I.
Stn.
A. (dirak un anv hollek, lies pe stroll pe dirak pep heuliet gant un ak.)
KUIT A : hep an disterañ.
Bleud kuit a vrenn. Ur vuhez kuit a bep droug : renet hep kaout an disterañ poan.
B. Diren.
1. Digoust.
Ur pred kuit.
2. (db. ar madoù)
[1732] Douar kuit : n'eus ket a delloù da baeañ diwarnañ nag a zleadoù a vefe stag outañ.
&
Un dalc'h kuit : kuit an douar anezhañ.
&
Ur porzh kuit : ma ne ranker ket paeañ gwirioù diwar ar marc'hadourezhioù.
3. Ul louzoù kuit pe zoubl : tu pe du.
&
(impl. da ak.)
C'hoari kuit pe zoubl : c'hoari tu pe du.
II.
A. Doar.
1. (dirak un anv hollek, lies pe stroll pe dirak pep heuliet gant un ak.)
BEZAÑ KUIT AG UDB., DIOUZH UDB. : bezañ diskarg eus udb.
Bezañ kuit a dailhoù, a delloù, a wirioù. Kaout ur pakad kuit a vizoù kas. Evel-se e viot kuit diouzh pep enkrez. N'eo ket kuit a zroug : n'eo ket diskarg a boan.
&
Ober, lakaat kuit a, eus udb. : e ziskargañ diouzh an dra-se.
Kuit eo bet graet eus ar gwirioù. Ho lakaat a rin kuit a se.
&
Bezañ kuit ha pare diouzh ur gwall, un droug : bezañ diwallet diouzh ar gwall, an droug a ginnige kouezhañ war an-unan.
2. Diren. (db. daou zen, daou rummad tud)
Bezañ kuit : paouez a vezañ liammet an eil ouzh egile gant un dle pe un endalc'h bnk.
&
Bezañ kuit-ha-kuit, kuit-ouzh-kuit, [2015] bezañ kuit ha par : bezañ kuit.
[2015] Setu ni kuit ha par.
B. (dirak un av.)
BEZAÑ KUIT DA OBER UDB. : bezañ diskarget diouzh un dra ret, bezañ disammet diouzh un obererezh displijus pe denn.
Bezañ kuit da baeañ tailhoù. Mar deu ar glav e vin kuit da zoura ar bleunioù.
[1878] Pa c’helle he c’huzet, he lakae buan-ha-buan en e c’hodell, hag e veze kuit da rannañ gant ar re all.
III.
(en e zerez-uhelañ)
Ar gwellañ.
Kuitañ (tra) hoc'h eus d'ober eo pellgomz d'un tredaner. Kuitañ (mad) ac'h eus d'ober eo mont da welet an archerien.
M. Pe rekompañs a resevo ar re a observo gourc'hemmennoù Doue, ha re an Iliz ? D. Ar vuhez eternel, pehini a zo ur vuhez kuit a bep droug ha leun a bep mad, ha pehini a dle padout da virviken.
M. Pe recompanç à recevo ar re à observo Gourc'hemmennou Doué, ha re an Ilis? D. Ar vuhez eternel, pehiny à so ur vuhez quit à bep drouc ha leun à bep mat, ha pe/hiny à dle padout da virviquen.
Daveenn :
GReg
pg (à) deux (de jeu), exemt (exemte, qui n'est point astreint, obligé à quelque chose), franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
douar kuit a zeog
douar quyt a zeaug
1732
Daveenn :
GReg
pg (terre qui ne paye pas de) dîmes
foar kuit a bep gwir
foar quyt a bep guïr
1732
Daveenn :
GReg
pg franc (Foire franche.)
kuitañ
quytañ
1732
Daveenn :
GReg
pg franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
kuitañ
quytâ
1732
Daveenn :
GReg
pg franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
foar kuit
foar quyt
1732
Daveenn :
GReg
pg franc (Foire franche.)
foarioù kuit
foaryou quyt
1732
Daveenn :
GReg
pg franc (Foire franche, p.)
kuit a dailh, kuit a dell, kuit da baeañ tell
quyt a dailh, quyt a dell, quyt da baëa tell
1732
Daveenn :
GReg
pg exemt (de taille)
kuit a bep karg
quyt a beb carg
1732
Daveenn :
GReg
pg exemt (de toutes les charges)
kuit, diskarg, e pep feson
quyt, discarg, ê pep faeçzoun
1732
Daveenn :
GReg
pg exemt (de toutes les charges)
kuit da ober ar veaj
quyt da ober ar véaich
1732
Daveenn :
GReg
pg exemt (de faire le voïage)
kuit da ober vad
quyt da ober vad
1732
Daveenn :
GReg
pg exemt (de bien faire)
dalc'h kuit
dalc'h quyt
1732
Daveenn :
GReg
pg fief (Franc-Fief, Fief exempt de taille & de subsides), franc-fief
douar quyt
1732
Daveenn :
GReg
pg fief (Franc-Fief, Fief exempt de taille & de subsides)
kuitoc'h
quytoc'h
1732
Daveenn :
GReg
pg franc (Franc, libre, exempt de charges, &c.)
Kuit eo a bep karg.
Kuid eo a bép karg.
1850
Daveenn :
GON.II
pg kuit (Il est exempt de toutes charges).
Douar kuit eo.
1850
Daveenn :
GON.II
pg kuit (C'est une terre franche, affranchie).
kuit
1850
Daveenn :
GON.II
pg kuit (Quitte, qui est libéré de ce qu'il devait. Exempt. Dispensé. Franc. Affranchi. Libre).
P'ho pezo c'hoazh roet ur skoed din, e vezimp kuit.
P'hô pézô c'hoaz rôed eûr skoéd d'in, é vezimp kuit.
1850
Daveenn :
GON.II
pg kuit (Quand vous m'aurez donné encore un écu, nous serons quittes).
Pa c’helle he c’huzet, he lakae buan-ha-buan en e c’hodell, hag e veze kuit da rannañ gant ar re all.
Pa c’helle e c’huzet, he lakea buan-ha-buan enn he c’hodel, hag e veze kuit da ranna gand ar re-all.
1878
Daveenn :
EKG.II
p.298
Hogen, e gwazhied glas Derkeia e rede, peurzigemmesk, kuit a bep saotr, gwad ur ouenn uhel ha kadarn ha doueel
Hogen, e gwazied glas Derkeia e rede, peur-zigemmesk, kuit a bep saotr, gwad eur ouenn uhel ha kadarn ha doueel
1923
Daveenn :
SKET
p.105
kuit a
1931
Daveenn :
VALL
pg affranchi (de, libre de)
douar kuit
douar-kuit
1931
Daveenn :
VALL
pg alleu
Ar pred kentañ a dremenas kuit a dabut.
Ar pred kenta a dremenas kuit a dabut.
1944
Daveenn :
EURW.1
p82
An degemer-mañ a voe karadek, ha kuit a arouezioù.
An degemer-mañ a voe karadek, ha kuit a aroueziou.
1944
Daveenn :
EURW.1
p.116
"Setu ni kuit ha par," emezañ din p'emaomp en hon-unan.
2015
Daveenn :
EHPEA
p161
Da skouer oc'h astenn a-dreuz un hent-houarn evit herzel un tren karget a lastez nukleel. Peotramant o c'hourvez dirak un tourter kuit na vefe diskaret un ti palestinian.
