Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
5
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. STEREDON. Korf-egor bras na skin ket a c'houloù, e koskoriad an Heol pe o treiñ en-dro d'ur steredenn all. Merc'her, Gwener, Douar, Meurzh, Yaou, Sadorn, Ouran, Neizhan ha Ploudon eo ar planedennoù a ya d'ober koskoriad an Heol. II. A. Steredour. Korf(où)-egor zo lakaet tonkadur an dud, ar broioù, h.a., dindan e levezon. Bezañ ganet dindan ur gwall blanedenn, ur blanedenn vat. B. Dre ast. Galloud diavaez a laka da bep hini kement darvoud da vevañ hep m'en dije da emellout ennañ. Pep den en deus e blanedenn merket. Deuet e oa er bed gant ur blanedenn c'harv. Ne oan ket evit mirout a glemm ouzh ma flanedenn. & Trl. Lavaret, tennañ e blanedenn da ub. : diskuliañ dezhañ petra e vo e vuhez da zont, en ur studiañ kerzh ar stered hag ar planedennoù pe en ur ober gant ur voul strink, ur c'hoari gartoù, h.a. & Klevet e blanedenn : bezañ diskuliet e blanedenn dezhañ. Ro ar c'hwitell vurzhudus-se din hag e klevi da blanedenn. & Lennerez planedennoù : plac'h a ziskuilh buhez da zont an dud. & Terriñ ar blanedenn : lakaat termen d'un heuliad degouezhioù fall. Bolontez Doue e torrfe ar blanedenn diwarnomp ! C. Dre skeud. 1. Chañs fall. & Trl. Ar blanedenn zo warno : ne c'hoarvez nemet traoù fall ganto. & Kaout e damm planedenn : kaout dichañs. Honnezh he deus ivez he zamm planedenn. 2. Darvoud. Deuet e oa da gontañ ar blanedenn degouezhet ganti. 3. Dre ast. Buhez. Me zo trist ma flanedenn war an douar. Ur blanedenn rust ha kalet. Krediñ a rae kalonek en e blanedenn : krediñ a rae e oa tonket dezhañ sevel oberenn e vuhez. & Trl. Dougen e blanedenn : bevañ ar vuhez zo lakaet dezhañ. Pep hini a rank dougen e blanedenn, evel ma lavare hon tud-kozh gwechall. 4. Pezh a zeuer da vezañ. Planedenn ar yezhoù-se ne sell ket ouzhimp. Etre o daouarn emañ planedenn o bro. HS. tonkad(ur). III. Pemdez Revr. Azezet eo ar c'hazh war e blanedenn e-kreiz an oaled. HS. dibuner, foñs.

Exemples historiques : 
28
Masquer la liste des exemples

planedenn

1659
Référence : LDJM.1 pg planette

levrioù graet gant astronomianed, pere a ziskouez bep dervezh ar stad eus an oabl, pe, ar plas eus a bep planedenn, da vare ar c'hreisteiz

1732
Référence : GReg pg ephemerides

lavaret e blanedenn da ur re

1732
Référence : GReg pg aventure (dire la bonne aventure à quelqu'un)

an andred uhelañ ha pellañ diouzh kalon an douar ma c'hell pignat an heol hag ar planedennoù all

1732
Référence : GReg pg apogée (le point le plus haut & le plus éloigné du centre du monde)

planedenn

1850
Référence : GON.II.HV pg planéden

va flanedenn a zo kalet

1850
Référence : GON.II.HV pg planéden

tennañ e blanedenn

1850
Référence : GON.II.HV pg planéden

Ma ! eme Yann, un dra a zo, / A ra da'm skiant mont en-dro : / Ar memez Doue ‘n eus hon groet ; / gant ar memes pri omp meret. / Darn, koulskoude, ‘zo pinvik-mor, / Darn ‘met dienez toull o dor ; / Hemañ skedus e blanedenn, / Ha hennezh luiet e gudenn. /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

O kimiadiñ diouzh an holl hag oc’h aspediñ Teutatis ma teuje ganto an dro da vat, e kemerent penn o hent, bagol, drant, her-kenañ gant o nerzh, o yaouankiz, o flanedenn.

1923
Référence : SKET p.87

En em wisket goude, e tebrjont an teir c’houistoc’henn a oa d’ezo a-zilerc’h an daouzek o doa digaset ganto. Peurbrejet dezho, en em c’houlenne Derkeia petra a c’halljent ober o-unan war an arvor-se dianav ha pe blanedenn a heuilhjent eno pa voe tennet eus he frederadenn gant he c’hoarezed oc’h estlammiñ.

1923
Référence : SKET p.110

— Ya, aotrou person. — Evelato savit anezhañ en doujañs [a]n Aotrou Doue. — Ya, ya, aotrou person. — Ha gras dezhañ na heulio ket roudoù e berc’henn ! Grit dioutañ, dre ho kelennadurezh, ar pezh n’eo bet nag e dad nag e vamm. — Kalet ar blanedenn, aotrou person ! — Petra a fell deoc’h !… Pep hini ac’hanomp a steu e hini, dindan dorn ha skoazell an Aotrou Doue.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.809 (Miz Genver 1924) ("en doujans an Aotrou Doue" & "dindan dourn" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.846).

Den ne rannas gir, den ne vousc’hoarzhas, den ne fiñvas… Bilzig ar c’hentañ a dorras ar blanedenn : — Da bet eur ar gourlen warc’hoazh, Saig ?

1925
Référence : BILZ2 p.138

lavarout e blandenn da ub.

1931
Référence : VALL pg aventure

lenner planedennoù

1931
Référence : VALL pg astrologue

lennerezh planedennoù

1931
Référence : VALL pg astrologie

tennañ e blanedenn da ub.

1931
Référence : VALL pg aventure

lenn e blanedenn da ub.

1931
Référence : VALL pg aventure

Mes n’hon eus ket amzer da glemm. Pep hini en deus e blanedenn war an douar-mañ. Ha ni, marteze…

1944
Référence : ATST p.92

Koulskoude, he flanedenn a oa bezañ pried ha mamm a familh ; kavet ganti ur par e Glaoda Jafrenoù, e kuitaas he c'hêriadenn goant Hellegoad evit dont da chom da vourk Karnoed, teir lev ac'hano.

1944
Référence : EURW.1 p14

Ne oa ket par d'ar C'horio-se da c'hoari troioù fizik, d'an noz goude koan, da dennañ planedennoù gant kartoù, da zibunañ rimoustadennoù.

1944
Référence : EURW.1 p19

Vallée a gomze din eus an Association Bretonne ne oa nemeti a vreuriezh, emezañ, o tifenn hor bro ouzh he gwall blanedenn.

1944
Référence : EURW.1 p56

D’an eil : Ne oa ket tud vev war an douar nemetken, hogen er planedennoù strewet dre an Oabl diziwezh.

1944
Référence : EURW.1 p.210

Gouzout a reomp, ni eo ar gerent tostañ ; evelato e oa dleet da hennezh kozh soñjal en e vignon, daoust dezhañ bezañ marv, ha mont ar c’hentañ da gas ar c’heloù d’an intañvez ha da reiñ kalon dezhi en he flanedenn griz.

1944
Référence : ATST p.38

Me, Helgouarc'h, a zo va flanedenn, dre c'halvedigezh ha dre zibab, bezañ ur manac'h hag ur beleg, hervez youl Doue.

1949
Référence : SIZH p.56

Arc'hoazh pe zroug, ivez pe reuz, / Ma vezont diouzh ar Pab ? / D'hor gwir veleien hor bo keuz / Ha kerse 'vel d'e dad ar mab, / P'er gra emzivad ar marv. / Hor planedenn' vo didruez / Hag hor feiz heskinet garv. / Tristidigezh 'hed hor buhez !

1960
Référence : PETO p13-14

Setu ar blanedenn a veze ouzh hor gedal atav, kantreerien ma oamp : e pep lec'h ma tremenemp e krogemp gant ur pezh-labour bennak hag, a-benn ma veze graet anezhañ un dra bennak a-zoare, e veze mall deomp mont pelloc'h.

1985
Référence : DGBD p99

Dre ma ya war-raok bedeladur ar blanedenn e kas gantañ d'e heul ur c'hresk e startijenn oberiantizoù minorelezhioù a bep seurt.

2014
Référence : MINOB p.1

[...] hag a-benn ar fin ne zibabomp ket hor "planedenn sokial", peotramant ken nebeut!

2015
Référence : DISENT p44

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux