Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
3
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Doar./Stn. A. 1. (db. an traoù) N'eo ket flour e c'horre. Ar rustañ reier. Ni zo daoulinet war ar gwez diblaen-se, o c'hlor rust o lakaat o lec'h en hor glinoù. Re rust e oa ar voger. & Ent strizh (db. an hentoù) Digompez, diaes mont gantañ. Kerzhet hon eus dre hentoù rust ha diaes. Rust eo ar wenodenn. 2. (db. ar mor) Gwall wagennek. Rust e vez ar mor en-dro da Eusa alies. [1924] Ha dre-holl ar mor, ar mor a-wechoù madelezhus, karantezus evel ur bugelig, peurliesañ rust ha dirollet. B. Dre skeud. 1. (db. an amzer) Fall, yen. Er bloavezh seitek e voe rust-meurbet ar goañv. Amzer rust. 2. (db. traoù zo, darvoudoù zo) Diaes d'ub. e c'houzañv. An holl gleñvedoù ar re rustañ. Hag e voe brezelioù rust. Kastizañ a rae c'hoazh e gorf dre ar pinijennoù rustañ. HS. start. C. (db. an traoù) Trl. Na vezañ rust : na vezañ niverus. Ne veze ket rustañ traoù da zebriñ : ne veze ket kalz tra da zebriñ. N'eo ket rust ar medalennoù evit Frañs. N'ae ket rust an traoù ganin : en ur blegenn fall edon. II. Dre skeud. A. (db. an dud) 1. Start en e zivizoù. Youl rust un tad. Rust e oa an aotrou person, den a zoare, mat d'ar paour, met strizh war al lezenn. HS. dibleg. 2. Dic'hoarzh. O dremm zo rust, kriz zoken. 3. Dizereat, diseven. Doareoù rust en deus. 4. Dizamant, kriz. Bezañ rust ouzh ub., evit ub. Un den rust ha didruez. Bez kriz ha rust. Ur brezelour dispar, met rust ha kriz e-keñver e dud. Perak e skoit warnon en un doare ken rust ? 5. Trl. Rust eo an troc'h gantañ : mont a ra droug ennañ buan-buan. HS. reut. B. (db. obererezhioù an dud) Didruez. Rust e vo ar justis. HS. garv. C. (db. an dud, al loened) Yac'h, leun a nerzh. Da evn bihan n'eo ket rust. HS. reut.

Exemples historiques : 
48
Masquer la liste des exemples

rust

1499
Référence : LVBCA p178 (rude)

bilen rust

1499
Référence : LVBCA p37, 178 (rude vilain)

rust

1659
Référence : LDJM.1 pg asppre, farouche, fier, lourdaut, rigoureux, rude

An achitedur got ay oa kalz rustoc'h egit hini ar C'hresianed.

1732
Référence : GReg pg grossier (L'architecture Gotique étoit bien plus grossiere que la Grecque.)

bet rust

1732
Référence : GReg pg force (Avoir de la force, B. Leon, pp.)

rust

1732
Référence : GReg pg aigre, apre, austere (rude, severe), brusque (un peu rude), brut (âpre, raboteux), je me porte bien, à votre service, fier (hautain), force (Qui a de la force, B.-Leon), fort (-e, robuste, vigoureux, B.-Léon), grossier (-e, mal poli)

rust eo an dremm anezhañ

1732
Référence : GReg Rakskrid, air

rustañ

1732
Référence : GReg pg apre, brusque (un peu rude), brut (âpre, raboteux), fier (hautain), fort (-e, robuste, vigoureux, B.-Léon), grossier (-e, mal poli)

rustoc'h

1732
Référence : GReg pg apre, austere (rude, severe), brusque (un peu rude), fier (hautain), fort (-e, robuste, vigoureux, B.-Léon), grossier (-e, mal poli)

ez rust

1732
Référence : GReg pg aigrement

lizherennou rust

1732
Référence : GReg pg guttural (-e, lettre gutturale, p.)

Ker rust eo da welet.

1732
Référence : GReg pg hagard (Il a l’air si hagard.)

kunduiñ ur vuhez rust

1732
Référence : GReg pg (mener une vie) austere

bezañ rust en andred e-unan hag habask e-keñver ar re all

1732
Référence : GReg pg austere (Etre austere pour soi-même, & doux pour les autres.)

bet rust en andrd e-unan, hag habask e-keñver ar re all

1732
Référence : GReg pg (etre) austere (pour soi-même, et doux pour les austres)

tud rust

1732
Référence : GReg pg brusque (un peu rude)

ez rust

1732
Référence : GReg pg brusquement

rustañ

1732
Référence : GReg pg brut (âpre, raboteux), grossier (-e, mal poli)

rustoc'h

1732
Référence : GReg pg brut (âpre, raboteux)

lizherenn rust

1732
Référence : GReg pg guttural (-e, lettre gutturale)

gwilioudoù rust

1732
Référence : GReg pg (fâcheuses) couches

en ur feson rust

1732
Référence : GReg pg austerement

gwin ne deo na rust, na kargus, na mogedus

1732
Référence : GReg pg (vin) coulant (& agréable à boire)

en ur feson rust

1732
Référence : GReg pg grossierement

un den rust

1732
Référence : GReg pg fort (Un homme fort.)

re rust eo an den-se

1850
Référence : GON.II pg rust

rust

1850
Référence : GON.II pg rust

gwall rust eo an amzer

1850
Référence : GON.II pg rust

rust eo an dremm anezhañ

1850
Référence : GON.II pg rust

rust evel ur C'hernevad

1850
Référence : GON.II.HV pg rust

Ne ouzon ket perak oc’h ker seder ha kel laouen hiriv, c’hwi hag a oa dec’h du ho penn ha rust evel ur bod spern. Lavarit din perak oc’h troet er mintin-mañ evel ma’z oc’h.

1877
Référence : EKG.I. p.81

— Perak ’ta neuze, va zad, oc’h ken nec’het o komz ouzhin ? — Abalamour, va mab, ar pezh am eus da ginnig deoc’h a zo un dra rust-meurbet. — Komzit, va zad, n’eus forzh peger rust e c’hellfe bezañ, ho mab a sento, rak n’oc’h evit gourc’hemenn dezhañ nemet traoù mat.

1877
Référence : EKG.I. p.20

N’oa neuze nemet bezañ rustoc’h, ha mestr an ti en divije digaset deoc’h e arc’hant war an daol ha n’o pije da ober nemet o c’hargañ en o sac’h.

1878
Référence : EKG.II p.127

Yannig, nemedec’h na glemmet / Mar oc’h er giz-se gwall c’hraet : / Brasañ torfed, ‘me hon zado[ù], / Laerezh arc’hant en ilizo[ù] ; / D’ar Sent, koulz ha dimp, na dere / E vo graet foar gant o danve[z]. / ‘N [a]otro[u] sant Pêr, ‘vit an dro-mañ, / Na vo ket re rust, a gredan, / Nemet miret don ‘n ho spered / Ar gentel ‘zo bet de[o]c’h roet. /

1898
Référence : KZVR Supplément à la Croix des Côtes-du-Nord du dimanche 23 janvier, p.2

amzer rust

1909
Référence : BROU p. 416 (gros temps, tempête)

Ha dre-holl ar mor, ar mor a-wechoù madelezhus, karantezus evel ur bugelig, peurliesañ rust ha dirollet.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.807 (Miz Genver 1924) ("peurliesa" reizhet e Niv. 38, "ERRATA" p.845).

Rust a oa an aotrou person, den a-zoare, mat d’ar paour, met strizh war al lezenn.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 37, p.808 (Miz Genver 1924)

Goude ar paotr a rankas gonit e dammig boued ; skol al levrioù a oa echu evitañ, skol ar vuhez a bado, rust ha kalet.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 43-44, p.1025 (Gouere-Eost 1924)

Stagit eus groñch Saig un troc’had barv, louet ivez, ledan evel ur bal, rust evel sekrep, hir ha fonnus evel foenn er prad dourek ; ur jod dezhañ, peurvuiañ e jod kleiz, koeñvet gant ur chik ken tev hag ho piz-meud, ha, pa'm bo lavaret deoc’h penaos den biskoazh na glevas Saig Jelvest, memes e-kreiz ar gwashañ degouezh, o sevel e vouezh ur wech uheloc’h eget eben, ec’h anavefet perc’henn ar Gwennili kerkoulz ha me.

1925
Référence : BILZ2 p.105

Sellet a rae, ur wech an amzer, eus ["ouzh"] ar walenn arc’hant a oa war he biz. Siwazh ! kalon ur plac’hig koant, daoust hag-eñ a zo evit trec’hiñ war youl rust un tad, pe war birbilherezhoù kazus ur vamm ?

1925
Référence : BILZ2 p.150-151

Poent e oa : ar goañv a oa deut, rust ha kalet.

1925
Référence : BILZ2 p.108

rust

1931
Référence : VALL pg (paroles) aigre, austère

Ur gaouad digar ha gwall rust / Hor c'hastiz, siwazh ! hag hor fust; / An Ifern, laosket en e roll, / A c'hourdrouz taer hor c'has da goll.

1960
Référence : PETO p26

Perak oc'h-c'hwi ken rust, perak ?

1960
Référence : PETO p44

Berr eo bet gwalenn ar c'hastiz, avat ; hag antronoz vintin n'emañ mui ar vatimant o ruilhal war houlennoù hir ha gorrek mor Biskaya, hogen o lakaat gwagennoù berr ha rust da eonenniñ dirak beg-douar Finisterre, a c'heller gwelout an tornaodoù sonn anezhañ war an tu kleiz, an tu m'emañ va c'hambrig; hag, en ur zigeriñ ar prenestr e c'hellan gwelout rannoù uhelañ Bro-C'halikia hanterguzhet er vogidell.

1985
Référence : DGBD p11

A-greiz-holl e welis neuz daou zen : unan bihan, o trotellat prim a-hed ar straed war-du ar reter, hag ur plac'hig, eizh pe zek vloaz dezhi marteze, o tont en ur redek ken buan ha ma c'halle eus ur straed kenserzh. Neuze, Aotrou, evel-just e stokas rust an eil ouzh egile e korn ar straed.

2012
Référence : DJHMH p12

Gwir eo ne zeu ket gwall alies ar stourmerien deus ar rummadoù sokial a vez skoet ar rustañ gant ar justis.

2015
Référence : DISENT p157

"Selaouit, ar rendaeloù etrezoc'h ne sellont ket ouzhomp," a lavar war un ton rust da Vlac'hakis.

2015
Référence : EHPEA p110

Ordre alphabétique

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux