Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
3
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. Feal (1). Leal eo e pep tra. Da galon zo chomet mat, tener ha leal. [1878] A-benn nebeut bloavezhioù, Per a gavas ur vaouez eus e zoare, ur vaouez leal hag a zoujañs Doue eveltañ. ES. trubard. 2. Zo pe a ra hervez ar pezh zo reizh. Ur varn eeun ha leal. [1878] Mard edon e Kergidu, bezañ kroget ennon eno ; lealoc’h e vije bet. 3. Zo hervez lezenn. Marc'hadourezh leal. Pinvidigezhioù leal : dastumet hep ma vije bet graet gaou ouzh den.

Exemples historiques : 
34
Masquer la liste des exemples

leal

1499
Référence : LVBCA p130 (loyal, ou feal)

leal

1659
Référence : LDJM.1 pg fidelle, loyal

bezañ leal

1732
Référence : GReg pg foi (Garder sa foi.)

pinvidigezhoù leal

1732
Référence : GReg pg acquiescement

leal eo mar deus war an douar

1732
Référence : GReg pg (il est) équitable (tout ce qui se peut)

un den eo evit al lealañ

1732
Référence : GReg pg (il est) équitable (tout ce qui se peut)

lealoc'h

1732
Référence : GReg pg fidèle (qui a de la fidélité), fidèle (Fidèle véritable), franc (franche, sincere, sans déguisement)

lealañ

1732
Référence : GReg pg fidèle (qui a de la fidélité), fidèle (Fidèle véritable), franc (franche, sincere, sans déguisement)

lealañ

1732
Référence : GReg pg fidèle (qui a de la fidélité), franc (franche, sincere, sans déguisement)

bet leal

1732
Référence : GReg pg foi (Garder sa foi, pp.)

e gwirionez a galon leal

1732
Référence : GReg pg candidement

a galon leal

1732
Référence : GReg pg candidement

taolenn verr ha leal, eveus an traoù tremenet, hervez pep amzer

1732
Référence : GReg pg chronologie (doctrine des temps, des époques)

ez leal

1732
Référence : GReg pg (en) conscience (de bonne foi), fidèlement

kopi leal

1732
Référence : GReg pg copie (fidele)

leal

1732
Référence : GReg pg droit (équitable), fidèle (qui a de la fidélité, leal vient de, lè, serment), fidèle (Fidèle véritable), franc (franche, sincere, sans déguisement)

leal eo an den-hont

1732
Référence : GReg pg (cet homme a l'ame) droite

leal

1850
Référence : GON.II pg féal, léal, léan

leal eo e pep tra

1850
Référence : GON.II pg léal

« E gwirionez, Doue a zo leal, / Ne zigas mad d'ar re ra fall ; / Biskoazh digastiz ne lezas / Nag ar muntrer, nag ar yuzaz. »

1867
Référence : MGK p111

— « Re ziwezhat, 'mezañ, ez on bet kelennet ; / Hag-eñ zo leal mervel ker buan ha lavaret ?

1867
Référence : MGK p101

Mard eo ret e varvin, 'velato e kredan E tle en em damall eveldon pep unan, Rak evit bezañ leal, hennezh a dle mervel en deus war e goustiañs brasañ pec'hed mervel."

1867
Référence : MGK p25

Abalamour ma n’en deus netra, micherour kêr en em laka atav e kostez ar re fall, rak ar re fall n’int ket ken tost-se d’o c’houstiañs ; ar re fall, el lec’h ma kavint speg, a spego pe e vezo leal pe ne vezo ket, hag e-touez ar re-mañ e kav dezhañ e c’hello e-unan kaout ivez krog en tu pe du.

1877
Référence : EKG.I. p.65

A-benn nebeut bloavezhioù, Per a gavas ur vaouez eus e zoare, ur vaouez leal hag a zoujañs Doue eveltañ.

1878
Référence : EKG.II p.174

C’hwi a c’hell lavaret ar pezh a girit ha tamall kement ha ma kirit. Mard edon e Kergidu, bezañ kroget ennon eno ; lealoc’h e vije bet.

1878
Référence : EKG.II p.63

En em gavet [ez] eus bet war douar Breizh, bro an dud leal koulskoude, un den hag en deus gwerzhet e genvroidi.

1878
Référence : EKG.II p.147

leal

1909
Référence : BROU p. 392

Ar baotred, diouzh o zu, a oa e-keñver ar plac’hed yaouank leal ha leun a enor ; ne glaskent nag o zouellañ nag o gwallañ ; ha ne save etrezo na droug na kenoaz diwar-benn merc’hed.

1923
Référence : SKET p.68

Dizaon e fiziomp ennañ enor hon tiegezhioù, lealañ gwarezour ma ’z eo !

1924
Référence : SKET.II p.44

Piv a oa ken leal hag eñ ? Ha piv furoc’h, eeunoc’h hag eñ ?… Evel-se e vez kollet e vrud gant ar paourkaezh den.

1925
Référence : BILZ2 p.142

Amañ 'z eus kêriadennoù sioul kuzhet a-drek ar c'hleuzioù uhel, na zigouezher enno nemet dre c'haridennoù enk ha teñval, dre wenodennoù moan ha kamm-jilgamm ; er c'hêriadennoù, ez eus tier kozh, gant o dorioù bolzet, merket ur bloaz warno alies, evel 1590, pe 1675, pe 1730 : peadra da soñjal atav er re aet kuit ; amañ 'z eus menezioù moal ha kragek ; saonennoù klenk lec'h ma hiboud ur wazhig-dour ; hag er c'hornad-se e vev ur ouenn gouerien pennoù-fall, distag a bep tu, disfizius ouzh an aotrounez, hanterourien hag emsikourerien dre dreuzlavar, stag d'o zra o-unan dre voazadur, mignoned d'ar frankiz soñjal, d'ar frankiz donemonea, diaes dezho dougen yev beleien ha noblañs, ha nag evit-se tud a relijion, a urzh vat, a zoujañ evit ar galloud leal, sentus ouzh ar Red, dispont ouzh ar re vev met leun a aon rak an teuzoù, ar seblantoù, ar bed all : tud hag a zo pimpatrom c'hoazh, e deroù an XXvet kantved, ar re a veve araozo mil bloaz 'zo.

1944
Référence : EURW.1 p15-16

Ma 'z out dezhi [d'ar Republik] ken douget ha leal, / E vo dav dit ma skoazellañ diouzhtu ; / Ezhomm 'm eus, selaou, da c’hoût war be du / Emañ ar stourmer-se ken entanet / Ouzh gwirioù sakr ar Republikaned.

1960
Référence : PETO p36

Pa gendalc'hit da jarneal, E vo test ivez, ez leal, War ar skrid-se ho sinadur Ez oc'h trubard ha dinatur.

1960
Référence : PETO p20

Ar c'hannoù leal a blij din / Ha muntrañ den dizrouk ne rin.

1960
Référence : PETO p61

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux