Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

1. GWECHALL (db. an atantoù) Tachenn zouar, kloz dh., ma c'hounezed legumaj, gwez-frouezh. El liorzh eo mat kaout kaol, pour, irvin, ur wezenn-ber, avalenned, bodennoù spezad, h.a. [1878] Eo, kaout a reas din klevet evel un dra bennak o klemm e-kreiz trouz an avel a c’hwezhe er gwez-derv a zo war gleuz liorzh al leur ; mes ne ris ket kalz a van evit kement-se. 2. BREMAÑ Tachenn zouar, kloz dh., tro-dro d'an tiez-annez, pe stok outo ma c'hounezer plant liesseurt. Ul liorzh kaer zo tro-dro ar c'hastell-se. Bleuñvegoù al liorzh. [1954] Abaoe ma'z eas va zad da anaon, netra nemet drez, spern ha linad ne ziwane el liorzh venniget-se [...]. 3. (dirak ur spizer prl.) Tachenn vras, foran, dindan plant liesseurt. & Liorzh-kêr : da gêriz da vale, da ziskuizhañ. & Liorzh-loened : ma lakaer loened, gouez dh., war ziskouez. & Liorzh-louzawouriezh*.

Exemples historiques : 
48
Masquer la liste des exemples

liorzh

1499
Référence : LVBCA p134 ('jardin, courtil')

liorzh

1659
Référence : LDJM.1 pg iardin

liorzh

1659
Référence : LDJM.1 pg iardin

liorzh

1732
Référence : GReg pg courtil (petite cour, ou jardin de campagne)

liorzhoù

1732
Référence : GReg pg courtil (petite cour, ou jardin de campagne)

liorzh

1732
Référence : GReg pg courtil (petite cour, ou jardin de campagne)

kerese liorzh

1732
Référence : GReg pg habit (Habit de toile.)

abid kerese al liorzh

1732
Référence : GReg pg (habit de) carisé (du courtil)

liorzhoù

1732
Référence : GReg pg courtil (petite cour, ou jardin de campagne)

ur vammenn dihesk em eus em liorzh

1850
Référence : GON.II pg dihesk (J'ai une source intarissable dans mon jardin).

Klozet en deus e liorzh.

1850
Référence : GON.II pg klôza (Il a clos, enclos son jardin).

Mont a reer da ziglozañ al liorzh.

1850
Référence : GON.II pg diglôza (On va déclore le jardin).

N[e] c'hellin biken diveinañ al liorzh.

1850
Référence : GON.II pg diveina (Je ne pourrai jamais épierrer le jardin).

liorzh

1850
Référence : GON.II pg liorz, liorzer

liorzhoù

1850
Référence : GON.II pg liorz

munudig liorzh

1850
Référence : GON.II.HV pg munudik (-brâz), munudik (-liorz)

Un ti douar a savin el liorzh.

1850
Référence : GON.II p.62

Da vab ha da verc’hed a zo aet da c’hoari el liorzh.

1850
Référence : GON.II p.68

Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen

1867
Référence : MGK p20

E liorzh ar bed poanius, boked ar garantez a vez, seul vui eo kozh, kaeroc'h-kaerañ bemdez.

1867
Référence : MGK p20

Dougen ur banerad bleuñv zo aesoc'h, a-dra-sur, hag an aotrou Milin a zoug skañv ha brav ar re en deus kutuilhet tu-mañ, tu-hont e liorzhoù ar Varvailherien gozh, e liorzh Yann ar Feunteun, dreist ar re all.

1867
Référence : MGK Rakskrid X

Mont a ris ivez ’ta war-zu Maner al Liorzhoù.

1878
Référence : EKG.II p.35

Netra atav ! Eo, kaout a reas din klevet evel un dra bennak o klemm e-kreiz trouz an avel a c’hwezhe er gwez-derv a zo war gleuz liorzh al leur ; mes ne ris ket kalz a van evit kement-se.

1878
Référence : EKG.II p.40

Gourizet eo a vogerioù ramzel, en o diabarzh tiez a gant-miliadoù, parkoù ha liorzhoù a viliadoù, temploù ha palezioù a gantoù.

1923
Référence : SKET p.16

Na padal ma welas ar baotred el liorzh, hag eñ da grial, diwar-bouez e benn : — Al laer ! al laer !

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 39, p.865 (Miz Meurzh 1924)

En he c’hichen, kelc’h[i]et gant ur c'harzh skav eus un tu, eus un tu all gant ur voger : ar pres[b]ital ; an ti, savet e-kreiz al liorzh, a guzh e fasadenn wenn dindan delioù ur wezenn fiez.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924) ("eus un tu" & "fasadenn wenn didan deliou..." reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.845).

Plijadur en devoa, laouen e oa e galon, pa wele an dimezellig : levenez an hini, a wel ur vleuñvenn gaer o parañ el liorzh, pehini ne zigoro biken evitañ he [d]or.

1925
Référence : BILZ2 p.179

An trede ti-annez a zo puchet un tammig izeloc'h eget Liorzh an Itron, war hent ar Vilin-Nevez.

1929
Référence : SVBV p.18

ijinour liorzhoù

1931
Référence : VALL pg architecte (paysagiste)

beler-liorzh

1931
Référence : VALL pg (cresson) alénois

liorzh vleuniek

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXI

liorzh

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXI

Tremen a rejont an eil penn-nozvezh en ur vanell distro, e-harz moger izel ul liorzh, gourvezet en ur gichen evel daou bried, war ul lienenn delt astennet war al leur, goloet pep hini gant e ballenn, hag o sac'h-soudard ganto e-giz goubenner.

1941
Référence : ARVR niv.6, p4

Kenderc'hel a ra o zraonienn gant kanolioù donik a-walc'h o kammigellañ etre inizi diniver ar skjaergaard (pe liorzh skoselloù).

1943
Référence : TNKN p46

Al Leaned o doa prenet Gwaremm Kene-Killeg, ha graet ganti liorzhoù ha parkeier d’en em vagañ digoust.

1944
Référence : EURW.1 p.212

Goude pred e tiskouezas Frañsez Vallée din e liorzh kaer ha frank, a oa er penn d'an traoñ anezhañ ul labourdi bihan leun a vinvioù da fichañ ha da galvichat.

1944
Référence : EURW.1 p55

Leon ar Berr, - hag a oa un tammig koshoc’h eget e geneiled, ar breur henañ, evel m’her galved, - en doa feurmet ur genkiz ‘trezek fabourg Naoned, ha badezet anezhañ Ker-Alor (Alor, anv un eskob a Gerne). Ar genkiz, gant ul liorzh tro-war-dro, a oa dizro en ur vanell enk.

1944
Référence : EURW.1 p.146

Da c’houde, e kemeras kaz ouzh ar varzhed yaouank, hag e stlapas meur a vaen en hol liorzh. Ne vern.

1944
Référence : EURW.1 p.188

Trouz a oa er-maez, er porzh, e-tal an ti, el liorzh.

1944
Référence : ATST p.50

Ker ruz eo da jenoflez/ Ha teodoù levrini,/ Jenoflez o delioù c'hwek,/ Jenoflez eus da liorzhoù,/ Frond ganto evel ma ouzez,/ Hag o c'houzout diouzh da frond.

1949
Référence : SIZH p.55

Digeriñ a ra e zaoulagad. Nann ! N'eo nemet ul labous o kanañ el liorzh kloz.

1949
Référence : SIZH p.38

Abaoe ma'z eas va zad da anaon, netra nemet drez, spern ha linad ne ziwane el liorzh venniget-se ; n'ouzon ket an tu da labourat douar, ne blij ket din ar vicher ha gant va gwreg ken pell 'zo klañv war he gwele, n'am beze ket amzer da blediñ gant ar seurt traoù.

1954
Référence : VAZA p.10-11

Hag he sivi 'ta ! er mare-se ne weled neblec'h dre amañ ar seurt frouezh nemet en he liorzh-hi, hag adal ma krogent da zareviñ fred ha skrap a veze warno ken ma veze.

1954
Référence : VAZA p.10

Eviti da vezañ pell 'zo er vered, derc'hel a reer bete-vremañ d'ober meneg eus ar c'haezh Doue, rak bez' eus amañ e moger va liorzh war ribl an hent ur feunteun ma kaver enni hep mar na marteze gwellañ dour tro-war-dro, ha dour e- leizh, forzh pegen kras e c'hellfe bezañ an amzer.

1954
Référence : VAZA p.10

Ha nag a draoù he devoa desket : goût 'ouie gwriat kerkoulz hag ur gemenerez a-vicher, brodañ, ober dantelezh a bep seurt, aozañ gant paper seiz, gant koar, gant danvez, gant kregin munut ha zoken gant gloan bleunioù kaeroc'h eget ar re a gutuilher el liorzhoù.

1954
Référence : VAZA p.15

Hor c'has a reer goude dre balez ar Sultan, ha goude treuzet al liorzhoù dispar, setu ma hol lakaer da ober tro kêr adarre ; e-touez an tiez bras uhel ha gwenn e c'heller c'hoazh gwelout tachennadoù goullo o reiñ da anaout ne deo ket c'hoazh echu al labour sevel.

1985
Référence : DGBD p13

Bez' e c'helljent bezañ en em lazhet en ur privez bennak, en ur gambr pe el Liorzh Vroadel...

2015
Référence : EHPEA p183

Dourañ a ran hag ober war-dro al liorzh.

2015
Référence : EHPEA p47

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux