I.
Stn.
A. (dirak un anv hollek, lies pe stroll pe dirak pep heuliet gant un ak.)
KUIT A : hep an disterañ.
Bleud kuit a vrenn. Ur vuhez kuit a bep droug : renet hep kaout an disterañ poan.
B. Diren.
1. Digoust.
Ur pred kuit.
2. (db. ar madoù)
[1732] Douar kuit : n'eus ket a delloù da baeañ diwarnañ nag a zleadoù a vefe stag outañ.
&
Un dalc'h kuit : kuit an douar anezhañ.
&
Ur porzh kuit : ma ne ranker ket paeañ gwirioù diwar ar marc'hadourezhioù.
3. Ul louzoù kuit pe zoubl : tu pe du.
&
(impl. da ak.)
C'hoari kuit pe zoubl : c'hoari tu pe du.
II.
A. Doar.
1. (dirak un anv hollek, lies pe stroll pe dirak pep heuliet gant un ak.)
BEZAÑ KUIT AG UDB., DIOUZH UDB. : bezañ diskarg eus udb.
Bezañ kuit a dailhoù, a delloù, a wirioù. Kaout ur pakad kuit a vizoù kas. Evel-se e viot kuit diouzh pep enkrez. N'eo ket kuit a zroug : n'eo ket diskarg a boan.
&
Ober, lakaat kuit a, eus udb. : e ziskargañ diouzh an dra-se.
Kuit eo bet graet eus ar gwirioù. Ho lakaat a rin kuit a se.
&
Bezañ kuit ha pare diouzh ur gwall, un droug : bezañ diwallet diouzh ar gwall, an droug a ginnige kouezhañ war an-unan.
2. Diren. (db. daou zen, daou rummad tud)
Bezañ kuit : paouez a vezañ liammet an eil ouzh egile gant un dle pe un endalc'h bnk.
&
Bezañ kuit-ha-kuit, kuit-ouzh-kuit, [2015] bezañ kuit ha par : bezañ kuit.
[2015] Setu ni kuit ha par.
B. (dirak un av.)
BEZAÑ KUIT DA OBER UDB. : bezañ diskarget diouzh un dra ret, bezañ disammet diouzh un obererezh displijus pe denn.
Bezañ kuit da baeañ tailhoù. Mar deu ar glav e vin kuit da zoura ar bleunioù.
III.
(en e zerez-uhelañ)
Ar gwellañ.
Kuitañ (tra) hoc'h eus d'ober eo pellgomz d'un tredaner. Kuitañ (mad) ac'h eus d'ober eo mont da welet an archerien.
V.
Tr. ar.
1. (dirak un av., distag diouzh al lav. zo dirazañ)
KUIT DA : hep, evit chom hep.
Kroget en doa ar c'hi en e c'har, kuit da harzhal : hep harzhal en a-raok. Gortoz a rin dilun, kuit da zirenkañ den e-kerzh an dibenn-sizhun.
&
Kuit da ub. da ober udb. : evit dezhañ chom hep ober an dra-se.
Echuomp al labour hiziv kuit dimp da zont amañ adarre warc'hoazh.
2. (dirak un av., distag diouzh al lav. zo dirazañ)
KUIT A : hep a.
Ma vije an den-mañ ur profed e oufe, kuit a var, piv eo ar vaouez-mañ. An dra-mañ zo eus ar memes danvez, ha kuit a wri. Bremañ ez a ar chaoser betek an nor, kuit a bont.
M. Pe rekompañs a resevo ar re a observo gourc'hemmennoù Doue, ha re an Iliz ? D. Ar vuhez eternel, pehini a zo ur vuhez kuit a bep droug ha leun a bep mad, ha pehini a dle padout da virviken.
M. Pe recompanç à recevo ar re à observo Gourc'hemmennou Doué, ha re an Ilis? D. Ar vuhez eternel, pehiny à so ur vuhez quit à bep drouc ha leun à bep mat, ha pe/hiny à dle padout da virviquen.
Référence :
GReg
pg (à) deux (de jeu), exemt (exemte, qui n'est point astreint, obligé à quelque chose), franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
douar kuit a zeog
douar quyt a zeaug
1732
Référence :
GReg
pg (terre qui ne paye pas de) dîmes
foar kuit a bep gwir
foar quyt a bep guïr
1732
Référence :
GReg
pg franc (Foire franche.)
kuit a dailh, kuit a dell, kuit da baeañ tell
quyt a dailh, quyt a dell, quyt da baëa tell
1732
Référence :
GReg
pg exemt (de taille)
kuit a bep karg
quyt a beb carg
1732
Référence :
GReg
pg exemt (de toutes les charges)
kuit, diskarg, e pep feson
quyt, discarg, ê pep faeçzoun
1732
Référence :
GReg
pg exemt (de toutes les charges)
kuit da ober ar veaj
quyt da ober ar véaich
1732
Référence :
GReg
pg exemt (de faire le voïage)
kuit da ober vad
quyt da ober vad
1732
Référence :
GReg
pg exemt (de bien faire)
foarioù kuit
foaryou quyt
1732
Référence :
GReg
pg franc (Foire franche, p.)
dalc'h kuit
dalc'h quyt
1732
Référence :
GReg
pg fief (Franc-Fief, Fief exempt de taille & de subsides), franc-fief
douar quyt
1732
Référence :
GReg
pg fief (Franc-Fief, Fief exempt de taille & de subsides)
kuitoc'h
quytoc'h
1732
Référence :
GReg
pg franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
kuitañ
quytâ
1732
Référence :
GReg
pg franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
kuitañ
quytañ
1732
Référence :
GReg
pg franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
Kuit eo a bep karg.
Kuid eo a bép karg.
1850
Référence :
GON.II
pg kuit (Il est exempt de toutes charges).
Douar kuit eo.
1850
Référence :
GON.II
pg kuit (C'est une terre franche, affranchie).
kuit
1850
Référence :
GON.II
pg kuit (Quitte, qui est libéré de ce qu'il devait. Exempt. Dispensé. Franc. Affranchi. Libre).
P'ho pezo c'hoazh roet ur skoed din, e vezimp kuit.
P'hô pézô c'hoaz rôed eûr skoéd d'in, é vezimp kuit.
1850
Référence :
GON.II
pg kuit (Quand vous m'aurez donné encore un écu, nous serons quittes).
Hogen, e gwazhied glas Derkeia e rede, peurzigemmesk, kuit a bep saotr, gwad ur ouenn uhel ha kadarn ha doueel
Hogen, e gwazied glas Derkeia e rede, peur-zigemmesk, kuit a bep saotr, gwad eur ouenn uhel ha kadarn ha doueel
1923
Référence :
SKET
p.105
kuit a
1931
Référence :
VALL
pg affranchi (de, libre de)
douar kuit
douar-kuit
1931
Référence :
VALL
pg alleu
An degemer-mañ a voe karadek, ha kuit a arouezioù.
An degemer-mañ a voe karadek, ha kuit a aroueziou.
1944
Référence :
EURW.1
p.116
Ar pred kentañ a dremenas kuit a dabut.
Ar pred kenta a dremenas kuit a dabut.
1944
Référence :
EURW.1
p82
Da skouer oc'h astenn a-dreuz un hent-houarn evit herzel un tren karget a lastez nukleel. Peotramant o c'hourvez dirak un tourter kuit na vefe diskaret un ti palestinian.
2015
Référence :
DISENT
p65
"Setu ni kuit ha par," emezañ din p'emaomp en hon-unan.
