Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Formes fléchies : 
3
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. Plac'h, maouez implijet en un ti evit ober labourioù liesseurt, keginañ, kempenn an ti, ober war-dro ar vugale dh. Aet eo da vatezh. Matezh ar person. Mitizhien ar c'hastell. DHS. karabasenn, mevel. HS. plac'h. & Matezh bugale : a ra war-dro ar vugale. Aet e oa da vatezh bugale gant tud ar maner. DHS. magerez. & Matezh vihan : an hini yaouankañ eus ar mitizhien. & Matezh vras : an hini zo mestrez war an holl vitizhien. 2. Plac'h, maouez a servij an dud en un ostaleri.

Exemples historiques : 
38
Masquer la liste des exemples

matezh

1499
Référence : LVBCA p140 (chambriere)

23. Neuze ez lavaras an impalaer dezhi : « Da pidiñ a ran[,] laka ez kalon ar pezh a lavaran dit, ha na respont ket dre gomzoù douetus, ne fell ket deomp da antreteniñ evel ur vatezh, hogen dominañ a fell din a ri em rouantelezh evel ur rouanez ekselant.

1576
Référence : Cath p19

matezh

1659
Référence : LDJM.1 pg chambrière

matezh

1659
Référence : LDJM.1 pg seruante

mitizhien

1659
Référence : LDJM.1 pg chambrière, seruante

Abuzet eo an den kozh-hont gant e vatezh

1732
Référence : GReg pg (ce vieillard) s'est coëffé (de sa servante)

matezh

1732
Référence : GReg pg chambriere (servante de Prêtres, ou, d'un petit ménage), domestique (servante)

mitizhien

1732
Référence : GReg pg chambriere (servante de Prêtres, ou, d'un petit ménage), domestique (servante)

mitizhien

1850
Référence : GON.II.HV pg matez (-ar-briñsezed), mintien

mitizhien

1850
Référence : GON.II.HV pg matez (-ar-briñsezed)

Ruth a lavaras dezhañ : Digemer mat em eus bet diganeoc'h, aotrou ; va dic'hlac'haret hoc'h eus ha komzet hoc'h eus ouzh kalon ho matezh, pehini n'eo ket heñvel ouzh unan eus ho merc'hed.

1850
Référence : GON.II p.102, Buez Ruth.

mitizhien

1850
Référence : GON.II p.20, livre premier "des servantes"

Brazezet en deus e vatezh.

1850
Référence : GON.II pg brazézi (Il a rendu sa servante enceinte).

it da zihunañ ar vatezh

1850
Référence : GON.II pg matez

mitizhien

1850
Référence : GON.II pg matez

matezh

1850
Référence : GON.II pg matec'h, matez

matezh

1850
Référence : GON.II pg matec'h, matez, matourc'h

mitizhien

1850
Référence : GON.II pg matez

matezh ar briñsezed

1850
Référence : GON.II.HV pg matez (-ar-briñsezed)

Livirit da'm matezh dont da aozañ koan.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « Dites à ma servante de venir préparer le souper ».

Va matezh a oar nezañ gant ar werzhid.

1850
Référence : GON.II p.92, livre second, « Ma servante sait filer au fuseau ».

Va mevel a zo klañv, ha va matezh ivez.

1850
Référence : GON.II p.94, livre second, « Mon valet est malade et ma servante aussi ».

matezh

1850
Référence : GON.II p.20, livre premier "servante"

Ha miret e vezo-hi ar vatezh gant da dad ?

1850
Référence : GON.II p.86, livre second, « Ton père gardera-t-il la servante ? »

Ar mevel, ar vatezh / A deu, a ya, a ra kant tro / Hep gwelet biskoazh ar c'harv ; / Ha war o lerc'h, ar mevel bras / Mui eget ar re all korn skalfek ne welas.

1867
Référence : MGK p43

A-douez ar Skaled, ken re bro ar Goularz ha re an Erkunia ha Galia, eo o deus a bep amzer mibien Vanos en em bourvezet a vevelien hag a vitizhien.

1923
Référence : SKET p.126

Levenez, kan ha c’hoarzh salv ma vezint bepred ez kêr, unvaniezh ha kengarantez o ren dindan da doenn, ez kloz, war da zouar, e-touez da vugale, da vevelien, da vitizhien !

1923
Référence : SKET p.84

An Itron a gasas he matezh da di Izabel da c’houlenn keloù eus ar paotr : plac’hig kuñv ha trugarezus, itron ar c’hastell.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 46, p.1092 (Here 1924).

Laouen-meurbet Janedig : seblantout a rae dezhi penaos e oa bet krouet ha ganet evit bezañ pinvidik, evit azezañ eus [ouzh] taol gant ar markizezed, evit debriñ meuzioù aozet gant ur mestr-keginer, evit bezañ servijet en pladoù arc’hant gant mitizhien aketus, soupl a gorf hag a spered evit ober he holl c’hoantegezhioù.

1925
Référence : BILZ2 p.152

matezh

1931
Référence : VALL pg bonne

mitizhien

1931
Référence : VALL pg bonne

Ar vatezh, Jann Robin, ha war he lerc'h, Marianna Touboulig, a ouie lenn Buhez ar Sent da nozvezhioù goañv, disket ma oa bet dezho o lizherennoù gant ma mamm.

1944
Référence : EURW.1 p20

Er baradozig-se d'an ampoent ma oan-me distro d'ar gêr, e oamp pevar o chom : an ozhac'h, ma zad oadet a 65 vloaz, noter eno abaoe tost da dregont vloaz ; an itron, ma mamm, na zilezas gwech ebet he dilhad giz Treger, gant he c'hoef gwenn, a veze graet « kallegenn » anezhañ, he chal pe mouchouer du, he zavañjer dantelezet ; ur vatezh yaouank anvet Marianna Touboulig ; ha me, ar mab pennhêr, a oa ma zad o fiziout warnon da gemerout e garg noter, p'am bije graet tri bloaz deskoni gantañ.

1944
Référence : EURW.1 p6

Tier ar vourc'hizien a oa serret kloz ouzh ar studierien. Ne chome 'ta ganimp nemet klask hor parezed e renk ar mitizhien.

1944
Référence : EURW.1 p.147

Pa veze sonet ar c'hloc'h e tirede ur vatezh, gant ur c'hoef mod Treger, hag e oa gourc'hemennet dezhi komz brezhoneg ouzh an dud a zigouezhe da c'houlenn digor.

1944
Référence : EURW.1 p55

Ma matezh 'ro kalonad din, / Ha sentiñ ouzh he ali hakr, / Da ober droug, biken ne rin !

1960
Référence : PETO p34

Ouzh ma matezh, 'velkent, eo ret / Din komz diouzhtu.

1960
Référence : PETO p43

Hag e ya [ar person] betek treuzoù an ti da c'hervel ar vatezh.

1960
Référence : PETO p64

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux