Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Mots parents :
0

Définition :  Masquer la définition

I. H.g. A. 1. Prantad a zizurzh hag a zistruj bras, a wal leurioù hag a c'hlac'har. Reuz zo er vro. Gouzañv reuz. Keloù reuz hoc'h eus bet. & Freuz ha reuz : reuz bras, darvoudoù kriz ha spontus. Freuz ha reuz zo bet gant ar soudarded. & Trl. Ar reuz bras : an dispac'h. 2. Trouz, tabut, dizurzh vras. N'eus ket bet reuz etrezo. Lakaat reuz, degas reuz en un tu bennak. Amañ ez eus reuz 'vat ! & Trl. estl. (ouzh ar vugale dh.) Toull reuz ! : bugel bev-buhezek (un tamm re diouzh all ar c'homzer). 3. Trl. (db. an dud, an amzer, ar brezel) C'hoari e reuz, ober e reuz : ren o tegas dizurzh vras ha distruj. 4. Trubuilh, nec'h. Pebezh reuz ! B. Dre ast. Diaezamant bras, bec'h. & Bezañ ur gwall reuz d'ub. ober udb. : bezañ diaes-bras dezhañ ober an dra-se. Pignat gant an diri zo ur gwall reuz din bremañ abaoe ma gwallzarvoud. & Kaout reuz gant ub. : kaout bec'h oc'h ober outañ. & Tennañ reuz warnañ : degas trubuilhoù warnañ e-unan. & Kemer reuz : kemer poan vras. Kalz a reuz a gemerit! C. (db. ar bronneged) Prantad ma asant ur barez en em barañ gant ur par ; stad ar parezed e-doug ar prantad-se. Emañ ar wiz e reuz tourc'h. Ur giez e reuz. DHS. rud, tommder, tommijenn. II. G. A. 1. Gwalleur, darvoud nec'hus. Ur reuz zo c'hoarvezet. Da bep hini e reuz hag e drubuilh. 2. Trl. Bezañ ur reuz en ub. : bezañ lorc'h ennañ. & Bezañ ur reuz en ub. : degas kudennoù d'ar re all dre e emzalc'h, dre bismigañ, dre dermal. Honnezh zo ur reuz enni evelkent ! 3. Labour tenn, displijus pe enoeüs. B. 1. Pennad amzer, gwech. Me a oa bet ur reuz mat er porzh o c'hortoz anezhi da zont. Ober ur reuz bemdez a labour : labourat ur pennad amzer bemdez. & Ober udb. etre daou pe dri reuz : e meur a brantad labour. 2. Amzer ma pad udb. ent reizh. Ober e reuz : padout e amzer. Ar sifern a rank ober e reuz. Ar pezhioù dilhad-mañ o deus graet o reuz : erru int teuc'h pe dic'hizet int a-benn bremañ. & Trl. (db. an dud) Mont da redek e reuz : bevañ e vuhez. [1924] Pa vi brasoc’h, koshoc’h, da dro a [z]euio, hag evelte ec’h i da redek da reuz.

Exemples historiques : 
44
Masquer la liste des exemples

reuz

1659
Référence : LDJM.1 pg malheur

reuz bras

1659
Référence : LDJM.1 pg tracas

reuz

1659
Référence : LDJM.1 pg reux

reuzoù

1732
Référence : GReg pg calamité

reuz

1732
Référence : GReg pg disgrace (infortune, malheur), echec (perte, malheur)

reuz bras

1732
Référence : GReg pg desastre

reuzoù bras

1732
Référence : GReg pg desastre

reuz bras a zo arru gantañ

1732
Référence : GReg pg (il a eu un vilain) échec

reuzoù

1732
Référence : GReg pg disgrace (infortune, malheur)

ur stropad reuzioù

1732
Référence : GReg pg (un) enchainement (de malheurs)

reuz

1732
Référence : GReg pg calamité

reuzioù

1850
Référence : GON.II pg reûz

didec'hus e oa ar reuz-se

1850
Référence : GON.II pg didec'huz

ur reuz bras en deus distroet diwarnomp

1850
Référence : GON.II pg distrei

un dreist-kresk a reuz eo

1850
Référence : GON.II.HV pg dreist (-kresk)

reuz

1850
Référence : GON.II pg droug (-eûr), reûz

reuz a zo atav gantañ

1850
Référence : GON.II pg reûz

reuzioù bras int

1850
Référence : GON.II pg reûz

Enebiñ a ra ouc'h ar reuz.

1850
Référence : GON.II p.96, livre second, "Il se roidit contre le malheur".

Pebezh reuz !

1850
Référence : GON.II p.84, livre second, "Quel malheur ! "

— « Ho ! marv, emezañ, ha te zo kaer ! Deus buan, / Deus buan d'am disammañ eus va stropad reuzioù. »

1867
Référence : MGK p66

Ne gontan deoc’h nemet un nebeudig eus ar reuzioù a reas an dud difeiz en hor bro, rak poan a ra d’ar galon kontañ diotachoù ha diskianterezh lod eus hon tud.

1877
Référence : EKG.I. p.172

Goude bezañ graet o reuz, ec’h en em lakejont e doare da zistreiñ da Lambal.

1877
Référence : EKG.I. p.42

Ober e rann e reuz ub.

1923
Référence : SKET p.189, « Geriadur ar "Skelta Segobrani" (an daou levr kenta) » "Partager le malheur de quelqu’un".

Glan out ha ne dleez ket ober da rann en hor reuz. N’houlomp ket ez pefe droug en abeg deomp-ni. Tec’h kuit bremañ !

1923
Référence : SKET p.107

D’ar wazed ha d’ar merc’hed bet renet gant an alc’houeder Alouda ne ve ket hor c’haout ganto hiviziken un eurvad, ur gwarez nag ur vennozh ; ur gourdrouz an hini ez eo deut da vezañ, euzhusañ reuz dioutan ! Mont kuit a renkomp.

1923
Référence : SKET p.108

Evel-se eo e voe talvezet marv ha reuz teir merc’h Matidonnos dre gas da get ar ouenn estren a oa ar gwall en he c’hiriegezh.

1923
Référence : SKET p.129

Pa vi brasoc’h, koshoc’h, da dro a [z]euio, hag evelte ec’h i da redek da reuz.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.946 (Mae 1924)

Itron e vo Janedig !… Ha kaer o deus lavaret penaos an itron gozh a zo gwall gazus, tost, ken tost ken he dije touzet kein ul laouenn-dar, lavaret penaos ar marc’heg, goude marv e vamm, ac’h aio adarre da redek e reuz da Vontroulez, da Roazhon ha da Bariz — da c’hortoz, itron e vo Janedig, en karroñs ec’h aio Janedig, ha, n’eus forzh petra a c’hoarvezo, pemzek kant skoed leve he devo.

1925
Référence : BILZ2 p.155

Reuz ha stad enni, klevit ’ta, merc’h ur brizhaotrou, un dimezell e-touez merc’hed all ar bourk, hag end-eeun, abaoe ma oa bet en kêr, ur pennadig, o tiskiñ ar vicher a gemenerez.

1925
Référence : BILZ2 p.150

reuz

1931
Référence : VALL pg adversité

taol reuz

1931
Référence : VALL pg accident (malheureux)

— « O ! o ! petra ’sinifi ar reuz-mañ ? » emezañ, en ur zont. An tabut a ehanas war an taol. Rak, ma ne oa ket ar baraer ur gwall zen, ur c’haer a zen e oa, ha gant nerzh ur marc’h en e zivrec’h.

1944
Référence : ATST p.88

Goude un eur hanter reuz ha tabac’h, an targazh a ehanas miaoual, rak deuet e oa a-benn da doullañ chupenn Job, ha, kredit ac’hanon ! ne oa ket chomet da zastum ar blev en doa kollet.

1944
Référence : ATST p.66

Dinerzhet holl, ma c’halon 'deuz, / Ma youl, aet sempl, a buk, a goazh. / Ho pezit truez ouzh ma reuz, / O ! Salver marv war ar Groaz.

1960
Référence : PETO p44

Gwechall, a-raok ar reuz, hor beze an deog / Ha, pa lazhed an hoc’h, e roed deomp hon lod. / Ha nep ezhomm, 'vit-se, da gaout an tredeog.

1960
Référence : PETO p32

Arc'hoazh pe zroug, ivez pe reuz, / Ma vezont diouzh ar Pab ? / D'hor gwir veleien hor bo keuz / Ha kerse 'vel d'e dad ar mab, / P'er gra emzivad ar marv. / Hor planedenn' vo didruez / Hag hor feiz heskinet garv. / Tristidigezh 'hed hor buhez !

1960
Référence : PETO p13-14

Un intañvez, 'barzh pell, hag he emzivaded / A ouelo en abeg d'ar reuz hoc'h eus hadet.

1960
Référence : PETO p48

Daou Rusiad int, kuitaet ganto o bro da vare an dispac'h a oa bet du-hont hag en em dennet e Bro-C'hall da glask repu; kalz oajetoc'h egedon int, un daouzek pe drizek vloaz bennak, rak dilerc'hiet int bet evit ober o studioù gant ar reuz o deus bet da c'houzañv pa oa krennarded anezho.

1985
Référence : DGBD p10

O vezañ ma ne oa ket anv da lazhañ ar c'hañfard-se, hon eus dibabet an eil diskoulm gwellañ. Lavaour a rejomp dezhañ e c'hallemp ober reuz, hag e rafemp, ken e ve divrudet eus ur penn da London d'egile.

2012
Référence : DJHMH p13

Pa vez kelaouet ar boliserien – pe an archerien hag a ra memes mod - ez eus "reuz war an dachenn foran" -evel-se e vez graet deus an obererezhioù stourm difeuls war-eeun- e vez kaset tud war al lec'h evit gouzout hiroc'h ha rentañ kont d'o hierarkiezh.

2015
Référence : DISENT p142

Disfiz o deus ouzh an istrogelled-se deuet da zirenkañ o zammig buhez plaen ha brav en ur blantañ reuz hag oc'h embann keloù fall a-bouez-penn...

2015
Référence : DISENT p34

Ar c'heloù fall ez eo eus freuz ha reuz ouzh hon gortoz.

2015
Référence : EHPEA p84

Hag a-hed an holl vloavezhioù-se, n'eus ket bet reuz ? Garmadennoù, goueladennoù ?

2015
Référence : EHPEA p75

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux