Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
4
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
50
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

v.k.e. 1. Broudañ (ub.) da ober udb. Atizañ an dud da c'hoantaat kemm ha nevezenti. Atizañ ar vicherourien da zilezel al labouradegoù. Atizet on bet ganto d'ober an dra-se. DHS. kennerzhañ HS. poulzañ ES. diarbenn, dizaliañ. 2. Hegaziñ, isañ (ub.). Ar brezegenn a atizas an holl dud. Ar gwel eus ar gwad a atizas an holl. 3. (db. an tan) C'hwezhañ warnañ, ober war e dro evit m'en do muioc'h a wrez. Atizañ an tan, ar flamm. An avel a atizas an tan.

Exemples historiques : 
31
Masquer la liste des exemples

atizañ an tan

1499
Référence : LVBCA p23, 29, 191 (atiser le feu)

atisañ

1659
Référence : LDJM.1 pg exciter

atisañ

1659
Référence : LDJM.1 pg atisa

ar rebechoù a zeu da atizañ an tan e penn un den, da elumiñ ar goler

1732
Référence : GReg pg (les injures) émeuvent (la colere)

attisa ur re da

1732
Référence : GReg pg exciter (inciter, pousser quelqu'un à faire quelque chose)

atizañ brezel

1732
Référence : GReg pg guerre (Exciter une guerre.)

atizet brezel

1732
Référence : GReg pg guerre (Exciter une guerre, pp.)

atisañ an tan

1732
Référence : GReg pg attiser (racommoder le feu)

atisañ

1732
Référence : GReg pg animer

atizet

1732
Référence : GReg pg animer

astiziñ

1732
Référence : GReg pg exhorter

atiset an tan

1732
Référence : GReg pg attiser

atiziñ en tan

1732
Référence : GReg pg attiser

atiset

1732
Référence : GReg pg attiser, convier (tenter, exciter, exhorter), émouvoir (exciter, toucher)

atisañ

1732
Référence : GReg pg attiser (attiser, exciter), convier (tenter, exciter, exhorter), émouvoir (exciter, toucher)

atiziñ

1732
Référence : GReg pg convier (tenter, exciter, exhorter)

atizañ tan, diroll, e-touez kêriz

1732
Référence : GReg pg (exciter une) émeute

Astizet em eus kement-se dezhañ.

1850
Référence : GON.II pg astizein (Je lui ai recommandé cela).

astiziñ

1850
Référence : GON.II pg astizein (Recommander. Exhorter. Exciter. Intercéder. Ce mot est du dialecte de Vannes).

atizañ

1850
Référence : GON.II pg atiza (Persuader. Instiguer. Exciter. Pousser à. Conseiller).

C'hwi eo hoc'h eus ma atizet da ober an dra-se.

1850
Référence : GON.II pg atiza (C'est vous qui m'avez instigué ou poussé à faire cela).

en em astiziñ

1850
Référence : GON.II pg astizein (Se recommander).

Ar gwel eus ar gwad a atizas an holl ; ur youc’hadenn skiltrus a dregernas dre bevar c’horn bourk Plabenneg, ar bizhier a savas en aer, ar mein a gouezhas stank war Gorbet hag e soudarded.

1877
Référence : EKG.I. p.263

Marc’hadourien estren ne weled ket c’hoazh oc’h ergerzhout a-vagadoù hentoù ha gwenodennoù, oc’h en em silañ betek er c’hêriadennoù pellañ, o weladenniñ ar mereurioù distroañ, en ur hadañ e pep lec’h, a-unan gant aour, sklavezed ha traezoù micher diwar zorn estren, an dizurzh hag an dizunvan, o vreinañ kalon ar yaouankizoù dre o c’homzoù hag o skouerioù, o hoalañ ar renerien hag an henaourien d’ar gwallc’hoantegezhioù, d’ar grezni ha d’an uhelegezh, oc’h atizañ mereurioù an holl da c’hoantaat ez direizh kemm ha nevezinti.

1923
Référence : SKET p.66

Pa [veze] brav ? Ac’han ! pa [veze] brav ?… Salver Jezuz binniget ! Al laboused aet da nij, ankouaet gourc’hemennoù ar vamm, ankouaet he urzhoù ; an heol, an traezh, ar mor, ar bagoù, ar c’hoarioù ha me oar pegement a draoù all a entize, a heskine o c’hoant.

1924
Référence : BILZ1 Niverenn 38, p.843 (Miz C'hwevrer 1924)

Izabel war an oaled a entize an tan dindan he soubenn.

1925
Référence : BILZ2 p.166

astiziñ

1927
Référence : Geri.Ern pg atiz

atizañ

1927
Référence : Geri.Ern pg atiz

Pa veze aet enoeet ar seizh kañfard o labourat, ez aent da ober reuziadoù gouren war ar flourenn : n'eus netra gwell evit gwevnaat an izili, kreñvaat an drogell hag atizañ an imor.

1929
Référence : SVBV p6

Ar gentañ taolenn a deuzas a-dammouigoù dindan bannoù alaouret an eilvet taolenn, taolenn hudourel, am zrelate, am dalle, hag a flemme hag a atize youl bras [sic] va c'hentañ yaouankiz ; ha war an daolenn-se e oa skeudennet e mil liv disheñvel.

1929
Référence : SVBV p.18

Hi an hini a'n em denn kuit, diwar c'hoari, evit stouiñ warnañ adarre, ouzh e atizañ, ouzh e cherisañ gant he blev war e dal, gant pennoù he divronn reut kinniget d'e vuzelloù, gant he melloù daoulagad oriad, gant holl fiñvoù ur c'horf yac'h, gwevn ha kaer.

1949
Référence : SIZH p.52

Note d'étude

Roet e vez "astizein" evel ur stumm eus Bro-Wened e GON.II.

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux