Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
3
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
7
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.g. A. 1. (db. an dud, al loened) Dont bep a dammig d'e vent. Na te zo kresket ! Da vab en deus kresket kalz abaoe warlene. Kreskiñ a ra ar vugale-mañ a-wel-dremm. HS. brasaat. & Trl. skeud. Kreskiñ e daoulagad ub. : bezañ krog da zisplijout dezhañ, d'e hegaziñ. Hennezh a gresk em daoulagad. 2. (db. ar plant, h.a.) Poulzañ. Gant an sec'hor-mañ ne gresk ket an traoù. E-kichen an ti e kreske gwez-faou gwechall. Kouezhañ ha kreskiñ adarre a ra brankoù ar c'hirvi bep bloaz. 3. Dre ast. (db. an dud, an traoù, h.a.) Brasaat e-keñver niver, dont da vezañ niverusoc'h. Poblañs ar bed ne ra nemet kreskiñ. Kresket eo (niver) ar vugale er skol ar bloaz-mañ c'hoazh. HS. brasaat, fonnusaat. ES. digreskiñ. & Trl. Kresket eo an dud en ti-mañ : ganet ez eus ur bugel ouzhpenn. & Emañ an dud da greskiñ en ti-mañ : ur bugel zo da vezañ. & (db. ar merc'hed) Emañ an dud da greskiñ ganti : dougerez eo. 4. Dre ast. (db. an traoù) Dont da vezañ brasoc'h a-fet ment, pouezh, nerzh. Kresket eo c'hoazh an tommder. Kreskiñ a ra e enkrez, e anken, e levenez. Aon am eus na greskfe ar c'hleñved. A-hed ar c'hantvedoù eo aet ment an dud war greskiñ. ES. bihanaat, digreskiñ, koazhañ. 5. (db. ar prizioù) Sevel uheloc'h. Ar rouezded a laka priz ar marc'hadourezhioù da greskiñ. & Dre ast. Kreskiñ a ra an tailhoù. 6. (db. al loar) Bezañ er prantad amzer etre al loar nevez hag ar c'hann. War greskiñ emañ al loar. 7. (db. live an dour er mor, er stêrioù) Sevel, uhelaat. Kreskiñ a ra ar stêr. An holl stêrioù a gas dour d'ar mor met ar mor ne gresk ket. & Ent strizh (db. ar mor) Sevel bemdez uheloc'h da boent ar gourlen. Kreskiñ a ra ar mor. ES. digreskiñ. B. 1. Trl. (dirak un av.) Kreskiñ da ober udb. : ober udb. mui-ouzh-mui. [1944] rak bemdeiz e kreskemp d’en em zarempredi [.] Kreskiñ da gammañ. Kresket eo an dud da labourat, da zebriñ. Bremañ eo kresket d'ober glav. HS. gwashaat. 2. (en e furm dic'hour) Kreskiñ a ra war udb. : keraat a ra priz an dra-se. Kresket eo war an ed. 3. (en e furm av.) Renk kreskiñ : urzhiadur traoù a loc'h eus an hini bihanañ hag a sav betek an hini brasañ. II. V.k.e. 1. (dirak ur ger difetis) Brasaat udb. e-keñver ment, pouez, nerzh, gred, h.a. Kreskiñ fiziañs ub. Kreskiñ feiz ub. Kreskiñ galloud ub. Kreskiñ poanioù ub. HS. kreñvaat, startaat. 2. (dirak ur ger fetis) Brasaat a-fet niver pe vent. Kaout hedoù da greskiñ ur ruskenn. An ardivink nevez o doa roet tro d'an tiegezhioù da greskiñ o douaroù. 3. Lakaat talvoudegezh arc'hant udb. da sevel. Kreskiñ ur feurm. Kreskiñ ar prizioù. & Kreskiñ an tailhoù. Kreskiñ gopr ub. 4. Trl. Kreskiñ udb. : lavaret en tu all d'ar wirionez war e zivout. HS. c'hwezañ. ES. digreskiñ.

Exemples historiques : 
74
Masquer la liste des exemples

kreskiñ

1499
Référence : LVBCA p126 (croistre ou deuenir grand)

kresket

1499
Référence : LVBCA p126 (acreux)

kriskiñ ar priz

1659
Référence : LDJM.1 pg rencherir

kriskiñ

1659
Référence : LDJM.1 pg accroistre, augmêter, multiplier, rengreger

kriskiñ a-wel-dremm

1659
Référence : LDJM.1 pg croistre (a veuë d'oeil)

kresket

1659
Référence : LDJM.1 pg accroistre, augmêter, crisqui, commenter

Kresket eo ar priz eus an ed.

1732
Référence : GReg pg hausser (Le blé a haussé.)

kriskiñ an traoù

1732
Référence : GReg pg amplifier, grossir (Grossir, faire voir plus gros.)

kriskiñ e fortun

1732
Référence : GReg pg aggrandir, (s') élever (au-dessus des autres)

Kresket eo ar stêr.

1732
Référence : GReg pg hausser (La riviere a haussé.)

lunedoù pere a zeu da griski ar pezh a seller drezo

1732
Référence : GReg pg grossir (Lunettes qui grossissent les objets.)

lunedoù pere a zeu da griski ar pezh a seller ganto

1732
Référence : GReg pg grossir (Lunettes qui grossissent les objets.)

kriskiñ

1732
Référence : GReg pg accroitre, croitre, dilater (élargir, étendre, rendre plus grand), hausser (augmenter, se hausser)

kresket an traoù

1732
Référence : GReg pg grossir (Grossir, faire voir plus gros, pp.)

kreskiñ un istor

1732
Référence : GReg pg gloser (Gloser, ajoûter à une histoire qu'on raconte.)

hep kriskiñ, hep c'hwezhañ an traoù

1732
Référence : GReg pg (sans) exageration

kriskiñ, astenn e gonkererezh

1732
Référence : GReg pg étendre (ses conquêtes)

Doue r'ho kresko

1732
Référence : GReg pg assister (Dieu vous assiste, quand on éternüe si c'est un petit enfant)

Doue r'ho kresko ker bras evel ar beleg ho padezas

1732
Référence : GReg pg assister (Dieu vous assiste, quand on éternüe si c'est un petit enfant)

kreskiñ

1732
Référence : GReg pg accroitre, croitre

kresket

1732
Référence : GReg pg accroitre, aggrandir, amplifier, croitre, hausser (augmenter, se hausser, pp.)

kriskiñ a ra ar stêr

1732
Référence : GReg pg (la riviere s') enfle

kriskiñ a briz

1732
Référence : GReg pg encherir (augmenter le prix, devenir plus cher)

kreskañ

1732
Référence : GReg pg accroitre

kreskat

1732
Référence : GReg pg accroitre

kreskiñ un dra

1732
Référence : GReg pg commenter (ajoûter à la verité d'une chose), exagerer (user d'hyperboles)

kriskiñ a ra ar stêr

1732
Référence : GReg pg (la rivière) croît

kriskiñ a ra ar bugel-hont a-wel-dremm

1732
Référence : GReg pg (cet enfant) croît (à vue d'oeil)

an erc'h o tonet da deuziñ eo a ra kreskiñ ar rivieroù hag an doureier

1732
Référence : GReg pg (la) cruë (des rivieres vient de la fonte des neiges)

kreskiñ

1732
Référence : GReg pg accroitre, hausser (augmenter, se hausser)

Kreskiñ/kriskiñ a ra ar bugel-hont a-wel-dremm

1850
Référence : GON.II.HV pg kreski, kriski

kreskiñ

1850
Référence : GON.II pg brasaat, muia

koantaat a ray o kreskiñ

1850
Référence : GON.II pg koañtaat

kriskiñ a ra an droug

1850
Référence : GON.II pg drouk, droug

kresket

1850
Référence : GON.II.HV pg kreski, kriski

N'eo ket kresket kalz

1850
Référence : GON.II.HV pg kreski, kriski

Aon am eus na greske ar c'hleñved

1850
Référence : GON.II.HV pg kreski, kriski

O welet ar c'hanab o sevel tro-war-dro, ar wennili 'lâras : "Ned a ket mat ar stal, kreskiñ buan a ra ar greun fall".

1867
Référence : MGK p15

Un deiz, un deiz da zont, siwazh ! Tostaat a ra, ar greun a had aze, a ziwano, 'gresko, ma na daolit evezh, d'ar bern holl ho kaso.

1867
Référence : MGK p14

labourat tenn da greskiñ mad an holl; ha petra c'hoazh ?

1867
Référence : MGK Rakskrid XII

Loull ar Bouc’h, distro d’e gêr, en em lakeas da harluiñ ar veleien gozh hag an dud vat gant mui a gounnar c’hoazh eget a-raok, mar gelle e gounnar kreskiñ.

1877
Référence : EKG.I. p.143

Men [sic] eo, o tont d'ar gêr, goude hadañ fosfat kaoc'h-houarn war un dachenn dirien am eus er Park kamm, me eo am boa difretet ar seier adarre , 'n ur dremen ; hag ar poultr dioute 'n eus groet d'ar geot kreskiñ evel ma welez.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.1

Na fell ket lezel da goue[zh]añ kentañ kelaouenn vrezhonek penn-da-benn a zo bet savet er vro bete-vremañ. Ar c’hontrol eo, ret eo labourat eviti, ha kreskiñ ane[zh]i bepred. Ur poent a enor a dle be[z]añ evidomp.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 30 janvier 1898, p.1

kriskiñ

1909
Référence : BROU p. 219 (se dit aussi de la pâte qui fermente)

Buhez daou vugel o kriskiñ e pep dishualded e voe o hini, ouzh o flourañ bemdez aer c’hlan ar gouelec’h, e-kreiz ar c’hoadoù bras, an doureier diroll hag ar rec’hell, hep ken darempredadur nemet o mamm, al loened pevarzroadek, an evned hag an amprevaned.

1923
Référence : SKET p.39

Kriskiñ a rejont ha, dre ma kreskent, e teue disheñvel neuz d’o c’hengarantez.

1923
Référence : SKET p.41

Kreskiñ a reas eno, ha fonnañ ha paotañ ken e teuas ar wazed hag ar maouezed anezhi ker stank hag an deliennoù war wez ar c’hoad, ar yeotennoù er beurvan, an traezhennoù war an tevenn, al lommadoù er mor, ar steredennoù en neñv.

1923
Référence : SKET p.77-78

Evel-se, Ariomanos, evezhiet gantañ al louzaouennoù gouez o kriskiñ e frankizennoù bro an Hañv, a anavezas ar re a zo danvez-boued en had anezho, talvoudus dre se da vab-den o gounit : an heiz, ar mell, ar c’herc’h, ar segal.

1923
Référence : SKET p.53

Ne voe merzet nag ar poulloù-taouarc’h o vont war griskiñ nag ar geunioù o frankaat, nag an toulloù-kurun pe ar pradoù krenegellek o paotañ.

1923
Référence : SKET p.67

Ar c’hlastenenn, hañv-goañv en he deil, a gresk e-tal ar vezvenn wenn.

1924
Référence : SKET.II p.47

Brizhliv ar blev hag ar c’horf anezho dre m’en em livont e lies doare gant dourennoù diwar louzaouennoù o kreskiñ en o enezenn (3).

1924
Référence : SKET.II p.70

Bilzig a greske a gorf hag a skiant : falvezout a reas dezhañ ivez pourveziñ an ti a gig hag a besked.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 42, p.976 (Even 1924)

Un teñv marzhus eo a ra diwanañ ha kreskiñ en neb a vev diwarnañ ar pevar ferzh mat a ra an dud peurreizh : nerzh, glanded, furnez, madelezh.

1924
Référence : SKET.II p.15

— Ret e vo deomp kemeret daou riz, eme ar c’habiten. An avel a gresk… Amin ar fok.

1925
Référence : BILZ2 p.171

An derzhienn a gouezhas war ar c’habiten : ar boan izili hag ar yenijenn en devoa tapet a greskas e gleñved. Bemnoz an alter a lakae e wad da verviñ.

1925
Référence : BILZ2 p.174

kresket

1931
Référence : VALL pg accroitre, agrandir, amplifier

kriskiñ

1931
Référence : VALL pg accroitre, agrandir, amplifier (étendre), augmenter

kreskiñ

1931
Référence : VALL pg accentuer, accroitre, agrandir, amplifier (étendre), augmenter

mont war greskiñ

1931
Référence : VALL pg avancer

Da grediñ eo ez eo kresket gant ar moustradur ha derez an holenadur, ha bihanaet a-feur ma 'z a ar wrez war zigreskiñ ; n'ouzer ket avat peseurt niver resis kemer.

1943
Référence : TNKN p82

D'ar Sadorn, deiz ar marc'had, e kreske niver ma c'henseurted taol gant tri pe bevar charretour, deuet diouzh kostez Gwerleskin ha Kallag : neuze avat, e veze goloet heklev ar galleg gant huchadennoù sklintin ar vrezhonegerien.

1944
Référence : EURW.1 p83

Goude-se, evit kreskiñ atav hon deskadurezh keltiek e skrivjomp d'an aotrou Hughes hag e vab, moullerien e kêr Wrexham, evit prenañ ur bern levrioù nevez kembraek, evel oberoù ar varzhed Keiriog ha Mynyddog, Gramadeg John Rowlands, Hanes Cymru Fu, ha me oar pet all, gant goloioù karton livet-brav a rae mez d'al levrioù gallek... paour da welout en o c'hichen.

1944
Référence : EURW.1 p61

Ma armel-levrioù a greske bemdez gant prenadennoù graet e Breizh-Veur, ha ma mestroù a'm leze da ober evel ma karen, da skrivañ da nep piv bennak a vennen, hep kontrollañ ma lizheroù.

1944
Référence : EURW.1 p63

Kaoz e [sic] oa war Arvor ar sizhun ail, eus ar « Roazhoneg » pe vrezhoneg Breizh-Uhel. Eman ar « roazhoneg » o teurel gwrizioù e kêrioù ail Breizh-Uhel. Tra vev eo ur yezh : kreskin hag ober berzh a ra, pa vez graet war he zro ; ha kivizan ha raervel. pa vez dilezet.

1944
Référence : ARVR Niv. 165

Kement-se ne oa nemet mouzhoù, rak bemdez e kreskemp d’en em zaremprediñ, ha poent e oa d’ar c’himiad digouezhout, a-benn ur sizhun gant aon e vije chomet stag ma c’halon ouzh telenourez vihan LLanover.

1944
Référence : EURW.1 p.122

Kavout a rejont, e kement kroazhent, bandennadoù tud o c’hortoz anezho ha deuet da greskiñ o niver : paotred Pennarvern, Kerinkuf, Penn-Aod, Park-ar-Vur, ha kalz re all, deredet eus ar menez, eus an draonienn ha zoken eus an tu all d’ar stêr vras.

1944
Référence : ATST p.115

Ha hir e oa, ha diforlinket un disterañ, e-giz ar plant-se o deve kresket en amc’houlou.

1949
Référence : SIZH p.37

Ezhomm o deveus a boultr sec'h, / Bremañ dreist-holl, pa gresk ar bec'h.

1960
Référence : PETO p61

Din[,] ho sakramant n’eo ket mat : / Dibabet 'c'h eus an hent hep drein, / Warnañ kompez ha plaen ar vein, / 'lec'h ar garront ma kresk ar spern / A doullas don d'ar C'hrist E gern.

1960
Référence : PETO p52-53

Em c'hlopenn foll ha diaezet / E kresk an enkrez kenañ-ken, / Ha ma c'horf dister ha faezhet / A gren dindan ur c'hwezenn yen.

1960
Référence : PETO p42

Ar strinkadoù glav-se a vez graet anezho glav ar mangez, moarvat dre ma vez bet ar mangez en o bleuñv ur pennad a-raok, ha ma ra ar glav-se d'ar frouezh kreskiñ.

1985
Référence : DGBD p67

War greskiñ e oa aet Casablanca abaoe ugent vloaz.

1985
Référence : DGBD p14

E c'hallfe bezañ zoken e vefe bet mañsonet tro-dro d'ar chantele kozh ha na vefe bet pilet nemet a-nebeudoù, bep ma kreske egile.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 23

Brasaat a ra ar vignoniezh-se dre ma vevont traoù kreñv asambles, dre ma kresk ar fiziañs ivez a-drugarez d'an emvodoù briefing ha bilañs a vez graet a-raok ha goude pep obererezh, dre al liammoù savet gant kamarad-mañ-kamarad abalamour d'ar sikour-bras en deus degaset, hag all, hag all...

2015
Référence : DISENT p51-52

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux