Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
117
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.g. A. 1. Delc'her da vezañ en ul lec'h bnk. Manet eo ma c'hozh kazeg er fankigell. Pelec'h e oas manet ? Manet eo war hol lerc'h. [1954] « Klev 'ta, Kourtez, cherompi a zo bet graet ivez d’az fri, met ha pa vefe daouhanteret, moarvat e van a-walc’h dioutañ da vountañ el lec’h m’ouzout ! » 2. Termen a dalvez da c'heriañ e talc'h un den, un dra, meur a zen, meur a dra da vezañ en ul lec'h bnk. N'ho po ket ? Gwell a se : muioc'h a se a vano. Sell nag a voued zo manet ez treñv ! Na vanet hini ! Biskoazh patatezenn n'eus manet da hadañ nag eost da droc'hañ, abred pe ziwezhat. HS. chom. B. Trl. 1. (db. obererezhioù an dud, ar gwikefreoù) Menel a-sav : chom a-sav, paouez. & Ent krenn Manet eo an eurier war deir eur : chomet eo a-sav da deir eur. Menel ne fell ket dezho gwech ebet ober. 2. (db. al labourioù) Menel e-skourr : bezañ da echuiñ. HS. chom. 3. (db. an dud) [1954] Menel paotr yaouank : chom dizimez. [1954] Paotr yaouank e oa manet evel-just, rak pebezh cholori ma c'hoarvefe d'ar seurt pothouarn kavout ivez e c'holo ! HS. chom. C. 1. (er c'hoari bouloù) Da voul zo manet, manet out : ne'c'h eus ket he bannet kreñv a-walc'h, chomet eo a-dreñv. 2. Mervel. Ret eo genel pe venel. Hemañ zo hogos manet. 3. (db. ar mareoù-mor) Digreskiñ e ampled. Pa vano ar mor e vo pesked a-leizh. Manet eo trumm ar mor. II. V.k.d. 1. MENEL WAR : na c'hallout kaout e c'hoant, e c'houlenn. Menel war e c'hoant, war e c'houlenn, war e naon. 2. Trl. Menel warni : c'hwitañ. III. A. (dirak un av. degaset gant an ar. da) 1. C'hwitañ, ober kazeg. Menel d'eurediñ em boa graet ha bremañ on manet : ne oan ket deuet a-benn da eurediñ ha chomet on dizimez. 2. MENEL DA : troienn a dalvez da c'heriañ emañ an dra-mañ-tra da vezañ graet. Ul lizher a van ganin da skrivañ. HS. chom. B. (dirak un av.) MENEL KOUSKET : en em reiñ da gousket. Manet e oa kousket du-mañ ouzh an daol. Hogos diouzhtu e vanis kousket evel ur broc'h. [1924] Ar bugel a souche e brennidenn glouar ha kuñv Velia evel en un neizhig, hag a-wechoù e vane kousket eno o selaou marvailhoù diganti. & Ent krenn Dec'h da noz e oa teir eur ha ne oan ket bet manet c'hoazh.

Exemples historiques : 
57
Masquer la liste des exemples

menel

1499
Référence : LVBCA p142 (demourer, ou attandre)

menel

1659
Référence : LDJM.1 pg menel

menel

1732
Référence : GReg pg demeurer (habiter un lieu) (ne s'en aller pas)

manet

1732
Référence : GReg pg demeurer (habiter un lieu) (ne s'en aller pas)

pe e lec'h eñ eo manet ?

1732
Référence : GReg pg (où a-t'il) demeuré (?)

manañ

1732
Référence : GReg pg demeurer (ne s'en aller pas)

manet eo war hon lerc'h

1732
Référence : GReg pg (il a) demeuré (après nous)

menel a ra a-dreñv

1732
Référence : GReg pg (il) demeure (en arriere)

manet eo hon dilerc'h

1732
Référence : GReg pg (il a) demeuré (après nous)

menel en ul lec'h

1732
Référence : GReg pg (faire sa) demeure (en un lieu)

manañ

1850
Référence : GON.II.HV pg mana

menel

1850
Référence : GON.II.HV pg mana

menel

1850
Référence : GON.II pg ménel

manañ

1850
Référence : GON.II pg ménel

manet

1850
Référence : GON.II pg ménel

manet eo war hon lerc'h

1850
Référence : GON.II pg ménel

Ha soñj dit, mignon Tomaz, ar seier a vano ganimp, a vo mat, goude vent kannet, da lakaat war hon c'hein en noz, en-giz ballino[ù] pa vez[z] rev en amzer ; hag un tamm plom en beg eur fiselenn a zo mat da dizhañ gedon.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Bennozh Doue d’an tado[ù] ha d’al leanezed, ha da vano pell amzer ar c’hraz eus ar retred-se e-barzh ineo[ù] ar vartoloded o devo an eurvad d’he [sic] heuilh.

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

Bez' ez eus c'hoazh en ene breizhad un dra bennak a stourm hag a dalc'h[sic] e buhez, un dra a zo bet c'hoant d'e vougañ ha d'e gas da get hag a van hiriv ken buhezek ha ken nerzhus hag er mare hon frankiz, hag an dra-se, pe e oar pe ne oar ket, eo an EMSKIANT VROADEL.

1911
Référence : PSEP p III

— An naer a vanas a-sav er radeneg, ar marc’h a zaskrenas ; —

1923
Référence : SKET p.35

Pa voen en-dro, a-benn nav bloaz, ne vane ken war sav peul ebet anezhañ.

1923
Référence : SKET p.21

Berr-berr e voe an dalc’hidigezh anezho ha ne vanas warno da heul na mezh na saotr.

1923
Référence : SKET p.133

Ar re a vanas e buhez n’oa ken a-walc’h anezho da enebiñ ouzh an henvroiz ha d’o zrec’hiñ.

1923
Référence : SKET p.129

Trec’h a vez graet anezho dre m’o deus trec’het war ar gouennoù estren ; hogen, setu perak n’eus nemeto eus an holl veuriadoù deuet a vro-Wenn a gement a zellezfe an anv a wirion : dre n’en em veskjont biskoazh gant ar gouennoù trec’het, dre ma nac’hjont digemerout ar gizioù hag ar yezhoù anezho ha pediñ o doueoù, dre ma vanjont gwirion d’al Lezenn.

1923
Référence : SKET p.92

Dont a rejont da di Eparios, roue ar vro-Wenn ; unnek nozvezh e vanjont eno, ha, da c’hopraat dezhañ e herberc’hadenn, e trojont da fall e zaouzek mab hag e ugent merc’h.

1923
Référence : SKET p.77

Ha war-dreuz e tigouezhe gantañ un dra pe dra, e skoe Manos skañvik an douar gant e droad ; damstouiñ a rae e benn hag e vane war var ur predig-amzer en ur zantañ e viz-meud (2).

1923
Référence : SKET p.44

Ar bugel a souche e brennidenn glouar ha kuñv Velia evel en un neizhig, hag a-wechoù e vane kousket eno o selaou marvailhoù diganti.

1924
Référence : SKET.II p.14

Un taolig seul a lakae tizh ennañ oc’h ober dezhañ mont d’an tus pe d’an daoulamm ; ur ger, ur sachañ d’e voue gant an dorn e lakae da vont goustad pe da venel a-sav.

1924
Référence : SKET.II p.22

Da betra e talv dezhañ e holl anaoudegezh anezhañ e-unan ? Didalvoud e van, eta, alies an emanavezout ; an emvestroniañ, avat, a dalv bemdez ha da bep pred (1).

1924
Référence : SKET.II p.30

Bez gourdon da embreger a bep doare riskloù, ha menel en o c’hreiz difrom atav !

1924
Référence : SKET.II p.32

Hogen e-pad eizh miz goañvezh, ez a ar stêriadoù dour da stêriadoù skorn-[sklaer], hag e rank an hemolc’herien menel war yun en o foukennoù dister.

1924
Référence : SKET.II p.64

— Ha kant skoed ho po ivez, mamm Izabel. Ar pezh a vano a vo implijet goude, hervez youl ha skrid ar c’habiten.

1925
Référence : BILZ2 p.176

War-dro mareoù seizh eur diouzh an noz e tegouezhis er gêr-benn, hag, hep daleañ e neblec'h, a [sic] kerzhis etrezek ar gar, hini Lyon, ar sac'h war va chouk. A-barzh ma kimiadis diouzh Pariz ez is da ober ur weladennig e kêr, hag o vezañ graet ur c'hofad stalioù e lâris yao ! En tren adarre. Kerkent ha m'edon degouezhet em bagon, e stagis da lenn hag a-greiz lenn e vanjen kousket. Huniañ mat a ris war ar bank-keinok, rak skuizh-marv edon.

1929
Référence : SVBV p8

E-pad m'edomp a-zevri gant hol labour hag o varvailhañ, unan ac'hanomp hor-seizh a c'harmas : "22 !", ha raktal ar c'hwec'h all a vanas war-dav hag a reas an neuz da drevellat gwashoc'h eget biskoazh. Holl e ouiemp mat-tre - bep a dammig skiant hor boa prenet e stal delt an demezell Warandero a Doullarc'hwen - peseurt ster en doa ar youc'h "22 !".

1929
Référence : SVBV p6

menel a-sav

1931
Référence : VALL pg (s')arrêter (cesser, rester en place)

al lizher-se a van ganin da skrivañ

1931
Référence : VALL pg avoir

manet

1931
Référence : VALL pg admirer

a-greiz pediñ e vanas kousket

1931
Référence : VALL Rakskrid p XXVII

menel bamet

1931
Référence : VALL pg admirer

Endra ma lakae tamm-ha-tamm an traezh hag al lec'hid da uhelaat goueled ar mor er plegoù-mor ledan, ha ma oa damziverket eno an draonienn, e vane houmañ diatred e-lec'h ma veze skubet kuit ar gouelezennoù gant ur vorredenn bennak.

1943
Référence : TNKN p23

Evit ar stêr-mañ ne vije ket bet ar c'hleuzerezh o tont diwar an diveuzidigezh-se evit tizhout ar rann-draonienn manet bremañ a-zioc'h ar mor, ne vije bet kleuzet nemet ar gevrenn bet beuzet gant ar mor da vare ar bignidigezh deuet da heul.

1943
Référence : TNKN p36

Ar rejimant a vanas eizh deiz e Kamp Koetkidan, e-kichen Ploermael oc’h ober brezel-wenn.

1944
Référence : EURW.1 p.204

A-wechoù, ne baden ket gant ar c’hoant goulenn digantañ daoust ha gwir e oa kement-se, met bep tro e vane va genou ken kloz hag ur gokouzenn, rak abafet e vezen gant e zaoulagad dilufr evel maen, ha dreist-holl abalamour ma chome ar peurliesañ hep distagañ na rak na perak.

1954
Référence : VAZA p.35

Ur c'hoarig, - Mari vihan a veze graet diouti, - am eus bet, met mervel a reas ar paour-kaezh krouadur a-benn un daou pe dri miz ha setu penaos ez on manet pennhêr Tremel.

1954
Référence : VAZA p.7

Paotr yaouank e oa manet evel[-]just, rak pebezh cholori ma c'hoarvefe d'ar seurt pod-houarn [sic, "pothouarn"] kavout ivez e c'holo !

1954
Référence : VAZA p.20

N'eus manet evel[-]just roud ebet eus e oberennoù peogwir ne ouie na lenn na skrivañ, met plijout a rae dezhañ kanañ e sonioù hag e werzioù war lein un dosenn damdost d'e di en ur seniñ ur violoñs bihan-bihan, ur c'hoariell a ugent real bennak prenet gantañ e foar Dreger.

1954
Référence : VAZA p.23

Kerse eo ganin, rak miret am boa holl luc'hskeudennoù va yaouankiz ha daoust ha ma krogent da zislivañ, plijout a rae din sellout outo ; met allas, goude an Dispac'h manet eo e Rusia ar fentusañ re, gant meur a deñzor all.

1954
Référence : VAZA p.27

Dre se, ne felle ket dezhañ mont da ruzata nemet diouzh ret dirak Prieliz tuet atav da c'hodisal ; menel a rae 'ta er gêr, ha zoken d'ar sul [Sul], gant e reorig peget ouzh e dorchenn.

1954
Référence : VAZA p.28

Marteze, n’ae ket kaer ar boutonoù d’am mamm-gozh, pe feuket e vije bet gant ar ger iskis-se ["cherompi"], n’eus forzh, droug a grogas enni ha hi dak dezhañ : « Klev 'ta, Kourtez, cherompi a zo bet graet ivez d’az fri, met ha pa vefe daouhanteret, moarvat e van awalc’h [a-walc’h] dioutañ da vountañ el lec’h m’ouzout ! »

1954
Référence : VAZA p.29-30

Bep tro e chome ar merc’hed kalz re bell dirak ar melezour, daoust ha ma veze tremen poent tostaat d’an illiz, ha pa dinte ar c’hloc’h bras da zegas da soñj dezho n’hell ket evelkent ur beleg menel hep tamm na bannac’h a-hed un devezh war-zigarez koefoù : « Alo ‘ta, emezo, emañ ar person oc’h ober gwad fall ; krozal a raio dimp ».

1954
Référence : VAZA p.32

Ned on person 'met a anv / Hag amañ, hep mar, me ' vano / Divarrek d'ober vad da zen : / Beli sakr ma belegiezh / A zisprizer gant drougiezh.

1960
Référence : PETO p56

E-pad an noz etre ar merc'her hag ar yaou e klevis ar yer o krial hag o tiskournijal en o loch, hogen ne ris ket kement-se a van, ha menel a ris kousket adarre.

1985
Référence : DGBD p92

Da Sul zoken, evit d'he hoal marzhusañ bezañ kuzhet, ha dezhi da venel nebeut darempredet, e skede ar straed, e kemm gant an ardroioù teñval, dres evel un tantad e-kreiz ur c'hoad.

2012
Référence : DJHMH p11

Difreuz e oa manet he relegenn briziusañ, mantell ar Werc'hez Vari mar plij, goude ma oa bet pulluc'het an iliz gant an tan-gwall.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 7

Ur vordilh a ilizoù gotek a oa manet diechu da-heul ar Grennamzer.

2013
Référence : LLMM Niv. 399, p. 18

"En em soñjet mat ec'h eus a-raok kemer un diviz?" a c'houlennan ouzh Katerina, tra ma klaskan menel difrom.

2015
Référence : EHPEA p64

Ar re ac'hanomp, kozh pe goshoc'h, o deus gwelet ar filmoù ma oa an daou c'hoarier-se evel o adsevel a varv da vev Achille/Akilleüs hag Ulysse/Odisseüs ez eo manet bev enne o estlamm dirak mojennoù deuet eus an henamzer gozh, hag i manet ken nes d'hor c'halon koulskoude.

2016
Référence : ILIAS p. 3

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux