez ne oa nemet merc’hed er gêr ; war ar maez, er c’homanañchoù, pep hini a oa aet gant e labour, piv d’ar park, piv d’ar prad, pe d’ar c’hoad, pe d’ar waremm.

1925
Référence : BILZ2 p.162

ha war an daolenn-se e oa skeudennet e mil liv disheñvel : koadoù gwerc'h, enno oc'h ebatiñ marmouzien

1929
Référence : SVBV p.18

Mall a oa ganin mont da welout ar vorianed du o korolliñ ha da selaou anezho da [sic] ganañ, da glevout ar yer-koad [sic] o raganellañ, da arvestiñ ouzh fiñvadennoù an naered-meur hag ouzh ardoù ar marmouzien tudheñvel e-barzh ar c'hoadoù don.

1929
Référence : SVBV p14

bochad koad

1931
Référence : VALL pg bocage

koad krin

1931
Référence : VALL pg bois (mort)

koadoù

1931
Référence : VALL pg bois

koajoù

1931
Référence : VALL pg bois

dindan goad

1931
Référence : VALL pg boisé

bodad koad

1931
Référence : VALL pg bocage

bod koad

1931
Référence : VALL pg boqueteau

koad heskenn

1931
Référence : VALL pg bois (de sciage)

koad faout

1931
Référence : VALL pg bois (de fente)

koad drailh

1931
Référence : VALL pg bois (de fente)

koad

1931
Référence : VALL pg bois

fri koad

1931
Référence : VALL pg (nez) aquilin (Triv., sobriquet de personnes à grands nez, surtout aquilins))

A, pegen brav e vije bet chom atav da vevañ a-gevret, evel gwechall Marc’heien an Daol Gr[e]nn, evel izili ar Brank-Ruz en Iwerzhon o doa savet ur gêr goad war Menez Tara, lec’h e oa boutin an holl draoù.

1944
Référence : EURW.1 p.208

Dirak an ti bourc'hiz, ez eus ur bleuñvegenn, gant ur gael houarn dirazi ; a-drek an ti, ur porzh kloz, kelc'hiet gant karrdioù da lakaat ar c'hoad hag ar yer, ar c'hav, ar poull-kannañ a vez karget gant dour-glav o tiverañ diouzh ar stivelloù ; dre un nor gromm toullet e moger ar c'harrdi ec'h erruer en ur jardin vihan — an holl draoù a zo bihan amañ — gant e-leizh a vleunioù, diduamant ma mamm, un neubeut karreadoù legumaj ordinal, un hanter dousenn gwez per, hag er foñs, ur bratellig toet gant iliav, 'lec'h [ez] eus daou vank evit lenn hag hunvreal.

1944
Référence : EURW.1 p6

Er chapel ez eus aoterioù koad kizellet-dispar, eus ar XVIIvet kantved, balustroù gant skeudennoù an Ebestel, ul laouer vaen eus ar Vvet kantved, anvet « bez sant Weltaz » ha poltred koad alaouret ar sant gant tog ha bazh-eskob.

1944
Référence : EURW.1 p17

C'hoari galoch, pe c'hoari pezhioù. Ar galoch a oa un tamm koad en e sav ; ar pezhioù a oa pladennoù houarn graet gant ar marichal, pe aliesoc'h, d'ar vugale, mein-to benet ront.

1944
Référence : EURW.1 p22

Treut e oa e zremm ha roufennet, me en kave heñvel ouzh unan eus ar sent koad a welen en-dro d'an aoter en iliz Karnoed, nemet e-lec'h dougen ur sae ruz, pe unan c'hlas, e oa unan du gantañ.

1944
Référence : EURW.1 p30-31

A feiz, ne oa ket graet gant koad, na petra ‘ta, hag ar c’hozh paotr yaouank kozh a oa anezhañ en doa arc’hant ha karantez da ziouerout.

1944
Référence : EURW.1 p.89

- Breur Celestino, en ho plas ez afen da gofes. Ha pediñ a rafen, ken a... - Marteze ! C'hwi avat, n'oc'h nemet un tamm koad.

1949
Référence : SIZH p.47

PEZEL, anv gwregel : Ur benveg kegin koad. « Ur bezeliad laezh, ur bezeliad amann. » E Kerne e tistager : ur "bél".

1960
Référence : PETO p86

Pezhell, anv-gwan [a dalvez] : Intret, trenket ha bresk war un dro. « Koad pezhell, prenn pezhell ».

1960
Référence : PETO p87

Anat-mat eo ez eus bet difontet kalz koadoù a-hed an aod, ha bremañ zoken n'en deus ket ar strouezh gounezet en-dro al lec'hioù en devoa kollet.

1985
Référence : DGBD p106

Gant ur seurt amzer eo edon-me o vont da guitaat ar vro evit mont da glask oabloù nevez, du-hont un tu bennak e kreiz Afrika, e koadeier ar Gabon: edon o vont di da labourat war va micher nevez, douarour e klask petrol, pe eoul-maen mar deo gwelloc'h ganeoc'h.

1985
Référence : DGBD p9

Azezet int keñver-ha-keñver e div gador-vrec'h izel o c'hein gant brenkoù koad.

2015
Référence : EHPEA p11

[...] arabat d'ar stourmerien dont d'un obererezh gant dramm, pe armoù -memes binvioù ha n'int ket graet evit bezañ implijet evel armoù : bizhier koad, kontilli godell, sizailhoù bechek...-

2015
Référence : DISENT p91

[...] savet tiez ha kenkizoù er c'hoadeier, e takadoù adkoadañ, hag oc'h aloubiñ domani ar Stad.

2015
Référence : EHPEA p170

Note d'étude

Notadur "koat terv" an Tad Maner evit "koad derv" zo un testeni eus kaletadur an "d" dirak un "d" all.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux