Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Définition :  Masquer la définition

I. (stok ouzh ar v. pe disrannet dioutañ gant ar rener pe ur renadenn dra) 1. Termen a dalvez da c'heriañ ar pellaat (diouzh ul lec'h bnk.). Mont kuit, dont kuit eus ul lec'h bennak. Nijet eo al labous kuit diwar e neizh. Ar c'had a oa lammet kuit a-dre e dreid. Kerzh kuit diwar ma zro, a-zirak ma daoulagad ! Kas ul loen, un den kuit : e argas. & Trl. Emaomp kuit ! : emaomp o vont kuit diouzhtu. 2. Dre ast. Ger a dalvez da greñvaat keal al lemel, an tennañ a vez degaset gant ur verb. Troc'h gwrizioù ar pour kuit. N'eus nemet skubañ ar skolp-se kuit. Kollet eo ma eurier kuit : kollet eo da vat. 3. Dre skeud. (db. ar pezh zo bet gouezet gant ub.) Mont kuit eus spered ub. : bezañ ankounac'haet gantañ. Kalz a ganaouennoù am eus bet gouezet, met aet int kuit bremañ. II. Dre verr. (hep v. gantañ) Ger a dalvez da verkañ al loc'hañ (eus ul lec'h bnk.). Pignat a reas war e varc'h hag eñ kuit. Stoket o doa dorioù ar c'harr ha kuit hep lavaret kenavo. HS. a-raok. III. Adv. pouez. Evit dallañ kuit an dud. Hi a echuas en em goll kuit.

Exemples historiques : 
89
Masquer la liste des exemples

kuit

1499
Référence : LVBCA p128 (quitte)

Vertuzioù an Agnus Dei. / Ez chas brun an c'hurunoù [ec'h argas strak ar gurun], / Ez efas naet ar pec'hedoù, / Ez vir ouzh an tan pep manier, / Skaf ha lestr a cheñch [a sach] a zañjer, / Ez vir [e] pep tu ouzh marv subit, / Droukspered kre a chas kuit, / Ez spont sklaer an adverserien, / Ez rent soulas d'an wreg vrazez, / O tont da c'henel en gwel spes, / Ez ro grasoù, ez vir ouzh [drouk]chañs, / Pa en zouger gant reverañs. / A vent, nepred, na doutet pas, / ken din eo an bihan hag an braz.

1622
Référence : Do. p58

M. Peseurt rekompañs a resevo an re a observo gourc'hemennoù Doue ha re 'n Iliz ? D. Ar vuhez eternel pehini zo un vuhez kuit a bep droug ha leun a bep mad ha peheni a zle padout da vizviken.

1622
Référence : Do. p30

aet eo kuit

1659
Référence : LDJM.1 pg (et eo) quitt

mont kuit

1659
Référence : LDJM.1 pg echaper

me hoz kra kuit evit an dle-se

1732
Référence : GReg pg (je vous remet cette) dette

luskiñ da vont kuit

1732
Référence : GReg pg aller

mont da ambroug ar re a ya kuit

1732
Référence : GReg pg aller

monet kuit

1732
Référence : GReg pg (prendre son) congé (s'en aller)

monet kuit hep lavaret ger

1732
Référence : GReg pg deloger (sans trompette, sans bruit)

ober kuit

1732
Référence : GReg pg affranchir, exemter (donner exemption)

kuit eus e ouestl

1732
Référence : GReg pg acquiter

kuit pe zoubl

1732
Référence : GReg pg antimoine, emetique (ou hemetique, remede violent)

Me hoz kray kuit a gement all

1732
Référence : GReg pg (je vous serai quitte) d'autant

rentañ kuit

1732
Référence : GReg pg exemter (affranchir)

graet quyt

1732
Référence : GReg pg exemt (dispensé)

bezañ kaset kuit

1732
Référence : GReg pg (etre) congedié

ober kuit eus a

1732
Référence : GReg pg dispenser (exempter)

va mantell en deus kemeret, hag ez eo aet kuit gantañ

1732
Référence : GReg pg avec (il a pris mon manteau, et s'en est allé avec)

mont kuit hep paeañ e zleoù

1732
Référence : GReg pg (faire) banqueroute

aet kuit hep paeañ e zleoù

1732
Référence : GReg pg (faire) banqueroute

kas kuit

1732
Référence : GReg pg congédier (renvoïer)

D'ar Sul ez eas kuit hag antronoz e tistroas.

1850
Référence : GON.II pg añtrônôz

Aet e oa kuit ac'hano a-barzh ma teuis.

1850
Référence : GON.II pg ac'hanô (Il s'en était allé de là avant que j'arrivasse).

Lakait ho podreoù ha kit kuit.

1850
Référence : GON.II pg bôdréou (Mettez vos guêtres et allez vous-en).

despailh eo ganin ez aje kuit

1850
Référence : GON.II pg despal

diaraok an deiz ez aimp kuit

1850
Référence : GON.II pg diaraok

dilavar e oa, pa on deuet kuit

1850
Référence : GON.II pg dilavar

mont kuit

1850
Référence : GON.II pg kuit

dont kuit

1850
Référence : GON.II pg kuit

P'ho pezo c'hoazh roet ur skoed din, e vezimp kuit

1850
Référence : GON.II pg kuit

Kuit eo a bep karg

1850
Référence : GON.II pg kuit

Kaset em eus hounhont kuit.

1850
Référence : GON.II p.71, "J'ai renvoyé celle-là".

Ar re a glaskit a zo tec’het kuit.

1850
Référence : GON.II p.70

Deiz eo, deomp kuit.

1850
Référence : GON.II p.83, livre second, " Il fait jour, allons-nous-en. "

Daou ha daou ez aint kuit.

1850
Référence : GON.II p.90, livre second, « Ils s'en iront deux à deux ».

Me ho kaso kuit.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Je vous renverrai ».

Mont a rin kuit hiziv.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Je partirai aujourd’hui".

En em dennit kuit.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Retirez-vous".

Deut eo kuit.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Il s’en est venu".

Tec’het eo kuit.

1850
Référence : GON.II p.97, livre second, "Il s’est échappé".

Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou. Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen, o krediñ evit mat oa er wech-mañ diouti distag he gwallstropad, pa deu ur c'hozh tamm paotr, dezhañ pemp pe c'hwec'h vloaz - d'an oad-se ur bugel ne oar pe zroug ra c'hoazh - da sinklañ eeun outi ur maen gant e vatalm.

1867
Référence : MGK p20

Hervez ma welan skrivet sklaer, / Ul logodenn, ganet e kêr, / A yeas un deiz kuit eus he zi / Da c'hoari war ar maez, emezi.

1867
Référence : MGK p125

Ha diaes oc'h ma'z it kuit ? E-keñver ar poanioù a zigas ranngalon, hini n'eo ken doanius ha ouelañ ur mignon !

1867
Référence : MGK Rakskrid p.XIV

Siwazh ! ne oa eskob ebet ken enni, aet e ranke bezañ kuit diwar nij...

1877
Référence : EKG.I. p.14

Chom a rae c’hoazh boutailhadoù gwin da evañ ; ar sakrist a selle outo a-gorn ; keuz en doa o vont kuit diouto, mes evelato ne gredas ket chom en ti war-lerc’h ar chouanted, hag e tistroas d’ar gêr p’edo ar re-mañ o vont kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.124

Bremañ e kavont gwell selaou kuzulioù fall ul lastez aotrou, deuet eus n’ouzon dare a belec’h, n'eo mat da netra en e vro, hag a ya dembrest kuit diouto, goude bezañ graet goap anezho, eget o beleien a chom atav ganto, a gemer perzh en o foanioù, a chom da bediñ Doue e-harz treid o gwele ken n’o devezo tennet o huanad diwezhañ, goude bezañ roet dezho ar pardon eus o fec’hedoù ha digoret dezho Baradoz an Aotrou Doue.

1877
Référence : EKG.I. p.97

O welet an dra-se, unan eus ar soudarded a dostaas hag a lamas kuit ar golo : an hini a yoa e-barzh ne fiñve tamm.

1877
Référence : EKG.I. p.32

A-ziagent el lavaren bemdez e chapel menec’h Sante-Kroaz, mes abaoe m’eo kaset ar venec’h kuit gant an dispac’herien, el lavaran, en ur vont hag en ur zont dre an heñchoù, hep bezañ gwelet gant den.

1877
Référence : EKG.I. p.69

— Da vihanañ, Per, emeve, amañ ne dapimb ket a c’hwen. — Nann, mes moui, pe gelien-[m]orz, diwar ar c’hezeg, ne lavaran ket avat. — Ne pezo nemet skrabat un tamm hag e nijint kuit.

1877
Référence : EKG.I. p.72-73

emañ o nodiñ mont kuit

1909
Référence : BROU p. 403 (s'apprêter; il s'apprête à partir)

emañ o fardañ mont kuit

1909
Référence : BROU pg farda (il fait ses préparatifs de départ)

C’hoazh e tigouezh ez afe hini pe hini ez trumm diwar ar bed-mañ, en ur gas kuit gantañ kement en doa desket drezañ e-unan, ha kement a oa bet desket dezhañ gant e c’hourdadoù.

1923
Référence : SKET p.20

Hadet tro-dro direizh ha revin, e tec’hjont kuit hep lezel roudenn war o lerc’h !

1923
Référence : SKET p.77

Glan out ha ne dleez ket ober da rann en hor reuz. N’houlomp ket ez pefe droug en abeg deomp-ni. Tec’h kuit bremañ !

1923
Référence : SKET p.107

Tostaat dezhañ a vennas ober evit e bakañ ; an ebeul, avat, a lammas kuit dioutañ. Ar gerseenn-mañ a voe diskuliet gant ar bugel d’e dad-mager.

1924
Référence : SKET.II p.21

Hag hen kuit ! M’en em gollas ar gwel anezhañ er skeud-noz a deñvalae ar reter.

1924
Référence : SKET.II p.43

P’o deus bet klevet anv eus an aotrou person, ar valtouterien, peurvuiañ lañchennet-mat koulskoude, peg o zeod eus o staon, ha kuit ha buan. An aotrou person !…

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.866 (Miz Meurzh 1924)

bezañ aet kuit

1931
Référence : VALL pg (être) absent

aet eo kuit

1931
Référence : VALL pg absent

kae kuit

1931
Référence : VALL pg aller (va-t-en)

mont kuit

1931
Référence : VALL pg s'absenter, (s'en) aller

tec'h kuit

1931
Référence : VALL pg aller (va-t-en)

Endra ma lakae tamm-ha-tamm an traezh hag al lec'hid da uhelaat goueled ar mor er plegoù-mor ledan, ha ma oa damziverket eno an draonienn, e vane houmañ diatred e-lec'h ma veze skubet kuit ar gouelezennoù gant ur vorredenn bennak.

1943
Référence : TNKN p23

Berthou, ar Berr, Picquenard, tri barzh, a voe lakaet er Burev Kreiz e-lec’h ar Barizianed aet kuit.

1944
Référence : EURW.1 p.190

Krediñ a ran kentoc’h en doa bet morc’hed d’ar mare diwezhañ, en doa keuz bezañ deuet da stouiñ dirak « Pennrener ar C’hallaoued », en doa digarezet un droug-penn d’en em zibunañ kuit.

1944
Référence : EURW.1 p.201

Kement-se holl a gase kuit an nec'hamant mes pa oa tremenet ar porrastell ha ni deut e-barzh porzh ar golaj, a oa leun a weturioù evel hon hini, a vammoù gant bep seurt koefoù, a baotred a bep seurt mentoù, neuze un hirvoud a savas d'am fenn, ha me da lavarout d'am mamm : — « Me ne chomin ket amañ... Deomp d'ar gêr war hor c'hiz ».

1944
Référence : EURW.1 p30

Goude un abadennig, ar voereb a c’houlennas : — « Aet oc’h kuit ? Ne glevan mui ho mouezh. » — « Amañ emaomp, » emezo o-daou.

1944
Référence : ATST p.35

— « O ! tanfoeltr, marteze e vefe furoc’h troc’hañ kuit. »

1944
Référence : ATST p.62

Aogust ar Roc'h, Pol Gouranton, Iwan Follezoù ha me a oa kendiskibien eus skol ar bourk ; en em heuliañ a rafemp uheloc'h, mont kuit ha dont d'ar gêr a-gevret.

1944
Référence : EURW.1 p29

Kement hini a zeu d'am gwelout da Garnoed a ya kuit en ul lavarout din : « N'on ket souezhet e vefes 'n em gavet ur barzh dre amañ. »

1944
Référence : EURW.1 p15

- It kuit ! emezañ, dambennfollet. Tec'hit ! Ave, Maria purissima.

1949
Référence : SIZH p.59

Ober a rae Palmira ur prenn d'he muzelloù : edo o sevel da vont kuit.

1949
Référence : SIZH p.50

Ha mignon out din ? Ha rankout a rin, taolet kuit pep mezh ganin, dont da ganañ dit « serenadoù », dindan da brenestr ?... Fellout a ra din e vin karet ganit.

1949
Référence : SIZH p.58

Graet eo bet din ar c'hinnig gant merc'h Eva. Ma ne vijen ket redet kuit...

1949
Référence : SIZH p.62

Graet eo bet din ar c'hinnig gant merc'h Eva. Ma ne vijen ket redet kuit...

1949
Référence : SIZH p.62

Aet e oa kuit an holl bederezed... nemet maouez du-wisket an neiz[h]eur.

1949
Référence : SIZH p.41

- Va galvedigezh, dimezell ! Me 'zo va youl galonekañ bezañ beleg Doue ha manac'h. Mar don [sic "Mard on"] harluet amañ, keit-all, gant kalzig [kalzik] eus va c'henvroiz, eo peogwir eo bet kaset kuit diouzh Bro-C'hall, da heul ul lezenn disakr, an holl Urzhioù Relijiel.

1949
Référence : SIZH p.45

Mont a ra ar person kuit.

1960
Référence : PETO p32

Hag, hep gortoz ha kuit a fent, / E kerzhimp gantañ war an hent / A-dreuz ar pri, a-dreuz ar vein, / Eus an irienner penn da glask.

1960
Référence : PETO p39

Ganit, paotr kozh, bourdet ne vin / Ha setu amañ petra ' rin : / Ur soudard mat ' laoskin ez ti / Da eveshaat ouzhit hep si, / Hag, evel-se, ac'hann ' vi kuit / Da dec'hout pell pa vimp aet kuit, / Ha d'an daou zisuj e vi kred.

1960
Référence : PETO p40-41

Muiañ ma c'heller gwelout c'hoazh eo antilopenned dihunet trumm a-greiz o c'housk o skarañ kuit.

1985
Référence : DGBD p61

A-raok ma 'z a kuit al lestr evelato e fraesha un tammig an amzer hag e c'heller damwelout bep ar mare uhelennoù ar menez.

1985
Référence : DGBD p21

Er rann-se eus al lestr eo e santer moarvat ar muiañ eo emeur divroet: ar butun hag ar c'hartoù c'hoari a vez gwerzhet marc'had-mat, kuit a wirioù, hag ar "whisky-Perrier" a vez evet gant plijadur.

1985
Référence : DGBD p11

Kuit ! bez' e flaerian ha war ma gorre e ruz ar raned !

2013
Référence : BERNI p.5

Mont a reomp kuit evit ma n'ho po ket trubuilh ken ganeomp.

2015
Référence : EHPEA p12

Stankañ chanterioù, tourterien, chadennoù-frammañ, kefioù ar gourmarc'hadoù, gichedoù, tier-gar, trenioù a gas lastez nukleel, bagoù gant o marc'hadourezh -pa'z erruont er porzh, pa vezont diskarget-, privezioù un aerborzh pe un embregerezh; stankañ al lastez pe al lizheroù pa zegouezhont peotramant pa'z eont kuit; stankañ dour pe bourvezioù -boued...- ur c'huzuliadeg etre pennoù bras ar bed; stankañ ar pratikoù, an embregerezhioù-pourveziñ, prenañ douaroù e-lec'h ma vo staliet ur raktres noazhus [noazus]; stankañ mont ha dont al lizhiri; stankañ ar c'hreizennoù pellgehentiñ; implijout stank-ha-stank standardoù pellgomz, servij al lizhiri, ar gichedoù, ar faksoù hag ar boestoù posteloù; paeañ an tailhoù hag an taolioù kastiz tamm-ha-tamm, paeañ gant fazioù dister graet a-fetepañs -evel paeañ un nebeut kentimoù re, ar pezh a lak an enebourien da goll amzer hag arc'hant-; troc'hañ an tredan, ar pellgomz, Internet...

2015
Référence : DISENT p58-59

Falc'hañ parkadoù OGK, distaliañ panelloù bruderezh, lazhañ arouezioù tredan ar stalioù, diskar pretioù Mac Donald, mirout na vefe skarzhet tud, laoskel loened bac'het da vont kuit, mirout ouzh ar chase war varc'h...

2015
Référence : DISENT p60

Feuls-kenañ evite [ar stourmerien difeuls] hag evit Mab-den eo ar fed mac'hañ estrañjourien e-barzh kampoù, da gas anezhe kuit ha lakaat diasur o buhez.

2015
Référence : DISENT p66

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux