Plus d'options

Prononciation

Fréquence d'emploi : 

Attesté dans : 
NDBF
GBAHE

Variantes historiques ou dialectales attestées : 
1
Afficher les variantes

Formes fléchies : 
58
Afficher les formes fléchies

Définition :  Masquer la définition

I. V.k. A. V.k.e. 1. Lakaat da vezañ start. Stardañ an douar gant ur ruilhenn. 2. Kregiñ start en ub. E vriata a ris hag er stardis ouzh poull ma c'halon. Kregiñ a reas em dorn hag er stardas kalonek. 3. Kadarnaat. Ar pezh en deus skrivet a zeu da stardañ ma lavar. Stardañ al labour graet en dro gentañ. B. V.k.d. 1. Stardañ war ub. : bezañ strizh gantañ. Doue koulskoude a stardo warnoc'h, mar kendalc'hit da ober fall. 2. Stardañ outi, warni : labourat tenn. Du-se e ranker stardañ outi, war a glevan. Ret e voe din stardañ warni da vat. 3. Trl. Stardañ etre an dud : sevel tabut, reuz etrezo. Pa stardo an traoù etrezomp. II. V.g. 1. (db. an darvoudoù) Dont da vezañ grevus. Pa stardas an traoù, da lavaret eo, pa stardas an dispac'h. [1877] Canclaux ivez en doa kaset daou soudard da Lesneven da lavaret d’ar Prat, a sturie ar gêr-se, dont dioc’htu gant e holl soudarded da Gastell, rak eno e starde an traoù. 2. (db. an amzer) Dont da vezañ yen-kenañ. Pa zeuas ar goañv da stardañ. 3. Pouezañ war ar starderez. Stardañ mort : gant kalz a nerzh. III. (impl. gant un av. degaset gant an ar. da pe gant ar rn. v. "o", en e stumm nac'h, prl.) Stardañ d'ober udb. : lakaat e boan, strivañ d'e ober. Ar pezh zo deoc'h da ober, grit en a galon vat, stardit d'e ober. IV. V. kenem. EN EM STARDAÑ : mont stok-ha-stok an eil ouzh egile. En em stardañ en-dro d'an oaled. V. Impl. da ak. (en e furm lies pe en e furm vihanaat) Obererezh kregiñ start en ub. Grit ur stardaig din-me, ma mabig. Stardaoù. Stardaigoù.

Exemples historiques : 
44
Masquer la liste des exemples

stardañ

1659
Référence : LDJM.1 pg bander, etraindre, presser, roidir

stardañ kaer ur re

1732
Référence : GReg pg (serrer le) bouton (à quelqu'un, le presser avec vigueur)

stardet kaer ur re

1732
Référence : GReg pg (serrer le) bouton (à quelqu'un, le presser avec vigueur)

gennañ troad ur benveg evit e stardañ

1732
Référence : GReg pg (mettre un) coin (dans un manche d'instrument pour l'affermir)

stardet kaer

1732
Référence : GReg pg comprimer

stardañ kaer

1732
Référence : GReg pg comprimer (presser avec violence)

stardañ gant ur vandenn

1732
Référence : GReg pg bander (lier avec une bande)

stardiñ

1732
Référence : GReg Rakskrid

stardet

1732
Référence : GReg pg affermir, étrecissement (étrecisseure)

stardañ

1732
Référence : GReg pg affermir, étrecissement (étrecisseure), étreinte (l'action d' étreindre)

stardiñ

1732
Référence : GReg pg comprimer, étrecissement (étrecisseure)

stardañ ar senklenn

1732
Référence : GReg pg étreindre (une sangle)

stardañ

1732
Référence : GReg Rakskrid

ma n'en stardit ket, e kouezho

1850
Référence : GON.II pg starda

stardañ

1850
Référence : GON.II pg starda, stardérez

stardet

1850
Référence : GON.II pg starda

re hoc'h eus e stardet

1850
Référence : GON.II pg starda

« A-raok dont, eme c'hwi, me a dlie ho kelenn, / Ho lezel ur pennad da stardañ hoc'h hordenn, / Da renka mat ho stal, dre skrid ha war baper, / Da beursevel ho ti, da reiñ grweg d'ho pennhêr. »

1867
Référence : MGK p102

Canclaux ivez en doa kaset daou soudard da Lesneven da lavaret d’ar Prad, a sturie ar gêr-se, dont dioc’htu gant e holl soudarded da Gastell, rak eno e starde an traoù.

1877
Référence : EKG.I. p.284

Fourrañ plomm kalet ha yen e penn ar vuntrerien a ouzoc’h, o douarañ-holl, evel chas klañv, hennezh eo va mennozh. — Brav, brav, Roparzh Mengi, da zorn din ma stardin anezhañ.

1877
Référence : EKG.I. p.197

— Doue koulskoude a varno ac’hanoc’h hag a stardo warnoc’h mar kendalc’hit da ober fall, evel ma rit bremañ. — Lezit anezhañ ganeomp, ni er lakaio war e du, a-raok ma’z aimp kuit eus ar vro-mañ.

1878
Référence : EKG.II p.64

Ne voen ket pell evit diroufennañ va c’hordenn hag he stardañ start ouc’h unan eus gwerzhidi maen ar garidoù.

1878
Référence : EKG.II p.133

Diwar amzer Momoros ez oa bet al labour diskiñ ha barrekaat-se, evel boulc’het gant ar bugel ez eus bet anv anezhañ amañ c’hoazh, ar bugel-se a vennan lavarout a oa bet poket dezhañ ha stardet war he c’halon gant Derkeia, VINDOSETLOS, mab Kintus (1).

1923
Référence : SKET p.141

— Laezh ur ramzez nerzhek he deus sunet ; kemeret eo bet war e zivrec’h gant un doue ha stardet gantañ war e galon.

1923
Référence : SKET p.35

Ar gwaz a oa e vrec’h kleiz en-dro da zargreiz e wreg ouzh he stardañ outañ karantezus.

1923
Référence : SKET p.73

Leun-sked edo evel ur verc’h d’an Heol dindan aourennad tev he blev, dindan an dro-c’houzoug a ginkle he c’herc’henn, ar c’helc’hiennoù emweet en-dro d’he divrec’h ha d’he daou strizh-gar, ar gouriz ledan kizellet a starde he dargreiz.

1923
Référence : SKET p.74

Derkeia en em daolas ganto ez feuls ; o briata a reas hag o stardañ war he c’halon gant teneredigezh ; pokañ a reas d’o zal, d’o divoc’h, d’o genou, d’o blev ; o c’hlemmoù a vougas gant hec’h allazigoù.

1923
Référence : SKET p.107

Aspedet gantañ e zoueed d’e wareziñ ha d’e harpañ, e teuas dezhañ herded a-walc’h ma klaskas stekiñ outo ; hogen ne stardas e zorn nemet ar goullo.

1923
Référence : SKET p.115

Velia a bokas d’ar bugel hag e stardas war he c’halon. Damzigeriñ brennidenn he zoneg a eure ha dizoloiñ hec’h askre d’e vronnañ.

1924
Référence : SKET.II p.9

Un eil nerzh a zo ennañ c’hoazh, eme an drouiz. El laka etre da zivhar. Stard kreñv outañ da zivvorzhed. Dont a ray da vezañ kement hag ur wezenn-bin ; dibradañ a ray a-ziwar an douar ha mont war nij a-dreuz d’an aer.

1924
Référence : SKET.II p.61

En o c’herc’henn un doneg verr liesliv a dizhe o hantervorzhed ; stardet ez oa en o dargreiz gant ur gouriz lêr.

1924
Référence : SKET.II p.76

Neuze e save trumm en he c’hoazez, e starde anezhañ etre he divrec’h hag e roe tro d’ar pokoùigoù, d’an allazigoù hep ehan.

1924
Référence : SKET.II p.14

Bilzig, meur a wech, en devoa bet gwelet paotred flemmet pa dremenent lann Bennenez evit mont da besketa d’an Traezh-Gwenn : unan a sune ar gouli, unan all gant un tamm neud-gouel a starde an ezel.

1925
Référence : BILZ2 p.119

stardañ war

1931
Référence : VALL pg (s')appliquer (à)

stardañ

1931
Référence : VALL pg affermir (rendre ferme)

stardañ da

1931
Référence : VALL pg (s')appliquer (à)

Gwenn-kann e vlev hag e varv, yaouank neoazh a-ziavaez, mentet bihan, e dog ribod en e zorn, ne ehane da stardañ dornioù ha da ober grasoù mat, en ur vousc’hoarzhin.

1944
Référence : EURW.1 p.201

Job a starde gouzoug Lom hag a strilhe e benn dezhañ kement ha me [sic, "ma"] c’helle. Lom, flastret dindan ilinoù an hini all, a rae bec’h, a dabac’he, a ziskrape, a razailhe, en em ziswinke kement ha ma c’helle.

1944
Référence : ATST p.21

Evel azen ar gouent, yaouank e oa ar manac’h, etre c’hwezek ha seitek vloaz : anat an dra diouzh flour e zremm, hag ivez diouzh e c’haoliadoù bras hag an tizh, a lakae e soutanenn wenn stardet en-dro d’e zargreiz gant ur gouriz neud tev gwenn, plañsonet da stlakal en-dro d’e zivesker.

1949
Référence : SIZH p.37

Gouhin he chupennig wenn, stardet en dargreiz vistr, a lakae splannoc'h puilhentez ar brennid balc'h, ur bonnner a rozenn liv ar gwad bev o flamminañ warnañ.

1949
Référence : SIZH p.66

Ma-un', munudik dirak an engroez, e oan chomet, em sav e toull ar jabarleg, da stardañ an dorn, peogwir e oa dleet ober evel-se, ma-unan, d'ar re a oa deut da reiñ testeni o c'hengañv?

1979
Référence : GLVD p.35

Dinerzhet e hañvalas bezañ an doktor en un taol. Stardañ a reas e vuzelloù, hag e reas 'ya' gant e benn.

2012
Référence : DJHMH p46

Stardañ a ra din ma dorn, kimiadiñ diouzh ar re all gant ur jestr ha mon kuit.

2015
Référence : EHPEA p37

Evit a sell ouzh ar vraventez ez eo koulz ha Koula met evit a sell ouzh an hoalusted e tenn kentoc'h d'un tamm prenn. "E-barzh emañ," a lavar din teuc'h, hep sevel he fenn, pa dremenan dirazi, pezh a zeu da stardañ ma deznaou.

2015
Référence : EHPEA p20

L'Office public de la langue bretonne

Réseaux sociaux