Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
118
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. A. V.k.e. Muzuliañ pouez udb. gant ur bouezerez. Pouezañ ur sac'had avaloù douar. B. Difetis Prederiañ evit barn talvoudegezh (ur c'heal, un disentez). Dit da bouezañ ervat ar wirionez-mañ. Na chom ket da bouezañ re bell. [1878] [...] emañ bremañ dirak Doue e varner ; pouezet eo bet dezhañ e oberoù... & Trl. pemdez (db. daou baotr o c'hoari) POUEZAÑ BUTUN : mont kein-ouzh-kein, lakaat o divrec'h kroaz-ouzh-kroaz ha sammañ an eil war kein egile a-bep-eil. Emaint o pouezañ butun. & DRE FENT (db. an dud o voredin) POUEZAÑ BUTUN : sevel ha diskenn e benn goustadik meur a wech diouzh renk. Emañ o pouezañ butun, poent dezhañ mont d'e wele. II. V.k.d. 1. POUEZAÑ WAR : lakaat pouez war, gwaskañ war. Pouezañ spontus a ra ar samm war ma chouk. Ar c'hozhiad a rank pouezañ war e vazh evit bale. Pa bouez war an dant-se en devez poan. & Trl. (db. ar vugaligoù) POUEZAÑ WAR DROAD : bezañ krog da vale. HS. paziañ. & Trl. (db. an dud deuet) POUEZAÑ WAR DROAD : delc'her e gempouez o vale. & (db. ur savadur) Bezañ diazezet war. Ar pont a bouez war bilerioù maen. & Trl. Ne oar ket war be droad pouezañ : etre daou vennozh emañ. & Trl. skeud. Pouezañ war ar glañvenn, war ar gwiridig : ober meneg eus ur gwander, eus un namm bnk. en e gendivizer, a-wechoù evit tennañ gounit diwar se. 2. Dre heveleb. (db. an dud) POUEZAÑ WAR : gwaskañ, mac'homañ. Ur rummad tud kriz a bouez war hor bro. 3. POUEZAÑ WAR UR GER : e zistagañ e doare da dennañ an evezh warnañ. Pouezañ war ur silabenn : kreñvaat ar vouezh ouzh he distagañ & Trl., dre let. Pouezañ war ur c'hraf : lakaat pouez war gomzoù zo evit tennañ an evezh war o zalvoudegezh. Ar maer a bouezas war talvoudegezh an hent nevez. 4. Dre let. POUEZAÑ WAR UB. : dougen levezon warnañ, delc'her warnañ. Pouezañ a rin warnañ da gemmañ e vennozh. Ar c'homzoù-se a bouezas war spered an holl. & Dre verr. Ali Kêriz a bouezo kalz er c'hendalc'h. DHS. bernout. & Pouezañ a-du gant ub. : difenn e gaoz, e vennozhioù. Ur pennad zo, ar Saozon a oa deuet da bouezañ a-du ganto. III. V.g. Bezañ kement-ha-kement a dolz ennañ. Ar paotr a bouez hanter-kant kilogramm. Pouezañ mat a rae. IV. V. rag. EN EM BOUEZAÑ 1. V. em. Muzuliañ e bouez. N'on ket en em bouezet abaoe pell zo. 2. V. kenem. PEMDEZ En em gannañ. Frankiz o devez amañ d'en em bouezañ. HS. (en em) lardañ. VII. (impl. en e furm av.) Termen a dalvez da zezverkañ ar gerioù a reer ganto evit kreñvaat ster ur ger all Ur ger pouezañ toniet, didon. Un adverb pouezañ.

Exemples historiques : 
38
Masquer la liste des exemples

pouezañ

1499
Référence : LVBCA p168 (peser)

pouezañ

1659
Référence : LDJM.1 pg peser

pouezañ gant kalz a boan war e zroug

1732
Référence : GReg pg (prendre patience en) enrageant

ur c'hostez eus ar balañs a bouez mui egit egile

1732
Référence : GReg pg (un côté de la balance) emporte (l'autre)

pouezañ mui

1732
Référence : GReg pg emporter (peser plus)

pouezañ kement hag un all

1732
Référence : GReg pg contre-peser

Bez' ez eus bet gwelet grizilhennoù a boueze pep hini anezho ul livr, pe c'hwezek oñs.

1732
Référence : GReg pg grêlon (On a vü des grêlons qui pesaient une livre.)

Absalom mab d'ar roue David en devoa ur pennad kaer a vlev melen, ker fournis ma poueze pemp livr ; petra bennak, hervez Jozep an istorian, ma en troc'he bep eizh miz

1732
Référence : GReg pg (Absalom avoit une belle) chevelure (blonde qui pesoit 100. Sicles, qui font selon Genebrard, le poids de cinq livres)qui

Kant livr pluñv a bouez kement a kant livr plom.

1732
Référence : GReg pg (cent livres de plumes) contrepesent (à cent livres de plomb)

pouezet

1732
Référence : GReg pg contre-peser

pouezañ

1850
Référence : GON.II pg poéza, pouéza

pouezet

1850
Référence : GON.II pg poéza, pouéza

pouezet

1850
Référence : GON.II pg poéza, pouéza

ha pouezet oc'h eus-hu an amann ?

1850
Référence : GON.II pg poéza, pouéza

pouezañ a ra kalz

1850
Référence : GON.II pg poéza, pouéza

pouezat

1850
Référence : GON.II.HV pg poésaat

pouezet

1850
Référence : GON.II.HV pg poésaat

pouezañ

1850
Référence : GON.II pg poéza, pouéza

N’em eus bet biskoazh c’hoant da c’houzout e anv ; emañ bremañ dirak Doue e varner ; pouezet eo bet dezhañ e oberoù...

1878
Référence : EKG.II p.147-148

Strollad Broadel Breizh, savet n'eus ket pell gant un nebeud tud yaouank dizaon, en deus graet e vennozh da vodañ kement youl na-fell-plegañ a zo en hon Bro evit enebiñ, bepred ha daoust da bep tra, ouzh ar gwaskerezh gall a bouez warnomp pevar-c'hant vloaz zo.

1911
Référence : PSEP p I

O voutañ neuze ar garvan-grec’h gant kerniel e dog ha beg arem e c’harzhoù, e-keit ha ma pouez war ar garvan-draoñ gant e solioù-houarn, e ra d’ar mil digeriñ ec’hon-frank e c’heol ma teu dre an hent-se ar vag er-maez.

1924
Référence : SKET.II p.59

Piv a c’hallo biken pouezañ e balañs ar vuhez talvoudegezh ur vennozh a garantez war spered ha war galon un den yaouank.

1925
Référence : BILZ2 p.180

pouezañ

1931
Référence : VALL pg accentuer

pouezañ war ub.

1931
Référence : VALL pg agir (sur qqn, par des conseils, etc)

pouezañ war ur vazh

1931
Référence : VALL pg (s')appuyer (sur un bâton)

pouezañ war

1931
Référence : VALL pg appesantir, (s')appesantir (sur)

Gwreg ar baraer a oa en tu all o pouezañ bara gwinizh d’he fratikoù. — « Pet lur ’po ? » — « Lakait din ur bara a bemp lur. »

1944
Référence : ATST p.87

— « Lakait din ur bara a bemp lur. » Ha dav ["dao"] ! ar varaerez a bouezas ur bara a zek lur, a droc’has un drailhenn vara evit ober al lañs hag a roas anezhañ d’ar vaouez. — « Dal ! setu aze pemp lur. Ha c’hwi ? Ur bara a begement ? » — « Unan a zek. » — « Dal ! setu amañ unan hag a zo ennañ pouez mat gantañ. » — « Hennezh a zo ur bara a bemp lur ! Unan a zek a c’houlennan. »

1944
Référence : ATST p.87

Pouezañ a reas war ar pennwele, kement ha ma c’hellas, evit pladañ he skouarn, ha, war he skouarn all, e sachas ar c’holc’hed, gant aon da glevout trouz.

1944
Référence : ATST p.50

- Breur Arturo !... - Pouezañ a rae an Tad-Mestr war e gomzoù - N'eo ket ar « Capitulo de Culpa » ur fentigell, ul lid da ziduellañ faltazi ar varzhed yaouank.

1949
Référence : SIZH p.60

Ar c'hafe glas a vez lakaet er c'hoñvers dre sac'hadoù o pouezañ tri-ugent kilo (c'hwec'h-ugent lur).

1972
Référence : BAHE niv. 75, p.42

Pemp munut diwezhatoc'h, ma pouezit evit kaout diskleriadurioù, ho po komprenet pegen pouezus eo an holl aozoù-se.

2012
Référence : DJHMH p. 81

Komzit goustadik, distagit mat ha pouezit war ar gerioù hag ar frazennoù a-bouez, pe lârit anezhe meur a wech.

2015
Référence : DISENT p121-122

Met kredapl e vo ezhomm stourmerien all evit pouezañ peotramant tud gouest d'ober traoù ha n'eo ket barrek ar re gentañ d'ober -da skouer krapat, sevel ur film, ober war-dro ar mediaoù...-.

2015
Référence : DISENT p86

Padout a ray e-pad meur a sizhunvezh pe meur a vizvezh, ha divizoù sklaer a sikouro ac'hanomp, sañset, da vont war-zu hor pal pennañ en ur bouezañ muioc'h-mui war hon enebourien.

2015
Référence : DISENT p71

"N'eo ket, ar merc'hed," a respont din o pouezañ war ar ger-mell.

2015
Référence : EHPEA p75

"Sellit," a lavar din en ur ziskouez un nor hobregonet gant ur reizhiad diwall. Gelver a ran an itron Anna ha goulenn outi piv a oar boneg ar reizhiad. Hep respont din ez a da bouezañ war ar stokelloù.

2015
Référence : EHPEA p49

Er penn-kentañ en doa graet un nebeud taolioù-arnod o pouezañ war an touchennoù met ur gwall c'hwitadenn e oa bet ha galvet en doa Koula war e sikour.

2015
Référence : EHPEA p20

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux