Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
14
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Doar./Stn. A. (db. an dud, an traoù) 1. Bras e bouez. Ar c'hrennard-se zo deuet pounner. Gwall bounner eo ar sac'had greun. & Trl. Re holl a bounner eo ar sac'h-se : re bounner holl eo. & (kreñvaet gant un adv. pouez.) Pounner-bec'h : pounner-kenañ. 2. (en e zerez-uheloc'h) Fetisoc'h. Ar plom zo pounneroc'h eget an houarn. B. Dre ast. 1. Kreñv ha trouzus. Skoet e voe taolioù pounner ouzh an nor. An avel zo pounner er siminal : krozal a ra da vat. Klevet a reer kurunoù pounner. 2. Gorrek, evel dalc'het gant ur pouez. Pounner eo e gerzhed, e zistagadur. Pounner a spered : gorrek o tisplegañ e soñj, o kompren. 3. (db. ar boued) Diaes da dreizhañ d'ar stomog. Pounner eo dezhañ ar c'hig-sall. HS. stambouc'hus. 4. (db. an douar) Diaes da arat, da balat. En douar pounner e ra an heiz plouz gwak. ES. skañv. C. Dre skeud. 1. Diaes da c'houzañv, displijus d'ar skiantoù. Ur wrez pounner a zeu eus ar c'hraou. Ur c'hwezh ken pounner a zeue dioutañ ma oa un doñjer bezañ war e dro. 2. Amzer bounner : amzer fall, gant avel greñv. Chomet eo ar bagoù en aod, re bounner eo an amzer. & Pounner eo an amzer : bec'h a laka war an analañ. HS. mouk. 3. (db. an trouzoù) Na zasson ket kalz. Ober a reas un trouz pounner en ur gouezhañ. 4. A laka bec'h war an den. En a gav e vuhez re bounner. Ur walenn bounner a oa dirollet war ar vro. Graet gantañ e zilez, n'oa ket pounner e labour. 5. Poanius, a feuk. Kaozioù pounner a vez gantañ alies. 6. Grevus, pouezus. Traoù pounner am eus da zisplegañ deoc'h. Pounner e voe ar c'holl. Setu ar poent pounnerañ eus an afer. 7. (db. an darvoudoù) Diaes da c'houzañv. Un taol pounner e oa eta, rankout dilezel an ti karet-se. 8. (db. ar c'hleved) Bouzar. Pounner eo e zivskouarn. 9. Bezañ pounner e benn : kaout poan-benn. [1878] ar gouzoug disec’h, ar penn pounner ha divoued, ar c’horf brevet, evel ma c’hoarvez gant ar re a dremen o nozvezhioù en ostalerioù, oc’h evañ hag o c’hoari ? 10. (db. ar mor) Diroll. An aezhenn avel a oa kreñv a-walc'h hag ar mor pounner.

Exemples historiques : 
61
Masquer la liste des exemples

pounner

1499
Référence : LVBCA p168 ('lourd')

pezh pounner a vetal

1499
Référence : LVBCA p14, 163, 144, 168 (vne masse ou grief poix)

ponner

1659
Référence : LDJM.1 pg tardif

pounner

1659
Référence : LDJM.1 pg important, lourd, pesant

gevier pounner

1732
Référence : GReg pg calomnie

falsentez pounner

1732
Référence : GReg pg calomnie

gaou pounner war-bouez ur re bennak

1732
Référence : GReg pg calomnie

leun a c'hevier pounner

1732
Référence : GReg pg calomnieux

pounner a skouarn

1732
Référence : GReg pg (qui a l'oreille) dure

pounner a benn

1732
Référence : GReg pg (un) esprit (lourd)

ur materi pounner

1732
Référence : GReg pg grave (Une matiere grave.)

ur spered pounner

1732
Référence : GReg pg esprit (Un esprit lourd.)

pounner

1732
Référence : GReg pg grossier (Grossier, -e, parlant d'une personne impolie.)

pounneroc'h

1732
Référence : GReg pg grossier (Grossier, -e, parlant d'une personne impolie.)

pounnerañ

1732
Référence : GReg pg grossier (Grossier, -e, parlant d'une personne impolie.)

pounnerañ

1732
Référence : GReg pg grossier (Grossier, -e, parlant d'une personne impolie.)

tud pounner

1732
Référence : GReg pg grossier (Grossier, -e, parlant d'une personne impolie, p.)

kaout fesonioù pounner

1732
Référence : GReg pg grossier (Avoir des manieres grossieres.)

pounner

1850
Référence : GON.II pg poézuz, pouézuz, ponner, pounner, tuzum

pounner oe ar c'holl

1850
Référence : GON.II.HV pg ponner, pounner

ker ponner eo, n'hellan ket e sevel

1850
Référence : GON.II pg ponner, pounner

pounner

1850
Référence : GON.II pg ponner, pounner

Ouzhpenn-se : o vezañ bet pedet gant bugale an aotrou ar Gonideg da lakaat moullañ Bibl Santel o zad, goulennet en deus ar c'horonal un taol-skoaz digant an aotrou Milin, ha setu sammet ganto o-daou pounnerañ bec'h a sammas biskoazh den e Breizh.

1867
Référence : MGK Rakskrid X

Daou a gred e ve mat mont raktal dizamant / Da gavout an heizez ; eben chomo er gêr ; / Rak gant he zreid pounner e ve labour gortoz, / N'en em gavfe fenoz ; / An heizez a varvfe.

1867
Référence : MGK p47

Tro a glask war an olifant; ha kaout, diwar e benn, da damall ne oa koant, a-raok, a-dreñv, e giz ebet; hag, emezañ, bez' e ve ret, da ober mat, troc'hañ diwar bep skouarn dezhañ ur grennbennad evit stagañ ouzh beg e lost; e bevar droad a zo pevar bost; e berr : e oa re bezh fetis, pounner, piltosek, gourt, iskis.

1867
Référence : MGK p11

Koulm baour, gwelet e voe gant ur gup krabanek o sachañ war e lerc'h, evel ul laer tec'het, ur pennad reun torret. Ar gup a ya dezhi, digor ha lemm e veg, pa gouezh warnañ, d'e dro, evel ur maen pounner, eus a-greiz an neñvoù, ur pezh labous, un er. E-pad m'edo an daou-mañ oc'h en em gribinat, ar goulm a ya kuit e-biou. Diwar nij e tiskenn e liorzh un tiig-soul oa eno e-kichen, o krediñ evit mat oa er wech-mañ diouti distag he gwallstropad, pa deu ur c'hozh tamm paotr, dezhañ pemp pe c'hwec'h vloaz - d'an oad-se ur bugel ne oar pe zroug ra c'hoazh - da sinklañ eeun outi ur maen gant e vatalm.

1867
Référence : MGK p20

M’en divije ivez ’ta gouezet ar C’houilh e skoe war Loull ar Bouc’h, e vije bet ha stank, ha c’hwek, ha pounner e daolioù penn-bazh !

1877
Référence : EKG.I. p.133

Mes ar falc’h n’oa ket lezet evel ma vez pa’z eer da falc’hat ar foenn d’ar foennog ; troet e oa he lagadenn dezhi, hag evel-se ec’h en em gave al lamenn a-eeun gant an troad ; heñvel e oa ouc’h un heskenn-brad, nemet m’oa hiroc’h ha pounneroc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.273

Pa wele ar soudarded oc’h en em erbediñ outo, war bennoù e zaoulin, bizaj ur manac’h kozh, roufennet e zremm gant an daeloù, gwennet e benn gant aon rak an ifern, kaledet e groc’hen gant ar binijenn. el lec’h astenn dezhañ o dorn, e tarc’haouent warnezhañ taolioù kros-fuzuilh ker kalet ha ker pounner, ma vruzunent outañ e benn, ha ma sklapent e empenn ouc’h ar mogerioù a-dro-war-dro.

1877
Référence : EKG.I. p.39

Hag ar person "intru" d’en em sachañ er-maez eus e garrbont. Mes, siwazh ! sonnet eo e zivesker, brevet e gorf, sklaset e izili, pounner ha boudinellet e benn !

1877
Référence : EKG.I. p.130

Ar gwel a gement-se a lakeas ur bec’h pounner da gouezhañ war va c’halon. Petra am boa da ober ? Ne ouien ket va-unan.

1878
Référence : EKG.II p.43

Meur a vec’h lann hag a vec’h yeot a zo bet war va c’hein, mes n’eus bet biskoazh ker pounner bec’h.

1878
Référence : EKG.II p.130

Ha n'eo ket gwelloc’h kement-se eget nad eo sevel d’al Lun vintin, ar gouzoug disec’h, ar penn pounner ha divoued, ar c’horf brevet, evel ma c’hoarvez gant ar re a dremen o nozvezhioù en ostalerioù, oc’h evañ hag o c’hoari ?

1878
Référence : EKG.II p.174

pounner

1909
Référence : BROU p. 411 (lourd)

Samm ar bec'had-se doc'htu. - Re bounner eo, se

1909
Référence : BROU p. 419

Betek hed un den war varc’h e kreske an ed hag e pep penn-ed alaouret gant bannoù an heol e veze tri-c’hant pemp-ha-tri-ugent greunenn, tev ha pounner, a roe ul livrad bleud eus an uhelañ begenn.

1923
Référence : SKET p.74

Balumed ha morviled all mentet-dizoare a weljont meur a dro war c’horre an tonnoù o tarc’haouiñ taolioù pounner en dour gant o lostoù divent hag o nesaat d’ar vag.

1923
Référence : SKET p.110

Vindosêtlos a gerzhas betek Moridunon, skañv e bicheradig en e zorn kreñv, pounner, avat, e galon ha morennet-holl e ene a c’hlac’har.

1924
Référence : SKET.II p.36

Distaget gantañ Bidoullig ; pounner e oa ar barner, bec’h dezhañ, en ur c’hwezhañ evel ul louz, en em sevel war an dibr : e dreid er skleugioù : — Hu ! hu ! Bidoullig.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1032 (Gouere-Eost 1924)

An traoù-se a zo diaes-ral da zibuniñ, ha gwelloc’h eo, moarvat, furoc’h, chom hep heskinañ en hon empenn mennozhioù ken pounner.

1925
Référence : BILZ2 p.137

kanolioù pounner

1931
Référence : VALL pg artillerie

Pediñ a reomp al lenner da zigareziñ an dro-bluenn, hag a zo ponner alies. Kalz ponneroc'h e vije bet, avat, ma ne vije ket bet hor c'heneil Kenan Kongar evit reizhañ al labour e-keñver ar yezh.

1943
Référence : TNKN p9

Ur gambrad hir ha frank, leun a voged butun, a c’hwez louarn, a flaer pounner.

1944
Référence : EURW.1 p.192

Lukaz, avat, en doa un dra bennak nevez da lavarout dezho, daoust ma oant mezv, rak ur c’heloù eus ar seurt a zo ur pouez re bounner, ha ret eo disammañ an teod dirak an den kentañ a vo kavet war an hent, na pa vefe roue pe pilhaouer.

1944
Référence : ATST p.13

Job a reutae e zivesker, me el lavar deoc’h ; rak ma oa pounner ar vag da nerzh daou zen, pounneroc’h e oa c’hoazh da nerzh unan hepken, dreist-holl p’en doa lakaet Lom e gorf hir e-barzh.

1944
Référence : ATST p.107

Mont a reas ar vag pounneroc’h-pounnerañ, pe, da vihanañ Job a grede se.

1944
Référence : ATST p.107

Ur penn tev en doa, gant lunedoù bras war e fri ruz ; lart e oa evel un Turk ; mes e vouezh ne oa ket stummet diouzh e gorf pounner ; komz a rae flour, mes skeiñ a rae kalet.

1944
Référence : EURW.1 p50

Skuizh-marv e oamp : ar c'hezeg-houarn neuze a oa ponner ha ne oa ket ganto na rod libr, na cheñchamant herr.

1944
Référence : EURW.1 p74

Hepdale, ar paotrig-se a ziskouezje dezho e nerzh, evit dougen ar sac’h ar pounnerañ, hep chom war-lerc’h, na skuizhañ nepred, e ampartiz war an embregerezh-korf, war ar rederezh, war gement c’hoari eskuit, en ur ger, ur gwir soudard, a voe anvet kaporal a-raok diwezh e vloavezh kentañ servij, ha serjant goude.

1944
Référence : EURW.1 p.194

Sevel a reas ar paotr e zaoulagad, ha kejañ a reas e sell gant bizaouenn bounner he skouarn vunut, ha gant un uhel a grib olifant, o vousluc'hañ dindan rouedenn ar vantilh, en he blev du-pod.

1949
Référence : SIZH p. 42-43

Gouhin he chupennig wenn, stardet en dargreiz vistr, a lakae splannoc'h puilhentez ar brennid balc'h, ur bonnner a rozenn liv ar gwad bev o flamminañ warnañ.

1949
Référence : SIZH p.66

Ar paotr a save d'e fronelloù frond pounner al lili hag an elestr voulouz a wiske al leurenn en he fezh, gant o fetis a ballenn liesliv.

1949
Référence : SIZH p.44

Ar person -goude bezañ bet pell dilavar hag evel o tihuniñ eus ur c'housk pounner-

1960
Référence : PETO p42

Daoust ma'z eo kalet an urzhiadur nevez, / E vefe mat anzav ha teurel evezh / Eo bet, gant tud poellek, aozet ha reizhet, / Tud n'eo o spered na pounner na seizet.

1960
Référence : PETO p17

En devezhioù-se, devezhioù diwezhañ miz gouere, eo e krogas evit ar wech kentañ, ar brumennoù a lakaas e gwirionez "amzervezh sec'h" 1938 da vezañ amzer al leizhen ha da vezañ ken pounner da c'houzañv.

1985
Référence : DGBD p165

Setu ! tri den skañv ha treut omp-ni, tri gwir skarineg ; hag egile a zo bras, tev ha ponner ; hag anat eo e vez douget aesoc'h seizh-ugent lur eget ne vez graet daou-c'hant lur.

1985
Référence : DGBD p36

Ken pounner hag ur c'horf marv. Peadra da reiñ bec'h d'an archerien ha da gaout poltredoù brav - stourmerien Ai'ta! e ti-post Gwengamp da geñver un abadenn pegsuniañ.

2015
Référence : DISENT p52

Un deñvalijenn du hag un didrouz ponner a zo ouzh ma gortoz.

2015
Référence : EHPEA p101

C'hoazh m'en dije lazhet anezhañ pe gant un arm-tan pe o skeiñ gantañ gant un draezenn bounner bennak.

2015
Référence : EHPEA p46

Seul izeloc'h orin sokial an dud tamallet diouzh hini ar barner, seul bounneroc'h ar c'hastizoù eta !

2015
Référence : DISENT p157

Ur c'hwezh pounner a oa en ti ha ludu an tan, leun a vechadoù sigaretennoù, a oa ledet er-maez eus an oaled war al leur-di.

2020
Référence : ARGEL p. 74

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux