Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Définition :  Masquer la définition

I. A. Bronneg daskirier doñv eus ar c'herentiad Bovidae, e anv spesad Ovis aries, gloanek ha rodellek e greoñ, kerniel krommen e benn, anezhañ par an dañvadez. Ur maout a vez dalc'het evit hanter-kant dañvadez. Un dañvadez o c'houlenn maout : o c'houlenn par. Ur penn-maout : un hinienn eus rumm ar meot. Ar meot a gemer herr d'en em dourtañ. B. ROUEZ 1. Dañvad. Kig maout : kig dañvad. & (dirak ur spizer) Maout-tarv, maout-tourc'h, maout-tourz : tourz. 2. (db. al loen implijet gant an dud) Ur skoaz vaout : ur skoaz kig maout. C. 1. Priz gounezet en ur c'hourenadeg pe en ur genstrivadeg bnk. (gwechall ur maout gwirion). Aet eo ar maout gant an hini bihan. Ar re wenn zo aet ar maout ganto. 2. Trl. skeud. Ober penn maout : bezañ mouzhet. & Maout zo dañvad d'an den-se : ingal eo dezhañ dibab an eil tra pe egile, un heñvel int evitañ. & Klask pemp troad d'ar maout : klask diaesterioù el lec'h ma n'eus ket anezho. & Trl. [1931] Maout gwin : banne lidañ a servijed d'ar saverien tiez ur wech echu ul labour bras ganto (framm, mañsonerezh, to…). II. Dre skeud. 1. Den ampart. Ur maout a zen. Ur maout eo evit dineizhañ ar gedon. & Trl. Bezañ ur maout war udb. : bezañ ampart, barrek-tre war an dra-se. Deuet eo da vezañ ur maout war ar yezhoù. HS. mailh, pabor. 2. Gwaz bet touellet gant e wreg. 3. Den a-feson. [1732] Koantañ maout ! III. (db. an traoù) Koadenn a vez lakaet ar c'hloc'h en istribilh outi e tour an iliz.

Exemples historiques : 
44
Masquer la liste des exemples

maout

1499
Référence : LVBCA p139 (mouton)

kig maout

1499
Référence : LVBCA p114, 139 ('viande de mouton')

maout

1659
Référence : LDJM.1 pg belier, mouton

meot

1659
Référence : LDJM.1 pg mouton

maout

1659
Référence : LDJM.1 pg meaut

dibriñ bevin, kig maout, kig hoc'h

1659
Référence : LDJM.1 pg manger du boeuf, du mouton, du pourceau (p.97)

ar maout gwin

1732
Référence : GReg pg accomplissement

koantañ maout

1732
Référence : GReg pg apostre

kig maout

1732
Référence : GReg pg chair (de mouton)

ar maoud

1732
Référence : GReg pg coq (de Paroisse, habitant notable d'une Paroisse, qui gouverne les autres)

meot

1732
Référence : GReg pg coq (de Paroisse, habitant notable d'une Paroisse, qui gouverne les autres), coryphée (chef d'un parti, ou d'un corps)

bouzelloù meot

1732
Référence : GReg pg cordes (de boyau)

bouzelloù meot

1732
Référence : GReg pg cordes (de boyau)

maout

1732
Référence : GReg pg coryphée (chef d'un parti, ou d'un corps)

meot

1732
Référence : GReg pg coryphée (chef d'un parti, ou d'un corps)

skoazioù leue, skoazioù maout

1732
Référence : GReg pg (des) épaules (de veau, de mouton)

ur jigod [a] vaout

1732
Référence : GReg pg gigot (éclanche)

jigodoù [a] vaout

1732
Référence : GReg pg gigot (éclanche, p.)

morzhed [a] vaout

1732
Référence : GReg pg gigot (éclanche)

morzhedoù [a] vaout

1732
Référence : GReg pg gigot (éclanche, p.)

maouted

1850
Référence : GON.II pg maout

Klask pemp troad d'ar maout

1850
Référence : GON.II pg klaskout (Chercher midi à quatorze heures).

Bevin, maout ha leue a zo kigoù bras.

1850
Référence : GON.II pg kîk

maout

1850
Référence : GON.II pg maout, meut

meot

1850
Référence : GON.II pg maout

ur maout en deus lazhet evit an eured

1850
Référence : GON.II pg maout

maout ar barrez hoc'h eus gwelet

1850
Référence : GON.II pg maout

meot

1850
Référence : GON.II pg maout, meut

Setu eno ho kefridi. Mar he grit mat, e c'hellot kaout kant tra : pastelloù kig, bevin-ejen ha maout, kement d'ho koan evel d'ho lein

1867
Référence : MGK p8

Ur perzh fall e ve deomp klask stourm oc'h ur seurt maout.

1867
Référence : MGK p104

An dra-se eo a reas anaout / N'eo ket diouzh e lost mont d'ar maout / Na d'an azen diouzh e groc'hen.

1867
Référence : MGK p61

Pedet voe ganto da zebriñ, / Petra bennak n'oa fest ar maout.

1867
Référence : MGK p68

Mat, e-pad m’edo, er c’hiz-se oc’h horjellat e benn, ar maout kozh, deuet eus e graou, ho poa lezet digor, en em gavas en ti.

1878
Référence : EKG.II p.145

maout

1909
Référence : BROU p. 397 (se dit aussi du mouton d'une cloche)

Kerkent ha m’edo aet-tre en o zi an doue hag e geneilez, e lidlazed dirak an nor un ejen, ur maout hag ur penn-moc’h.

1923
Référence : SKET p.61

War Lan[n]devrest, dirak Koat-Tronalc’h, un dañvad, un troc’had maout-saoz korniek a oa o peuriñ.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.948 (Mae 1924)

lêr maout

1931
Référence : VALL pg basane

maout

1931
Référence : VALL pg (vin d')accomplissement

krogenn korn maout

1931
Référence : VALL pg ammonite

brañsellat ar maout

1931
Référence : VALL pg (mettre en action le) bélier (de siège)

Bez' e oa c'hoari ar vell-droad ront, c'hoari ar vell-dorn-hirvoan (rugby), c'hoari barrinier, c'hoari skasoù, c'hoari maout, c'hoari brezel bihan ; bez' e oa eurvezhioù evit ober korfembregerezh : barenn stabil, barennoù kenstur, kordenn reut, lammoù krec'h ha lammoù pell ; bez' e oa c'hoari ar vazh, c'hoari savatenn, c'hoari ar c'hleze pe « eskrim », gant ur C'horsiad, Don Carli, da gelenner.

1944
Référence : EURW.1 p50-51

N’em eus ket a soñj ken petra o doa respontet, mes, sur, o doa graet d’o c’herent ur respont faos, rak ar wirionez en o genou a oa un dra souezhus evel pempvet troad ar maout.

1944
Référence : ATST p.37

Karget e oa bet da vont da deir eur noz da c'houlaouiñ an dachenn-se dre ma oa ur priñs Cantacuzene bennak o klask gounit ar maout da vont ar buanañ etre Londrez ha Kêr ar C'hap : evit doare e ranke ober un ehan war dachenn Libreville.

1985
Référence : DGBD p148

Ret eo sioulaat an traoù buan, hag evit an dra-se n'eus ket da glask pemp troad d'ar maout : dav implijout an teknikoù sioulaat hon eus gwelet un tamm bihan a-raok.

2015
Référence : DISENT p111

Note d'étude

Diwar an henvrezhoneg "molt". An emdroadur klasel molt > maout a ziskouez vogalennadur diftoñgennet an daouad "-lt" evel er gerioù "alt > aod" pe "Altrou > Aotroù".

Étymologie

Termen keltiek hag indezeuropek, "molt" e henvrezhoneg, galianeg "molton", kar d'ar c'hembraeg "mollt" pe "molltyn".

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux