Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Formes fléchies : 
3
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. Doar./Stn. 1. N'eo ket aes da blegañ. Ur geuneudenn, ul lavnenn sonn. Izili sonn gant ar riv. & Dre ast. Ur c'hrog sonn : ennañ ur c'horn skouer. HS. reut. ES. gwevn, hebleg. 2. A-skouer gant rizenn an dremmwel. N'eo ket sonn ar voger : kosteziet eo. Tor sonn ur menez. Ur grec'hienn sonn. Gwrizioù sonn : a ya a-bik en douar. HS. serzh. 3. (db. an dud) En e sav ha difiñv. Chom sonn e-pad ur pennad. & Trl. En e sav-sonn. & Estl. Sonn ! : gourc'hemenn da chom en e sav, difiñv. & Trl. Sonn ar blev war penn ub. : o sevel a-bik, gant ar spont da sk. & Bale sonn e benn : en un doare lorc'hus, divezh. & Sonn e gribell : rok-meurbet. & Sonn war e dachoù : bezañ postek. 4. (db. an dud) Ur fri sonn : eeun. & (db. al loened) Divskouarn sonn : savet. 5. (db. ar selloù) Eeun ha difiñv. Hennezh zo sonn e zaoulagad, zo daoulagad sonn en e benn. 6. (db. ar gwad, al laezh) Deuet da vezañ tev. 7. Dre skeud. Kreñv, start. An tan glaou a daol ur wrez sonn. Ur banne sonn : ur werennad vat. Da labour start e jaoj boued sonn : boued fonnus. Hennezh zo sonn en e vennad. Kinnig mennozhioù sonn : a denn d'an abegoù diazez. Bez' e vez dalc'hmat ar soñj-se en he spered, ha ken sonn ma ned a james kuit. [1877] Digas deomp amañ, Frañsoa Prat, pep a vanne, ha pep a vanne sonn. 8. (db. un naou) [1924] O pignal gra sonn Plounerin [...]. II. Adv. A. 1. Eeun en e sav. Kerzhet sonn. [1878] Evelato e klaskas en em zerc’hel eeun ha sonn war e dreid, evel ur soudard kaloneg a ya da vervel hag en deus c’hoant da ober fae war ar marv, evel ma tere ouc’h [ouzh] ur gwir soudard. 2. Krak-ha-krenn. Komz sonn-dizamant ouzh ub. 3. A-zevri. Goude bezañ prederiet sonn. B. Start. Ur pakad ereet-sonn. Ar skrid-se a skoy sonnoc'h er speredoù eget ar prezegoù.

Exemples historiques : 
50
Masquer la liste des exemples

derc'hel son

1659
Référence : LDJM.1 pg (tenir a) plomb

sonn

1659
Référence : LDJM.1 pg perpendiculaire, (qui tombe a) plomb

kerzhed sonn

1659
Référence : LDJM.1 pg demarche (graue)

krec'henn sonn

1699
Référence : Har. pg krec'henn, sonn (montée roide)

emañ sonn

1732
Référence : GReg pg (il est tout) debout ( & à plomb)

sonn

1732
Référence : GReg pg debout (droit, sur les pieds, à plomb), droit (perpendiculaire, qui est à plomb), figé (Qui est figé), fixe (ferme, immobile, comme un terme, ou un corps mort.)

lakaat sonn

1732
Référence : GReg pg dresser (élever)

kerzhed sonn

1732
Référence : GReg pg demarche (grave)

sonnañ

1732
Référence : GReg pg fixe (ferme, immobile, comme un terme, ou un corps mort.)

sonnañ

1732
Référence : GReg pg fixe (ferme, immobile, comme un terme, ou un corps mort.)

kousket eus e sav-sonn

1732
Référence : GReg pg (dormir) debout (dormir tout debout)

sonnoc'h

1732
Référence : GReg pg fixe (ferme, immobile, comme un terme, ou un corps mort.)

ezmañ en e sav-sonn

1732
Référence : GReg pg (il est tout) debout ( & à plomb)

sonn eo ar menez

1850
Référence : GON.II pg sounn

sonn eo an diarroz

1850
Référence : GON.II pg diarros

sonn

1850
Référence : GON.II pg sonn, sounn

sonn

1850
Référence : GON.II pg sonn, sounn

n'eo ket sonn ar voger

1850
Référence : GON.II pg sounn

sonn e oa gant ar riv

1850
Référence : GON.II pg sounn

Ar gentañ, en he brud a oa sonn he c'hribell ; / An eil, aval krinet, etre poazh ha pezhell, Gant liv ha kinklerezh a guzhe ar frailhoù / A skarnile dezhi he zal hag he jodoù.

1867
Référence : MGK p63

Rankout voe d'ar falc'her, 'raok mediñ e hordenn, / A-raok pilat an hoc'h war e gein oc'h torgenn, / Rankout e voe dezhañ dornañ yud, darc'haiñ sonn, / Evit gallout tizhout bete poull ar galon.

1867
Référence : MGK p97

Sezar, ur c'hi mailh ha brudet, / Besk e lost ha rok e galon, / A voa lammet en e sav sonn / Tost d'ur c'honikl yaouank, hag outañ o sellet : / — « Din-me out, emezañ, e gurun o c'hourdrouz, / Ken a grenas en-dro al labousigoù keizh. »

1867
Référence : MGK p112-113

Kaer en doe an den-se krial a-bouez e benn, an dud hep ober van, aet o skiant da donenn, 'selle a-gleiz, a-zehoù : nouspet hini 'welas o chom sonn o fennoù, 'vel peulioù ur c'harr bras en-dro da vugale 'oa eno o c'hoari.

1867
Référence : MGK p3

Daou varc'h a yae en hent : unan a gerc'h sammet. An eil, o tougen sonn arc'hant holen ar Roue; Bete bouedenn e lost ennañ lorc'h ha fouge, ne roje ket e vec'h evit netra er bed.

1867
Référence : MGK p5

Kerkent ha ma voent en em gavet en ti Kivoron a grias ouc’h ar Prat : — Digas deomp amañ, Frañsoa Prat, pep a vanne, ha pep a vanne sonn. Hasta buan, rak me n’em eus ket a amzer. Hag en u[l] lavaret se, e reas ul luchadenn ouc’h ar Prat.

1877
Référence : EKG.II p.220

An dud diwar ar maez, avat, a chome sonn en o sav, o zok pe o boned war o fenn, en ur farsal, en ur c’hoarzhin, en ur vadinat evel pa vijent bet o sellet ouc’h ur "guriozite" bennak.

1877
Référence : EKG.I. p.178

E vignoned a [z]euas d’her c’haout hag a sache war e zilhad evit ober dezhañ daoulinañ evelto. Mes eñ, digeflusk ha sonn evel ur peul, a grie atav : — Idolatriaj ! idolatriaj !

1877
Référence : EKG.I. p.184

Soudarded ar Republik a c’haloupe eus an eil penn d’egile d’an ti, sonn o fenn ha rok an tamm anezho, rak n’oa den ebet ken da enebiñ outo.

1877
Référence : EKG.I. p.40

Ne ouzon ket a belec’h e oa deuet an hini a yoa lakaet e penn Sibirilliz ; ar pezh a zo gwir, eo, e-pad an oferenn-bred, deiz ar pardon, hag e-pad ar gousperoù, edo en iliz, sonn en e sav, e dok gantañ war e benn zoken e-pad ar gorreoù hag ar venediksion.

1877
Référence : EKG.I. p.309

Mont a raen er c’hiz-se war-zu an iliz, ha, pa gleven an avel o sourral kreñvoc’h, pe ur griadenn skiltrusoc’h o tont eus a di Bielon, e chomen a-sav, ec’h en em eeunen sonn ouc’h [ouc’h] an ti evel pa vijen bet ur maen-benerezh lakaet er voger gant ar mañsoner.

1878
Référence : EKG.II p.116

Evelato e klaskas en em zerc’hel eeun ha sonn war e dreid, evel ur soudard kaloneg a ya da vervel hag en deus c’hoant da ober fae war ar marv, evel ma tere ouc’h [ouzh] ur gwir soudard.

1878
Référence : EKG.II p.94

Hogen, er c’houlz end-eeun ma stouent outi, unan a-gleiz, egile a-zehou, ha m’edo Derkeia torret he c’halon oc’h anaout e rankje gouzañv pezh o doa gouzañvet he c’hoarezed, e welas un trede den dic’hortoz o sevel sonn a-dreñv an daou all.

1923
Référence : SKET p.103

C’hoazh e tezrevelle din ar sklav peger kaer, ha sioul, ha don ez oa koadoù e vro, peger sonn, ha tev, ha hir kefioù ar gwezennoù enno, pegen ledan, leun a veurded ha deliaouet-stank ar pennad-barroù anezho o krenañ hag o vouskanañ dindan flourad an avel.

1923
Référence : SKET p.48

Ar baotred yaouank, sonn evel gwez-pin, start evel gwez-derv, a oa kalonek ha kadarn, doujus d’al lezenn, d’ar renerien, d’ar gozhidi.

1923
Référence : SKET p.68

Tremenet gante Tremel, Lann ar Manac’h, o pignal gra sonn Plounerin, hag int o welet, e-touez ar vein, ar brug hag al lann orodet, ur boc’h, ur boc’h barvek ha korniek.

1924
Référence : BILZ1 Niv. 41, p.949 (Mae 1924)

Hiniennoù a oa ganto e beg o fri ur c’horn olifant keit ha ker sonn ha kreñvañ goaf ur brezelour.

1924
Référence : SKET.II p.41

Gwelet em eus, emezañ, en arvor ar mor-Bras, diouzh tu reter ar bed, meuriadoù tud o c’hroc’hen melen evel lêr nevez, o daoulagad treuz a-veskell, o blev du-pod ha tev ha sonn evel reun-marc’h ; brizhellet o c’horf noazh gant tresadennoù naered hag erevent (1).

1924
Référence : SKET.II p.64-65

Sonn hag o fennoù ouzh o fennoù-i, e flemmjont dezho o dremm, en ur skuilhañ o glaourenn hag o c’hontamm en o daoulagad, en o fri, en o genoù, en o diskouarn.

1924
Référence : SKET.II p.56

sonn e gribell

1931
Référence : VALL pg arrogant

briatadur sonn

1931
Référence : VALL pg accolade (verticale)

sonn

1931
Référence : VALL pg abrupt

An tor anezho, e-lec'h sevel goustad, a sav a-daol-trumm dindan stumm pikoloù tornaodoù sonn, hag ouzhpenn 1000 m. e vez alies ar menezioù tostañ a-zioc'h ar fiord.

1943
Référence : TNKN p41

Ur gwall bezh labour a oa da ober : ur c'hrav sonn da bignat.

1944
Référence : EURW.1 p84

Klevet e voe ivez komzoù entanet gant un « députe » nevez anvet e Gwened, an aotrou de l'Estourbeillon, a oa un tammig paotr tev ha berr anezhañ, sonn war e elloù ha ne vije ket soñjet, ouzh e welout diardoù, e oa ur « markiz » anezhañ.

1944
Référence : EURW.1 p68

Neuze, e taolis pled d’am c’hamarad gwele, ur c’hrennard blev melen, daoulagad glas, kroc’henet roz hep ur vlevenn, so[n]n ha gwevn, hag a seblante poltred Apollon e-unan.

1944
Référence : EURW.1 p.193

Ober a ra ul lamm. Ha diskenn a ra, en ur pennad tizh, gant an diri. Ma voe darbet dezhañ mont a-benn, en ur c'horn-tro, en Tad Frederico, sonnañ ha parfetañ den a oa. Ma krizas hemañ e dal diwar e feuk.

1949
Référence : SIZH p.45

Kuitaat a ra an ofiser hag ar serjant ar sal, e keit m'o salud ar soudard, sonn en e sav, o stokañ e seulioù an eil ouzh egile.

1960
Référence : PETO p41

Berr eo bet gwalenn ar c'hastiz, avat ; hag antronoz vintin n'emañ mui ar vatimant o ruilhal war houlennoù hir ha gorrek mor Biskaya, hogen o lakaat gwagennoù berr ha rust da eonenniñ dirak beg-douar Finisterre, a c'heller gwelout an tornaodoù sonn anezhañ war an tu kleiz, an tu m'emañ va c'hambrig; hag, en ur zigeriñ ar prenestr e c'hellan gwelout rannoù uhelañ Bro-C'halikia hanterguzhet er vogidell.

1985
Référence : DGBD p11

roet 'm eus ar chekenn va-unan, en ur lavarout e'm boa abegoù sonn da soñjal e oa faos

2012
Référence : DJHMH p15

Gwelout a ran an diwaller o reutaat, hep mont koulskoude betek ar "war-evezh, sonn!".

2015
Référence : EHPEA p36

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux