Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
7
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

1. Uhelenn vras. Lein, kern ar menez. Traoñ ar menez, tor ar menez. DHS. bre, krec'h, run, torgenn, tosenn, tuchenn. 2. Dre ast. Takad douar fall, war an uhel prl. & Trl. skeud. (db. an dud) Mont eus ar menez d'ar foenneg : kaout ur stad vuhez gwell eget a-raok. & Mont eus ar foenneg d'ar menez : kaout ur stad vuhez falloc'h eget a-raok. 3. Dre ast. Tolead uhel eus ur vro. Tud ar menez. Menez-Are. Ar Menez-Du. 4. (en e furm lies) Stroll uhelennoù bras, rann uhel eus ur vro. Bezañ o chom er menezioù.

Exemples historiques : 
84
Masquer la liste des exemples

menez

1499
Référence : LVBCA p142 (montaigne)

ar gentañ [eus peder bazenn skeul an neñv] eo inosanted hec'h holl euvroù[,] an eil eo naeteri a galon[,] [an] drede eo disprizañs a vanite[,] ar bedervet eo gwirionez a gomzoù; pere degrezioù a laka an profet diouzh renk ouzh lavaret : Piv a bigno e menez an Aotrou, etc. ?

1576
Référence : Cath p3-4

[...] ha neuze an aelez a kemeras he korf hag en dougas betek menez Sinai (goude ugent devezh kerzhed ac'hane) hag eno en sebeilhjont enorablamant, [...]

1576
Référence : Cath p24

33. Lavaret a wraer penaos un relijiuz a Rouan a ye[a]s da menez Sinai hag a chomas e servij an itron sanktez Katell en spas a seizh vloaz.

1576
Référence : Cath p25

barr ar menez

1659
Référence : LDJM.1 pg coupeau (de montagne), sommet (de montagne)

traoñienn menez

1659
Référence : LDJM.1 pg pente (de montagne), menez

barr ar menez

1659
Référence : LDJM.1 pg bar (ar menez)

menez

1659
Référence : LDJM.1 pg campagne, lande, mont

menezioù

1659
Référence : LDJM.1 pg campagne, lande

He c'halon drist a oa rannet / Gant un nec'hamant diremed, / Pa welas he mab o wadañ / war bleñchenn menez Golgota.

1677
Référence : Do. p66

lein menez

1699
Référence : Har. pg lein, menez (sommet de montagne)

barr ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

lein ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

nein ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

bleñchenn ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

kern ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

krouzell ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne), croupe (de montagne)

talpenn ar menez

1732
Référence : GReg pg (la) cime (d'une montagne)

Kouezhañ a ra an druzoni eus ar menezioù e-barzh en traoñiennoù.

1732
Référence : GReg pg graisse (La graisse des montagnes tombe dans les vallées.)

ur menez uhel

1732
Référence : GReg pg haut (Une haute montagne.)

devaliñ gant ar menez, pe gant an hent

1732
Référence : GReg pg descendre (la montagne, ou le chemin)

emañ war lein ar menez

1732
Référence : GReg pg apogée

Doue a zo bet gwelet en e c'hloar war menez Tabor.

1732
Référence : GReg pg gloire (Dieu a paru dans sa gloire sur le Thabor.)

Tri abostol a welas an aotrou Doue en e c'hloar war menez Tabor.

1732
Référence : GReg pg gloire (Dieu a paru dans sa gloire sur le Thabor.)

ur rumm menezioù dioc'htu

1732
Référence : GReg pg chaisne (de montagnes)

menez breur

1732
Référence : GReg pg bré (mont près Guingamp)

ur chadennad menezioù

1732
Référence : GReg pg chaisne (de montagnes)

barr ar menez

1850
Référence : GON.II pg bâr

Va bleniet o deus a-dreuz d'ar menezioù

1850
Référence : GON.II pg bléña (Ils m'ont guidé à travers les montagnes).

da zifourc'h ar meneziou

1850
Référence : GON.II pg difourk

Ar menez hag an draoñienn a zo dirannus.

1850
Référence : GON.II pg dirannuz (La montagne et la vallée sont inséparables).

diskenniñ a ra gant ar menez

1850
Référence : GON.II.HV pg diskenni

an druzoni eus ar menezioù a gouezh e-barzh en traoñiennoù

1850
Référence : GON.II pg druzôni

Doue a zo bet gwelet en e c'hloar war ar menez

1850
Référence : GON.II.HV pg gloar

menez

1850
Référence : GON.II pg mané, ménez

menez

1850
Référence : GON.II pg mané, ménésiad, ménésiadez, ménésiek, ménez

menez

1850
Référence : GON.II pg méné, ménez

menez

1850
Référence : GON.II pg méné

menezioù

1850
Référence : GON.II pg ménez

war-lein ar menez ez eus un ti

1850
Référence : GON.II pg ménez

kalz a venezioù hoc'h eus da dreuziñ

1850
Référence : GON.II pg ménez

menezoù

1850
Référence : GON.II pg ménez

menezoù

1850
Référence : GON.II pg ménez

menezioù

1850
Référence : GON.II pg ménez

Menez Olived

1850
Référence : GON.II pg olivézen

pladenn venez

1850
Référence : GON.II.HV pg pladen (-vénéz)

war bladenn ur menez eo savet kêr

1850
Référence : GON.II.HV pg pladen (-vénéz)

N'en gwelit-hu ket war bleñchenn ar menez ?

1850
Référence : GON.II pg bliñchen (Ne le voyez-vous pas sur la cime de la montagne ? )

Ne c'hello biken krapañ ar menez.

1850
Référence : GON.II pg krapa (Il ne pourra jamais gravir la montagne).

Un ti a welan war grouzell ar menez.

1850
Référence : GON.II pg krouzel (Je vois une maison sur la cime de la montagne).

Diskenn a ra gant ar menez.

1850
Référence : GON.II p.95, livre second, « Il descend la montagne ».

Dre an nerzh eus ul loc'h e lakafed ar menezioù da gerzhout.

1850
Référence : GON.II p.60

Setu amañ danevelloù kozh hag o tont a-bell : pevar mil bloaz bennak zo e oant o redek, seizh mil lev eus a Vreizh-Izel ! Hon tadoù kentañ o doa joa outo en amzer ma'z aent gant o loened eus a ur menez d'egile e-kreizig-kreiz bro an Azia

1867
Référence : MGK Rakskrid V

Egile 'oa Fañch Vihan, louzaouer brudet dre bevar c’horn ar Vro, eus a Gastell da Vrest, adalek Tour-ar-C’hernig, e-harz ar mor, bete Roc’h Trevezel, war gern Menez Are.

1877
Référence : EKG.I. p.180

Ur souezh ar mogerioù maen-se a lavarfec’h ez int bet savet gant dorn ar ramzed a bantennadoù krec’hioù hag a dolzennoù roc’h a-bezh distaget diouzh tor ar menezioù !

1923
Référence : SKET p.15

Rak eus gouenn an doueed ez eus tarzhet remzioù diniver a zo bet poblet ganto neñv, douar, mor, doureier, koadeier ha menezeier.

1923
Référence : SKET p.30

Ne livirin ket amañ nemet ar pezh am eus merzet eno eus an temploù gouestlet d’an doueed, ken ec’hon ha kêrioù, keit ha ken tev ar mogerioù anezho ha mogerioù kreñvlec’hioù, da harpañ o zoennoù en diabarzh peulioù maen stank-ha-stank, keit ha ken tev pep unan hag ar pinennoù bras o c’holeiñ tor menez Vosagos e bro al Lingoned, pe pantennoù menez Iouris e douaroù ar Sequaned.

1923
Référence : SKET p.17

O luskañ war-raok ker buan hag al luc’hed, e tremene dre greiz etre treid an daou venez, e treuze ar saonenn strizh hag e tizhe Bro al Luc’h Peurbad, ar Pradoù Bleuñvek, o frouezh-aour hag o delioù-heson an avalenned warno, hag enno o kerzhout hag o peuriñ kezekenned an Deiz.

1923
Référence : SKET p.72 (+ p.198, "Da reiz[h]a[ñ]" : "P. 72, lin. 4 kent an dibenn, lenn : « aour o frouez ha heson o deliou an avalenned… »").

Goullonteret e voe da heul tarzhidigezh steudennad menezioù ar Sav-heol, el lec’h end-eeun m’oa-hi en he moanañ, da lavarout eo el lec’h ma sav an « Dorioù-houarn » brudet (Reclus, Europe centrale, pp. 289, 322, 326).

1923
Référence : SKET p.42

Taolennet eo doue ar brezel gant ar Goraleted o vageañ al lenn-se hag o tigouezhout e-keñver ar voger rec’hier serzh ha menezioù a oa ouzh he bevenniñ diouzh tu ar sav-heol.

1923
Référence : SKET p.42

Ha setu amañ, en o heul, oadvezhioù an douar : oadvezh an tan, oadvezh an dour, oadvezh enezennoù ar mor, oadvezh an douaroù-Bras, furmidigezh al lennoù, savidigezh ar menezioù, ar goañv Rogiamon, oadvezh ar ramzed, oadvezh an doueed.

1923
Référence : SKET p.30

Klotañ a rae ar menezioù diouzh an daou du ouzh ar grec’hienn ken n’oa etrezo tremen ebet na war an dorn dehou na war an dorn kleiz.

1924
Référence : SKET.II p.57

menez Apennin

1931
Référence : VALL pg Apennins

kraperezh menezioù

1931
Référence : VALL pg alpinisme

krapadenner menezioù

1931
Référence : VALL pg alpiniste

krapadenn venez

1931
Référence : VALL pg ascension

Neuzioù an torosennadur eo ar pezh a anavezomp an nebeutañ : war an douar e welomp anezho ; bez' e c'hellomp merkañ war ar c'hartennoù uhelder al lec'hioù uhelañ ; dindan ar mor ne c'hellomp merkañ nemet an donder kavet e lec'h pe lec'h ; n'ouzomp ket ha n'eus ket ur menez o sevel e-kichen al lec'h ma 'z eo kouezhet ar plom.

1943
Référence : TNKN p12

Lotei a zo ur vro ker kaer ! ker sioul ! ker peoc’hus ! Ar stêr en un tu, ar menez en tu all. Lotei a zo ur vro c’hlas, ur vro dudius, hag e vefe brav bevañ enni.

1944
Référence : ATST p.10

Amañ 'z eus kêriadennoù sioul kuzhet a-drek ar c'hleuzioù uhel, na zigouezher enno nemet dre c'haridennoù enk ha teñval, dre wenodennoù moan ha kamm-jilgamm ; er c'hêriadennoù, ez eus tier kozh, gant o dorioù bolzet, merket ur bloaz warno alies, evel 1590, pe 1675, pe 1730 : peadra da soñjal atav er re aet kuit ; amañ 'z eus menezioù moal ha kragek ; saonennoù klenk lec'h ma hiboud ur wazhig-dour ; hag er c'hornad-se e vev ur ouenn gouerien pennoù-fall, distag a bep tu, disfizius ouzh an aotrounez, hanterourien hag emsikourerien dre dreuzlavar, stag d'o zra o-unan dre voazadur, mignoned d'ar frankiz soñjal, d'ar frankiz donemonea, diaes dezho dougen yev beleien ha noblañs, ha nag evit-se tud a relijion, a urzh vat, a zoujañ evit ar galloud leal, sentus ouzh ar Red, dispont ouzh ar re vev met leun a aon rak an teuzoù, ar seblantoù, ar bed all : tud hag a zo pimpatrom c'hoazh, e deroù an XXvet kantved, ar re a veve araozo mil bloaz 'zo.

1944
Référence : EURW.1 p15-16

Tosenn Sant-Weltaz a zo ur voudenn ront a zek troatad uhelder, savet gant brezelidi gent war lein menez Kenekilheg, hag a servijas dezho da gastell-kreñv.

1944
Référence : EURW.1 p16

A, pegen brav e vije bet chom atav da vevañ a-gevret, evel gwechall Marc’heien an Daol Gr[e]nn, evel izili ar Brank-Ruz en Iwerzhon o doa savet ur gêr goad war Menez Tara, lec’h e oa boutin an holl draoù.

1944
Référence : EURW.1 p.208

[...] al loar ; / He c’herniel begek ‘us d’an dremmwel / A skuilhe war Venezioù Groñvel, / War re Vrasparzh ha roc’h Trevezel, / Skeulioù bannoù liv gant ar c’hoar.

1944
Référence : EURW.1 p.211

Beg-ar-C’hraneg a zo un dorgenn uhel, uhel evel ur menez, war vevenn parrez Lotei, gant parrez Sant-Kouli en un tu, hag hini Gastellin en tu all.

1944
Référence : ATST p.43-44

An danvez-leaned a veze kaset, bep yaou, da dremen an deiz da vouster San-Miguel. En ur c'horn-tro eus an hent bras a ya, dre ur serz[h] a frailh er menez, diouzh Miranda da Haro, e kompezenn ar Rioja, emañ San-Miguel.

1949
Référence : SIZH p.52

- Sinadurezh da ene... Te a zo glein da ene e-giz dour-sav ar menez... Del ! kemer ar vleunienn-mañ e koun !

1949
Référence : SIZH p.50

Dimezell, biskoazh ne deomp diouzh ar gouent, nemet evit mont da San-Miguel, gouzout a rit, du-hont, er menez gouez.

1949
Référence : SIZH p.50

Sellout a reas ouzh al leandi. Krapet klok ouzh koad du tor ar menez, gwintet e oa, seurt ur c'hreñvlec'h, e gwirionez, war ur penn-tir, a-us da Viranda, a-us d'ar Bed.

1949
Référence : SIZH p.48

Goude e oa aet betek penn pellañ ar vali izelañ, evit bezañ outañ e-unan. Ur meni-gwelva [meni gwelva] a oa eno, ma tizhed gwelout, dre dreuz skramm rouez ha dreinek kasiaenned yaouank, unan eus talbennoù louet ar gouent, ar jardin kloz, kêr Viranda a-bezh gant he zoennoù ruz, ar stêr Ebro, hag ar gompezenn ec'hon-meurbet, glas evit un nebeu[d] amzer c'hoazh, harzet du-hont, pell, gant menezioù Alava, er vro [e]uskarat.

1949
Référence : SIZH p.47

Ac'hano ez arvested en he fezh kompezenn divent Miranda, gronnet klok en dremmwel, gant aradennadoù menezioù, nemet du-mañ du-hont, un ode bennak, evel war-du Burgos, « la carretera de Napoleon » (hent Napoleon) ha, tostoc'h aze, ar ganienn, a gase, dre dreuz ar pikernoù serzh, da gompezenn ar Rioja, taolead [sic, tolead] ar gwin penn.

1949
Référence : SIZH p.43

Savet e oa da solieroù uhelañ ar manati. Mont a rae hed-ha-hed gant steudad an trepasioù strizh, amsklaer ha dilevenez, davet skol an danvez-leaned, du-hont, ouzh tor ar menez.

1949
Référence : SIZH p.66

- A wir galon vat ! Mont a rin, sur... Ha mar deu pompinenn Eva war va zro, - yaouank e oa ivez ar breur Alano ; c'hwezek vloaz bennak, - gant gras Doue, ha va botez-me e menez kêr-vrammoù hounnezh...

1949
Référence : SIZH p.62

Tra ma noazo outañ ken e gure fall, / Hor peuriñ 'vo ken berr ha gant saout ar menez / Dalc'hmat o lipat mein hag o krignat ar brug / E-touez ar c'herreg noazh hag al lann gouez a lug.

1960
Référence : PETO p32

Ha pell du-hont e tu ar Reter, e c'heller gwelout en aer voull ur pikern uhel, unan eus rummad menezioù Sierra Morena ar Spagn, moarvat.

1985
Référence : DGBD p11

En ur ziskenn gant ar skalieroù e teu war ma spered, dirat-kaer din, ar varzhoneg vihan-se a veze desket deomp er skol kentañ-derez: "Petra eo hon mammvro? Ha n'eo ket ar plaenennoù? Ha n'eo ket ar menezioù gouez uhel? Ha n'eo ket an heol ouzh he sklêrijennañ? Ha n'eo ket ar stered skedus? Echuiñ a ra ar varzhoneg, diouzh a gounaan, gant "war-raok, bugale".

2015
Référence : EHPEA p224

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux